मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ लखलखता हिरा.. अर्जुन देशपांडे – लेखिका : सुश्री मुक्ता आंग्रे ☆ प्रस्तुती – सुश्री स्नेहलता गाडगीळ ☆

सुश्री स्नेहलता दिगंबर गाडगीळ

? इंद्रधनुष्य ?

☆ लखलखता हिरा.. अर्जुन देशपांडे – लेखिका : सुश्री मुक्ता आंग्रे ☆ प्रस्तुती – सुश्री स्नेहलता गाडगीळ ☆

एक सोळा वर्षाचा मुलगा मेडिकलच्या दुकानात जातो. तिथे एक आजोबा कॅन्सरसाठीची औषधे घेत असतात. खरंतर त्यांना ती महागडी औषधे परवडत नसतात पण त्यांच्या पत्नीला कॅन्सर झालेला असल्याने ते कशीबशी पैशांची सोय करून औषधे घ्यायला आलेले असतात. तो मुलगा हे सगळे पहात असतो आणि न राहवून तो आजोबांना त्यांच्याबद्दल विचारतो. सत्य कळल्यावर तो खूप विचारात पडतो की असे हजारो, लाखो लोक या देशात आहेत की त्यांना ही महागडी औषधे परवडत नाहीत. पण तरीही काहीच पर्याय नसल्याने ते इतकी महाग औषधे खरेदी करतात. तो मुलगा आता यावर पर्यायांचा विचार करायला लागतो. यातूनच त्याच्या भावी उद्योगाचा पाया रचला जातो.

हा मुलगा म्हणजे ठाण्यातील वय वर्ष फक्त २२ असलेला ‘अर्जुन देशपांडे’ जो जगातील सर्वात तरुण उद्योजक आहे. त्याने स्थापन केलेल्या ‘जेनेरिक आधार’ या कंपनीचा टर्नओव्हर आहे मात्र पंधराशे कोटी रुपये !

१६ वर्षाच्या अगदी कोवळ्या वयात अर्जुनने ‘जेनेरिक आधार’ कंपनी स्थापन केली. कंपनीचा मूळ उद्देश हाच होता की गरजू आणि गरीब लोकांना अतिशय स्वस्तात औषधे उपलब्ध व्हावीत. त्यासाठी त्यांनी औषधे उत्पादन करणाऱ्या कंपन्यांना गाठले. तेथून स्वस्तात औषधे खरेदी करून ‘जेनेरिक आधार’ नामक मेडिकलच्या दुकानातून त्याची विक्री सुरू केली. जी औषधे उत्पादकांकडून विकत घेऊन मोठ्या मोठ्या फार्मा कंपन्या स्वतःचे लेबल लावून अतिशय महाग विकतात तीच औषधे जेनेरिक आधार मध्ये अतिशय स्वस्त दरात मिळतात. मध्ये कुठलेही दलाल आणि इतर खर्च नसल्याने ते ही औषधे इतक्या कमी किमती विकू शकतात.

आजच्या घडीला देशभरात ‘जेनेरिक आधार’ ची तीन हजार मेडिकलची दुकाने आहेत. जिथून औषधे खरेदी करून लोकांचे हजारो लाखो रुपये वाचत आहेत.

तसेच अर्जुनने आज दहा हजार पेक्षा जास्त लोकांना प्रत्यक्ष अप्रत्यक्षपणे रोजगार देऊ केला आहे.

त्याच्या या कर्तुत्वाची दखल रतन टाटा सारख्या दिग्गज व्यक्तीनेही घेतली. रतन टाटांनी त्याला भेटायला बोलवून केवळ प्रोत्साहनच नाही तर त्याच्या कंपनीमध्ये गुंतवणूकही केली. याचे कारण सांगताना अर्जुन सांगतो कि आपल्या देशातील अगदी दुर्गम खेड्यातही औषधे उपलब्ध व्हावीत अशी अर्जुनप्रमाणे रतन टाटांचीही इच्छा आहे. आज पर्यंत अर्जुनला अनेक प्रतिष्ठित पुरस्कार मिळाले आहेत. वय वर्षे केवळ २२ असलेल्या अर्जुनला आयआयटी मुंबई, आयआयटी दिल्ली तसेच जपान सारख्या अतिप्रगत देशात मानाने बोलवले जाते. त्याचे व्याख्यान ऐकायला लोक गर्दी करतात. जपानने तर त्याला अतिशय स्वस्त दरात मोठे कर्ज दिले आहे. आपल्या देशाचे पंतप्रधान माननीय नरेंद्र मोदी तसेच आपल्या देशाच्या राष्ट्रपती श्रीमती द्रौपदी मुर्मु यांनीही अर्जुनला भेटायला बोलवून त्याची प्रशंसा केली. द्रौपदी मुर्मुशी तर त्याचे आता आपुलकीचे नाते निर्माण झाले आहे.

सध्याच्या चंगळवादी तरुणाई मध्ये अर्जुन देशपांडे हा एखाद्या लखलखत्या हिऱ्यासारखा चमकतो आहे. ज्याला आपल्या देशाचा अतिशय अभिमान आहे. त्याला आपल्या भारत देशाला अमेरिका अथवा इंग्लंड न बनवता अभिमानास्पद भारतच बनवायचा आहे.

अशा या लखलखत्या हि-याला, अर्जुनला मानाचा मुजरा !

लेखिका : सुश्री मुक्ता आंग्रे

प्रस्तुती : सुश्री स्नेहलता गाडगीळ 

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ क्विक हील – Quick Heal… लेखक : अज्ञात ☆ प्रस्तुती – श्री मेघ:श्याम सोनावणे ☆

श्री मेघ:श्याम सोनावणे

🌈 इंद्रधनुष्य 🌈

☆ क्विक हील – Quick Heal… लेखक : अज्ञात ☆ प्रस्तुती – श्री मेघ:श्याम सोनावणे ☆

श्री. कैलास काटकर

दहावीनंतर शाळा सोडलेल्या मराठी मुलानं दोन हजार कोटींची QUICK HEAL आयटी कंपनी उभी केली.

नाव कैलास काटकर. गाव मूळचे सातारा जिल्ह्यातलं रहिमतपूर. राहायला पुण्याच्या शिवाजीनगर मधल्या नरवीर तानाजीवाडी मध्ये. वडील फिलिप्स कंपनीमध्ये हेल्पर, आई घरकाम करणारी. एक लहान भाऊ आणि एक बहिण. असं हे पाच जणांचं कुटुंब नतावाडीतल्या एका छोट्याशा खोलीत राहायचं.

कैलाश सगळ्यात थोरला. त्यामुळे सगळ्यांच्या अपेक्षा त्याच्याकडूनच. घरची परिस्थिती कशीही असली तरी त्याला शाळेत घातलेलं. पुस्तकं घ्यायला पैसे नाहीत, फी भरायला पैसे नाहीत. कसंबसं रडतखडत दहावी पर्यंत पोहचला. पण दहावीनंतर पुस्तकी शिक्षणाला रामराम ठोकला आणि खऱ्या शिक्षणाला सुरवात केली. आयुष्य शिकवत असलेलं व्यावहारिक शिक्षण.

तसं कैलासला लहानपणापासूनच घरातल्या बिघडलेल्या वस्तू सोबत खटपट करायची आवड होती. वडिलांचं बघून बघून सहावीमध्ये असतानाच रेडियो दुरुस्त करायला सुरवात केली होती. त्याबद्दलचा एक महिन्याचा कोर्ससुद्धा केला होता. काही तरी करू असा आत्मविश्वास होता. दहावीच्या निकालाची वाट न बघता नोकरी शोधायला सुरवात केली.

एक दिवस त्याला पेपर मध्ये एक जाहिरात दिसली. एका कंपनीमध्ये कॅलक्युलेटर दुरुस्त करणाऱ्याची आवश्यकता होती. कैलासने आयुष्यात कधी कॅलक्युलेटर बघितला सुद्धा नव्हता. तरी त्याने अप्लाय केले. नशिबाने मुलाखतीसाठी आलेल्या पंचवीस जणांमधून त्याची निवड झाली. अंगभूत खटपटेपणा कामी आला. त्या कंपनीत कॅलक्युलेटर दुरुस्तीचं काम तर शिकलाच, शिवाय बँकांमधल लेजर पोस्टिंग मशीन, फॅसेट मशिन, अशा वेगवेगळ्या मशिनरी दुरुस्त करायला यायला लागल्या.

किती जरी झालं तर खटपट्या माणूस नोकरीत किती दिवस शांत बसेल? नोकरी सोडली आणि मंगळवार पेठेत स्वतःचं दुरूस्तीचं दुकानं सुरु केलं. सोबत एक हरकाम्या मुलगा सुद्धा ठेवला. त्यांची दिवसभर वेगवेगळ्या मशीन सोबत झटापट चालायची. पैसे बऱ्यापैकी मिळू लागले. 

एक दिवस कैलासला एका बँकेत एक नवीनच मशीन दिसलं. त्याने चौकशी केली, कोणी तरी सांगितलं, ”याला कॉम्प्युटर म्हणतात. आता येणार युग कॉम्प्यूटरचं असणार आहे.”

