श्रीमती उज्ज्वला केळकर
इंद्रधनुष्य
☆ वाचनाचे फायदे… ☆ प्रस्तुति – श्रीमती उज्ज्वला केळकर ☆
प्रस्तुति – श्रीमती उज्ज्वला केळकर
मो. 9403310170, e-id – [email protected]
संपर्क -17 16/2 ‘गायत्री’ प्लॉट नं. 12, वसंत दादा साखर कामगारभावन के पास , सांगली 416416 महाराष्ट्र
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे
इंद्रधनुष्य
☆ 🚩 ‘अक्षय्य तृतीया’ 🚩 ☆ प्रस्तुती – सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे ☆
“निदान या प्रसंगीतरी याला मडकं म्हणू नका..!”
३ मे ला अक्षय्य तृतीयेची पूजा करायची म्हणून खरेदीला गेलो होतो. माझे साहित्यिक मित्र ही खरेदीला आले होते.
ते माझ्या कुंभार मित्राला म्हणाले “मडकं दे..!”
तो पटकन त्यांच्याकडे बघून म्हणाला, ” अहो या प्रसंगी तरी ‘मडकं’ म्हणू नका..!!”
खरेतर मलाही माहित नव्हतं त्याला नक्की काय म्हणतात. उत्सुकते पोटी मी त्याला विचारले, “मग काय म्हणतात याला?”.
“स्वर्गीय माता म्हणून लाल रंगाचे त्याला केळी व स्वर्गीय पिता म्हणून काळ्या रंगाचे त्याला करा म्हणतात”.
माझ्या मराठी शब्दकोषात दोन शब्द वाढले.!!
मराठीत मातीच्या भांड्याला उपयुक्तते नुसार व प्रसंगानुसार वेगवेगळ्या नांवांनी संबोधले जाते अशी माहिती झाली.
पाण्याचा … माठ
अंत्यसंस्काराला.. मडकं
नवरात्रात … घट
वाजविण्यासाठी.. घटम्
संक्रांतीला… सुगडं
दहिहंडीला… हंडी
दही लावायला… गाडगं
लक्ष्मीपूजनाचे… बोळकं
लग्न विधीत…… अविघ्नकलश
आणि
अक्षय्य तृतीयेला…केळी / करा
खरंच आपली मराठी भाषा समृद्ध व श्रीमंत आहेच…!!!
मला मंगल प्रसंगी कुमारिका हातात धरतात त्याला कऱ्हा म्हणतात.
हे माहिती होते पण अक्षय्य तृतीयेला ‘केळी’ व ‘करा’ म्हणतात हे तर माहित नव्हते, तुम्हाला माहीत होते का ?
मला माहित नसलेली माहिती, एका मित्राने मला पाठवली आणि मी आपल्यासमोर मांडली 🙏🏻
संग्रहिका – मंजुषा सुनीत मुळे
९८२२८४६७६२
सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे
इंद्रधनुष्य
☆ दोन सुपुत्र भारतमातेचे… विलास डोळस ☆ प्रस्तुती – सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे ☆
एक जण भारतीय “लोकशाहीला” शिस्त लावणारा तडफदार माजी “निवडणूक आयुक्त” “टी.एन.शेषन” तर दुसरा कोकण रेल्वे,दिल्ली मेट्रो रेल्वे, सारख्या चमत्काराचा निर्माता “मेट्रोमॅन” “ई.श्रीधरन” हे दोघंही आपआपल्या क्षेत्रात,टॉपचे अधिकारी तर होतेच,पण आप-आपल्या कामामुळे अख्ख्या देशाची व्यवस्था त्यांनी सुधारून दाखवली.
पण गंमत,म्हणजे हे दोघेही अधिकारी तुम्हाला खरं वाटणार नाही अगदी प्राथमिक शाळेत असल्यापासून एकाच वर्गात शिकत होते आणि पहिल्या नंबरा साठी त्यांच्यात त्या वेळी तुफान स्पर्धा चालायची.
“ई.श्रीधरन” यांनी एका मुलाखतीमध्ये त्याकाळातल्या काही आठवणी सांगितल्या आहेत.
