Category: मनमंजुषेतून

सौ कुंदा कुलकर्णी  मनमंजुषेतून  ☆ वारीचा अपूर्व सोहळा… ☆ सौ कुंदा कुलकर्णी ☆ सातारला असताना वेदमूर्ती विवेक शास्त्री गोडबोले यांच्याबरोबर अखिल भारतीय ब्राह्मण महासंघाचे काम करायला मिळाले. गुरूजी अनेक धार्मिक कार्यक्रमांचं नेटकं आयोजन करत असत. एकदा त्यांनी आषाढी वारी करणाऱ्या वारकऱ्यांना धोतरे , घोंगडी शाली व स्त्रियांना साड्या स्वखर्चाने वाटायचे ठरवले . आम्हालाही वारीचा सोहळा अनुभवायचा होता त्यामुळे आम्ही तीस-चाळीस जण त्यांच्या बरोबर निघालो. सातारला दोशी बंधू यांची पार्ले बिस्कीट कंपनी आहे. त्यांनीही भरपूर बिस्किटांचे बॉक्स वारकऱ्यांना देण्यासाठी पाठवले. सकाळी सातला आम्ही गुरुजींच्या पाठशाळेत जमलो. सगळे जमेपर्यंत  झिम्मा फुगडी गाणी फेर, विठ्ठल नामाचा गजर सुरू झाला आणि वारी चा उत्साह ओसंडून वाहायला लागला. आठ वाजता दोन मोठ्या बसेस निघाल्या. वाटेत भजन भारूड गवळण जप रंगतदार किस्से यात चार तास कसे निघून गेले कळलेच नाही. माळशिरस च्या पठारावर उतरलो. पोटपूजा उरकून घेतली. आता मात्र" भेटी लागी जीवा लागलीसे आस " अशी पालखीची तळमळ प्रत्येकाला लागली. आणि लांबून टाळ-मृदंगाच्या नादात विठ्ठल नामाचा गजर ऐकायला यायला लागला. अनेक भगव्या पताका फडकू लागल्या." निवृत्ती ज्ञानदेव सोपान मुक्ताबाई, एकनाथ...

डॉ अभिजीत सोनवणे © doctorforbeggars   मनमंजुषेतून  ☆ डॉक्टर फॉर बेगर्स ☆ आंतरराष्ट्रीय योगा दिन – भाग – 2 ☆ डॉ मनीषा आणि डॉ अभिजीत सोनवणे ☆ हा दिवस जाहीर झाल्यापासून प्रत्येक वर्षी आम्ही हा दिवस याचना करणाऱ्या लोकांसाठी आयोजित करत आहोत... !  डॉ मनीषा सोनवणे ही खरंतर योगाची मास्टर ट्रेनर.... मास्टर ट्रेनर म्हणजे शिक्षकांचा शिक्षक.... ! मागील तीन वर्षांपूर्वी एका पत्रकाराने मनीषाला म्हटले होते, 'अहो तुम्ही मास्टर ट्रेनर आहात.... सेलिब्रिटींचे योगासन घेण्याऐवजी, भीक मागणाऱ्या लोकांची योगासने काय घेत बसले आहात ? मनीषा म्हणाली होती, 'भीक मागणाऱ्या लोकांनाच आम्हाला सेलिब्रिटी बनवायचं आहे ... '  —तर... आजच्या दिवशी आम्ही आमच्या वृद्ध आई-वडिलांना, ज्यांना भीक मागावी लागते अशांना, लालमहाल परिसर आणि शनिवार वाड्यावर घेऊन आलो... तिथे योगाचे धडे दिले.... नाचलो.... विठ्ठल नामाचा गजर केला....! माझे बंधुतुल्य मित्र श्री धनंजय देशपांडे उर्फ डीडी हे हा कार्यक्रम लाईव्ह करत होते.... हा माणूस म्हणजे हरहुन्नरी... ! या माणसाला शब्दात कसा पकडू ??? इथे शब्द थिटे होतात... त्यांनी मला विचारलं हाच एरिया का निवडला ? —लाल महाल आणि शनिवार वाडा ही इतिहासाच्या हृदयातली दोन स्थाने आहेत....  तशीच आई...