कैलास विचारात पडला. येणारं युग जर कॉम्प्युटरचं आहे तर आपल्याला शिकून घेतलं पाहिजे. पण शिकायचं कुठे हा सुद्धा प्रश्न होता.

नव्वदच्या दशकातला तो काळ. कॉम्प्यूटरने नुकताच भारतात चंचू प्रवेश केला होता. त्याच्या येण्यानं आपल्या नोकऱ्या जातील म्हणून डाव्या-उजव्या संघटना एकत्र लढा देत होत्या. कॉम्प्यूटर प्रचंड महाग होते आणि फक्त मोठ्या ऑर्गनायझेशनमध्येचं दिसायचे. कैलाशला कोणी कॉम्प्यूटरच्या जवळ देखील येऊ देत नव्हत.

एकदा चान्स मिळाला. पुण्यात फर्ग्युसन कॉलेज रोडवर टाईम्स ऑफ इंडियाचं ऑफिस आहे. त्यांचे तीन प्रिंटर बंद पडले होते. दुरुस्तीला आलेल्यांनी सांगितलं ते फेकुनच द्यायच्या लायकीचे उरले आहेत. ऑफिसवाल्यांनी तशीच तयारी केली होती. पण योगायोगाने कैलाश तिथे आले होते. त्यांनी पैजेवर ते मशीन दीड तासात दुरुस्त करून दाखवले. 

टाईम्स ऑफ इंडियानं फक्त प्रिंटरचं नाही तर कैलाशच्या हातात आपले कॉम्प्यूटरसुद्धा देऊन टाकले. दोन वर्षाचा दुरुस्तीचा करार केला. कैलाशच्या आयुष्यातला तो टर्निंग पॉइंट ठरला. टाईम्स ऑफ इंडियाचं बघून बाकीच्या कंपन्या, बँकादेखील त्यांना काम देऊ लागल्या. पुण्यात कॉम्प्यूटर हार्डवेअर दुरुस्तीमध्ये कैलाश काटकर हे नाव प्रसिद्ध झालं.

स्वतःचं शिक्षण अर्धवट सुटलं पण कैलाश यांनी आपल्या भावाबहिणीच्या शिक्षणाच्या बाबतीत कोणतीच तडजोड केली नाही. धाकटा भाऊ संजयसुद्धा हुशार होता. त्याला त्यांनी मॉडर्न कॉलेजमध्ये कॉम्प्यूटर इंजिनियरिंगला प्रवेश घ्यायला लावला. तो देखील दिवसभर कॉलेज करून संध्याकाळी भावाच्या कामात मदत करत होता.

त्याकाळी व्हायरस हे प्रकरण नव्यानेचं उदयास आले होते. साथीच्या रोगाने जसे माणसे आजारी पडतात त्याप्रमाणेच कॉम्प्यूटरदेखील एखाद्या विशिष्ट प्रोग्रॅमचा प्रादुर्भाव झाला तर आजारी पडतात. मग ते आजारी पडू नयेत यासाठी असत रोगप्रतिबंधकारक औषधं. यालाच म्हणतात अँटी व्हायरस.

या व्हायरसच्या साथीची लागण झालेले बरेच कॉम्प्यूटर पुण्यात दुरुस्तीला कैलाश यांच्याच दुकानांत यायचे. लोक सांगायचे की तुम्हीच याला दुरुस्त करा. पण हा विषय होता सॉफ्टवेअरचा. हार्डवेअर वाले त्यात काय करणार. काहीतरी करून कैलाश ते कॉम्प्यूटर सुरु करून द्यायचे. त्यांच्या धाकट्या भावाने, संजयने सारख्या सारख्या लागण होणाऱ्या व्हायरसवर उपाय म्हणून एक टूल बनवले होते. जे त्यांच्या कस्टमरला खूप आवडले.

त्याचवेळी कैलास काटकर यांच्या बिझनेस माइंडमध्ये आयडिया आली की हा अँटी व्हायरसचा धंदा बराच पैसा कमावणार. त्यांनी भावाला एक स्पेशल कॉम्प्यूटर घेऊन दिला. नतावाडीमधल्या त्या वस्तीतल्या एका खोलीच्या घरात संजय काटकर अँटी व्हायरस बनवायच्या मागे लागला. दीड वर्षे लागली पण मराठी माणसाच स्वतःचं अँटी व्हायरस तयार झालं. त्याला नाव देण्यात आलं.क्विक हील.

वर्ष होतं १९९५. संजयनी स्वतःच या अँटी व्हायरसचा लोगो डिझाईन केला, पॅकेजिंग तयार केलं. कैलास काटकर कंपन्यांच्या दारोदारी फिरून आपलं प्रोडक्ट खपवू लागले. कॉम्प्यूटरमधल्या डाटाची नासाडी करणाऱ्या व्हायरसवर उतारा असलेला अँटी व्हायरस असणं किती गरजेचे आहे हे पटवून सांगेपर्यंत त्यांना नाकी नऊ यायचे पण त्यांनी जिद्द सोडली नाही.

त्याकाळात पुण्यात बऱ्याच आयटी कंपन्या सुरु होत होत्या. आयटी पार्क उभं राहत होतं. अशा सगळ्या नव्या जुन्या कंपन्यांना परदेशी अँटी व्हायरस पेक्षा चांगलं आणि स्वस्त असलेलं हे देशी अँटी व्हायरस पसंतीस पडलं. क्विकहिल अँटी व्हायरस बरोबर अनेक कंपन्यांनी वर्षाचे करार केले.

अजून मोबाईल फोन देखिल आले नव्हते. अशा काळात आफ्टर सर्विसला देखील भरपूर महत्व होतं. कैलाश काटकर यांनी मेहनतीने आपले ग्राहक सांभाळले. पुण्याबरोबर नाशिक, मुंबई येथे देखील आपली टीम उभी केली. वेगवेगळ्या शहरात जाण्याचाही त्यांना फायदा झाला. 

क्वालिटीच्या जीवावर स्पर्धेच्याकाळातही क्विकहिल मोठी झाली. मंगळवर पेठेत असणाऱ्या ऑफिसमधून कधी एक लाख स्क्वेअर फुट च्या ऑफिसमध्ये रुपांतर झाले कळले देखील नाही.

आज क्विकहिल हे भारतीय आहे, पुण्यात तयार झालंय, यावर कोण विश्वास ठेवणार नाही. तिथं तेराशेच्या वर कर्मचारी काम करतात. फक्त भारतातच नव्हे तर परदेशातही त्यांचे ऑफिसेस उघडलेले आहेत. आज ऐंशीहून अधिक देशातल्या कॉम्प्यूटरमध्ये हे देशी अँटी व्हायरस बसवलेलं दिसेल. 

…. आणि हे सगळं साम्राज्य उभं केलंय, दहावीनंतर शाळा सोडलेल्या एका मराठी मुलानं.

विशेष माहिती : हा उद्योजक मराठी माध्यमातून शिकला होता. हे आजकालच्या पालकांनी लक्षात घ्यावे.

लेखक – अनामिक.

प्रस्तुती : मेघ:श्याम सोनावणे . 

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ “अ लॉंग वे फ्रॉम होम…” लेखक : श्री श्रीनिवास बेलसरे ☆ सौ. मंजुषा सुनीत मुळे ☆

सौ. मंजुषा सुनीत मुळे

? इंद्रधनुष्य ?

☆ “अ लॉंग वे फ्रॉम होम…” लेखक : श्री श्रीनिवास बेलसरे ☆ सौ. मंजुषा सुनीत मुळे ☆

ते १९८०चे दशक होते. तेंव्हाही तरुण पिढीवर पाश्चिमात्य संगीताचा प्रभाव होताच. उलट तो नव्यानेच पडू लागलेला असल्याने संख्येने थोड्या लोकांवर असला तरी फार खोलवर उमटत होता. त्यातच निग्रो लोकांचा (हो, तेंव्हा ‘निग्रो’ हा शब्द निषिद्ध नव्हता!) एक संगीत ग्रुप होता- बोनी ‘एम’ ! त्या चार जणाच्या ग्रुपने एके काळी जगभर धूम करून टाकली होती. अगदी ताजेतवाने संगीत, मनाला भुरळ घालणारे सूर आणि त्यावेळच्या संथ नाचांना सोयीचा ठरणारा ठेका असलेली ही गाणी फार लोकप्रिय झाली होती. शिवाय गाण्याच्या संथ गतीमुळे त्यातील कविता समजणेही सोपे जाई. आणि खरे सांगायचे तर फॅशनला कसले आलेय लॉजिक? तेंव्हा ही गाणी अचानक फॅशनमध्ये आली होती, बस्स ! ‘आमचे’ आहे, ‘आमच्या पिढीचे’ आहे म्हणूनच ते मस्त आहे, अशी हट्टी श्रद्धा कशाबद्दलही बाळगू शकणारे ते निरागस वय ! त्यात या ग्रुपच्या गाण्यांनी आम्हाला चांगलेच पकडले होते. बोनी’एम’ची सगळीच गाणी खूप लोकप्रिय होत गेली. चटकन लक्षात येण्यासाठी ‘डॅडी, डॅडी कुल’ हे गाणे आठवले तरी पुरे ! तोच बोनी ’एम’ ग्रुप ! जगभर त्यांच्या लॉंगप्ले तबकड्या मिळू लागल्या.