“दोघेही मुळचे केरळचे”. १९४२ साली तिथल्या पलक्कड या गावातल्या सर्वात फेमस असलेल्या बेसल एव्हान्जीकल या मिशनरी हायस्कूलमध्ये “श्रीधरन” यांनी इंग्रजी दुसरी या वर्गात प्रवेश घैतला, “शेषन” आधी पासून त्याच शाळेत होते.वर्गात “शेषन” यांचा पहिला नंबर यायचा.
“श्रीधरन” यांनी आल्या आल्या त्या वर्षी “शेषन” यांना मागे टाकले,आणि
तिथूनच या दोघांची स्पर्धा सुरु झाली.”शेषन” है उंचीला कमी असल्यामुळे, वर्गात नेहमी पहिल्या बेंचवर बसायचे तर “श्रीधरन” उंच असल्यामुळे शेवटच्या बेंचवर. “शेषन” हे अतिशय अभ्यासू,कायम पुस्तकात डोकं खुपसून असायचे.या उलट “श्रीधरन” फुटबॉल आणि इतर खेळ खेळायचे.इंग्रजी मध्ये मात्र “टी.एन.शेषन” यांच्या तोडीस तोड असा, एकही विद्यार्थी अख्ख्या शाळेत कोणीही नव्हता.
बोर्डाच्या परीक्षेत “शेषन” यांनी “श्रीधरन” यांना एका मार्काने मागे टाकलं. १९४७ सालच्या SSIC बोर्ड परीक्षेत “शेषन” ४५२ मार्क मिळवून “पहिले” आले.तर “श्रीधरन” यांना “४५१ मार्क मिळाले” होते आणि त्यांचा दुसरा क्रमांक आला होता..
मार्कांसाठी कितीही जरी स्पर्धा चढाओढ असली तरीही “शेषन आणि श्रीधरन” ही जोडी तर तुटली नाहीच,उलट ते आणखीनच चांगले दोस्त झाले आणि त्यांच्या मैत्रीत खूपच वाढ झाली.
पुढे इंटरमेजीएटसाठी देखील व्हिक्टोरिया कॉलेजला दोघांनीही एकत्र अँडमिशन घेतलं.दोघांनी एकत्रच बसून झपाटून अभ्यास केला.
आख्खा मद्रास प्रांतामध्ये इंजिनियरिंगला प्रवेश मिळेल एवढे मार्क मिळवणारे ते फक्त दोघेच विद्यार्थी होते.
पण “टी.एन.शेषन” यांना मात्र आपल्या भावाप्रमाणे “आयएएस अधिकारी” बनायचं होत यामुळे त्यांनी इंजिनियरिंगला प्रवेश घेतला नाही तर त्यांनी मद्रास ख्रिश्चन कॉलेजमध्ये फिजिक्स विभागात प्रवेश घेतला. “श्रीधरन” यांनी मात्र आंध्रमधल्या काकीनाडाच्या इंजिनियरिंग कॉलेजमधून सिव्हील इंजिनियरिंग पूर्ण केलं.
पुढे १९५४ साली युपीएससी परीक्षा पास होऊन “शेषन” यांनी “आयएएस” बनण्याचं स्वप्न पूर्ण केलं. याच काळात “श्रीधरन” यांनी इंडियन इंजिनियरिंग सर्व्हिसेसची एक्झाम देवून ते पास झाले आणि रेल्वेमध्ये भरती झाले.
“योगायोग” असा की हे दोघेही परत “ट्रेनिंगच्या” निमित्ताने इंडियन फोरेस्ट कॉलेज डेहराडून येथे एकत्र आले.. ते जवळ जवळ दोन-एक महिने “शेषन आणि श्रीधरन” एकमेकांच्या सोबत राहिले. त्या नंतर मात्र दोघांचे रस्ते कामानिमित्त कायम स्वरुपी वेगळे झाले.”शेषन” यांनी प्रशासकीय कारकिर्दीत एकामागून एक यश मिळवत त्यांनी भारताचे “मुख्य कॅबीनेट सचिव” बनण्यापर्यंत मजल मारली, हे भारतातील सर्वोच्च पद, त्यांना मिळाले.