डॉ अभिजीत सोनवणे © doctorforbeggars   मनमंजुषेतून  ☆ डॉक्टर फॉर बेगर्स ☆ आंतरराष्ट्रीय योगा दिन – भाग – 1 ☆ डॉ मनीषा आणि डॉ अभिजीत सोनवणे ☆ नमस्कार.  मी डॉक्टर मनीषा अभिजीत सोनवणे....  रस्त्यावर नाईलाजाने भीक मागणाऱ्या लोकांच्या पुनर्वसनाचा आम्ही प्रयत्न करत आहोत.... Doctor for Beggars म्हणून....  दरवर्षी आम्ही आमच्या भीक मागणाऱ्या लोकांसमवेत आंतरराष्ट्रीय योग दिन साजरा करतच असतो....  यावेळीही आम्हाला प्रश्न विचारला, यंदा भीक मागणाऱ्या लोकांसाठी आंतरराष्ट्रीय योग दिन साजरा करणार का ?  होय .... नक्कीच करणार आणि आमच्या भीक मागणाऱ्या लोकांच्या समवेतच तो साजरा करणार....  यावर्षीची आंतरराष्ट्रीय योग दिनाची थीम आहे "Yoga for Humanity"---- हल्लीच्या महागाईच्या काळात ह्युमॅनिटी.... "माणुसकी" सुद्धा खूप महाग झाली आहे.  तुम्ही ज्यांना भिकारी म्हणता ते असतात तरी कोण...? आपल्याकडे युज अँड थ्रो ची पद्धत आहे.... म्हणजे एखाद्या गोष्टीचा वापर करून झाला की ती फेकून द्यायची.... मुलं बाळं, सुना नातवंडं, हे सुद्धा आपल्या आई बापाचा, आजी आजोबाचा 'Use' करून झाला की त्यांना 'Throw करतात... ` It's a new fashion....Yoooo !!! ` आई बापाला कुष्ठरोग, टीबी यासारखे रोग झाले की, हे रोग आमच्या 'Kids' ना होवू नयेत यासाठी सध्याचे  जागरूक Mom and Dad आपल्या आई बाप आणि आजी-आजोबांना रस्त्यावर...

श्री सुरेश नावडकर  मनमंजुषेतून  ☆ हयातीचा दाखला.. ☆ प्रस्तुती – श्री सुरेश नावडकर ☆ ज्यांना दरमहा पेन्शन मिळते, त्यांना प्रत्येक वर्षअखेरीस 'हयातीचा दाखला' सादर करावा लागतो.. जेणेकरून त्यांना आपण जिवंत असून, पेन्शन बंद न करता चालू रहावी हे संबंधित खात्याला लक्षात आणून द्यावं लागतं.. काळ बदलला.. आता मात्र आपण 'हयात' आहोत, हे आपल्या फेसबुकवरील आप्तस्वकीयांना समजण्यासाठी, त्यावर कार्यरत रहावं लागतं...   आता एखाद्या मित्राचा शोध घेणं फेसबुकमुळे, सहज शक्य आहे.. त्याचं नाव 'सर्च' करायला टाकल्यानंतर त्याने जर आपला फोटो टाकलेला असेल तर तो लगेच सापडू शकतो..  गेले दहा वर्षे मी फेसबुकवर आहे.. या कालावधीत कित्येक फेसबुकफ्रेण्ड, फेसबुकवर आले आणि गेले.. सुरुवातीला माझ्याकडून फेसबुकचा वापर जास्त प्रमाणात नव्हता.. कोरोना सुरु झाला आणि गेल्या दोन वर्षांत माझी फेसबुक फ्रेण्ड्सची संख्या शेकड्यांमध्ये वाढली..  मला त्या दोन वर्षांत घरी बसून राहिल्याने, लेखन करण्यासाठी भरपूर वेळ मिळाला.. मी रोजच वेगवेगळ्या विषयांवर लिहित राहिलो.. ते लेख वाचून असंख्य वाचक माझे मित्र झाले.. कधी आवर्जून ते फोन करुन बोलू लागले.. मित्र परिवार वाढत गेला.  आता जर मी कधी कामाच्या गडबडीत काही दिवस पोस्ट टाकू शकलो नाही तर,...

