मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ कथा – महिलादिन ☆ श्रीमती अनुराधा फाटक

श्रीमती अनुराधा फाटक

 ☆ जीवनरंग ☆ कथा – महिलादिन ☆ श्रीमती अनुराधा फाटक ☆ 

सविता नेहमीपेक्षा लवकरच उठली.तिचा नवरा सतीश ऑफिसच्या कामानिमित्त परगावी गेला होता. घरात ती आणि तिचा बारा वर्षांचा मुलगा अक्षय दोघेच होते.तसं घरात फारसं काम नव्हतं. अक्षयची शाळाही दुपारची होती.पण नेहमी दहाला ऑफिसला जाणाऱ्या सविताला आज नऊ वाजताच ऑफिसला पोचायचे होते.आज आठ मार्च तिच्या ऑफिसमध्ये महिला दिनानिमित्त एक सक्षम महिला ऑफिसर म्हणून आज तिचा सत्कार होता. तिथं तिचं खाणपिणं होणार होतं.तिनं फक्त अक्षयपुरता त्याच्या आवडीचा शिरा बनवलां आणि आपलं आवरलं.ती निघाली तेव्हा अक्षय चित्र काढत बसला होता.

‘अक्षू, मी निघते.थोड्यावेळात सरला कामाला येईल ती मी येईपर्यंत थांबेल.तू कुठं जाऊ नकोस.मी तुझा आवडता शिरा करून ठेवलाय भूक लागली की सरला कडून गरम करून घे.’

अक्षयशी बोलत बोलतच पायात चप्पल अडकवून सरला बाहेर पडली.

चित्र काढून पूर्ण झाल्यावर अक्षयला भुकेची आठवण झाली तसे अक्षयने भिंतीवरचे घड्याळ बघितले. दहा वाजले होते.

‘सरलामावशी अजून कशी आली नाही.थोड्या वेळात सरलामावशी येईल असं आई म्हणाली होती.आईला ऑफिसला जाऊन बराच वेळ झाला. भूक लागली आता शिरा गरम कोण करणार?’

अक्षय आपल्याशीच बोलू लागला.अक्षयला गार शिरा आवडत नसे.घरात कुणी नसताना गॅसजवळ जायचं नाही असं आईनं त्याला बजावलं होतं.काय करावं त्याला कळेना.सरलाचे घर अगदी जवळच होतं.अक्षयने आपल्या घराला कडी लावली आणि तो सरलामावशीला बोलावण्यासाठी तिच्या घराकडं निघाला. अक्षय घराजवळ पोचला तेव्हा त्याला सरलाचे घर बंद असल्याचे लक्षात आले

घराला कुलुप नव्हते. अक्षयने दार उघडले. एका सतरंजीवर सरला आणि तिची सात आठ वर्षाची मुलगी झोपली होती. त्या दोघींना इतकी गाढ झोप लागली होती की अक्षय घरात आल्याचेही त्याना समजले नाही. अक्षयने हळूच आपल्या सरलामावशीच्या अंगाला हात लावला. त्याला सरलाचे अंग गरम लागले. त्याच्या हाताच्या स्पर्शाने सरलाच्या मुलीने डोळे उघडले.अक्षयला बघताच ती रडू लगली तशी सरलाही जागी झाली.

‘अक्षूबाळा…’

‘मावशी मी आलोच हं.’ म्हणत अक्षय पटकन आपल्या घरी आला.आईने केलेला शिरा एका डब्यात घालून तो पळतच सरलाच्या घरी आला.

‘आई,मला भूक लागली. उठ की’ सरलाची मुलगी तिला हलवत होती

‘हे बघ मी तुझ्यासाठी खाऊ आणलाय.आईला बरं नाही. झोपू दे.मी बसतो तुमच्याजवळ ‘

अक्षयने शिऱ्याचा डबा उघडताच सरलाची मुलगी खूश झाली. पटकन आत जाऊन तिनं ताटली आणली.’ सावकाश खा’ म्हणत अक्षयने ताटलीत शिरा घालून तिच्यासमोर ठेवला.आत जाऊन तिच्यासाठी पाणी आणले.मग तो सरलाजवळ बसला.

‘मावशी, तू पण खा.’

सरला नको नको म्हणत होती तरी त्याने सरलाला शिरा भरवायला सुरवात केली.

ऑफिसमध्ये सविता महिलादिनाचा पुरस्कार स्वीकारत होती त्याचवेळी अक्षय सरला व तिच्या मुलीची सेवा करत महिलादिन साजरा करत होता.

© श्रीमती अनुराधा फाटक

संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ प्रमोशन- भाग-3 ☆ सौ. गौरी सुभाष गाडेकर

सौ. गौरी सुभाष गाडेकर

☆ जीवनरंग ☆ प्रमोशन- भाग-3 ☆ सौ. गौरी सुभाष गाडेकर ☆

ऑफिसमधून ती घरी निघाली,तेव्हा पुन्हा एकदा घरातल्या वादळाने तिचा पाठपुरावा केला.

ट्रेनमध्ये तिच्या ग्रुपमधलं कोणीच नव्हतं. त्यामुळे ट्रेन सुरू झाल्याबरोबर तिने डोळे मिटून घेतले आणि तिची नेहमीची आयडिया केली.