१९८९ साली रिटायर झाल्यावर त्यांना निवडणूक आयुक्तपदावर नेमण्यात आलं, हे विशेष.
भारतात निवडणूक काळात आचारसंहिता,शिस्त आणि कडकपण राबण्यास “शेषन” यांनी घालून दिलेली शिस्त ही कारणीभूत ठरली,त्यांच्या कार्याचा सर्वत्र गौरव झाला,सन्मान म्हणून त्यांना “मॅगसेसे” पुरस्कार देखील देण्यात आला.. तर इथे “श्रीधरन” यांनी कलकत्ता मेट्रो,कोकण रेल्वे,दिल्ली मेट्रो,कोची मेट्रो,लखनौ मेट्रो असे मोठमोठे अशक्यप्राय वाटणारे प्रोजेक्ट स्वतःच्या कर्तबगारीने व नेतृत्वाने पूर्ण केले.विक्रमी वेळेत सर्वोत्कृष्ट इंजिनियरिंगचे स्कील दाखवत “श्रीधरन” यांनी भारतीय रेल्वेचा संपूर्ण कायापालट करण्याची महत्वाची जबाबदारी पार पाडली. त्यांना त्या बद्दल भारताचा सर्वोच्च “पद्मविभूषण” हा किताब सन्मान देण्यात आला.
मैत्रीत अनेकदा लोक स्पर्धा करतात,पण स्पर्धा असावी तर “शेषन-श्रीधरन” यांच्या प्रमाणे चांगल काम करण्याची.देशाला “नंबर वन” करण्यासाठी या दोन वल्लीनी “महान दोस्तांनी” जे औदार्य दाखवलं,आणि बुद्धी कौशल्यानी यशस्वी होवून दाखवलय.त्यांच्या या अलौकिक दैदिप्यमान कामगिरचं कौतुक करावे तेवढे थोडेच आहे.त्यांचा हा आदर्श प्रत्येक तरूण तरूणींनी घ्यावा हे मात्र नक्कीच खरं आहे.
अशा ह्या भारत मातेच्या सुपुत्रांस सॅल्युट👍🙏.
“जय महाराष्ट्र” “भारत माता” की जय हो 🚩🇮🇳👏.
विलास डोळस.
संग्रहिका – मंजुषा सुनीत मुळे
९८२२८४६७६२
सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे
इंद्रधनुष्य
☆ तूप… ☆ प्रस्तुती – सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे ☆
तूप
जेवण कसलेहि असो, पंगतीला ,,तूप,, वाढले कि,मगच जेवायला सुरवात करायचि, आपलि परंपरा आहे. एकंदरित तूप हा अविभाज्य घटक आहे.
(१) जुन्या काळात युद्ध लढाईत झालेल्या जखमा भरून येण्यासाठि, तुपाचा वापर केला जात असे. तूप जेवढे जुने तेवढे गुणकारि.
(२) घ्रूत,अज्या, घि, हवि, सर्पि वैगेरे विविध नावाने तुपाला संबोधल्या जाते. तुप मधुर, अत्यंत बलवान, थंड , पित्तशामक, मेद मज्जा, शुक्र धातूंचे पोषण करणारे आहे.
(४) तुपामुळे स्मुर्ति, बुद्यि, आदिंचि वाढ होते. तूपाचे वैशिष्ट्य हे कि, तूप खाल्ल्यावर भूक वाढते. अग्निवर्धक हे तूपाचे श्रेष्ठ कार्य आहे. तूप डोळ्यांना हितकारक आहे।
(५) तूपामूळे स्वरयंत्र सुधारते. आणि आवाज उत्तम होतो. तूप योगवाहि व रसायन गुणधर्माचे आहे.
(६) तूप कोणत्याहि रोगांत, विशेषतः वात-पित्त-कफ विकारांत वापरता येतं आयुर्वेदांत अनेक औषधि द्रव्ये तूपात सिद्ध करून त्यांचे औषधे बनवलि आहेत.
(७) डोके दुखत असेल तर, तूप कोमट करून नाकपुड्यांत थेंब टाकावेत. किंवा दुखर्या कपाळावर हलकेच मालिश करावि.