सौ. उज्वला सुहास सहस्रबुद्धे  मनमंजुषेतून  ☆ सखी ☆ सौ. उज्वला सुहास सहस्रबुद्धे ☆ 'पुन्हा कधी भेटशील गं? नक्की ये, खूप कंटाळा येतोय गं हॉस्पिटलमध्ये !' हेच तिचं माझ्याशी शेवटचं बोलणं ठरलं! माझी जिवाभावाची मैत्रीण, कॉलेजमध्ये एकत्र एका डिपार्टमेंटला शिकलो. अतिशय हळुवार, कवी मनाची होती ती! माझं एम ए पूर्ण झाल्यावर  लगेचच माझे लग्न झाले आणि मी संसारात गुरफटले ! एम ए पूर्ण करून ती तिच्या गावी एका कॉलेजला प्राध्यापिका म्हणून नोकरीला लागली . ती कॉलेजमध्ये आणि मी माझ्या संसारात रमून गेले. दिवस पळत होते. प्रत्येक जण आपापल्या विश्वात बिझी होतो. प्रथम काही काळ पत्रव्यवहार होई. हळूहळू त्याचाही वेग मंदावला.तेव्हा फोन फारसे कुठे नव्हते आणि मोबाईल तर नव्हताच! तिचे लेख, कविता वाचायला मिळतं. त्यातून तिचे निराश, दु:खी मन प्रकट होई. तिच्या मनात काहीतरी खोलवर दुःख होतं ते जाणवत राही! पण त्यावर फारसे कधी बोलणे झालेच नाही ! अशीच वर्षे जात होती. अधून मधून भेटी होत असत. ती साहित्य संमेलनं, वाड्मय चर्चा मंडळ, कॉलेजचे इतर कार्यक्रम यात गुंतलेली होती, तर मी संसारात मिस्टरांच्या बदली निमित्ताने वेगवेगळ्या गावी फिरत...

सुश्री शुभदा जोशी  मनमंजुषेतून   ☆ शोध आनंदाचा…भाग - 3 ☆ सुश्री शुभदा जोशी ☆  आनंद म्हणजे झुळूक! सहज अलगद स्पर्शून जातो पण पकडून ठेवता येत नाही मुठीत! काही क्षणच किंचित बरं वाटतं... आणि भुर्रकन उडून जातो तो. पुन्हा आपलं जैसे थे!  कशामुळे सुखावते मी? सगळ्यात जास्त वेळा... कुणी माझ्याबद्दल चांगलं  बोललं की... तोंड देखली स्तुती किंवा भारावून जाऊन केलेली स्तुती समजते, त्याबद्दल नाही बोलत मी पण माझ्या प्रयत्नांचे आवर्जून कुणीतरी कौतुक केले, खरंतर दखल घेतली गेली माझ्या असण्याची, कामाची की बरं वाटतं.  त्यातही हे कौतुक किती मनापासून आहे, कितपत  खरं आहे, नेमकं आहे का अशा अनेक बाबींवर त्या आनंदाची तीव्रता अवलंबून असते. याचा अर्थ इतरांवर अवलंबून आहे का माझा आनंद? माझ्या हातात नाही का? नाही नाही अगदी असं नाही म्हणता येणार! त्या वेळची माझी मनस्थितीदेखील पूरक असायला हवी ना? तर घेता येईल मला ते कौतुक! पण काहीही म्हणा, appreciation हा बऱ्यापैकी खात्रीचा मार्ग आनंदापर्यंत पोचण्याचा हे मात्र मानावे लागेल.  अनेकदा सोशल मेडियामध्ये मी तुम्हाला चांगले म्हणते, तुम्ही मला म्हणा असा खेळ चाललेला जाणवतो. हे म्हणजे 'fishing for the compliments' झाले. असला ओढून ताणून...