ही तिची कॉलेजात असल्यापासूनची सवय. गाडगीळ मॅडमनी सांगितलेली आयडिया. आपल्याला कसलं टेन्शन आलं, काही समस्या आल्या,कोणी त्रास देत असलं, की आपण डोळे मिटून कल्पना करायची. त्या समस्या, ती माणसं जमिनीवर ठेवायची आणि समोरच्या टॉवरमधल्या लिफ्टमध्ये चढून आपण वरवर जायचं. जाताना आपली नजर त्या समस्यांकडे, माणसांकडे ठेवायची.असं कल्पनेत आपण वरवर जात असतो, तेव्हा जमिनीवर असताना मोठमोठ्या वाटणाऱ्या त्या समस्या लहान लहान होत होत शेवटी दिसेनाशा होतात. मग लिफ्ट तिथेच थांबवून पटकन डोळे उघडायचे. आपण रिलॅक्स्ड झालेले असतो. त्यामुळे नीट विचार करू शकतो. समस्याही पूर्वीएवढ्या भीतीदायक वाटत नाहीत. त्यावर मात करण्याचा अचूक मार्ग आपल्याला सुचतो.

आताही आरतीने तेच केलं. जसजशी लिफ्ट वर जाऊ लागली, तसतशी  समर, त्याच्या आई,प्रमोशन वगैरे छोटे छोटे होत दिसेनासे झाले आणि एकदम तिच्या लक्षात आलं -या समस्येचं मूळ आहे समरचा इगो आणि आजूबाजूची पुरुषप्रधान संस्कृती. यासाठी समरच्या मनाची तयारी केली पाहिजे.

आता जरी सैरभैर झाला असला, तरी मुळात समर इगोइस्ट, अहंकारी नव्हता. आरतीच्या हुशारीची त्याला चांगलीच जाणीव होती. एवढंच नव्हे, तर त्याला तिच्याविषयी आदर आणि अभिमानही वाटत असे. म्हणजे त्याची ऐकायची तयारी असेल, तर आरती त्याला व्यवस्थित पटवून देऊ शकेल.

पण घोडं तिथेच पेंड खात होतं. तो सध्या इतका बिथरला होता, की तो आरतीकडून एकही शब्द ऐकून घेण्याच्या मन:स्थितीत नव्हता.

यासाठी आईंचं प्यादं सरकवावं लागणार होतं. एकदा का त्यांची समजूत पटली असती, तर त्या आरतीच्या बाजूने नक्की उभ्या राहिल्या असत्या. मग समरही या दोघींचं बोलणं ऐकायला तयार झाला असता.

हे उत्तर सापडल्यावर आरती स्वतःवरच खूष झाली.

आता पहिला मोर्चा आईंकडे वळवायचा. आईंना काय काय कसं कसं पटवून द्यायचं, त्याचा तिने पद्धतशीर विचार करायला सुरुवात केली. त्यांच्याशी कोणकोणत्या मुद्द्यांवर बोलायचं, त्याची मनातल्या मनात नोंद केली. काही मुद्दे बिनतोड होते, की ज्यांच्याविरुद्ध त्या जाऊच शकणार नाहीत. ते मुद्दे पहिले चर्चेला घ्यायचे. त्यानंतर साधारण मुद्दे आणि सर्वात शेवटी स्फोटक विषयांवर बातचीत.

अर्थात यातलं सर्वात महत्त्वाचं गृहीतक होतं ते, आईंनी शांतपणे सगळं ऐकून घेणं. कारण त्या कालच्यासारख्याच चिडलेल्या असतील, तर काहीही ऐकून न घेता तिसरंच काहीतरी बोलून आरतीला उडवून लावणार.

घरी आल्याआल्या आरतीने आईंना सांगून टाकलं, “आई, मी दिवसभर विचार केला आणि तुमचं म्हणणं मला पटलं.”

आई खूष झाल्या.

“आई, आता बोलण्यात वेळ घालवत नाही. रात्री जेवणं वगैरे आटोपल्यावर बोलूया. फक्त तुम्ही आणि मीच बोलूया हं. कारण बाईला काय वाटतं, ते बाईच समजू शकते. समरला सांगायला गेले, तर म्हणणार -फालतू कायतरी बडबडून माझं डोकं खाऊ नकोस.”

आरतीची मात्रा बरोबर लागू पडली. आईंचा मूड एकदम छान झाला. मग नेहमीसारख्या त्या पिट्टूच्या खोड्या, जुईची बडबड वगैरेविषयी बोलू लागल्या.

क्रमश:….

© सौ. गौरी सुभाष गाडेकर

संपर्क –  1/602, कैरव, जी. ई. लिंक्स, राम मंदिर रोड, गोरेगाव (पश्चिम), मुंबई 400104.

फोन नं. 9820206306

≈ ब्लॉग संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ प्रमोशन- भाग-2 ☆ सौ. गौरी सुभाष गाडेकर

सौ. गौरी सुभाष गाडेकर

 ☆ जीवनरंग ☆ प्रमोशन- भाग-2 ☆ सौ. गौरी सुभाष गाडेकर ☆

दुसऱ्या दिवशी सकाळीही वातावरण तंगच होतं. तसा सकाळी कोणाला हसाबोलायला वेळ नसतो.पण तरी फरक जाणवण्याजोगा होता.

बाईने उपमा करुन ठेवला होता. दोन्ही गॅसवर आमटी आणि भाजी शिजत होती. तिसऱ्यावर बाई चपात्या करत होती.

मग चौथ्या शेगडीवर आरतीने चहाला ठेवलं. स्वतःसाठी आणि समरसाठी उपमा वाढून घेतला. तोपर्यंत भाजी, कोशिंबीर तयार झाली होती. तिने मग समरचे आणि स्वतःचे डबे भरले आणि त्या त्या बॅगमध्ये नेऊन ठेवले. स्वतःसाठी आणि समरसाठी चहा गाळून घेतला आणि ती उपमा खायला बसली.

मधूनमधून समरला हाका मारणं चालूच होतं -“समर, आटप लवकर. आठ पंचवीस झालेत.”

समरचा पत्ता नव्हता. आई नेहमीप्रमाणे समरला घाई करायला गेल्या नाहीत.