(८) १०० वेळा धुतलेले (शतधौत घ्रुत) तुप त्वचाविकार, जखमांवर, अंगाला खाज, टाचा फुटणे, अंग फुटणे, या विकारात गुणकारि आहे.
(९) तूप किंचित कोमट करून खाल्ल्यावर उचकि थांबते. रात्रि झोपतांना एक पेलाभर दूधांत एक चमचा तूप टाकून प्यायल्यास सकाळि पोटाचा कोठा मोकळा होतो. बद्धकोष्ठ, मुळव्याध बरि होते.
(१०) तुपामुळे मेद, चरबि वाढते हि समजूत चुकिचि आहे. नेहमि जे हिंडतात, फिरतात, व्यायाम करतात, त्यांनि अवश्य तुप खावे.
(११) कँसरच्या रूग्णाला तूप म्हणजे अम्रूतासमान.. कारण तूपात कँसरच्या पेशिंचि वाढ थांबवण्याचि शक्ति आहे.
तेव्हा अश्या बहुगुणि तुपाला आहारात श्रेष्ठ स्थान आहे च….
संग्रहिका – मंजुषा सुनीत मुळे
९८२२८४६७६२
☆ इंद्रधनुष्य ☆
☆ 72वर्षा पूर्वीच्या हळदी-कुंकवाच्या निमंत्रण पत्रिका ☆ संग्रहिका – सुश्री स्नेहल रोकडे ☆
☆ 72वर्षा पूर्वीच्या हळदी-कुंकवाच्या निमंत्रण पत्रिका ☆
संग्राहिका : सुश्री स्नेहल रोकडे
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
इंद्रधनुष्य
☆ समाधानाची व्याख्या… ☆ संग्रहिका – सुश्री मंजिरी गोरे ☆
समाधानाची व्याख्या
बंद पडलेली कार रस्त्यावर लावून,
मी बस मधे चढलो तर खरं.
पण आतली गर्दी बघून जीव घाबरला.
बसायला जागा नव्हती.
तेवढ्यात एक सीट रिकामी झाली.
पुढचा एक जण सहज
तेथे बसू शकत होता ….
पण त्याने ती सीट मला दिली.
पूढच्या stopवर पुन्हा तेच घडले.
पुन्हा आपली सीट
त्याने दुसऱ्याला दिली.
आमच्या पूर्ण बस प्रवासात
हा प्रकार चारदा घडला.
बर हा माणूस,
अगदी सामान्य दिसत होता,
म्हणजे कुठे तरी मजदूरी करून
घरी परत जात असावा,
आता शेवटच्या stopवर
आम्ही सर्वच उतरलो.
तेंव्हा उत्सुकता
म्हणून मी त्याच्याशी बोललो.
विचारले
प्रत्त्येक वेळी तुम्ही तुमची सीट
दुसऱ्याला का देत होता??
तेंव्हा त्याने दिलेले उत्तर,
मी शिकलेला नाही हो.
अशिक्षित आहे मी.
एके ठिकाणी कमी पैशावर काम करतो, आणि माझ्या जवळ कोणाला द्यायला काहीच नाही.
ज्ञान नाही , पैसा नाही.
तेंव्हा मी, हे असे रोज करतो.
हेच मी सहज करू शकतो.
दिवसभर काम केल्यानंतर
अजून थोड्या वेळ उभं राहणं मला जमते
मी तुम्हाला माझी जागा दिली,
तुम्ही धन्यवाद म्हणालात,
त्यातच मला खूप समाधान मिळाले,
मी कोणाच्या तरी कामी आलो ना?
कोणाला कायतरी दिल्याच.
असं मी रोज करतो
माझा नियमच झाला आहे••
आणि
रोज मी आनंदाने घरी जातो.
उत्तर ऐकून मी थक्कच झालो.
त्याचे विचार व समज बघून!
याला
अशिक्षित म्हणायचे का?
काय समजायचे ?
कोणाकरिता,
काही तरी करायची इच्छा,
ती पण स्वतः ची परिस्थिती
अशी असताना!
मी कशा रीतीने मदत करू शकतो?
त्यावर शोधलेला हा उपाय बघून
निसर्गसुध्दा आपल्या या निर्मीती वर खुष झाला असेल!