घरात लॉंग प्ले रेकॉर्ड प्लेयर असणे हे खानदानी श्रीमंतीचे लक्षण समजले जाई. ज्यांच्याकडे तो नव्हता त्यांच्यासाठी हॉटेलमध्ये अशा तबकड्या लावल्या जात आणि फक्त कपावर कप चहा पीत बसलो तरी मुंबई पुण्यातील इराणी हॉटेल्स आणि इतरत्र गावाबाहेरची धाबेवजा हॉटेल्स मुलांना कितीही वेळ अशी गाणी, गझला, अगदी ‘शोले’ आणि ‘दिवार’चे डायलॉग्ज ऐकत बसू देत. तिथेच तरुणाईच्या सगळ्या ‘कहाण्या’ घडत. त्या हळव्या कहाण्यांच्या पुढच्या एपिसोडची ‘स्क्रिप्ट’ कधीकधी अगदी जवळच्या मित्र-मैत्रीणीत सामुहिकपणे सुद्धा लिहिली जाई. नंतर अगदी आतून हुरहूर लावणारे क्षण कधीकधी डोळ्यासमोर घडत तर कधी घडून गेलेल्या हुरहूर लावणा-या क्षणाची श्राद्धेही साजरी होत असत. असो, अजून काही काही घडत राही…!

बोनी ’एम’ ग्रुपच्या एका गाण्याने मला खूप खोल आणि खूप हळवी जखम करून ठेवली होती. अजूनही अनेकदा ‘युट्युब’वर हे गाणे ऐकून मी जुन्या ‘दाग’ चित्रपटातील तलत महेमूदने गायलेल्या गाण्याप्रमाणे ‘जख्म फिर से हरा’ करून घेतो. लीझ मिशेलने गायलेल्या या गाण्यात फक्त चार-पाच ओळीच होत्या. पण त्यांचा आशय मात्र अमेरिकेतील निग्रो लोकांचे काही शतकांचे दु:ख पोटात सामावण्याइतका सखोल होता.

“समटाईम्स आय फील,

लाईक अ मदरलेस चाईल्ड”

हे धृवपद गाण्यात वारंवार येई आणि लीझ मिशेलच्या को-या, धारदार पण मुग्धमधुर आवाजात ‘ऑन्ट दिनाज सॉंग’चे ते करूण शब्द काळीज चिरत जात. ‘कधीकधी मला आपण आई नसलेले मुल आहोत असे वाटते’ हे भाषांतर त्या कवितेतली आर्तता मराठीत आणूच शकत नव्हते. या गाण्यातली वेदना ‘सख्या रे घायाळ मी हरिणी’ मधली होती. तिचे भाषांतर शक्यच नव्हते. अलीकडे सहज या गाण्याबद्दल पुन्हा वाचले आणि मन अनेकदा भरून आले. अमेरिकेत हे गाणे पहिल्यांदा १४७ वर्षांपूर्वी म्हणजे १८७० साली गायले गेले. ते गाणा-या ग्रुपचे नाव होते ‘फिस्क जुबिली सिंगर्स. ’ पुढे या ‘ऑन्ट दिनाज सॉंग’च्या अनेक आवृत्या निघाल्या. मूळ कवितेतही बरेच बदल झाले, पण कृष्णवर्णीयांच्या गुलामीच्या वेदनातील तीव्रता त्यातून नेहमीच व्यक्त होत राहिली.

तब्बल २४५ वर्षे अमेरिकेसारख्या देशात माणसांची खरेदीविक्री जनावरांप्रमाणे केली जाई हे आज कुणाला खरेही वाटणार नाही. त्यावेळी निग्रोंची विक्री करताना जर एखादी निग्रो बाई लेकुरवाळी असेल तर गुलाम विकत घेणारा गोरा माणूस कधी फक्त काळे मुलच खरेदी करी. मग त्या मुलाला आईच्या कडेवरून खेचून काढले जाई आणि नव्या मालकाच्या स्वाधीन केले जाई. कोवळे लुसलुशीत मास खायला चटावलेल्या खाटीकाने गाईपासून तिचे पाडस ओढून काढावे तसे ! मग आफ्रिकेतील जंगलातून आणलेले ते काळे घाबरलेले रडणारे मूल गुलामांनी गच्च भरलेल्या जहाजातून श्रीमंत अमेरिकन जमीनदाराच्या शेतात आणले जाई. तिथे त्याच्यातून दिवसरात्र काम करणारा गुलाम घडविला जाई. खरे तर एक मूक पशूच. कारण त्याला मालकाची भाषा येत नसे. त्याची भाषा बोलणारे कुणी आसपास नसे. थोडी चूक झाली तर चामड्याच्या चाबकाचा कळवळून टाकणारा फटका ! संपले त्याचे माणूस म्हणून असलेले जीवन ! त्याच्या आफ्रिकेतील कुटुंबाची आणि त्याची परत कधीही भेट होऊ शकत नसे. मरेपर्यंत आपल्या गरीब काळ्या आईचे रडवेले डोळे आठवत, तिच्या वत्सल स्पर्शासाठी तडफडणारे ते मूल आयुष्यभर झुरत राही आणि जनावरांसारखे काबाडकष्ट करताना एक्कलकोंडे आयुष्य कंठून एक दिवस मरून जाई.

निग्रोंच्या या सार्वत्रिक सत्यकथेवर हे गाणे बेतलेले होते. त्यातील शब्द होते,

‘समटाईम्स आय फील

लाईक अ मदरलेस चाईल्ड,

अ लॉंग, लॉंग वे,

वे फ्रॉम माय होम.’

ध्रुवपदापाठोपाठ हे शब्द वारंवार येत तेंव्हा आमच्यापैकी प्रत्येकाच्या मनाच्या पडद्यावर त्या काळ्या निग्रो आईच्या हातातून तिचे मूल ओढून काढणारे क्रूर गोरे शिपाई दिसत राहत, तिचा मूक आक्रोश जणू आम्हाला ऐकू येत असे. आमचे भाबडे डोळे ओलावत. नंतर मग उगाच आमचे गाव, गावाकडचे कायमचे सुटलेले घर, मागे राहून गेलेले बालपण, देवाघरी गेलेले आईवडील, नोकरीसाठी सुटलेला देश, असे काही काही आठवत राही. त्यात लीझ मिशेलचे काळजात धारदार पाते घुसविणारे शब्द पुन्हा कानावर येत…

‘नो वे, नो, नो, नो वे, टू गेट होम.’… आता घर पुन्हा कधीच दिसणार नाही ही जीवघेणी जाणीव लीझ हृदयाला छिद्र पाडून आत खुपसते आहे असेच वाटे. अस्वस्थ करणारा अनुभव होता तो ! आशाताईनी गायलेले –

‘जिवलगा, राहिले दूर घर माझे,

पाउल थकले, माथ्यावरचे

जड झाले ओझे’

… हे जसे अगदी खोल आत शिरून अस्वस्थ करत राहते तसे या गाण्याने होई.

वय वाढते तसे हळूहळू माणूस आतूनही राठ होत जातो. आपण हळवे नाही असे मानणे आणि विशेषत: तसे दाखविणे मर्दपणाचे किंवा परिपक्वपणाचे लक्षण मानले जाऊ लागते. आपण दुस-याच्या दु:खाने अस्वस्थ होणे, त्याच्या वेदनेने आपल्याला रडू येणे, दुर्बलपणाचे मानू लागतो. निबरपणाच्या प्रवासात नंतर त्याहीपुढे जावून स्वत:च्या दु:खानेही डोळ्यात पाण्याचा थेंब न येऊ देणे हे मोठेपणाचे लक्षण मानले जाऊ लागते. हे असे आतले माणूसपण सुकविणे, डोळ्यातून थेंबच सांडू नयेत म्हणून मनातली 

‘ रिलेटिव्ह ह्युमिडीटी ’ संपविणे म्हणजे समर्थ होणे ठरू लागले आहे.

खरे तर साता समुद्रापलीकडे – अमेरिकेत ज्यांचे आई -वडील शतकांपूर्वी गुलामीचे जिणे जगले त्यांचे अडीचशे-तीनशे वर्षापूर्वीचे दु:ख आठवून स्वत: अस्वस्थ होणे हा आपल्या माणूसपणाचा पुरावा असतो. संत पौलाने म्हटलेले माणसाच्या आत असणारे ‘देवाचे घर’ शाबूत असल्याची ती खूण असते. जर काहीतरी सिद्ध करण्याच्या भरात ती वेदना जाणवत नसेल तर आपण देवाच्या घरापासून किती दूर आलोय, नाही? कदाचित आता घरी परत जाणे कधीच शक्य नाही !

