श्री संदीप रामचंद्र सुंकले ‘दास चैतन्य’
विविधा
☆ ‘निसर्ग‘ वादळ… ☆ श्री संदीप रामचंद्र सुंकले ‘दास चैतन्य’☆
☆
कोकणाने आजपर्यंत अनेक नैसर्गिक आणि अनैसर्गिक वादळे बघीतली, कधी ती खरीखुरी नैसर्गिक होती तर कधी अनैसर्गिक, कधी ती राजकीय होती तर कधी अराजकीय…. ! या सर्वांचा जनजीवनावर कमीअधिक प्रमाणात प्रभाव देखील पडला, परंतु चार दिवसांपूर्वी आलेल्या निसर्ग वादळ मात्र ‘न भूतो….. ‘ असेच होते हे कबूल करावे लागेल.
निसर्ग वादळ येणार अशी सूचना आधी एकदोन दिवस विविध पातळ्यांवर मिळतं होती. शासन, प्रशासन, प्रसारमाध्यमे, स्थानिक स्वराज्य संस्था यांनी पुरेशी खबरदारी घेतली होती. आपत्कालीन परिस्थिती हाताळण्यासाठी उत्तम नियोजन आणि कार्यवाही केली होती, यासाठी ते सर्वअभिनंदनास पात्र आहेत. स्थानिक पातळीवर मा. जिल्हाधिकारी, मा. तहसीलदार, मा. सरपंच, मा. तलाठी आणि इतर कर्मचारी यांनी प्रचंड मेहनत घेतली, त्यांच्या कार्यास माझ्या सादर प्रणाम!!
खास करून अलिबाग, थळ, नागाव, रेवदंडा आदी भागात दरवर्षी वृक्ष उन्मळून पडतात, नारळ-सुपाऱ्या पडतात, पण हे वादळ मात्र अफाट असेच होते, वाऱ्याचा वेग बेफाट होता, असे वादळ या आधी बघितलेला एकही मनुष्य गावात सापडला नाही. रायगड जिल्ह्यात १९८९, २००५ साली मोठे पूर येऊन गेले, परंतु त्यावेळेसही इतके वृक्ष पडले नव्हते. यावेळची हानी प्रचंड आहे, काही भागात तर ५०% लागवड जमीनदोस्त झाली आहे, ‘पुनश्च हरी ओम… ‘ करण्याची वेळ आली आहे…. !
ही भगवान परशुरामाची भूमी असल्याने हार न।मानणं हा इथला स्थायी भाव आहे. परमेश्वराच्या कृपेने ‘निसर्गा’ने इतके थैमान घातले असतानाही जीवित हानी बिल्कुल झाली नाही. याबद्दल परमेश्वराचे आभार मानावेच लागतील.
साधारण सकाळी ११ वाजता ‘वादळ’ घोंघावू लागले…. ! सुरुवातीला वेग कमी होता, मनात सारखे येत होते की हे चक्रीवादळ आहे, त्यामुळे काहीतरी चमत्कार होईल आणि हे वादळ उलट फिरून परत समुद्रात जाईल, परंतु विधात्याची इच्छा रायगड किनारपट्टीची स्वच्छता करावी अशी होती. त्यामुळे पुढचे पाच तास ते वादळं आमच्या भागात सातत्याने आदळत राहिल….. घोंघावणारा वाऱ्याचे वर्णन पुस्तकातील वर्णन आणि प्रत्यक्ष अनुभूती यात जमीन अस्मानाचा फरक आढळला. ‘कवी’ला कितीही विशाल दृष्टि असली तरी निसर्ग चे वर्णन करण्यात ते कमीच पडला, असे म्हणावे लागेल. नारळाची झाडे बाहुबली चित्रपटातील ताडांप्रमाणे खाली व वाकत होती आणि पुन्हा वरती जात होती. वारे चहुबाजूंनी फिरत होते, झाडे, पाने, फुले, वारा एका विशिष्ट लयीत नर्तन करीत होता, ‘निसर्गा’चे आणि निसर्गाचे ‘भेसूर’ (बेसूर नव्हे!) संगीत ऐकायला मिळत होते.