आरतीने ब्रेकफास्ट आटोपला आणि समरची वाट बघत न बसता ती ऑफिसला निघाली.

ट्रेनमध्ये चढली, तरी तिचा वैताग कमी झाला नव्हता.

“काय ग? आज सकाळी सकाळी भांडायबिंडायला वेळ बरा मिळाला,” निमाने विचारलं.

“अगं, वेळ कुठचा मिळायला!स्वयंपाकाला बाई ठेवली, तरी इतर कामं असतातच ना. डबे भरणं, बॅगमध्ये ठेवणं, चहा करणं, खायला वाढणं, शिवाय मुलांचं बघणं -सगळी कामं मी करायची. हा आयता येऊन बसणार. म्हणून तर याला रुसायफुगायला वेळ मिळतो ना.”

“अच्छा!आज ‘आप रुठा ना करो’ होतं वाटतं?”निमाने चिडवलं.

“काल रात्रीपासूनच. म्हणजे होतं आधीपासूनच;पण मला कळलं काल रात्री.”

“अगं, झालं तरी काय?”

“तुला सांगते निमा, आठवण झाली, तरी डोकं सणकतं. अगं, मी प्रमोशनसाठी अप्लाय केलंय ना, तर आईंचं आणि समरचंसुद्धा म्हणणं असं की, प्रमोशन फक्त समरनेच घ्यावं. बायकांना काय करायचीत पुढची प्रमोशन्स? आणि म्हणे समरची एकट्याची ट्रान्सफर झाली, तर तो एकटा जाऊ शकेल ; पण माझी एकटीची ट्रान्सफर झाली, तर मी मुलांना घेऊन जायचं. म्हणजे तशी मुलांची काळजी मलाही आहेच. त्यांच्यापासून लांब मी राहूही शकणार नाही. पण हा सगळा विचार मी स्वतः करीन ना. हे कोण माझ्यावर सक्ती करणारे?”

“काही नाही आरती. तू सरळ सांगून टाक -मी प्रमोशन घेणार म्हणजे घेणार. आणि ट्रान्सफरचं म्हणशील, तर मीरा कशी ग गेली?”

“बघ ना. एवढ्या लांब यु.पी.ला जाऊन राहिली. तीसुद्धा एक नाही, दोन्ही नाही, चांगली साडेतीन वर्षं!आणि चार वर्षाच्या मुलाची जबाबदारी सासू आणि नवऱ्याने घेतली.”

“तू काहीही म्हण, आरती. पण घरच्यांचं सहकार्य असल्याशिवाय आपण बायका काहीच करू शकत नाही. आपली हुशारी, टॅलेंट, कर्तबगारी सगळं फुकट जातं, हेच खरं.”

याविषयी दोघींचं एकमत झालं. निमाने पूर्णविराम देऊन हा विषय संपवून टाकला.

पण आरती मात्र दिवसभर त्यावर विचार करत होती. आणि ती जितका जास्त विचार करत होती, तितका प्रमोशन घेण्याचा तिचा निर्णय आणखी दृढ होत होता.मग तिने ठरवलं -घरातल्यांना तोंड कसं द्यायचं, याचा विचार करण्यात वेळ फुकट घालवण्यापेक्षा अभ्यास करणं जास्त महत्त्वाचं आहे.

मग भराभरा तिने सगळं काम हातावेगळं केलं. मग इंटरव्ह्यूच्या दृष्टीने कोणते टॉपिक महत्त्वाचे आहेत आणि त्यासाठी कोणती सर्क्युलर्स, मॅन्युअल्स, पुस्तकं वाचायची, याची यादी केली. महत्त्वाच्या क्रमानुसार त्यांना नंबर दिले. पहिल्या क्रमांकाच्या टॉपिकची सर्क्युलर फाईल घेऊन तिने वाचायला सुरुवात केली. वाचतावाचता नोट्सही काढल्या. काही काही गोष्टी तिला अगदी तोंडपाठ होत्या; पण कदाचित  समरच्या लक्षात नसू शकतील, म्हणून तिने त्याही लिहून काढल्या. साधारण पन्नास एक मिनिटात तिने ती फाईल संपवली. मग पुन्हा एकदा तिने आपण काढलेल्या नोट्सवरून नजर फिरवली. फर्स्टक्लास जमल्या होत्या. समरलाही उपयोग होणार होता. त्याने ती पूर्ण फाईल न वाचता फक्त या नोट्स वाचल्या असत्या, तरी त्याचं कामं झालं असतं.

क्रमश:….

© सौ. गौरी सुभाष गाडेकर

संपर्क –  1/602, कैरव, जी. ई. लिंक्स, राम मंदिर रोड, गोरेगाव (पश्चिम), मुंबई 400104.

फोन नं. 9820206306

≈ ब्लॉग संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ दोन आया ☆ श्रीमती उज्ज्वला केळकर

श्रीमती उज्ज्वला केळकर

☆ जीवनरंग ☆ दोन आया ☆ श्रीमती उज्ज्वला केळकर☆ 

त्या दोघींनाही एक एक मुलगी होती. त्यांचा पालन-पोषण करण्यासाठी त्यांना नोकरीची गरज होती. नोकरी मिळतही होती. नोकरी चांगली होती. पगारही चांगला होता. पण ती मिळवण्यासाठी एक अट होती. अट अशी होती की ती मिळवण्यासाठी मॅनेजरला एक तर दहा लाख रुपये द्यायचे किंवा मग स्वत:ला तरी त्याच्या स्वाधीन करायचं.