“अ लॉंग वे….

नो, नो, नो वे 

टू गेट होम !’…

*******

लेखक : श्री श्रीनिवास बेलसरे

 72086 33003

प्रस्तुती : सौ. मंजुषा सुनीत मुळे

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ श्रीमद्‌भगवद्‌गीता — अध्याय १६ — दैवासुरसम्पद्विभागयोगः— (श्लोक १ ते १0) – मराठी भावानुवाद ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆

डाॅ. निशिकांत श्रोत्री 

? इंद्रधनुष्य ?

☆ श्रीमद्‌भगवद्‌गीता — अध्याय १६ — दैवासुरसम्पद्विभागयोगः— (श्लोक १ ते १0) – मराठी भावानुवाद ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆

संस्कृत श्लोक… 

अभयं सत्त्वसंशुद्धिर्ज्ञानयोगव्यवस्थितिः । 

दानं दमश्च यज्ञश्च स्वाध्यायस्तप आर्जवम्‌ ॥ १ ॥

*

जया ठायी नाही भय अंतर्यामी जो निर्मलीन

योगी निरंतर दृढ आर्जवे स्वाध्याय तपाचरण ॥१॥ 

*

अहिंसा सत्यमक्रोधस्त्यागः शान्तिरपैशुनम्‌ । 

दया भूतेष्वलोलुप्त्वं मार्दवं ह्रीरचापलम्‌ ॥ २ ॥

*

अहिंसा सत्य अक्रोध त्याग शांती अक्रूरता 

करुणा अलोलुपता गात्रविवेक लज्जा मृदुता ॥२॥

*

तेजः क्षमा धृतिः शौचमद्रोहो नातिमानिता । 

भवन्ति सम्पदं दैवीमभिजातस्य भारत ॥ ३ ॥

*

क्षमा तेज धैर्य अद्रोह निराभिमान नीतिमानता

लक्षणे ही जन्मजात दैवसंपन्नाची जाण भारता ॥३॥

*

दम्भो दर्पोऽभिमानश्च क्रोधः पारुष्यमेव च । 

अज्ञानं चाभिजातस्य पार्थ सम्पदमासुरीम्‌ ॥ ४ ॥

*

गर्व दंभ  अहंकार क्रोध कठोरता तथा अज्ञान

लक्षणे ही संपत्ती ही आसुरी पुरुषाची अर्जुन  ॥४॥

*

दैवी सम्पद्विमोक्षाय निबन्धायासुरी मता । 

मा शुचः सम्पदं दैवीमभिजातोऽसि पाण्डव ॥ ५ ॥

*

देवी संपदा मुक्तीदायक आसुरी होत बंधन

तव संपदा दैवी रे न करी शोक पंडुनंदन ॥५॥

*

द्वौ भूतसर्गौ लोकेऽस्मिनदैव आसुर एव च । 

दैवो विस्तरशः प्रोक्त आसुरं पार्थ मे शृणु ॥ ६ ॥

*

दैवी अथवा आसुरी केवळ मनुजाची प्रवृत्ती

कथिली दैवी तुजसी ऐक राक्षसी प्रकृती ॥६॥

*

प्रवृत्तिं च निवृत्तिं च जना न विदुरासुराः । 

न शौचं नापि चाचारो न सत्यं तेषु विद्यते ॥ ७ ॥

*

राक्षसी मनुजा नाही विवेक प्रवृत्ती निवृत्ती

सदाचरण ना सत्य ठावे अंतर्बाह्य ना शुद्धी ॥७॥

*

असत्यमप्रतिष्ठं ते जगदाहुरनीश्वरम्‌ । 

अपरस्परसम्भूतं किमन्यत्कामहैतुकम्‌ ॥ ८ ॥

*

जगदोत्पत्तीसी ईश्वर कारण  सर्वथैव असत्य

नर-मादी संभोग या जगताचे हेचि असे सत्य

जगरहाटी राहण्या अखंड काम हाचि कारण

दुजे सारे मिथ्या वदती आसुरी वृत्ती मनुजगण ॥८॥

*

एतां दृष्टिमवष्टभ्य नष्टात्मानोऽल्पबुद्धयः । 

प्रभवन्त्युग्रकर्माणः क्षयाय जगतोऽहिताः ॥ ९ ॥

*

मिथ्या ज्ञानाचा अवलंब मंद जयांची मती

अपकारी हे क्रूरकर्मी जगक्षय कारण होती ॥९॥

*

काममाश्रित्य दुष्पूरं दम्भमानमदान्विताः । 

मोहाद्‌गृहीत्वासद्ग्राहान्प्रवर्तन्तेऽशुचिव्रताः ॥ १० ॥

*

गर्व दंभ अहंकार युक्त नर अतृप्त कामनाश्रित

भ्रष्ट आचरण अज्ञानी स्वीकारत मिथ्या सिद्धांत ॥१०॥

 

मराठी भावानुवाद  © डॉ. निशिकान्त श्रोत्री

एम.डी., डी.जी.ओ.

मो ९८९०११७७५४

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ ‘जो प्राप्त है, पर्याप्त है.’ – लेखिका : सौ. रेखा जेगरकल ☆ प्रस्तुती : डॉ. ज्योती गोडबोले ☆

डॉ. ज्योती गोडबोले 

? इंद्रधनुष्य ?

☆ ‘जो प्राप्त है, पर्याप्त है.‘ – लेखिका : सौ. रेखा जेगरकल ☆ प्रस्तुती : डॉ. ज्योती गोडबोले 

 

कधी कधी आपल्या आवडीच्या विषयावर लिहायची संधी मिळते तेंव्हा खूप सारे विषय फेर धरू लागतात. मला मात्र नेहमी एखाद्या वेगळ्या म्हणजे विषय देऊन त्यावर लिहिण्यापेक्षा आपल्या मनाला भावलेला विषय किंवा एखाद्या व्यक्तीचा आवडलेला पैलू, ज्यामुळे आपल्याला विचार करायला लावलं जातं त्याविषयी लिहायला आवडतं.

कौन बनेगा करोडपती हा बौद्धिक, मनोरंजनाचा कार्यक्रम मला अतिशय आवडतो. आपल्या बुद्धीत भर पडते. जेंव्हा जेंव्हा माझं उत्तर बरोबर येतं तेव्हा मला खूप आनंद होतो. परवाच्या भागात फास्टेस्ट फिंगर मध्ये अव्वल ठरलेले नीरज सक्सेना हाॅट सीटवर आले. एकदम शांत रीतीने बसले. किंचाळत, डान्स करत, रडत, हात उंचावत, अमिताभला जोरात मिठी मारत यातलं त्यांनी काहीही केलं नाही. ओळख सांगायची तर ते सायंटिस्ट आहेत. पीएचडी आहेत व कोलकत्यातील एका विद्यापीठाचे कुलगुरू आहेत. अतिशय प्रसन्न, साधं व्यक्तिमत्त्व. डाॅ. ए. पी. जे. अब्दुल कलामांसोबत काम करायला मिळालं हे जीवनातील भाग्य ते समजतात. त्यांनी सांगितलं की प्रथम मी माझाच विचार करत होतो परंतु कलामांच्या सान्निध्यात राहून मी माझ्याबरोबर दुसऱ्यांचा व राष्ट्राचा विचार करू लागलो.

नीरजजी खेळू लागले. एकदा ऑडियन्स पोल घेतलं परंतु दुगुनास्त्रमुळे त्यांना ती लाईफ लाईन पुन्हा मिळाली. सर्व प्रश्नांची उत्तरं त्यांनी सफाईदारपणे दिली. त्यांच्या बुद्धीमत्तेची चुणूक पाहून थक्क व्हायला झालं. तीन लाख वीस हजार जिंकून, बोनस तेवढीच रक्कम मिळविली मग ब्रेक झाला.

ब्रेकनंतर अमिताभ बोलू लागले… चलिए डाॅक्टरसाब अब आप के सामने आ रहा है ग्यारह वा प्रश्न… ए रहा प्रश्न… इतक्यात नीरजजी म्हणाले… सर मैं क्विट करना चाहता हूँ.. अमिताभ बच्चन यांना आश्चर्य वाटले. इतकं चांगलं खेळणारे, तीन लाईफ लाईन जीवित असताना. करोड रुपये सहज जिंकतील असं असताना खेळ सोडत आहेत का? विचारलं… आज तक ऐसा कभी हुआ नहीं..

नीरजजी शांतपणे म्हणाले… माझ्या शिवाय आणखी खेळाडू वाट पहात आहेत व ते माझ्या पेक्षा लहान आहेत. त्यांनाही संधी मिळाली पाहिजे तसं तर मला खूप पैसे मिळाले आहेत. मला वाटतं जो प्राप्त है पर्याप्त है. अधिक की आशा नहीं है.

अमिताभ बच्चन अवाक् झाले. सर्वत्र शांतता पसरली. एक सेकंद स्तब्धता होती. नंतर सर्वांनी खूप वेळ उभं राहून टाळ्या वाजवून त्यांचं कौतुक केलं. अमिताभ म्हणाले… खूप काही शिकायला मिळालं. नतमस्तक व्हावे अशी व्यक्ती आज पहायला मिळाली.