वादळाच्या आदल्या रात्री झोपताना नेहमीप्रमाणे सद्गुरुंच्या चरणी प्रार्थना केली. त्यादिवशी ची प्रार्थना थोडी वेगळी होती. त्यांना म्हटलं, ‘इथे तुमच्या घरात रहातो, तिथेही तुमच्या घरी रहायचं आहे, तुम्हाला योग्य वाटतं त्या घरात ठेवा. ‘ मग निश्चिन्त मनाने झोपी गेलो. त्या प्रार्थनेने मात्र मला खूप बळ दिले. सद्गुरुंची कृपा झाली त्यामुळेच मी या ‘निसर्गा’चा आनंद घेऊ शकलो. सोसाट्याचा वारा कसा असतो ते बघता आले, मोठमोठाले वृक्ष पत्त्याच्या बंगल्याप्रमाणे पडू शकतात, याचे प्रात्यक्षिक बघता आले, हे सर्व अनुभवत असताना सद्गुरुंच्या कृपेने मनात भितीचा लवलेश ही नव्हता. अनेकांचे फोन येत होते, त्यांची काळजी स्वाभाविक होती, परंतु संकट काळात नामासारखे सोबती नाही याची प्रचिती वादळाच्या दिवशी पुन्हा एकदा आली. सद्गुरुंना शरण गेले की ते सांभाळतात हेच खरे!!!
वादळाने केलेलं नुकसान भरून काढायला अनेक वर्षे जातील, पण आम्ही पुन्हा उभे राहू, पुन्हा लागवड करू आणि पुन्हा लोकांना आंबा, फणस, नारळ सुपारीचा पुरवठा करू. सरकारी मदत मिळेल, ती किती असेल याचा अंदाज सर्वांना असेलच. पण या संकटाच्या काळात ज्यांनी ज्यांनी अकृत्रिम स्नेहाने, अतीव आपुलकीने चौकशी केली, काळजी घेतली, यथाशक्ती मदत केली, आमच्यासाठी देवाकडे प्रार्थना केली, या सर्वांच्या जोरावर आम्ही पुन्हा नव्याने सुरुवात करू आणि परत उभारी घेऊ असा विश्वास आहे.
ओळखलत का सर मला?’ पावसात आला कोणी,
कपडे होते कर्दमलेले, केसांवरती पाणी.
*
क्षणभर बसला नंतर हसला बोलला वरती पाहून,
‘गंगामाई पाहुणी आली, गेली घरट्यात राहुन’.
*
माहेरवाशिणीसारखी चार भिंतीत नाचली,
मोकळ्या हाती जाईल कशी, बायको मात्र वाचली.
*
भिंत खचली, चूल विझली, होते नव्हते नेले,
प्रसाद म्हणून पापण्यांवरती पाणी थोडे ठेवले.
*
खिशाकडे हात जाताच हसत हसत उठला
‘पैसे नकोत सर’, जरा एकटेपणा वाटला.
*
कारभारणीला घेउन संगे सर आता लढतो आहे
पडकी भिंत बांधतो आहे, चिखलगाळ काढतो आहे,
*
मोडून पडला संसार तरी मोडला नाही कणा
पाठीवरती हात ठेउन, तुम्ही फक्‍त लढ म्हणा !
– कुसुमाग्रज
वादळाचा फटका जसा झाडांना बसला, घरांना बसला तसा तो ‘जनमानसा’ला ही बसला आहे. यावर ‘काळ’ हेच उत्तम औषध आहे.
वादळाने एक गोष्ट नक्की शिकवली ती म्हणजे * ‘ यह कभी भी बदलेगा ‘ !!
☆
© श्री संदीप रामचंद्र सुंकले ‘दास चैतन्य’
थळ, अलिबाग
मो. – ८३८००१९६७६
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