माझ्या सर्वोत्तम कलाकृती पैकी ही एक कलाकृती, असं दिमाखात सांगत असेल!
त्याने मला खूप गोष्टी शिकवल्या
स्वतः ला हुषार शिक्षित समजणारा मी, त्याच्या समोर खाली मान घालून
स्वतः चे परिक्षण करू लागलो.
किती सहज, त्याने त्याच्या समाधानाची व्याख्या सांगितली.
*
मदत ही खूप महाग गोष्ट आहे
कारण मनाने श्रीमंत असणारे
खूप कमी लोक असतात .•••••
सुंदर कपडे ,हातात पर्स , मोबाईल , डोळ्यांवर गॉगल, चार इंग्लिश चे शब्द येणे म्हणजेच सुशिक्षत का ?
हीच माणसाची खरी ओळख का ?
मोठं घर ,मोठी कार , म्हणजे मिळालेले समाधान का ??
कोण तुम्हाला केंव्हा काय शिकवून जाईल, आणि तुमची धुंदी उतरवेलं सांगता येत नाही!
या माणसाच्या संगतीने
माझे विचार स्वच्छ झाले.
म्हणतात ना •••
” कर्म से पहचान होती है इंसानों की ।
वरना महंगे कपड़े तो पुतले भी पहनते हैं दुकानों में “।
🌿 Have a Good day 🌿
संग्राहिका : सुश्री मंजिरी गोरे
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
इंद्रधनुष्य
☆ राग आणि त्यांच्या श्रवणाचे लाभ (भाग दुसरा) ☆ प्रस्तुती – श्री अरूण कुलकर्णी ☆
राग आणि त्यांच्या श्रवणाचे लाभ
रक्तदाब – हाय ब्लड प्रेशर साठी हळू ( धीमी गती ) चालीची, तर लो ब्लड प्रेशर साठी जलद चालीची गाणी फायदेशीर ठरतात
उच्च रक्तदाब
१) चल उड़ जा रे पंछी ….४:३५ (भाभी)
२) चलो दिलदार चलो ….३:३२ (पाकीजा)
३) नीले गगन के तले….४:१३ (हमराज)
४) ज्योती कलश छलके ….३:३० (भाभी की चूड़ियाँ)
कमी रक्तदाब
१) जहाँ डाल डाल पर ….७:२० (सिकंदरे आज़म)
२) पंख होती तो उड़ आती रे ….४:३२ (सेहरा)
३) ओ निंद ना मुझको आये ४:०८ (पोस्ट बॉक्स नं. ९०)
रक्तक्षय, अनिमिया- अशा वेळी राग पिलू वर आधारलेली गाणी ऐकावी.
१) खाली शाम हाथ आई है ….४:५५ (इजाजत)
२) आज सोचा तो आँसू भर आये ….४:२७ (हँसते जख्म)
३)नदियाँ किनारे ….३:३४ (अभिमान)
४) मैने रंग ली आज चुनरिया …..५:३४ (दुल्हन एक रात की)
अशक्तपणा – शक्ती ताकद कमी झालेली वाटतेय ,उत्साहाचा अभाव काही करण्याचा कंटाळा येतो अशा वेळी राग जयजयवंती वरील आधारित गाणी ऐकावी
१) मोहब्बत की राहों मे चलना संभलके …. (उड़न खटोला)
२) मनमोहना बड़े झूठे….३:५८ (सीमा)
३) साज हो तुम आवाज हूँ मै ….५:३७ (चंद्रगुप्त)
पित्तविकार, अॅसिडीटी- अॅसिडीटीवर उपाय म्हणून राग खमाज वर आधारित असलेली गाणी ऐकावीत
१) छूकर मेरे मन को ….२:३५ (याराना)
२) तुम कमसीन हो नादा हो ….४:२९ (आई मिलन की बेला)
३) आयो कहाँ से घनश्याम….२:५९ (बुढ्ढा मील गया)
४) तकदीर का फसाना जाकर किसे सुनाये …..३:४४ (सेहरा)
चित्रपटगीते सर्वपरिचित आहेत म्हणून वर दिली आहेत. रागाची चव कळावी म्हणून. पण प्रत्यक्ष राग- सर्वांगाने सजवलेला- ऐकणे अधिक लाभदायक ठरेल.