पहिलीने एकदा आपल्या मुलीकडे बघितलं आणि ती निघून गेली. परत आली तेव्हा तिच्या हातात नियुक्ती-पत्र होतं. तिने मोठ्या गर्वाने मुलीकडे बघितलं, आणि मनातल्या मनात म्हणाली, ‘बघ! घर विकून नोकरी मिळवलीय. तुझ्या आईने घर विकलं, पण स्वत:ला नाही विकलं. नोकरी चांगली आहे. तू मोठी होईपर्यंत घरही होईल.’

तिने मुलीचा मुका घेतला आणि तिला आपल्या छातीशी कवटाळून धरलं.

दुसरी जवळ विकायला घर नव्हतं. तिने क्षणभर मुलीकडे बघितलं आणि तीही निघून गेली. ती परत आली, तेव्हा तिच्याही हातात  नियुक्ती-पत्र होतं. तिनेही काहीशा गर्वाने मुलीकडे पाहीलं आणि मनातल्या मनात म्हणाली, ‘ बघ बेटा, मी स्वत:ल विकून नोकरी मिळवलीय. काय करणार? माझ्याकडे विकायला घर नव्हतं ना! नोकरी खूप चांगली आहे. तू मोठी होईपर्यंत आपलं घर बनेलच आणि मग तू जेव्हा मोठी होशील ना, तेव्हा नोकरीसाठी विकायला तुला आपले घर असेल. तुला स्वत:ला विकायची वेळ येणार नाही.’

तिनेही मुलीचा मुका घेतला आणि तिला आपल्या छातीशी कवटाळून धरलं.

 

मूल कथा – दो माँएं – मूल लेखक – श्री घनश्याम अग्रवाल   

अनुवाद – श्रीमती उज्ज्वला केळकर

176/2 ‘गायत्री’, प्लॉट नं 12, वसंत साखर कामगार भवन जवळ, सांगली 416416 मो.-  9403310170

≈ ब्लॉग संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ समन्वय ☆ श्रीमती मीनाक्षी सरदेसाई

श्रीमती मीनाक्षी सरदेसाई 

☆ जीवनरंग ☆ — समन्वय — अलक ☆ श्रीमती मीनाक्षी सरदेसाई 

बागेतली रानजाई ‘एक्झोऱ्या’ ला बिलगली, तेव्हा पानोपानी खूप बहरली. तो आश्वस्त, ती बिनधास्त.त्याच्या लालभडक फुलांचे गुच्छेदार गेंद, तिच्या नाजुक, धवल, चिमुकल्या फुलांचा मंद, रोमांचक गंध. बाकीच्या वेली, सायली, जुई, मधुमालती तिच्या कडे बघून हसल्या फिदीफिदी. “कशाला घेतलास त्याचा आधार? आपण एकेकट्या आत्मनिर्भर होऊ शकतो.”

“तुम्ही तरी कसलातरी -भिंतीचा,काठीचा, गेटचा आधार घेतलाच आहे की. मी त्याचा घेतला. स्त्री मुक्ती, स्त्रीमुक्ती ऐकून कान विटले.  एकमेकांचे गुणावगुण आम्ही समजून घेतले नि आमचे  सूर छान जुळले.”

 

श्रीमती मीनाक्षी सरदेसाई

सांगली

मो. – 8806955070

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ प्रमोशन- भाग-1 ☆ सौ. गौरी सुभाष गाडेकर

सौ. गौरी सुभाष गाडेकर

 ☆ जीवनरंग ☆ प्रमोशन- भाग-1 ☆ सौ. गौरी सुभाष गाडेकर ☆ 

“ममा, ममा, आज ना मी पिट्टूला मेथीची भाजी भरवली.”

“खाल्ली त्याने की थुंकून टाकली?”

“अगं ममा, मिटक्या मारत खाल्ली. आणखीसुद्धा मागितली.”

“काय सांगतेस?”

“ममा, मी टू इअर्सची होते, तेव्हा मी खायचे का ग मेथीची भाजी?”

“दोन वर्षाची असताना तू दूधभाताचाच हट्ट करायचीस. आत्ताआत्ताशी कुठे सहावं वर्ष लागल्यापासून मॅडम स्वतःहून भाजी खायला लागल्याहेत.”

तेवढ्यात आरतीच्या लक्षात आलं -मघापासून आपण आणि जुईच तेवढ्या बोलतोय. समर, आई, बाबा तिघंही टेन्स दिसताहेत.

जुई उठून गेल्यावर आईंनी सहजच बोलल्यासारखं विचारलं, “मग काय ठरवलंयस तू, आरती?”

“कशाबद्दल म्हणताय, आई?”

“प्रमोशनबद्दल.”

“अप्लाय तर केलंय. आता अभ्यास करायला कसं जमतं, ते बघायचं. समर, तू असं कर ना. तू डिटेलमध्ये वाचशील ना, त्याच्या थोडक्यात नोट्स काढ. म्हणजे मला तेवढ्याच वाचल्या तरी पुरे. मला अभ्यासाला जास्त वेळ मिळेल असं वाटत नाही.”

“तुला वेळ मिळत नाही आणि तो रिकामटेकडा आहे?”सासू एकदम वाकड्यात का शिरली, तेच आरतीला कळेना.

ताटात होतं, तेवढंच बकाबका गिळून समर उठून गेला.

“बघितलंस? अर्ध्या जेवणावरून उठून गेला “-आईंनी आरतीलाच बोल लावला.

मग आरतीही काही न बोलता जेवत राहिली. बाबा तर निःसंग स्थितप्रज्ञासारखे कशातच पडायचे नाहीत.

आईंनी थोडा वेळ जाऊ दिला आणि परत एकदा मुद्द्याला हात घातला,”मी काय म्हणतेय आरती, तू तरी त्याला जरा समजून घे.”

“म्हणजे?”