खरं तर एवढी संधी समोर असताना केवळ दुसऱ्यांना संधी मिळावी व जे मिळालं तेवढं खूप आहे असा विचार करणारी पहिलीच व्यक्ती माझ्या पाहण्यात आली. मनातून मी त्यांना नमस्कार केला.

आज जगात केवळ पैसा कमविण्यासाठी माणूस धडपडत आहे. कितीही पैसा कमवला तरी समाधान नाही. हाव कमी होत नाही. कमीच पडतो. या पैशा मागे लागून घर, झोप, ननाती, प्रेम, मैत्री या साऱ्या गोष्टींना तो मुकत आहे. पैशाचा हव्यास संपत नाही. अशा वेळी डॉ. नीरज सक्सेना सारखी देव माणसं येतात व बोध देऊन जातात. या कलियुगात अशा समाधानी, अल्पसंतुष्ट माणसांचं दर्शन दुर्लभ झालेलं आहे.

त्यांनी खेळ सोडल्यानंतर एक मुलगी हाॅट सीट वर येऊन बोलू लागली… तीन मुली झाल्या म्हणून वडिलांनी आई सहित आम्हाला बाहेर काढलं. आम्ही एका आश्रमात राहतो…

मी विचार केला की नीरजजींनी खेळ सोडला नसता तर शेवटचा दिवस असल्याने कुणालाही संधी मिळाली नसती. आज त्यांच्या त्यागाने एक गरीब मुलीला चार पैसे मिळण्याची संधी प्राप्त झाली. जगात इस्टेटीतला एक पैसा सोडायची तयारी नसते. त्यासाठी भांडणे. खून खराबा होताना आपण पाहतो. स्वार्थ बोकाळलाय सर्वत्र. परंतु हे उदाहरण अपवाद आहे.

देव माणसात असतो. ते नीरजजी सारख्या दु ऱ्याचा, देशाचा विचार करणाऱ्या माणसात. मी आयुष्यात कधीच या थोर माणसाला विसरणार नाही. आज माझ्या आवडीच्या विषयावर म्हणजेच अनोख्या व्यक्तिमत्त्वाविषयी लिहायला मिळालं याचा आनंद आहे.

गरज भागली की माणसानं थांबावं व दुसऱ्यांना संधी द्यावी. स्वार्थाचा त्याग करावा. सर्व सुखी होतील. हा धडा शिकायला मिळाला. मला नेहमीच अशा. व्यक्तींविषयी आदर वाटतो व लिहावं वाटतं.

लेखिका : सौ. रेखा जेगरकल

दापोली.

प्रस्तुती : डॉ. ज्योती गोडबोले 

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ ‘टाटा‘ ही केवळ दोन अक्षरे नाहीत – लेखक – अज्ञात ☆ प्रस्तुती – श्री सुनीत मुळे ☆

श्री जमशेटजी टाटा

? इंद्रधनुष्य ?

 टाटा‘ ही केवळ दोन अक्षरे नाहीत – लेखक – अज्ञात ☆ प्रस्तुती – श्री सुनीत मुळे ☆

मित्रांनो, आपण मुंबई पुणे रेल्वेने प्रवास करतांना खोपोली जवळ मोठमोठे पाइप खाली गेलेले बघतो, हे काय आहे त्यामागची कथा !!

नुसेरवान टाटा आपला मुलगा जमशेट व कुटुंबासह नवसारीहून व्यवसाय करण्याकरिता मुंबई येथे १८४७ साली आले. तेव्हां जमशेट ८ वर्षांचा होता. दूरदृष्टी हा टाटा घराण्याचा वारसाच, पुढे कशाची गरज पडेल, काय केले पाहीजे हे त्यांना फार आधीच कळते.

१९०२ च्या नोव्हेंबरमधे जमशेटजी टाटा लॉर्ड हँमिल्टन यांना वळवण वीज प्रकल्पाचा प्रस्ताव घेऊन भेटले. मुंबईची विजेची वाढती मागणी, गरज या सर्वाचा यांत विचार केला होता. परंतु या प्रस्तावास परवानगी मिळून काम चालू करण्यांस १९१० साल उजाडले. १९१० साली जमशेटजींनी २ कोटी रूपये भांडवल उभे करून फेब्रुवारी १९११ ला कामाला सुरवात केली. ७फूट व्यासाच्या पाइप मधून खंडाळा, लोणावळा येथे पडणारे तुफान पावसाचे पाणी १८०० फूट ऊंचीवरून खाली खोपोली येथे ७ पाइप लाइन टाकुन आणायचे, तेथे जनित्राद्वारे विज निर्माण करावयाची व ती मुंबईला पोहोचवायची अशी ही योजना होती. त्याकरता वळवण येथे दोन धरणे बांधून पाणीसाठा वाढवायचा की जेणेकरून वर्षभर विज निर्मिती चालु राहील.

१९११ मधे शुभारंभ झाल्यावर दुसऱ्याच दिवशी ७ हजार मजुर खंडाळा-लोणावळ्याच्या डोंगरदऱ्यांत रात्रंदिवस कामाला लागले. सरळ सुळके, गर्द झाडी यातुन पाइप वर चढवणे, उतरवणे, परत योग्य जागी जोडणे असे सर्व उच्च दर्जाचे काम चालु झाले. १९११ साली केलेल्या या कामांत आजही कोठे गळती नाही, की कोणताही पाइप फुटला नाही. प्रचंड वेगाने कित्येक वर्षे या पाइपातुन पाणी येत आहे व विज निर्मिती होत आहे. हे पाइप जर्मनीहून आणले होते, जनित्राची चक्रे स्वित्झर्लडहून आणली, जनित्र अमेरिकेहून, विज वाहुन नेणाऱ्या तारा इंग्लडहून आणल्या. हे सर्व टाटा कंपनीच्या लोकांनी ४ वर्षात पुर्ण केले. १९१५ मधे लॉर्ड विलींग्टन यांनी खोपोलीत कळ दाबल्यानंतर मुंबईच्या सिप्लेक्स गिरणीत दिवे लागले. १९११ साली दळणवळणाची साधने, उपजत टेक्नॉलॉजी, परिस्थिती, कम्युनिकेशनच्या सोयी या सर्वांचा विचार केला तर ह्या अफाट कामाची व दूरदृष्टीची टाटांची समज किती मोठी होती हे लक्षात येते.

टाटा, ही भारतीयांसाठी केवळ दोन अक्षरे नाहीत. संपत्ती निर्मिती हा टाटांचा उद्देश कधीच नव्हता उलट समाजाकडून आलेले पैसे समाजालाच परत करावयाचे हे त्यांचे धोरण होते.

देशवाद टाटांच्या रोमारोमात मुरलेला आहे. जे जे उदात्त, उत्तम आहे ते ते मी या देशासाठी घडवीन असा ध्येयवाद आहे. पैशाची उधळपट्टी नाही, भपका नाही, सवंग प्रसिद्धी नाही पण कर्तव्य आणी गुणवत्ता यात सर्वोच्च असण्याची उत्तुंग ध्येय आहेत. २६/११ च्या हल्ल्यानंतर त्यासाठी जबाबदार असणाऱ्या पाकिस्तानबरोबर त्यांनी व्यापार बंद केला. वाटेल ती किंमत देऊन टाटांच्या गाड्या खरेदी करण्यास आलेल्या पाकिस्तानी राजदूताला वाटाण्याच्या अक्षता दिल्या. आताही असहिष्णुतेच्या वादाचा केंद्रबिंदू असलेल्या त्यांचा ब्रँड अँबेसेडर असलेल्या आमिरखानला त्यांनी तडकाफडकी काढुन टाकले आहे. देशाभिमान व देशवाद ओतप्रोत भरलेल्या टाटांना या देशात मात्र सरकारकडुन स्वागत होत नाही कारण टाटा काम मिळण्यासाठी कोणताही भ्रष्टाचार करत नाहीत व गुणवत्ता तिळभरही कमी करण्यास नकार देतात!!

हिंदुस्तानातल्या कारखानदारीच्या या पितामहांना…

कोटी कोटी प्रणाम

लेखक : अज्ञात 

प्रस्तुती : श्री सुनीत मुळे 

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ राग बायकोचा…. फायदा जगाचा ! – लेखक :  डॉ. धनंजय देशपांडे (dd) ☆ प्रस्तुती – श्री अमोल अनंत केळकर ☆

श्री अमोल अनंत केळकर

? इंद्रधनुष्य ?

राग बायकोचा…. फायदा जगाचा !लेखक :  डॉ. धनंजय देशपांडे (dd) ☆ प्रस्तुती – श्री अमोल अनंत केळकर

(एक सत्यकथा)

श्री. सुंदर पिचाई 

राग बायकोचा…. फायदा जगाचा  !

हसू नका…. खरेच हे सत्य आहे. गोष्ट आहे 2004 सालची ! 