सुरिले परिवार/ सिनेमा अणि बरेच काही सुरिला संगीत 🎼
संगीतकार : खय्याम – १०
१. दो बुंदे सावन की (फिर सुबह होगी)
२. हरियाला बन्ना आए रे (रझिया सुलतान)
३. करोगे याद तो हर बात (बाजार)
४. तुम्हारी पलकोंकी चिलमनो में (नाखुदा)
५. मौसम मौसम लव्हली मौसम (आहिस्ता आहिस्ता)
६. चोरी चोरी कोई आए (नुरी)
गाण्यांची निवड – संग्राहक – श्री अरूण कुलकर्णी
पुणे
मो 8805984880
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
इंद्रधनुष्य
☆ राग आणि त्यांच्या श्रवणाचे लाभ (भाग पहिला) ☆ प्रस्तुती – श्री अरूण कुलकर्णी ☆
☆ MUSIC IS MEDICINE ☆
१ राग दुर्गा – आत्मविश्वास वाढविणारा.
२ राग यमन – कार्यशक्ती वाढवणारा.
३ राग देसकार – उत्थान व संतुलन साधणारा.
४ राग बिलावल – अध्यात्मिक उन्नती व संतुलन साधणारा.
५ राग हंसध्वनी – सत्य असत्याची जाणिव करून देणारा राग.
६ राग शाम कल्याण – मुलाधार उत्तेजीत करणारा व आत्मविश्वास वाढविणारा.
७ राग हमीर – आक्रमकता वाढविणारा, यश देणारा व शक्ती आणि उर्जा निर्माण करणारा.
८ राग केदार – स्वकर्तृत्वावर पूर्ण विश्वास निर्माण करणारून भरपूर उर्जा निर्माण करणारा तसेच मुलाधार उत्तेजित करणारा.
९ राग भूप – शांतता निर्माण करणारा व संतुलन साधून अहंकार संतुलनात आणणारा.
१० राग अहिरभैरव – शुद्ध इच्छा प्रेम आणि भक्तीभाव निर्माण करणारा व आध्यात्मिक उन्नतीस पोषक वातावरण निर्मिती करून समाधान देणारा.
११ राग भैरवी – इडा नाडी सशक्त करणारा भावनाप्रधान राग सर्व सदिच्छा पूर्णकरून प्रेम वृध्दिंगत करणारा असा सहस्त्राराचा राग.
१२ राग मालकंस – अतिशय शांत – मधुर राग प्रेमभाव निर्माण करणारा व संसारिक सुख वृध्दिंगत करणारा.
१३ राग भैरव – शांत वृत्ती व शुध्द इच्छा निर्माण करणारा राग हा आध्यात्मिक प्रगतीस पोषक असून शिवतत्व जाग्रुत करणारा असा आहे.
१४ राग जयजयवंती – सुख समृद्धि देणारा राग असून यश दायक आहे विशुद्धीच्या सर्व समस्या दूर करण्याची क्षमता बाळगतो.
१५ राग भिम पलासी – संसार सुख व प्रेम देणारा.
१६ राग सारंग – कल्पना शक्ती व कार्यकुशलता वाढीस लावून नवनिर्मितीचे ज्ञान प्रदान करतो आत्मविश्वास वाढीस लावून परिस्थितीचे भान देणारा अत्यंत मधुर राग.
१७ राग गौरी – शुध्द इच्छा, मर्यादाशीलता, प्रेम, समाधान, उत्थान इत्यादी गुणवर्धक राग. डाव्या विशुद्धीच्या सर्व बाधा नाहिशा करण.
☆ संगीतोपचार ☆
विशेष सूचना:- डाँक्टरांचे उपचार घेत असताना हे संगीतोपचारही घ्यावेत, पण डाँक्टरांचे उपचार मात्र थांबवू नयेत.