“म्हणजे असं की, तो प्रमोशनच्या परीक्षेला बसतोय, तर त्यालाच बसू दे. म्हणजे त्याला एकट्यालाच बसू दे. तू कशाला बसतेस? आधीच तुझ्यावर मुलांची जबाबदारी आहे. आणि ह्या पोस्टवरच एवढं काम असतं. घरी यायला इतका उशीर होतो!मग आणखी वरची जागा मिळाली तर बघायलाच नको.”

बाबांनी जेवताजेवता मान वर करुन या सासूसुनेकडे बघितलं आणि पुन्हा खाली मान घालून जेवायला सुरुवात केली. कदाचित त्यांना कोणाची बाजू घ्यावी, ते कळलं नसेल किंवा हिंमत नसेल झाली.

समर आणि आरती दोघंही एकाच बँकेत होती. समरचं पहिलं प्रमोशन लग्नापूर्वीच झालं होतं. आरतीने मात्र जुई झाल्यावर प्रमोशन घेतलं होतं. खरं तर जुई तेव्हा खूप लहान होती. पण कोणालाही त्यात काही गैर वाटलं नव्हतं. मग आत्ताच ह्यांना आपलं प्रमोशनसाठी प्रयत्न करणं आक्षेपार्ह का वाटावं? आरती जेवताजेवता विचार करत होती.

“पुरुषाची गोष्ट वेगळी, बाईची गोष्ट वेगळी,”आई बोलतच होत्या,”त्याची बाहेरगावी कुठे बदली झाली, तर तो एकटा जाऊन राहील आणि दोघांचीही झाली तर सगळेच जाऊन राहाल. पण समजा, तुझी एकटीचीच बदली झाली, तर तू मुलांना घेऊन एकटी कुठे जाणार?”

आता मात्र आरतीला चीड आली. समरची बदली झाली, तर तो एकटा जाणार आणि माझी बदली झाली, तर मी मुलांना घेऊन जायचं? म्हणजे मुलांची जबाबदारी फक्त माझीच आहे? ती काय माझ्या एकटीचीच आहेत?

आरती काहीतरी सणसणीत बोलणार होती. तेवढ्यात जुई धावत आली.”ममा, ममा, मला आणि पिट्टूला झोप येत नाही आहे. तू लवकर चल आणि आम्हाला स्टोरी सांग. ”

मग वाद घालण्याच्या भानगडीत न पडता आरतीने पटापट मागचं आवरलं आणि ती मुलांना झोपवायला गेली.

                             क्रमश:….

© सौ. गौरी सुभाष गाडेकर

संपर्क –  1/602, कैरव, जी. ई. लिंक्स, राम मंदिर रोड, गोरेगाव (पश्चिम), मुंबई 400104.

फोन नं. 9820206306

≈ ब्लॉग संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ ओठात उमटले हसू ☆ श्रीमती उज्ज्वला केळकर

श्रीमती उज्ज्वला केळकर

☆ जीवनरंग ☆ ओठात उमटले हसू☆ श्रीमती उज्ज्वला केळकर☆ 

श्याम आणि सरला दोघे पत्नी शहरात एका कारखान्यात कामाला आहेत. गावाकडे त्याचे म्हातारे आई-वडील रहाताहेत. खूप दिवसात त्यांची काही खबर कळलेली नाही. एके दिवशी संध्याकाळी श्याम सरलाला म्हणतो, ‘खूप दिवसात गावाकडची काही खबर नाही. पत्र नाही. निरोप नाही. आई-बाबा कसे आहेत, कुणास ठाऊक?’

‘मला वाटतं, उद्या सुट्टी आहे. आपण प्रत्यक्षच जाऊन बघून येऊ या.’

श्याम आणि सरला गावाकडे आले. थोडी धावपळ झाली, पण चालायचंच, त्यांनी विचार केला. गावाकडे आल्यावर त्यांना जरा वेगळं, विचित्र वाटलं. स्वस्थपणे बसून कुणी बोलत नव्हते. कधी आई बाहेर जात होती, कधी बाबा. श्याम वैतागलाच. दोन घटका जवळ बसणं नाही. ख्याली खुशाली विचारणं नाही. एवढा मुलगा आणि सून किती तरी दिवसांनी आलीत. जवळ बसावं. चार सुख-दु:खाच्या गोष्टी बोलाव्या. काही नाही. सारखे आपले कुणी ना कुणी तरी बाहेर. बरं थांबायला तरी कुठे वेळ आहे. संध्याकाळच्या एस.टी. ला निघायलाच हवं. असे अनेक विचार श्यामच्या मनात येत होते.

एकदा सगळं आईला विचारावं, म्हणून तो स्वैपाकघरात निघाला. तिथे त्याला आई-बाबांचं कुजबुजतं बोलणं ऐकू आलं म्हणून तो उंबर्‍याशीच थबकला.

रामप्रसादने उधार द्यायला नकार दिला. आता कुणाकडे जाऊ? सारी शंभर रुपयाची तर बाब…..’

‘हं! घरात फक्त मक्याचं पीठ शिल्लक आहे आणि कालची थोडीशी भाजी उरलीय. किती तरी दिवसांनी मुलगा सून आलीत. त्यांना निदान चपाती, भाजी, शेवया, भजी एवढं तरी करून वाढायला नको? सून काय म्हणेल? आपले सासू-सासरे इतके खालच्या थराला पोचले की काय, असं वाटेल तिला. ‘घरात गाय, म्हैससुद्धा नाही की दही, दूध, तूप लोणी असं काही चांगलं- चुंगलं वाढता येईल. फार नको. कुठून तरी साठ- सत्तर रुपये मिळाले, तरी पुरे.’

