मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ कागदाची नाव… भाग-१ ☆ श्री मंगेश मधुकर ☆

श्री मंगेश मधुकर

 जीवनरंग 

☆ कागदाची नाव… भाग-१ ☆ श्री मंगेश मधुकर ☆

पावसाळ्यात ऑफिस सुटण्याच्या वेळी येणारा पाऊस वैताग आणतो.दिवसभर कितीही पडला तरी काही वाटत नाही पण नेमकं घरी जायच्या वेळी आला की खूप चिडचिड होते.आतादेखील तीच परिस्थिती होती.पाच वाजताच अंधारून आलेलं.गच्च भरलेलं आभाळ मुसळधार पावसाची लक्षणं दाखवत होतं.जोरदार पाऊस म्हटलं की थांबलेले रस्ते,जागोजागी साचलेलं पाणी,बंद पडलेल्या गाड्या,जाणारे लाइट,गोगलगाय सारखं चालणारं ट्राफिक आणि गर्दी अशी टिपिकल दृश्य नजरेसमोर आली.या चक्रात अडकण्यापेक्षा ऑफिसमधून लवकर निघावं याच विचारात असताना बॉसचा फोन आला.त्यांना हवी असलेली माहिती मेल करून लॅपटॉप बंद करेपर्यंत धो धो पडायला सुरूवात झाली.

जोर पाहता पाऊस लवकर थांबण्याची चिन्ह नव्हती.आता लवकर निघूनही वेळेत पोचणं तर शक्यच नव्हतं.निवांत झालो.लॅपटॉप सुरू करून कामात डोकं खुपसलं पण लक्ष लागतं नव्हतं.कॉफीची तल्लफ आली.वाफळलेल्या कॉफीचा मग घेऊन खिडीकीतून पाऊस पाहयला लागलो.चौकात गुडघ्याइतकं पाणी साचल्यानं तलाव झालेला.गाड्यांच्या लांब रांगा,बंद पडलेल्या टू व्हीलर ढकलणारे.पावसापासून वाचण्यासाठी अनेकांनी आडोशाचा आधार घेतलेला.सहज लक्ष समोरच्या बसस्टॉपकडं गेलं तिथं काहीजण थांबलेले.जो तो मोबाईलमध्ये हरवलेला.त्यातच पाठीवर बॅग लावलेला एकजण डावा हात कमरेवर आणि उजव्या हातानं हनुवटी धरून तल्लीन होऊन पाऊस बघत होता.त्याची उभं राहण्याची स्टाईल ओळखीची वाटली.रस्त्यावरच्या लाईटच्या प्रकाशात चेहरे नीट दिसत नव्हते.त्या व्यक्तीला नक्कीच भेटलो आहोत असं मनापासून वाटत होतं पण नेमकं लक्षात येत नव्हतं.एकदम आयडिया सुचली.मोबाइल कॅमेरा झुम करून पाहीलं तर अंदाज बरोब्बर निघाला तो मोहन काका होता.

डोक्यावरचे विरळ केस आणि चष्मा सोडला तर काकात फार  बदल झाला नव्हता.अंगकाठी पूर्वीसारखीच शिडशिडीत होती.त्यामुळेच तर पटकन ओळखता आलं.तब्बल अकरा वर्षानंतर काकाला पाहिलं.भावनांचा कल्लोळ झाला.मन एकदम भूतकाळात गेलं.

मोहनकाका सख्खा काका,त्याच्या नशिबात संसारसुख नव्हतं.लग्न टिकलं नाही.त्या अनुभवावरून काका दुसऱ्या लग्नाच्या भानगडीत पडला नाही.काकाचा माझ्यावर विशेष लोभ.लहानपणी सगळ्यात जास्त लाड त्यानं केले.मागेल ती वस्तु आणून द्यायचा.यावरून बाबांबरोबर वादावादी व्हायची तरीही लाड थांबले नाहीत.दरवर्षी पास झालो की काकाकडून हटके गिफ्ट ठरलेलं.त्याच्या गिफ्टची उत्सुकता मलाच नाही तर घरातल्या सर्वानांच असायची.दहावीला नव्वद टक्क्यांनी पास झाल्यावर भरपूर गिफ्ट मिळाली पण काकानं दिलेला दाढीचा ब्रश आणि शेविंग क्रीम सर्वात आवडलं.उमलत्या वयात त्या दोन्ही गोष्टींचे फार अप्रूप होतं.काकाची समयसूचकता खूप आवडली म्हणूनच नंतर बरीच वर्षे त्या दोन्ही गोष्टी जपून ठेवल्या होत्या.बारावी पास झाल्यावर एक शर्ट आवडलेला पण किंमतीमुळे आई-बाबांनी घेऊन दिला नाही.काकाला कळलं आणि संध्याकाळीच तो शर्ट माझ्या अंगात होता.त्यावरून घरात खडाजंगी झाली पण काकानं शर्ट परत केला नाही.असा हा मोहन काका. 

