डॉ. शैलजा करोडे
जीवनरंग
☆ तुला शिकवीन चांगलाच धडा … – भाग – २ ☆ डॉ. शैलजा करोडे ☆
अभिनंदन ! अभिनंदन !!
कलावंत विचार मंच व कमल फिल्म प्राॅडक्शन यांच्या संयुक्त विद्यमाने नाशिक येथे आयोजित राज्यस्तरीय कलावंत पुरस्कार सोहळ्यात आपल्या समूहातील जेष्ठ साहित्यिका डॉ. शैलजा करोडे यांना “ कलावंत पुरस्कार” प्रदान करून गौरविण्यात आले. हा मानाचा पुरस्कार प्राप्त झाल्याबद्दल डॉ. शैलजाताईंचे आपल्या सर्वांतर्फे मनःपूर्वक अभिनंदन, आणि पुढील अशाच यशस्वी साहित्यिक वाटचालीसाठी असंख्य हार्दिक शुभेच्छा.
शैलजा करोडे यांची कवितासंग्रह, कथासंग्रह, कादंबर्‍या, चारोळीसंग्रह, भक्तीगीत संग्रह, ललितलेखन, संदर्भग्रंथ अशी 22 पुस्तकं प्रकाशित झालेली आहेत.
आजच्या अंकात वाचूया “ तुला शिकवीन चांगलाच धडा “ ही त्यांची कथा. (भाग तिसरा).
☆ तुला शिकवीन चांगलाच धडा… भाग – ३ ☆
(“मी नीताला माहेरपणासाठी घेऊन जाते. तिथे करीन मी तिची ट्रीटमेंट” नीताची आई मीनाक्षी बोलत होती. नीताच्या सासूला तर ते हवंच होतं. आजारी सुनेची सेवा करणं तिला त्रासदायक वाटत होतं. “घेऊन जा तिला आणि चांगली बरी झाल्यावरच पाठवा“.– इथून पुढे –
नीता आईबाबांकडे आली सगळी स्वप्ने, सगळी आकांक्षा गमावून. ती शून्यात दृष्टी लावून बसायची. ” नीता, चहा घेतला नाहीस तू अजून+. बघ गार झालाय. नवीन चहा करून आणू तुझ्यासाठी ” नीताकडून प्रतिसाद मिळाला नाही तशी आईने तिला हलविले. ” हं, काय, काय झालं आई ” ” बेटा तू चहा प्यायली नाहीस ” ” कशी पिणार ? मला काही आवडतच नाही “. ” असं म्हणून कसं चालेल बेटा. जीवन का कोणासाठी थांबलंय, आणि होय, खेळातला पहिला डावही आपण देवाला अर्पण करतो. मग आयुष्यातला का नाही ? झाडावर अनेक फळे येतात, पण ती सगळी काय खाण्यासाठीच उपयोगी येतात ? काहींचं वार्‍या वादळात, ऊन पावसात नुकसान होतंच ना ? परमेश्वर इतका निष्ठुर नाही, पुन्हा तुझी ओटी भरली जाईल. पुन्हा आनंदाची पावले घरात उमटतील. पण त्यासाठी तू हिंमत धरली पाहिजेस बेटा. असं रडत बसू नकोस, तर तनाने व मनानेही खंबीर हो. मग यश तुझंच आहे “आईच्या शब्दांनी नीतावर जणू जादूच केली. तापल्याने सुवर्ण उजळते तशी नीता या दुःखातून तावून सुलाखून निघाली ती नव्या उमेदीने, नव्या आशेने “
नीता घरी परतली. आता तिचा आत्मविश्वास बराच वाढला होता. अशोकशी तिचे खटके उडत होते, पण ती ही धैर्याने सामोरी जात होती. नीताच्या संसारवेलीवर पुन्हा फुलं उमलण्याची चिन्हे दिसू लागली. नीता स्वतः सुविद्य होती. स्वतःची काळजी घेण्याइतपत आत्मनिर्भर होती. ती स्वतःच सुरूवातीपारून डाॅक्टरांच्या देखरेखीखाली इलाज करवून घेऊ लागली. सातव्या महिन्यात नीता रीतिप्रमाणे माहेरी बाळंतपणासाठी आली. एका सुंदर गोंडस कन्येला तिने जन्म दिला. आई बाबांच्या चेहर्‍यावर हास्य उमललं. नीताच्या सासरी ही बातमी कळविण्यात आली. ती सगळी मंडळी येऊन गेली. मुलगीच असल्याने फारसं कोडकौतुक कोणी केलं नाही.