आई आणि बाबांचं बोलणं ऐकता ऐकता श्यामला वाटलं, आपल्या काळजात जसे काटे टोचताहेत. पैशाची इतकी ओढग्रस्तीची परिस्थिती असतांनाही त्यांनी आपल्याला काहीच कळवलं नाही. आपण तरी शहरात रोज कुठे मेजवानी झोडतो, पण रोजची भाजी-भाकरी तरी मिळते. इथे तर… समजा आईला सांगितलं, ‘आम्हाला भूक नाही, तू त्रास घेऊ नकोस. ‘ पण मग नंतरा आईच्या मनाला सारखं टोचत राहील, मुलगा-सून आले पण उपाशीच गेले. आपण त्यांना नीट जेवायलाही घालू शकलो नाही. तिचं काळीज सारखं कुरतडत राहील.

काय करावं, श्यामला सुचेना. सरलाशी बोलावं म्हणून तो मागे वळला, तर सरला तिथेच उभी होती. तिनेही त्यांचं बोलणं ऐकलं असणार. श्याम काही तरी बोलणार, एवढ्यात सरलाने ओठांवर बोट ठेवून गप्प बसण्याची खूण केली.

नंतर सरला स्वत:च स्वैपाकघरात गेली आणि सासूला म्हणाली, ‘आई, आम्ही आज इकडे का आलो, माहीत आहे? खूप दिवस झाले, तुमच्या हातची मक्याची रोटी खाल्ली नाही. त्याची खूप आठवण झाली, मग आम्हाला राहवेच ना! म्हणून आज इकडे आलो आणि आई, कालची भाजी शिल्लक असेल, तऱ ती आमच्यासाठीच ठेवा बरं का?  माझी आई म्हणते, मक्याच्या रोटीबरोबर शिळी भाजीच जास्त स्वादिष्ट लागते.  आणखी एक गोष्ट मात्र लक्षात ठेवा हं आई!  मुलगा आलाय म्हणून कौतुकाने भाजीवर तेल, तूप, दही, लोणी वगैरे घालाल! तर तसं करू नका बरं का! डॉक्टरांनी आम्हाला तेल, तूप, दही, लोणी वगैरे गोष्टी खायची मनाई केलीय!’

सुनेचा बोलणं ऐकलं आणि सासूच्या कळाहीन, विझू विझू झालेल्या चेहर्‍यावरील  सुरकुत्यातून बघता बघता खुशीच्या, आनंदाच्या लाटा , पाण्यातील तरंगासारख्या पसरू लागल्या आणि त्या लपवाव्या असं तिला मुळीच वाटलं नाही.

**** समाप्त.

***उद्या जागतिक महिला दिन. या दिवशी सातत्याने सजगता आणि सक्षमता हे शब्द उच्चारले जातात. म्हणजे स्वत:वर होणार्‍या अन्यायाची जाणीव होणं आणि त्याचा प्रतिकार करण्यासाठी सिद्ध होणं. सजगता आणि सक्षमता हे शब्द तसे व्यापक आहेत. दुसर्‍यांच्या अडी-अडचणी, भाव – भावना जाणून घेणं आणि आपल्या परीने त्या समजून घेण्याचा, सोडवण्याचा प्रयत्न करणं म्हणजेही सजगता आणि सक्षमता नाही का?

डॉ.कमाल चोपडा यांची एक कथा आहे, छिपा हुआ दर्द. ही अशीच एक कथा. एका समंजस, शहाण्या सुनेची कथा. सासूच्या सन्मानाला धक्का लागू न देता परिस्थितीतून मार्ग काढणारी नायिका, माझ्या चांगलीच लक्षात राहिलीय. महिला दिनाच्या निमित्ताने आठवली. म्हणून आपल्यासाठी तिचा मराठी अनुवाद सादर

—– उज्ज्वला केळकर

© श्रीमती उज्ज्वला केळकर  

176/2 ‘गायत्री’, प्लॉट नं 12, वसंत साखर कामगार भवन जवळ, सांगली 416416 मो.-  9403310170

≈ ब्लॉग संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ अनुवादित लघुकथा – नास्तिक ☆ सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे

सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे

 

 

 

 

☆ जीवनरंग ☆ अनुवादित लघुकथा – नास्तिक ☆ सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे ☆

रोमाच्या यजमानांच्या गाडीला मोठा अपघात झाला. शर्थीचे प्रयत्न करूनही त्यांचा जीव वाचू शकला नाही. आणि त्यामुळे आज सगळं घरच रोमाकडे ‘खाऊ की गिळू‘ अशा संतप्त नजरेने पहात होते.

“नास्तिक कुठली. माझ्या मुलाला मारून खाऊन टाकलंस तू.”…. रोमाची सासू आक्रोश करत होती, आणि पुन्हा पुन्हा त्या दिवसाचा उद्धार करत शिव्याशाप देत होती. त्या दिवशी रोमाच्या लग्नानंतर पहिल्यांदाच आलेल्या ‘कडवा चौथ‘ या व्रताबद्दल तिने रोमाला सांगितलं होतं की – ” सूनबाई, उद्या तुला हे व्रत पाळायचे आहे. चंद्रोदय होई – पर्यंत तू पाणीही प्यायचे   नाहीस”.

रोमाला त्यासारख्या सगळ्या चालीरीती माहिती होत्या. ती व्यवहारदक्षही होती. पण तिच्या शिक्षणाने तिला वैज्ञानिक दृष्टिकोन दिला होता. त्यामुळे प्रत्येक गोष्टीच्या बाबतीत, ती गोष्ट योग्य की अयोग्य याचा विचार करणं हा तिचा स्वभावच झाला होता. त्यामुळे तेव्हा तिने सासूला सांगितलं होतं की…”सासूबाई, माझ्याच्याने इतकं कठीण व्रत केलं जाणार नाही. त्यातून मला पित्ताचाही त्रास आहे. पूर्ण दिवसभर मी पाणीही प्यायले नाही तर माझी तब्बेत बिघडेल”

“हे बघ, हे व्रत तुझ्या नवऱ्याला दीर्घायुष्य लाभावे यासाठी आहे”.