 मनमंजुषेतून  ☆ आवरा ही प्रदर्शने... ☆ सुश्री सुलू साबणे जोशी ☆ खरं तर, कार्यक्रम, सभा, संमेलने या खेरीज ध्वनिप्रदूषण करणा-या कर्णे, भोंगे आदि गोष्टींचा वापर सगळ्यांनीच शहाणपणाने टाळायला हवा. आरत्या, नमाज, बांग हे ईशस्तवन असेल, तर ते ठाणठाण बोंबलल्याशिवाय देवाला कळत नाही, असा गैरसमज आहे का? की, आपली भक्ति ही प्रदर्शनाची बाब आहे, असा समज आहे?                                                मला दुसरी शक्यता जास्त बरोबर वाटते. ही सगळी प्रदर्शने ओंगळ व्हायला लागली आहेत आणि धूर्त राजकारण्यांची शक्ति-प्रदर्शने ठरू लागली आहेत. गोंगाट, गलका हे किती त्रासदायक होतात, हे एखाद्या शांत, निरव ठिकाणी जाऊन आल्यावर कळतं. सांगीतिक श्रेणीतील किती तरी नादमधुर आवाजांना आपण मुकतो - पक्ष्यांच्या शीळा, झाडांची सळसळ, ही तर उदाहरणे आहेतच, पण वा-याच्या झुळकेला किंवा झोतालाही नाद असतो, समुद्राची गाजेची रात्रीची जाणीव थरारक असते, रातकिड्यांची किरकिर, बेडकांचं डरांव डरांव हे रात्रीच्या झोपेसाठी पार्श्वसंगीताचं काम करतं. निसर्गाची चाहूल असते ती. हे सगळं आपण गोंगाटांत हरवून चाललो आहोत, असं नाही का वाटत?                                                मला आठवतंय ->                                                           मी अगदी पाऊल न वाजवता पाळण्याशी जाऊन उभी राहिले तरी माझ्या दिशेला वळलेले तान्हुल्याचे डोळे! लोणावळ्याला रायवुड पार्क...

डॉ. ज्योती गोडबोले   मनमंजुषेतून  ☆ देवाचे लेकरू— ☆ डॉ. ज्योती गोडबोले ☆  माझ्या हॉस्पिटलमध्ये अनेक  प्रकारच्या रुग्ण मी बघत असायची. काहीवेळा, श्रीमंत लोक अत्यंत  विचित्र वागताना मी बघितलेत. तर काहीवेळा,अत्यंत निम्न स्तरातले लोक फार मोठ्या मनाचे आढळून आलेलेही बघितले. माझ्याकडे सरला बाळंतपणासाठी आली. त्याकाळी सोनोग्राफी भारतात आलेली नव्हती. तेव्हाची ही गोष्ट. आधीच्या दोन मुलीच होत्या सरलाला. यावेळी मुलाच्या आशेने तिसरा चान्स घेतला होता खरा.  पण मग मात्र operation नक्की करायचे ठरवले होते तिने. योग्य वेळी सरला प्रसूत झाली. मी  प्रसूती पार पाडून बाळाकडे वळले. मुलगी होती ती. पण दुर्दैवाची गोष्ट, मुलीला डावा हात कोपरापासून नव्हता. कोपरालाच बोटासारखे दोन विचित्र कोंब होते. मला, आमच्या सर्व स्टाफला अतिशय वाईट वाटले. सरलाने उत्सुकतेने विचारले, “ बाई काय झाले मला,सांगा ना “ मी म्हटले, “ सरला, सगळे उत्तम आहे. तू आता छान विश्रांती घे हं.उद्या बाळ देणारच आहोत तुझ्या जवळ. “  सरलाने निराशेने मान फिरवली. दुसऱ्या दिवशी राऊंड घेत असताना सरलाच्या कॉटजवळ गेले तर ती धाय मोकलून रडत होती. “ अहो डॉक्टर,आता मी काय करू. ही असली अपंग मुलगी कशी सांभाळू मी. देव तरी बघा कसा. देऊन द्यायची ती मुलगी,आणि वर असली अपंग.”  मी तिची खूप समजूत काढली. “ सरला,देवाचीच इच्छा म्हणायचे...