दोन महिन्यांनी सोनालीला घेऊन नीता घरी परतली. सासूनं तेवढ्यापुरतं स्वागत केलं. नीताला सगळीच घरकामं लगेच सोपविण्यात आली. नीता काम करीत असतांना सासूबाई तेवढा वेळ सोनालीला सांभाळायच्या. आपल्या सोनुलीच्या हास्यात बाललीलांमध्ये नीता रमायची, नव्हे तिच्यासाठी तर ते स्वर्गसुखचं होतं पण अशोक मात्र या स्वर्ग सुखात फारसा सामील कधी झालाच नाही. दिवसेंदिवस त्याची नवरेशाही, हक्क गाजवणं, त्याची क्रूरता वाढतच होती. भरीतभर त्याच्याच आँफिसातील शीतलशी त्याचे सूत हळूहळू जुळू लागले. नीताच्या कानावरही ही बातमी पोहोचलीच. ” कोण आहे ही शीतल ? काय संबंध तिचा तुमच्याशी ? माझ्या संसाराला आग लावणारी ही बया कोण ? ” ” मैत्रीण आहे ती माझी. मी तिच्याशी बोलतो. आम्ही एकत्र काम करतो. एकमेकांची सुखदुःख वाटून घेतो. कधी कधी मी तिला काही भेटवस्तूही देतो. एवढंच. “
” एवढंच ? ही गोष्ट एवढीशी आहे ?तोंड वर करून सांगतात पुन्हा ” ” तूच तर विचारलं म्हणून सांगितलं. मी कुठे तुला सांगणार होतो. आणि कां म्हणून सांगाव ? माझी मर्जी. “
” माझी मर्जी ? देवा ब्राम्हणांच्या साक्षीनं लग्न झालंय आमचं. पत्नी आहे मी, अर्धांगिनी तुमची. सुखदुःखात सोबत करण्याची वचने दिलीत आम्ही एकमेकांना. माझ्या अधिकारावर हक्क सांगणार्‍या, माझ्या जीवनात वादळ उठविणार्‍या या घटनेचा मी विचारही करू नये ?
” मग करीत बस ना विचार. तुला रोखलंय कोणी ? “
” ही गुर्मी ? ही मस्ती ? आतापर्यंत मी मुकाट्याने सगळं सहन केलं. आता नाही सहन करणार. तुम्हांला धडा शिकविल्याशिवाय मी गप्प राहणार नाही
” तुझ्या पापाचा भरलाय घडा
तुला शिकवीन मी चांगलाच धडा “
जा. जा. तुला कोणी रोखणार नाही. जे. जे. करता येईल ते कर. गो नाऊ. गुडबाय. ” अशोकचे शब्द उकळत्या तेलाप्रमाणे नीताच्या कानात शिरत होते.
नीता माहेरी परतली एखाद्या जखमी हरिणीप्रमाणे. आईवडिलही एकुलत्या एक मुलीची वेदना पाहून तळमळत होते.
नीताच्या बाबांनी शहरातील नामांकित वकीलाचा सल्ला घेतला. मानसिक व शारीरिक छळासाठी अशोकवर भारतीय राज्यघटनेच्या कलम नंबर 498A खाली गुन्हा नोंदविण्यात आला. त्याचे आईवडिलही त्यात सामील होते. तसेच कौटुंबिक हिंसाचार अंतर्गतही गुन्हा दाखल करण्यात आला. या तिघांची वरात पोलीस स्टेशनात पोहोचली. नाही म्हटलं तरी अशोकची बदनामी बरीच झाली. वैयक्तिक जातमुचलक्यावर त्यानं स्वतःची सुटका करवून घेतली.
कोर्टात केस उभी राहिली, पण नीताकडे पुरेसे पुरावे नव्हते. आईवडिलांना तिने सगळ्या गोष्टी फोनवरूनच सांगितल्या होत्या. लेखी पुरावा कोणता नव्हता. शेजारी साक्ष देण्यास तयार नव्हते. अशोक निर्दोष सुटला. युद्धाला आता तोंड फुटले होते. नीताने पोटगीसाठी कोर्टात दावा दाखल केला. आणि अशोकने सहा महिने विभक्त राहिल्याने घटस्फोटासाठीचा दावा दाखल केला.