“सासूबाई, मी व्रत केल्याने यांचं आयुष्य कसं वाढू शकेल?”… रोमाने त्यांनाच प्रतिप्रश्न केला होता.

“हे बघ सूनबाई, कितीतरी शतकांपासून हा रिवाज चालत आलेला आहे”

“असेलही. पण मी अशी थोतांड मानत नाही. जन्म मृत्यू आधीच ठरलेले असतात. आणि तुम्ही म्हणता तसे होत असते ना, तर हे व्रत करणाऱ्या देशातल्या सगळ्या बायका कायम सौभाग्यवतीच राहिल्या असत्या.”

रोमाच्या या युक्ती – वादापुढे तिची सासू त्यावेळी काहीच बोलू शकली नव्हती. पण आज मात्र फक्त सासूच नाही, तर इतर सगळेच रोमाला दोषी ठरवत होते.

… आणि रोमा आजही हाच विचार करत होती की…. ‘मान्य आहे मी ते व्रत केलं नाही. पण सासूबाई तुम्हीतर किती वर्षांपासून मुलांसाठी कसली कसली व्रते करता आहात. आणि वड पौर्णिमाही करता आहात ना ?…..”

 

मूळ हिंदी कथा : डॉ. लता  अग्रवाल

अनुवाद :  सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे

९८२२८४६७६२.

≈ ब्लॉग संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ लाल गुलाबाची भेट..भाग-2 ☆ श्री बिपीन कुलकर्णी

श्री बिपीन कुलकर्णी

संक्षिप्त परिचय

मी , बिपीन दत्तात्रय कुळकर्णी. नुकताच ठाण्यासारख्या उद्योग, कला आणि खवैयांच्या नगरीत वास्तव्यास आलो.

ग्लोबल टेली, डी लिंक, IDBI Principal mutual fund, प्रभुदास लीलाधर ह्या सारख्या कंपन्यांमध्ये 35 वर्षे सेल्स मार्केटिंग आणि ऍडमिनिस्ट्रेशनचा अनुभव घेतलेला.

क्रिकेट, बॅडमिंटन, कॅरम खेळांची आवड असलेला.

CKP समाजउन्नती मंडळ, मुलुंड ह्या संस्थेचा उपाध्यक्ष म्हणून कार्यरत. समाज बांधिलकी मानणारा आणि जपणारा. कुटुंबात, मित्रमंडळीत रमणारा आणि वाचन म्हणजे आपले विचार समृद्ध करणारं  साधन ह्यावर त्रिवार विश्वास असलेला.

चारोळ्या, कविता आणि कथा सहज सुचत गेल्या… मी लिहीत गेलो..

आपणा सर्वांवर लोभ आहेच व तो आटू न देण्यासाठी ब्रह्म चैतन्य श्री गोंदवलेकर महाराज ह्यांच्या चरणी प्रार्थना …

☆ जीवनरंग ☆ लाल गुलाबाची भेट..भाग-2 ☆ श्री बिपीन कुलकर्णी ☆ 

कॉलेज संपलं. पुढे शिकायची इच्छा होती पण घरच्या परिस्थितीमुळे नोकरी पत्करली आणि घराला पैशाच्या रूपाने टेकू दिला. माझं रहाट  गाडगं चालू झालं आणि त्यात इतका बुडालो कीं सुमतीचं काय झालं असेल, कुठे असेल ती ? अजून पुढे शिकण्यासाठी परदेशी गेली असेल कां ? आणि मुख्य म्हणजे लग्न झालं असेल का? अनेक विचार डोक्यात येत आणि जात. काळ… हेच सगळ्या गोष्टीवरचं  एक रामबाण औषध . घरचे मागे लागले होते … लग्नाचं बघा म्हणून .. मीच काहीतरी कारणं सांगून वेळ मारून नेत होतो.

आणि अचानक एके दिवशी घरच्या पत्यावर एक कुरियर आलं. उंची गुलाबी लिफाफा … त्यात गुलाबी रंगाचा कागद .. अक्षर बघितलं आणि अंगावर शहारा आला. सुमतीच हस्ताक्षर मी ह्या जन्मात तरी विसरू शकणार नव्हतो. पत्र वाचलं… सुन्न झालो. त्या लिफाफ्यात अजून एक वस्तू होती. गडद लाल रंगाचा टपोरा गुलाब… पण आज तो गुलाब माझ्याकडे बघून हसत नव्हता. अगदी कुचेष्टेने सुद्धा…कोमेजल्या सारखा दिसत होता. गुलाब बाहेर काढताना काटा टोचला. विव्हळलो मी .. कश्यामुळे ते मात्र कळलं नाही.

परत एकदा ते पत्र वाचलं आणि शेवटची ओळ वाचताना तीन ताड उडालो… लिहिलं होतं …

अजूनही तुझीच … सुमती …

समाप्त 

© श्री बिपीन कुळकर्णी

मो नं. 9820074205

≈ ब्लॉग संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ लाल गुलाबाची भेट..भाग-1 ☆ श्री बिपीन कुलकर्णी

☆ जीवनरंग ☆ लाल गुलाबाची भेट..भाग-1☆ श्री बिपीन कुलकर्णी ☆ 

एका रम्य सायंकाळी फेरफटका मारून यावं म्हणून घराबाहेर पडलो. रस्त्यावरच्या वळणाच्या बाजूला एका बंगली  वजा घर असलेल्या बागेत एक टपोरा आणि अतिशय मोहक असा गुलाब फुललेला दिसला. गडद लाल आणि हिरवाकंच देठ असलेलं ते फुल पहाताना अक्षरशः ब्रम्हानंदी टाळी लागली.