आताचे गुगल कंपनीचे सीईओ सुंदर पिचाई त्याकाळात अमेरिकेत करियर करण्यासाठी संघर्ष करत होते. धडपड सुरु होती. 

तर एकदा त्यांच्या तिथल्या परिचित फॅमिलीने याना जेवायला बोलावलं. 

सुंदरने हि गोष्ट आपल्या पत्नीला फोन करून सांगितली अन म्हणाले की, “असं करूया… मी ऑफिसातून कामे आटोपून परस्पर त्या मित्राच्या घरी येतो. तू आपल्या घरून आवरून वगैरे थेट तिकडेच ये. परत येताना मग आपण एकत्र येऊ”

जेवणाची वेळ रात्री आठची ठरली होती. त्याप्रमाणे मिसेस पिचाई वेळेत सर्व आवरून त्या फॅमिलीच्या घरी बरोबर आठ वाजता पोचल्या. तिकडून श्री सुंदर जी सुद्धा सगळं आवरून ऑफिसातून निघाले मात्र वाटेत गडबड झाली आणि ते रस्ता चुकले. त्यामुळे मग इतर लोकांना पत्ता विचारत विचारत त्यांना मित्राच्या घरी पोचायला दहा वाजले. तब्बल दोन तास उशीर. 

आणि तिथं गेल्यावर कळलं की, यांची वाट पाहून शेवटी कंटाळून त्यांच्या पत्नीने जेवण करून तिथून निघून घर गाठलं होत. हे कळल्यावर सुंदर अजूनच कचाट्यात अडकले की आता घरी बायकोसमोर कसे जायचे ? यजमान पण खरेतर मनातून नाराज झालेले. मात्र प्रोटोकॉल म्हणून त्यांनी कसेबसे याना जेवायला आग्रह केला मात्र सुंदरचा मूड नव्हता. मित्राला “सॉरी” असं म्हणत त्यांनी तिथून तसेच न जेवता काढता पाय घेतला. 

अमेरिकेत वेळ न पाळणे यासारखा दुसरा अपराध नाही, असं मानलं जाते.

घरी पोचल्यावर पत्नीने त्यांना जाम फैलावर घेतलं. पार उलटी सुलटी हजामत तीही जणू बिनपाण्याने ! “तुमच्या अशा लेट येण्याने चार लोकात माझी किती फजिती झालीय याची कल्पना नाहीय तुम्हाला” असा तोंडाचा दांडपट्टा सुरु होता. 

वातावरण खूपच तापलेलं पाहून सुंदर पिचाई यांनी तिथून काढता पाय घेतला आणि सरळ आपलं ऑफिस गाठलं.

रात्रभर ते जागेच होते…. एकच विचार करत की, मी रस्ता चुकलो अन लेट झाला. आणि पुढे इतकं रामायण घडलं. माझ्यासारखेच अनेक लोक असतील ज्यांना हा त्रास सोसावा लागत असेल. 

अशी काहीतरी सोय असायला हवी की कुणीच कधीच रस्ता चुकणार नाही. आणि हा विचार करत असतानाच पहाटे त्यांच्या डोक्यात एकदम विचार आला की, जर खिशात रस्त्याचा नकाशा असेल तर योग्य मार्गदर्शन मिळालं असत अन मी रस्ता चुकलो नसतो. 

दुसऱ्या दिवशी सकाळी सुंदर पिचाई यांनी आपल्या संपूर्ण टीमची मिटिंग बोलावली आणि नकाशा बनवण्याची आपली आयडिया सांगितली. मात्र या आयडिया बद्दल कुणीच स्वागतोत्सुक नव्हते उलट “असं शक्य नाही” हाच मूड सगळ्याचा होता. मात्र सलग दोन दिवस सुंदर त्यांच्याशी बोलत होते ! नकाशा स्कीम बद्दल समजून सांगत होते. आणि शेवटी त्यांनी याच टीम कडून असं एक सॉफ्टवेयर बनवून घेतलं जे लोकांना योग्य तो रस्ता दाखवेल. 

.. आणि अथक श्रमातून या टीमने 2005 सालात गुगल मॅप बनवून अमेरिकेत सर्वप्रथम लॉन्च केले. पुढच्या वर्षी इंग्लंड मध्ये आणि 2008 मध्ये भारतात गुगल मॅप ऍप्लिकेशन लॉन्च करण्यात आले. 

आणि आज त्या गुगल मॅपची उपयुक्तता संपूर्ण जगाला उमजली आहे. गुगल मॅप म्हणजे जणू सर्वासाठी घराबाहेर पडल्या क्षणापासूनच “वाटाड्या” चे काम करत आहे. विशेष म्हणजे त्याचे न ऐकता तुम्ही वेगळ्या रस्त्याने हट्टाने जायचे ठरवलं तरी तो गुगल मॅप (निवेदिका बाई) रागावत नाही तर तुम्हाला पुन्हा “रिरूट” करून देऊन योग्य मार्गावर आणते. एका पाहणीनुसार जगातील प्रत्येक सातव्या माणसामागे एक माणूस आजकाल गुगल मॅप वापरतो आहे. 

कळलं ? राग बायकोचा पण फायदा जगाचा !! कसा झाला ते ?

डॉ. डीडी क्लास : कधी कोणती घटना जगाला एक वेगळेच वळण देईल हे कधी सांगता येत नाही. बायकोने रागावणे हि घटना जगात काही पहिल्यांदा सुन्दर यांच्या घरी घडली असं नाही. त्याच्या कैक हजारो वर्ष आधीपासून हि घटना जगात घडत आलीय की ! पण सुंदरच्या घरी घडली आणि त्यांनी या घटनेतून पॉजिटीव्ह विचार केला अन त्यातून जगाला गुगल मॅप मिळाला. तसे तर झाडावरचे सफरचंद आधीपण खाली पडत होतेच की ! मात्र न्यूटनच्या डोक्यावर पडले अन त्यातून जगाला गुरुत्वाकर्षण म्हणजे काय ते कळलं ! सांगायचं इतकंच की, महान लोकांचे हे सगळं पाहून आपल्याही आयुष्यात असं काही घडलं तर त्यातून पॉजिटीव्ह पाहून त्यावर काम करावे. न जाणो त्यातून वेगळं काहीतरी सापडेल जे पूर्ण जगाला जाऊ द्या पण किमान तुमच्या जवळच्या चार लोकांना वेगळा प्रकाश मिळाला तरी खूप झालं न ! 

शिवाय ते “रिरूट” बद्दल पण लक्षात ठेवा. नकळत आपण रस्ता चुकलो तर न रागावता पुन्हा तुम्हाला “रिरूट” करत ती गुगलवाली बाई जसे मूळ उद्देशाकडे नेते तसेच आपण कधी नकळत आपला रस्ता (म्हणजेच ध्येय) भटकलो तर चिडू नका. रागावू नका. शांतपणे पुन्हा “रिरूट” करून ध्येयापर्यंत कसे जाता येईल ते पहा! 

खूप फरक पडेल जगण्यात हो ! (आणि कधीकाळी चुकून बायको रागावलीच तर जास्त हर्ट करून घेऊ नका. कदाचित तुमच्या हातून छान काहीतरी घडावं म्हणून ती तसे बोलली असेल असं समजून पुढं सरका…. कामाला लागा) @ DD

लेखक :  डॉ. धनंजय देशपांडे (dd)

प्रस्तुती : अमोल केळकर 

बेलापूर, नवी मुंबई, मो ९८१९८३०७७९

poetrymazi.blogspot.in, kelkaramol.blogspot.com

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ.उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ.मंजुषा मुळे/सौ.गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ शौर्य गाथा : हुतात्मा मेजर सोमनाथ शर्मा – अंग्रेजी लेखक : अज्ञात ☆ स्वैर मराठी अनुवाद – श्री मेघःशाम सोनवणे ☆

श्री मेघःशाम सोनवणे

? इंद्रधनुष्य ?

☆ शौर्य गाथा : हुतात्मा मेजर सोमनाथ शर्मा – अंग्रेजी लेखक : अज्ञात ☆ स्वैर मराठी अनुवाद – श्री मेघःशाम सोनवणे

शौर्य गाथा – – मेजर सोमनाथ शर्मा,

भारताचे पहिले परमवीर चक्र विजेते, मेजर सोमनाथ शर्मा, १९४७ च्या युद्धाचे नायक.

मागील शतकात भारताने बऱीच युद्धं पाहिली होती. भारतीय सैनिकांनी स्वातंत्र्यापुर्वी पहिल्या व दुसऱ्या विश्वयुद्धात भाग घेतला होता. ‌

फाळणीनंतर भारताने पाकिस्तान शी चार वेळा आणि एकदा चीन सोबत युद्ध लढले होते. या युद्धांमध्ये आपल्याला बरेच चांगले योद्धे गमवावे लागले होते. काही सैनिकांचा त्यांच्या कामगीरीबद्दल विशेष उल्लेख होणे हा त्यांचा हक्क आहे.