नीता अशोकची क्रूरता सिद्ध करू शकली नाही. त्याने तिचा भरपूर मानसिक व शारीरिक छळ केला होता, पण पुराव्याअभावी नीता काहीही सिद्ध करू शकली नाही. ” मला मारहाण होत होती. दरवाजे उघडे ठेवून किंवा शेजार्‍यांना बोलावून तर कोणी मारणार नाही ना ?”
“ठीक आहे मॅडम, ग्राह्य धरु तुमचं म्हणणं. घरात नोकर/चाकर तर होते. त्यांनी तर काही तुमच्या बाजूने साक्ष दिली नाही. ” ” ती माणसे अशोकची आहेत सर. त्यांच्या विरोधात ते साक्ष देतीलच कसे ?” ” साॅरी मॅडम, न्यायदेवता आंधळी आहे. पुरावे हवेत. आणि स्वतःचं म्हणणं केवळ तुम्हीच पटवून देणं कितपत योग्य ? वास्तविकतेसाठी, डोळसपणे विचार करण्यासाठी कायद्याला हवेत पुरावे. तुम्ही तुमची कैफियत मांडलीत पण सिद्ध करू शकल्या नाहीत म्हणून हे कोर्ट अशोकचा डिव्होर्सचा अर्ज मान्य करीत आहे. सोनालीवर हक्क नीताचाच राहिल. अशोकला मात्र पिता म्हणून भेटण्याची परवानगी हे कोर्ट देत आहे.
नीतावर तर हा वज्राघातच होता. पण यातूनही तिला सावरायचे होते ते सोनालीसाठी. कोर्ट कचेरी, भांडणतंटा यातच बारा वर्षाचा कालावधी निघून गेला होता. नीताने आता नोकरी शोधण्यासाठी प्रयत्न सुरू केले. डिव्होर्सी असल्याकारणाने तिला वयोमर्यादेत जवळजवळ नऊ वर्षाची सूट मिळणार होती. नीताला याचा फायदा झाला व तिचे इंडियन ओवरसीज बँकेत सिलेक्शन झाले. नीता स्वतःच्या घट्ट पोलादी पायांवर भक्कमपणे उभी राहिली.
सोनालीचे हे दहावीचे वर्ष होते. आता ती सोळा वर्षाची होती. पित्याला भेटण्यास ती अनुत्सुक असायची. ” मम्मी मी अठरा वर्षांची पूर्ण झाल्यावर मी स्वतःच माझ्या जीवाची मालकीण होणार ना ? कसा काय सांगणार माझा बाप माझ्यावर हक्क् ? मी नाकारेन त्याला. ” नीताने सोनालीला ह्रदयाशी घट्ट कवटाळले. ” खूप मोठी झालीय माझी सोनू “.
लग्नाघरची वर्दळ वाढली होती. वरातीचा घोडा, सुगंधी द्रव्ये, अक्षता, नवीन कपड्यांची सळसळ वाढली होती. आज सोनाली लग्नाच्या बोहल्यावर चढली होती. लग्नघटिका भरली तशी वाजंत्रीने जोरदार दणक्यात वादन सुरू केले. फटाक्यांची आतिषबाजी सूरू झाली. देवा ब्राम्हणांच्या साक्षीनं सोनालीनं प्रकाशला वरमाला घातली. कन्यादानासाठी मुलीच्या आईवडिलांनी यावे. ” थांबा गुरूजी, कन्यादान करीन माझी माता. आयुष्यभर तिनंच तर केलं सगळं माझं. मला वाढविलं, संस्कार दिले आणि आज लग्नही. माझी आईच माझा पिता आणि माता आहे. माझ्या पित्याचा काय यात सहभाग ? काय अधिकार त्यांना माझ्या कन्यादानाचा. नकोय मला त्यांचा सहभाग. ” पुढे सरसावलेला अशोक आपोआपच माघारी वळला. जीवनात काय गमावलं याची जाणीव आता त्याला झाली होती पण उशीर झाला होता. वेळ निघून गेली होती. प्रायश्चिप्त करायलाही वेळ नव्हता. आज सोनालीने त्याला चांगलाच धडा शिकविला होता. डोळ्यातील आसवे पापण्यांच्या गजाआड रोखत अशोक लग्नमंडपातून बाहेर पडला होता.
– समाप्त –
© डॉ. शैलजा करोडे
नेरुळ नवी मुंबई मो. 9764808391
ईमेल – [email protected]