हृदयरोग – राग दरबारी व राग सारंग
१) झनक झनक तोरी बाजे पायलिया….८:१६ (मेरे हुजूर )
२) तोरा मन दर्पण कहलाए….६:०६ (काजल)
३) बहुत प्यार करते है ,तुमको सनम….४:२४ (साजन)
४) जादूगर संय्या छोडो मेरी ३:०६ (नागिन).
विस्मरण – लक्षात रहात नाही त्यांनी शिवरंजनी राग ऐकावा
१) मेरे नयना सावन भादों ….५:०६ (मेहबूबा)
२) ओ मेरे सनम….५:०९ (संगम)
३) दिल के झरोखे मे तुझको बिठाकर ….४:४१ (ब्रह्मचारी)
४) जाने कहा गये वो दिन ….६:५३ (मेरा नाम जोकर)
मानसिक ताण, अस्वस्थता – ज्यांना मानसिक ताण भरपूर प्रमाणात असेल त्यांनी राग बिहाग आणि राग मधुवंती वर आधारित गाणी ऐकावीत
१) पिया बावरी….४:०२ (खूबसूरत)
२) मेरे सूर और तेरे गीत ….३:११ (गूँज उठी शहनाई)
३) मतवारी नार ठुमक ठुमक चली ….६:२९ (आम्रपाली)
४) तेरे प्यार मे दिलदार ….४:०४ (मेरे मेहबूब)
क्रमशः…
गाण्यांची निवड – संग्राहक – श्री अरूण कुलकर्णी
पुणे
मो 8805984880
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
डॉ. ज्योती गोडबोले
इंद्रधनुष्य
☆ पुरणपोळी… ☆ डॉ. ज्योती गोडबोले ☆
शाळेत असताना बाईंनी शिकवलेली वॄत्ते आठवा…..
एखाद्याचा “पुरणपोळी” या विषयावर किती अभ्यास असावा, त्याला “पुरण” किती आवडत असावं, त्याचा उत्तम नमुना ….
इंद्रवज्रा:
चाहूल येता मनि श्रावणाची
होळी तथा आणखि वा सणाची
पोळीस लाटा पुरणा भरोनी
वाढा समस्ता अति आग्रहानी ||
भुजंगप्रयात:
सवे घेउनी डाळ गूळा समाने
शिजो घालिती दोनही त्या क्रमाने
धरी जातिकोशा वरी घासुनीते
सुगंधा करावे झणी आसमंते || (जातिकोश – जायफळ)
वसंततिलका
घोटा असे पुरण ते अति आदराने
घ्यावे पिळूनि अवघे मऊ कापडाने
पिळता फुटे गठुळ ते मऊसूत होते
पोळीमधे पसरते सगळीकडे ते ||
मालिनी
अतिव मधुर ऐसे पुरण घ्यावे कराते
हळू हळू वळू गोळे पारिला सारणाते
कणिक मळूनी घ्यावी सैलशी गोजिरी ती
कडक नच करावी राहुद्या तैलवंती
मंदाक्रांता:
घ्यावी पारी करतळ स्थळी अल्प लावोन पीठी
ठेवा गोळी अतिव कुतुके सारणाची मधे ती
बांधा चंबू दुमडुनि करे सारणा कैद ठेवा
पाटा ठायी पसरूनि पिठा लाटण्या सिद्ध ठेवा ||
पृथ्वी
करे धरुन चेंडुला अधिक दाब द्यावा बळे
पटा धरुन लाटण्या सुकर होतसे आगळे
समान फिरवा रुळा पसरि चर्पटी सुस्थळे
असे न करता पहा पुरण बाहरी ओघळे ||
शार्दूल विक्रिडित:
हाताने उचला झणि प्रतल ते गुंडाळुनी लाटण्या
उत्कालू हलके तसे उलटता खर्पूस ही भाजण्या
वाफा येत जशा उमाळत सवे सूवासही दर्वळे
नाका गंध मिळे सवेच उदरी क्षूधा त्वरे उत्फळे……!!
सर्व मित्रं ,मैत्रिणींना होळीच्या खूप खूप शुभेच्छा! 🔥 होळी रे होळी पुरणाची पोळी😊
©️ डॉ. ज्योती गोडबोले
इंद्रधनुष्य
☆ प्रिय सावित्रीबाई… ☆ श्री गजानन घोंगडे ☆
प्रिय सावित्रीबाई
नमस्कार ! सकाळीच रेडिओवर ऐकलं
की आज तुझी पुण्यतिथी
बायकोला सांगितलं,
अगं, आज सावित्रीबाईंची पुण्यतिथी.