असेच एक सैनिक मेजर सोमनाथ शर्मा हे होते ज्यांना भारताचा सर्वोच्च सैन्य सन्मान, भारतीय सैन्य इतिहासात सर्वात पहिले परम् वीर चक्र देवून गौरविण्यात आले.

काय योगायोग आहे पहा, मेजर जनरल विक्रम रामजी खानोलकर यांच्या पत्नी सावित्री खानोलकर, ज्यांनी भारतीय सैन्यासाठी ब्रिटन च्या व्हिक्टोरिया क्राॅस च्या तोडीचे ‘परम् वीर चक्र’ पदकाचे प्रारुप (डिझाईन) बनवले, त्यांचे मेजर सोमनाथ शर्मा हे जावई होते.

मेजर सोमनाथ शर्मा यांचा जन्म ३१ जानेवारी १९२३ रोजी हिमाचल प्रदेशातील दाढ, कांडा येथील ब्राम्हण कुटुंबात झाला. ते एका विख्यात सैनिक परिवाराचे सदस्य होते. त्यांचे वडील मेजर जनरल अमरनाथ शर्मा जे सैन्याचे मेडीकल सर्विसेसचे डायरेक्टर म्हणून निवृत्त झाले. त्यांचे बंधू लेफ्टनंट जनरल सुरेंद्रनाथ शर्मा हे इंजीनियर- इन-चीफ म्हणून निवृत्त झाले आणि दुसरे बंधू जनरल विश्वनाथ शर्मा हे भारताचे सरसेनापती (१९८८-१९९०) आणि त्यांची बहिण मेजर कमला तिवारी या सैन्याच्या वैद्यकीय विभागात डाॅक्टर होत्या.

मेजर सोमनाथ शर्मा यांना 19 व्या हैदराबाद रेजीमेंटच्या आठव्या बटालियन (नंतरची कुमाऊँ रेजीमेंट ची चौथी बटालियन), (तेव्हाच्या ब्रिटीश इंडीयन आर्मी) मध्ये वयाच्या एकोणिसाव्या वर्षी अधिकारी म्हणून २२ फेब्रुवारी १९४२ रोजी रुजू झाले. दुसऱ्या महायुद्धाच्या अरकान मोहिमेदरम्यान त्यांनी युद्धात भाग ही घेतला होता.

३१ ऑक्टोबर १९४७ रोजी सोमनाथ शर्मा यांच्या कंपनी ला विमानाने श्रीनगर येथे आणण्यात आले. आधी हाॅकी खेळत असतांना उजव्या हाताला दुखापत झाल्याने त्यावर प्लॅस्टर चढविलेले होते तरीही युद्धात आपल्या कंपनीबरोबरच रहाण्याची त्यांची मागणी मान्य करीत परवानगी देण्यात आली.

या मोहिमेत मेजर सोमनाथ शर्मा यांच्या कुमाऊँ रेजीमेंटच्या चौथ्या बटालियनच्या डी कंपनीला काश्मीर खोऱ्यातील बडगाम या गावी सुरक्षेसाठी गस्त घालण्यासाठी आदेश देण्यात आला. ते त्यांच्या तुकडीसह शत्रूने तिन बाजूंनी घेरले गेले व शत्रूसैन्य संख्येने जास्त असल्याने त्यांच्या तुकडीला मोठे नुकसान सहन करावे लागले.

त्यांच्या लक्षात आले की ते व त्यांच्या सैनिकांनी ती पोस्ट सोडली तर श्रीनगर विमानतळ व श्रीनगर शहर शत्रूसैन्याच्या ताब्यात जाणार होते. त्यांनी आपल्या सैनिकांना रक्ताचा शेवटचा थेंब असेपर्यंत लढण्यास सांगितले. शत्रूच्या सात सैनिकांना आपला एक, इतकी संख्या घटूनही ते आणि त्यांची कंपनी हत्यार टाकायला तयार नव्हती आणि आपल्या सैनिकांना ते शौर्याने लढा देण्यास प्रोत्साहित करीत होते.

सैनिकांची संख्या कमी झाल्याने गोळीबार करण्याचा वेग मंदावला होता. त्यांचा हात प्लॅस्टर मध्ये असूनही बंदुकांमध्ये गोळ्या भरण्याचे काम त्यांनी त्यांचेकडे घेतले. बंदुकांमध्ये गोळ्या भरून सैनिकांना देऊ लागले व स्वतः लाईट मशीन गन चा ताबा घेतला.

ते शत्रूशी लढण्यात मग्न असतांनाच त्याच्याजवळच्या गोळ्यांच्या साठ्यावर एक बाॅम्ब येऊन फुटला व त्यात त्यांना वीरमरण आले. त्यांच्या ब्रिगेड मुख्यालयाला पाठविलेल्या आवाजी संदेशात ते म्हणाले, “शत्रू आमच्यापासून पन्नास फुटांवर आहे, आणि आमची संख्या कमालीची घटली आहे. तरीही आम्ही एक इंचही माघार घेणार नाही पण आम्ही शेवटचा माणूस आणि शेवटची गोळी शिल्लक असेपर्यंत लढणार आहोत. “

त्यांनी जी हिम्मत, नेतृत्व व शौर्य दाखवत शत्रूसैन्याला सहा तास रोखून धरले ज्यामुळे भारतीय सैनिकांना घेऊन भारतीय हवाई दलाच्या विमानांना श्रीनगर विमानतळावर उतरता आले व श्रीनगर शहर आणि विमानतळावर ताबा मिळवण्याचे शत्रूचे मनोरथ धूळीस मिळवले.

स्वतः जखमी असूनही वयाच्या चोविसाव्या वर्षी अतुलनीय शौर्य, नेतृत्वगुण, सैनिकांचे मनोबल उंचावत ठेवून देशरक्षणासाठी हौतात्म्य पत्करले म्हणून त्यांना भारताचे पहिले ‘परम् वीर चक्र’ पदक (मरणोपरांत) देऊन सन्मानित करण्यात आले. हे वीर जवान, तुझे सलाम। 🇮🇳

मुळ इंग्रजी लेखक- अनामिक.

मराठी अनुवाद – मेघःशाम सोनवणे.

मो 9325927222

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ “बोध दिवाळीचा – – –” ☆ श्री जगदीश काबरे ☆

श्री जगदीश काबरे

? इंद्रधनुष्य ?

☆ “बोध दिवाळीचा – – –☆ श्री जगदीश काबरे ☆

विवेकी विचार मनी धरा 

हाच दिवाळीचा बोध खरा–

विवेकी :  फटाके-मुक्त दिवाळी साजरी करा. फटाक्यामुळे प्रदूषण होते.

धर्मांध :  का? 😡 आम्ही फटाके फोडणारच. 💥 कारखाने, गाड्या, यंत्रे या मुळे होणारे प्रदूषण तुम्हाला दिसत नाही. आम्ही हिंदुनी ४ दिवस फटाके फोडले की तुम्ही बोंबा मारता. हिंदुद्वेषी कुठले!

विवेकी :  कारखाने, गाड्या, यंत्रे या मुळे प्रदूषण होते हे खरे आहे; पण ते चालू असल्यामुळे आपल्याला कित्येक सुख-सुविधा मिळतात, त्यामुळे ते अपरिहार्य असले तरी तेही प्रदूषण कमी करण्याचे प्रयत्न चालू आहेत. आणि फटाके फक्त दिवाळीतच नाहीतर पूर्ण वर्षभर क्रिकेट, निवडणूक, लग्न, वाढदिवसाला फोडले जातात. फटाका फोडल्यामुळे काय फायदा होतो याचे एकतरी उदाहरण तू देवू शकतोस का?

धर्मांध : (थोड्या वेळ गप्प) उदाहरण द्यायची आम्हाला गरज नाही. आम्हाला फटाके फोडताना आनंद होतो. फटाके फोडणे ही जुनी हिंदू संस्कृती आहे… आमची परंपरा आहेे. हिंदूंचा आनंद हिरावला तर याद राखा 💪कानाखाली “शिवसूर्यजाळ” काढू. 😡

विवेकी :  हा अहंकारच माणसाला रसातळाला नेतोय. खरंच या प्रदूषणामुळे सूर्यच एक दिवस असा सूर्यजाळ काढेल की, तुम्ही-आम्ही “मेलो” म्हणायलाही शिल्लक राहणार नाही. फटाका फोडल्याने स्वतःचे तसेच आपल्या अवतीभोवतीच्या अनेक लोकांचे नुकसान होते. तरीही तुला आनंद होणार असेल तर तो आनंद विकृत आनंद आहे. आणि मला सांग, हिंदूंच्या कोणत्या धर्म ग्रंथात दिवाळीत फटाके फोडावेत असे लिहिले आहे? खरे तर फटाके फोडणे ही आपली हिंदू संस्कृती नाही. ही विकृती चीन देशातून आपल्याकडे आली. जुनी वैगरे काही नाही. 150 वर्षापूर्वी भारतीयांना आजचे रासायनिक फटाके माहीतच नव्हते, हे तुला माहित आहे काय? मग परकीय चुकीची परंपरा आपण का स्वीकारायची? महत्वाचे म्हणजे फटाक्याचा उगम चीन मधला आहे. चीन मध्ये अतृप्त आत्मा ड्रॅगनसारखे प्राणी, भूते यांना पळवून लावण्यासाठी फटाक्यांचा वापर करीत. या मागील अंधश्रध्देला आपण पुरस्कृत करायचे का? याचाही विचार केला पाहिजे.