श्री उदय गोपीनाथ पोवळे  मनमंजुषेतून  ☆ गिरगांव... ☆ श्री उदय गोपीनाथ पोवळे ☆ बदलले सर्व काही, बदलले सारे गिरगांव उरल्या त्या आठवणी, बदलले आमचे गांव    जुनी प्रेमळ माणसे, अजूनही मनात घोळतात बालपणाच्या आठवणी, आजही मनात रुळतात   पूर्वीचे आपले गिरगांव, हे आपलेसे वाटायचे एकमेकांशी सगळे कसे, जिव्हाळ्याने वागायचे   घराचे दरवाजे, कायम उघडेच असायचे घरात खास बनले की, शेजाऱ्यांकडे जायचे   शेजारधर्म, आचारधर्म, काय तो तेथेच रुजला लहानपणीच तो प्रत्येकाच्या, मनावर बिंबला   पाण्यावरून भांडणे, चाळीत कायम असायची पण मनात दुस्वासाला, कधी जागा नसायची   प्रेमासाठी लांबच्या पल्ल्याची, गरज नसायची चाळीतच प्रेमाच्या नजरेची, ओळख व्हायची   जापनीज गार्डन मुलांसाठी, हक्काचे असायचे लाल धक्का जोड्यांसाठी, मात्र प्रेमाचे वाटायचे   भाड्याची सायकल चालवणे, चैन असायची बच्चूचा बर्फ गोळा हीच मोठी, ट्रीट वाटायची   कुल्फीवाल्याची रविवारी रात्री, वाट बघायची पत्त्यांच्या डावाशिवाय कधी, झोप नाही यायची    वाड्यावाड्यांमधून टेनिस क्रिकेटच्या, मॅचेस व्हायच्या मित्र असले तरीही, खुन्नशीने त्या खेळल्या जायच्या   हम दो हमारे चार असले तरी, अडचण नसायची पाहुण्यांसाठीही रहायला घरात, जागा असायची   मराठी माणसांनीच भरलेले, आपले  गिरगांव असायचे मराठी भाषेचाच अभिमान, उराशी बाळगून जगायचे   बदलले सर्व काही, बदलले सारे गिरगांव—  उरल्या त्या आठवणी, बदलले आमचे गांव —    © श्री उदय गोपीनाथ पोवळे १२-०६- २०२२ ठाणे मोबा. ९८९२९५७००५  ≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ...

श्री सुरेश नावडकर  मनमंजुषेतून  ☆ ते रवी, मी साधा चंद्र.. ☆ प्रस्तुती – श्री सुरेश नावडकर ☆ (दिग्गज ज्येष्ठ आणि श्रेष्ठ चित्रकार श्री. रवी परांजपे यांचे दि. ११/६/२२ रोजी दुःखद निधन झाले. त्यांना वाहिलेली ही शब्द - सुमनांजली)  साहित्य, कला, संस्कृतीचं माहेरघर असलेल्या महाराष्ट्राला, अनेक थोर चित्रकार लाभले आहेत.. एस.एम. पंडित, रघुवीर मुळगावकर, दीनानाथ दलाल, एम.आर. आचरेकर, इत्यादींनी सप्तरंगांवर हुकूमत गाजवून कलाजगतात प्रसिद्धी मिळविली.. या थोर चित्रकारांच्याच पिढीतील ज्येष्ठ चित्रकार, रवी परांजपे यांनी काल आपले 'ब्रश मायलेज' गाठले.. मला लहानपणापासूनच चित्रकलेचे आकर्षण आहे. किराणा मालाच्या दुकानातून आणलेल्या सामानाच्या कागदी पिशवीवर एखादे चांगले चित्र दिसले, तर ती पिशवी पाण्यात बुडवून खळ निघून गेल्यावर तो कागद सुकवून जपून ठेवलेली चित्रं, अजूनही माझ्या संग्रही आहेत.. अशाच छंदातून मुळगावकर व दलाल यांची चित्रे, कॅलेंडर्स जमविली. त्याकाळी टाईम्स ऑफ इंडियाच्या धर्मयुग, इलस्ट्रेटेड विकली अशा पाक्षिकात रवी परांजपे सरांची रंगीत कथाचित्रे, पाहिल्याची आठवतात..  काही वर्षांनंतर त्यांची चित्रे असलेली ग्रिटींग्ज कार्ड्स पाहिली. काही कॅलेंडर्स, सरांच्या वेगळ्या शैलीमुळे लगेच ओळखू यायची.. वर्तमानपत्रातील व रीडर्स डायजेस्ट या इंग्रजी मासिकातील सरांच्या जाहिराती पाहिल्या की, सरांच्या शैलीचं कौतुक वाटायचं.....