मग स्वतःलाच विचारलं
सावित्रीबाईंची पुण्यतिथी ?
कसं शक्य आहे ?
अगं, माझ्या गावातली, शहरातली,
देशातली प्रत्येक मुलगी
जेव्हा शिक्षण घेऊन
एखाद्या मोठ्या पदावर जाते,
शिक्षणाच्या भरोशावर एखादा
सन्मान प्राप्त करते
तेव्हा – तेव्हा तूच तर
जन्माला आलेली असतेस
यंदा माझी पुतणी पदवी घेईल
म्हणजे यंदा तू माझ्या घरातही
जन्माला येणार आहेस
सुरुवातीला प्रश्न पडला
तुला काय म्हणावं ?
बाई म्हणावं की आई म्हणावं ?
आमच्याकडे गावात
मोठ्या बहिणीला बाई म्हणतात
मग विचार केला
माझी आई शिकलेली,
थोरली बहीण शिकलेली,
मावशी शिकलेली,
माझी पुतणी शिकतेय
म्हणजे तू तर प्रत्येकच रूपात
माझ्याभोवती आहेस,
सरकारचं घोषवाक्य आहे
‘मुलगी शिकली, प्रगती झाली !
मला वाटतं त्यात आणखी एक जोडावं ‘सावित्रीबाई जन्माला आली’.
आजही वाटतं तुला
भारतरत्न मिळायला हवं होतं
मग लक्षात येतं की
या देशातले अनेक भारतरत्न जे आहेत
ते तुझ्या शिक्षण यज्ञामुळे झालेले आहेत
जेव्हा कुठल्या महिलेला
भारतरत्न मिळत असेल तेव्हा तू
ज्योतिबांना सांगत असशील
‘अहो ऐकलं का आपल्या लेकीला
भारतरत्न मिळालं’
तुझ्या बद्दलचा मुळातच असलेला आदर
सहस्त्र पटींनी वाढतो तो तुझ्या स्वभावामुळे
दगड, शेण, असभ्य शब्दांचा मार
सहन करीत तू तुझं काम करीत राहिली
म्हणजे आतून तू किती कणखर
असली पाहिजेस
ते जिब्राल्टर रॉक म्हणतात तशी.
तसूभरही ढळली नाही
आणि दुसरीकडे अत्यंत नम्र आणि प्रेमळ
कधी – कधी वाटतं टाईम मशिनने
काळाच्या मागे जावं,
लहान बनून तुमच्या घरात यावं
ज्योतीबांच्या कोटाच्या खिशातल्या गोळ्या त्यांच्याच मांडीवर बसून खाव्या
तुझ्याकडून लाड पुरवून घ्यावेत.
मला एक प्रश्न नेहमी पडतो
आपण करतो आहोत
ते काम क्रांतिकारी आहे याची तुला
जराशीही कल्पना नव्हती का ?
कारण नखभर ही अटीट्युड नव्हता तुझ्यामध्ये
नखभर सोडा, अणू – रेणू इतका
सूक्ष्म पण नाही
हे कसं साध्य करायचीस ?
नाहीतर आम्ही बघ
हीतभर करतो आणि हात भर
त्याचा हो हल्ला, कल्ला करत
ती दुखणी सांगत
ते यश सांगत गावभर हिंडतो
कदाचित म्हणूनच
तू त्यावेळच्या स्त्रियांना
शिक्षित करण्यासाठी म्हणून
जी अक्षरं पाटीवर गिरवलीत
ती काळाच्या पाठीवर गिरवला गेलीत
आणि या भारतात
जेव्हा – जेव्हा कोणी मुलगी, स्त्री
शिक्षित होत राहील
तेव्हा- तेव्हा ती अक्षरं गडद होत राहतील
पुन्हा – पुन्हा सावित्री जन्माला येत राहील.
– श्री गजानन घोंगडे
9823087650
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