पण म्हणतात ना,आयुष्याला कधी अन कुठं वळण मिळेलं हे सांगता येत नाही. काही घटनांमुळे  आमच्यात अंतर पडलं.इतकंकी एकमेकांचं तोंड पहाणं सोडलं.लग्नकार्यात भेट झालीच तर उसनं हसणं आणि कोरडी विचारपूस यापलीकडे काही नाही.इतका दुरावा येण्याचं मुख्य कारण बाबा आणि काका यांच्यातला वडीलोपार्जित जमिनीचा वाद.बाबांना जमीन विकायची होती तर काकाचा विरोध.यावरून बरेच दिवस धुसपुस होती.नातेवाईकांनी,वडीलाधाऱ्यांनी समजावून सांगितलं पण तोडगा निघाला नाही.शेवटी  जमिनीच्या वाटण्या झाल्या आणि एकमेकांविषयीच्या भावनांच्याही.खरंतर दोघांनाही मनातून खूप वाईट वाटत होतं पण ईगो आडवा आला.अबोला सुरू झाला.जवळ राहणाऱ्या काकानं दोनचार दिवसात घर बदललं.त्यावेळच्या आर्थिक परिस्थितीमुळे आणि माझ्या शिक्षणासाठी बाबांना जमीन विकावी लागली परंतु धाकटा भाऊ दुरावला ही गोष्ट बाबांनी खूप मनाला लावून घेतली.तब्येतीवर परिणाम झाला.सहा महिन्यातच हार्ट अटकचं निमित्त होऊन बाबा गेले.वाटणी आणि काका यामुळेच हे घडलं अशी माझी पक्की धारणा झाली.आईनं देखील दुजोरा दिला.अजून कटुता वाढली.मोबाईलमध्ये नंबर होते पण कधीच कॉल नाही की मेसेज नाही.आधीच नावापूरतं असलेलं आमच्यातले संबंध पूर्णपणे तुटले.ते पुन्हा जोडण्यासाठी कुणाकडूनच प्रयत्न झाले नाहीत.     

आयुष्य असंचं असतं.काही गोष्टींना बाजूला करून पुढे जावचं लागतं  कारण वेळ कोणासाठी थांबत नाही.माझ्याही बाबतीत तेच झालं.शिक्षण संपल्यावर लगेच नोकरी मिळाली नंतर यशाच्या नवनवीन पायऱ्या गाठत आयुष्यात स्थिरावलो.नोकरीच्या निमित्तानं परदेशी गेलो.पहिल्यांदा परदेशी जाताना काकाचे शब्द आठवले.तो नेहमी म्हणायचा की हा पोरगा फॉरेनला जाणार.तेच खरं ठरलं.नुसताच गेलो नाही तर चांगली दहा वर्षे राहिलो.लग्न,बायको,संसार,मुली,नवीन नाती आणि जबाबदाऱ्या या सगळयात ‘काका’ विस्मृतीत गेला.कधीतरी चुकूनमाकून आठवण यायची पण तेवढ्यापुरतीच. 

आणि आज खूप दिवसांनी अचानक काका दिसला.मनात खोलवर असलेल्या आठवणी सरर्कन डोळ्यासमोर आल्या.वास्तविक आई-बाबांशी वाद असले तरी काका माझ्याची कधीच वाईट वागला नाही तरीसुद्धा आईच्या दबावामुळे मी काकाशी बोलणं सोडलं.दुरावा इतका वाढला की माझ्या लग्नाचं आमंत्रणसुद्धा दिलं नाही तरीही अक्षता टाकण्यापूरती काकानं हजेरी लावली.माझी भेट न घेता लांबूनच आशीर्वाद देऊन न जेवताच परत गेला.त्यावेळी खूप वाईट वाटलं होतं.काकासोबतच्या एकेक हळव्या आठवणींनी खूप भरून आलं.कोणालाही समजण्याआधी चटकन डोळे पुसून टाकले.

“कोणीतरी स्पेशल व्यक्ती दिसली वाटतं.बराच वेळ खिडकीतून बघतोयेस” मित्राच्या आवजानं भानावर आलो.काकाला भेटायची तीव्र इच्छा झाली.आज ईगोपेक्षा नात्याचं पारड जड होतं. 

“छत्री आहे का रे” मी मित्राला विचारलं.

“आहे.एवढ्या पावसात कुठं जायचयं.खास व्यक्ती आहे वाटतं”

“येस.खासमखास आहे.परत आल्यावर सांगतो.आधी छत्री दे” छत्री घेऊन निघालो.बसस्टॉप जवळ आलो.पावसाचा जोर काहीसा कमी झाल्यानं थांबलेले एकेकजण जात होते.छतातून गळणाऱ्या थेंबामुळे सारखं सारखं डोकं पुसत काका  रस्त्याकडे पाहत होता.मी डोक्यावर छत्री धरली तेव्हा काकानं मागे वळून पाहीलं आणि एकटक बघतच राहीला.चेहऱ्यावरून  आश्चर्याचा बसलेला सुखद धक्का जाणवत होता. पुढचे काही क्षण अवघडलेल्या अवस्थेत गेले.काय बोलावं सुचत नव्हतं कारण दोघंही डोळ्याच्या काठापर्यंत आलेलं पाणी अडवायचा प्रयत्न  करत होतो.इतक्यात ……….

– क्रमशः भाग पहिला

© श्री मंगेश मधुकर

मो. 98228 50034

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