धर्मांध :  खरंच की, मला हे माहितच नव्हतं! 😳 असा मी विचारच केला नव्हता!! 🙀

विवेकी : फटाके फोडल्यामुळे ध्वनी-वायू प्रदूषण होते. फटाक्यांच्या कारखान्यांमध्ये मालमजूर वापरले जातात त्या बेकायदेशीर बाल-मजुरीला आपण नकळत प्रोत्साहन देतो. त्यांचे अनेक अपघात होतात, दरवर्षी सुमारे ५०० कोटी रुपयांची चक्क राखरांगोळी होते. 🔥पर्यावरणाची हानी होते ती वेगळीच. हे आहेत फटाक्याचे १००% दुष्परीणाम! हवा, पाणी, जमीन ही आपली राष्ट्रीय संपत्ती आहे. ती संपत्ती फटाक्याने प्रदूषित होते. त्याला विरोध करणे हे आपले कर्तव्यच नाही काय? म्हणूनच हिंदुत्ववादी सरकारातील फडणवीस-शिंदेसुद्धा आता फटाके मुक्त दिवाळी साजरी करा, असे आवाहन करत आहेत. आपणच आपल्या राष्ट्रीय संपत्तीचे रक्षण करायला हवे की नको? तसेच फटाका जाळणे म्हणजे पैशाचा दुरुपयोग करणे… कचरा करणे होय. सगळ्यात महत्त्वाचे आपल्या क्षणिक आनंदासाठी संपूर्ण समाजाला वेठीस धरण्याचा अधिकार आपल्याला कोणी दिला? परदेशात फटाके वाजविण्यावर बरेच निर्बंध आहेत. कारण त्यांना त्याचे दुष्परिणाम माहित झाले आहेत. त्याएवजी ते लेसर लाईट वापरुन फटाक्यांची आतषबाजी करतात.

धर्मांध : 😯😷

विवेकी : सर्वात महत्त्वाचे दिवाळी हा दिवा+रांगोळी याचा सण आहे. अरे दिवाळी तर आपण जोमाने साजरी करायचीच आहे, विरोध आहे तो अशास्त्रीय, अवैज्ञानिक परंपरांना… विनाकारण काही विचार न करता उठसूट जाळ काढत बसू नका… जरा थंड डोक्याने विचार करायला आपण केव्हा शिकणार?

☘️☘️

©  जगदीश काबरे

मो ९९२०१९७६८०

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ आषाढ तळावा, श्रावण भाजावा, भाद्रपद उकडावा… पण का ?? – लेखक : डॉ. शिवानंद बासरे ☆ सौ. मंजुषा सुनीत मुळे ☆

सौ. मंजुषा सुनीत मुळे

? इंद्रधनुष्य ?

आषाढ तळावा, श्रावण भाजावा, भाद्रपद उकडावा… पण का ?? – लेखक : डॉ. शिवानंद बासरे ☆ सौ. मंजुषा सुनीत मुळे ☆

पावसाळा एकच असला तरी, एकाच पावसाचे तीन रंग आणि त्यानुसार आहारातला नेमकेपणा, ही भारतीय परंपरेची परिपक्व देणगी. आषाढ महिन्यात तळलेलं, श्रावण महिन्यात भाजलेलं आणि भाद्रपद महिन्यात उकडलेलं खाणं म्हणजे तब्येतीबरोबरच पावसाळ्याचा यथेच्छ आनंद लुटणं ! पण असे खाणे कितपत सुरक्षित आहे ? असे खाणे म्हणजे नेमकं काय खाणे ?

आषाढ महिना म्हणजे पावसाळ्यातला सुरुवातीचा काळ. शरीराच्या आतून कोरडेपणा आणि बाहेरून गारवा अशा विचित्र परिस्थितीत सापडल्याने शरीर सर्वत्र आखडते. परिणामी सांधेदुखी, गुडघेदुखी, सर्दी, फडसे, थंडीताप अशा वाताच्या समस्या तीव्रतेने वाढतात. जमिनीखालची उष्णता व पहिला मुसळधार पाऊस, यामुळे एकाच वेळी शरीरात पित्त वाढते आणि वात अडकून बसतो. या दोन्हींना तंतोतंत बॅलन्स करायचं असेल तर “तळलेलं खाणं” हा अफलातून उपाय आहे. विशेषत: कोलेस्टेरॉल जराही वाढू न देता, तळलेले व गरम पदार्थ आषाढाच्या वातावरणात शरीराला गरम ठेवण्याचे काम अचूक करतात, शरीरात वंगन निर्माण करून मेडिकल इमर्जन्सी टाळायला मदत करतात. (हे केवळ आषाढ महिन्यातच घडते!). म्हणूनच, मे महिन्यात आपल्याकडे घरात पापड, कुरड्या, लोणची इ. आधीच बनवून ठेवायची पद्धत आहे. जेणेकरून पहिल्या पावसात हे पदार्थ तळून खाता येतील आणि पावसाचे आजार टाळता येतील. शिवाय; ओल्याचिंब पावसातली गरमागरम कांदा-भजी, चहा यासारखा इन्स्टंट रोमँटिक ‘आषाढ डायट’ जगात शोधूनही सापडणार नाही. !

श्रावण महिना म्हणजे पावसाळ्यातला दुसरा टप्पा. जमिनीतली उष्णता संपून चकाकी ऊन पडू लागते. ऊन-पावसाच्या खेळातून गारवा कमी होतो, मात्र दमटपणा वाढतो. परिणामी वात हळूहळू कमी होऊन शरीरावयावांचे आखडणे, दुखणे इ. तुलनेने कमी होते. मात्र पित्त वाढलेलेच असते. अशावेळी वाताचा फार विचार न करता, केवळ पित्ताला बॅलन्स करणे महत्त्वाचे, म्हणून “भाजलेलं खाणं” सर्वोत्तम आहे. उदा: तांदूळ भाजून केलेला भात, भाजलेली भाकरी, भाजलेल्या भुईमुगाच्या शेंगा, भाजलेला मका / वाटाणा, भाजलेले लाडू (शेंगदाणा / राजगिरा / रवा इ. ), भाजलेल्या वांग्याचे भरीत, भाजलेले पापड इत्यादी. असं खाल्ल्याने पित्त तर सुरळीत राहतेच, शिवाय अम्लपित्त, मायग्रेन, हाय-बिपी, मुळव्याध ह्या तक्रारी डोकेच वर काढत नाहीत. आणि हो, भाजलेलं खाण्याचा जो स्वर्गानुभव श्रावणात येतो, तो अख्या वर्षभरात कधीच येत नाही. कदाचित म्हणूनच आपल्याकडे “श्रावणमासी हर्ष मानसी. . . ” असे म्हंटले आहे !

भाद्रपद महिना म्हणजे पावसाळ्यातला शेवटचा आणि पावसाचा परतीचा टप्पा. गारव्याचा लवलेश संपल्याने वात बऱ्यापैकी शांत होतो. अधून-मधून पाऊस असूनही उकाडा मात्र प्रचंड असतो. यामुळे आधीच श्रावणात वाढलेले पित्त, शरीरात जिथे संधी मिळेल तिथे लगेचच अडकून बसते. परिणामी अचानक हार्ट अटॅक येणे, पॅरॅलिसिस झटका येणे, कोणताही आजार अचानक गंभीर होणे इ. गोष्टी भाद्रपद महिन्यातच घडू लागतात. म्हणूनच मृत्यू होण्याचे प्रमाण या महिन्यात अधिक असते. अनुचित घटना टळाव्यात म्हणून, भाद्रपद महिन्याच्या आसपास बहुतांश उपवास आलेले आहेत. जेणेकरून, कमी अन्न खाल्ले जाईल आणि पित्त अडकायला वावच भेटणार नाही. पित्त अडकून कुठलीही इमर्जन्सी येऊच नये, यासाठी “उकडलेलं खाणं” हा सर्वोत्तम उपाय आहे. जसे की; उकडलेला भात, उकडलेल्या शेंगा, उकडून शिजवलेल्या पालेभाज्या, उकडलेले मोदक, उकडलेली कंदमुळं इ. असं प्रयत्नपूर्वक केल्याने October Heat चे रूपांतर आपण October Hit नक्कीच करू शकू. कदाचित म्हणूनच, आपल्याला भेटण्यासाठी गणपती, गौरी, दुर्गा या सर्वांनी भाद्रपदाचा आसमंत मुद्दामच निवडला असेल… हो ना ?

लेखक : डॉ. शिवानंद बासरे

दीर्घायु हॉस्पिटल, नांदेड

 ९४२३२६७४९२

लेखक : श्री मंदार जोग 

माहिती संकलन : सौ. मंजुषा सुनीत मुळे

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares
image_print