त्या बागेत इतरही फुलं होती, पण गुलाब तो गुलाबच. राजेशाही थाट त्याचा … नजाकत तर औरच. कुणीही प्रेमात पडावं असं देखणं रूप . उगीच नाही प्रेमी युगुलांचा जीवश्च सहचर म्हणत. अहो, नव्याने प्रेमात पडलेल्या तरुण तरुणीचा जणू हक्काचा आधारच .. तिच्या रागावरचा एकमेव उत्तम उपाय. ती रागावली की रुसवा काढण्यासाठी पहिली हटकून आठवण येते ती ह्या राजेशाही फुलाची.

देहभान हरपून मी त्या गुलाबाकडे बघत होतो आणि क्षणात ती नजरेसमोर आली. काळ थांबला … एखादं सुस्पष्ट चित्र दिसावं तसं दिसू लागलं.

कॉलेज नुकतंच सुरु झालं होतं. अजून कुणाशी नीटशी ओळखही नव्हती झाली. आणि एक दोन दिवसांनी वर्गात गुलाबाचा मंद सुगंध घेऊन एक मुलगी शिरली. अत्यंत सुस्वरूप, उंच शिडशिडीत … केसांची लांब वेणी पाठीवर झुलवत ती मुलगी येऊन वर्गात बसली. मला खात्री होती की सगळ्यांचं लक्ष त्या मुलीकडे असणार. मी मात्र तिने केसात खोवलेल्या  टपोऱ्या लाल गुलाबाच्या फुलात नजर अडकवून बसलो होतो. त्या मुलीला बहुतेक ते कळलं असावं. कारण, तिच्या नजरेत एक आश्चर्र्याचा भाव उमटला. कदाचित आपल्यापेक्षा गुलाबच ज्यास्त सुंदर आहे की काय असं वाटलं असावं.

दिवस भुर्रकन उडून चालले होते. आमच्या ग्रुप मध्ये ती अगदी सहजरित्या मिसळली आणि हळूहळू मला उमगायला लागली. सुमती … त्या मुलीचं नांव … अत्यंत सधन अश्या घरातली एकुलती एक. पण घरच्या श्रीमंतीचा बडेजाव तिच्या पासून शेकडो मैल दूर होता. मितभाषी, आणि समोरच्यांशी बोलताना कुठेही श्रीमंतीचा डौल न बाळगणारी ती रूपयौवना … मला सुमतीचं नेहमी कौतुक वाटायचं. ही मुलगी इतकी वेगळी कशी ह्याचाच मी विचार करीत असे.

जसजसे दिवस पुढे सरकत राहिले तसतसे मी आणि सुमती एकमेकांना ज्यास्त ओळखू लागलो ..जाणू लागलो . कारण एकच … कविता , लेखन, जुन्या चित्रपटातील गाणी, नाटकं हे सगळं आमच्या दोघांचाही वीक पॉईंट होतं . पी एल आणि व पु म्हणजे आमची अत्यंत आवडती व्यक्तिमत्व. त्या दोघांच्या लिखाणावर आमची कित्येक तास चर्चा व्हायची. स्वामी कादंबरी तर आमचा श्वास ….  रमा- माधव ह्यांच्या बद्दल आम्ही काहीच न बोलता खूप काही बोलायचो… अनुभवायचो. ती शांतता आम्हाला एका वेगळ्याच विश्वात घेऊन जायची.

त्या वेळेस मी नुकतंच लेख, कविता लिहायला सुरवात केली होती. अर्थात सुमतीची ओळख होण्या अगोदर माझी बऱ्यापैकी साहित्य सेवा झाली होती. पण हे जेव्हा सुमतीला कळलं तेव्हा तर तिने सगळं वाचायला दे म्हणून माझा पिच्छाच पुरवला.

तुझं लेखन, कविता वाचण्यासाठी मी उद्याच  तुझ्या घरी येणार… अचानक एक दिवस सुमतीचं फर्मान सुटलं आणि मी धाडकन जमिनीवर आलो. घरी येणार ? त्या चाळीतल्या खोलीत? झरर्कन सगळं डोळ्यासमोरून हललं. मी इतका गुंतलो होतो की काय तिच्यात ?? आणि समजा,  जरी स्वतःच्या मनाविरुद्ध खोटं बोलता येत नसलं तर मग सुमतीचं काय? ती ही गुंतली असेल का माझ्यात? तीचही माझ्यावर प्रेम असेल कां? आणि समजा नसलं तर? तेवढ्यात एक मन म्हणालं.. समजा असलं तर ? माझा भोवरा झाला होता … डोक्यात भुंगे चावत होते. त्या असण्या-नसण्याने मला कुरतडून टाकलं होतं.

दुसऱ्याच दिवशी मी माझ्या कवितेच्या आणि लेखांच्या वह्या सुमतीच्या पुढ्यात ठेवल्या. तिला नवल वाटलं. म्हणाली सुद्धा ; अरे मीच येणार होते नं तुझ्याघरी वाचायला ? माझा चेहरा पडला… अगतिक झाला. तिला काहीच कळेना. मी एकदम इतका नर्व्हस का झालो ते. सुमतीने मला विचारण्याचा प्रयत्न केला. अगदी मनापासून केला. मीच काहीतरी सांगून वेळ मारून नेली. सवयी प्रमाणे आजही माझी नजर सुमतीच्या केसांकडे गेली. आज मात्र तिच्या केसातला तो शाही गुलाब माझ्याकडे बघून कुचेष्टेने हसतोय असा मला भास झाला.

क्रमशः …

© श्री बिपीन कुळकर्णी

मो नं. 9820074205

≈ ब्लॉग संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈

Please share your Post !

Shares
image_print