सौ कल्याणी केळकर बापट
विविधा
☆ “श्रीकृष्ण आणि सूरदास…” ☆ सौ कल्याणी केळकर बापट☆
श्रीकृष्ण म्हणजे युगाचा महानायक, युगंधर ,.ह्याची अनंत रुपे,आणि वेगवेगळी नावे.त्याचं सगळ्यांना भावलेलं नाव म्हणजे कान्हा.कान्हा म्हंटला की आठवतो आपल्या जवळचा,आपल्याला समजून घेणारा सखा.
श्रीकृष्ण जितका जितका आपण जाणायला,समजायला पुढेपुढे जावं तितका तितका तो मारुतीच्या शेपटीसारखा वाढतच जातो.पण तरीही कान्हाला जाणून घ्यायची ओढ पण स्वस्थ बसू देत नाही हे खरे.
आजपासून एकवीस वर्षांपूर्वी म्हणजे दोन हजार साली श्रीकृष्णाच्याच कृपेने श्रीकृष्ण कळायला सुरवात झाली. प्रख्यात लेखक मा.श्री. शिवाजी सावंत ह्यांनी हळुहळू माझ्यासारख्या वाचकांच्या बुद्धीस झेपेल,पचेल,आकलन होईल असा माझा कान्हा माझ्यासमोर उलगडायला सुरवात केली.तेव्हा प्रकर्षाने जाणवले की आपल्याला आपला हा मधुसूदन कितीतरी कमी कळलायं.हिमनगाच्या टोकाप्रमाणं.जेवढा कळलायं त्यापेक्षाही त्याच्या कितीतरी पट जास्त कळायचा राहिलायं.खूप सुंदर रितीने कृष्णाची विविध रुपे ह्यामध्ये उलगडून दाखविली आहेत.मध्ये महाभारतात घडलेल्या कित्येक घटकांचा उलगडा संदर्भासहित कळतो.
या पुस्तकातून कळतं श्रीकृष्णाला,गुरू दोन,भगिनी तीन,माता पिता दोन,तसेच बहुपत्नी,कन्या,पुत्र होते.सख्या मात्र दोनच.एक राधा आणि दुसरी द्रौपदी. राधा ह्या शब्दाचा नव्यानेच अर्थ कळला युगंधर मधून.”रा” म्हणजे लाभो किंवा मिळो आणि धा म्हणजे मोक्ष किंवा जीवनमुक्ती.
आज कृष्ण हा शब्द उच्चारल्याबरोबर आठवतात ते सगळे कृष्णावर अलौकिक प्रेम , भक्ती करणारे समस्त कृष्णप्रेमी. त्यापैकी एक पराकोटीचे कृष्णप्रेमी म्हणून ज्यांची हमखास आठवण येते ते संत सूरदास. ज्यांना आपण आध्यात्मिक क्षेत्रातील सूर्य पण म्हणतो. त्यांची जयंती नुकतीच झाली. त्यांना विनम्र अभिवादन.
सूरदास हे नाव उच्चारल्या बरोबर “मै नही माँखन खायो”ही रचना आठवते.अशा कित्येक लोकप्रिय रचना सूरदासांच्याच. ह्या कर्तृत्वात त्यांच अंधत्व कुठेही आड आलं नाही.
सूरदासांची एक मला अत्यंत भावलेला गुण म्हणजे त्यांचे “एका देवा केशवा” अशी परमोच्च भक्ती.हिंदीच्या ब्रज
बोलीभाषेत लिहिणारे एक भक्तकवी होते.हे त्यांच्या सूरसागर या ग्रंथासाठी ते प्रसिद्ध आहेत.
सूरदासांचा जन्म दिल्लीजवळील एका लहान गावात ,एका सारस्वत ब्राम्हण कुटूंबात झाला. त्यांचे आयुष्य आग्र्याजवळच्या गऊघाट व मथुरेजवळच्या गोवर्धन या गावांत गेले. वल्लभाचार्यांनी त्यांना
श्रीकृष्णभक्तीचा उपदेश दिला. सूरसागर ह्या त्यांच्या ग्रंथात श्रीकृष्णाच्या जीवनाचे वर्णन आहे. त्यातील काव्य व गानसौंदर्यामुळे ते तत्कालीन समाजात प्रसिद्ध झाले. सूरदासांची प्रसिद्धी ऐकून तानसेनाच्या मध्यस्थीने अकबर बादशहा त्यांना भेटायला आला. तेव्हा अकबराच्या आज्ञेनंतर सुद्धा सूरदासांनी त्याची स्तुतीकवने लिहीण्यास नकार दिला अशी आख्यायिका आहे. सूरसागरा शिवाय सूरदासांनी सूरसारावली, साहित्यलहरी नलदमयन्ती अशा इतर ग्रंथांचेही लिखाण केले.
साक्षात भगवान श्रीकृष्णांनी ह्यांना दर्शन देऊन त्यांचे अंधत्व दूर केले होते. परंतू त्यांनी भगवंताकडे मागणे मागितले की मला पुन्हा अंध कर.मला फक्त तू दिसायला हवा आहेस आणि तू तर मला अंध असतांनाही दिसतो. किती अपरंपार भक्ती ही.
अशा ह्या अलोट भक्ती असणाऱ्या कृष्णप्रेमी सुरदासांचे वयाच्या 101 व्या वर्षी निधन झाले. त्यांना आणि त्यांच्या अतूट भक्ती ला मनोमन प्रणाम.
© सौ.कल्याणी केळकर बापट
9604947256
बडनेरा, अमरावती
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ.उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ.मंजुषा मुळे/सौ.गौरी गाडेकर≈
