डाॅ. निशिकांत श्रोत्री
इंद्रधनुष्य
☆ श्रीमद्‌भगवद्‌गीता — अध्याय १२ — भक्तियोग — (श्लोक ११ ते २0) – मराठी भावानुवाद ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆
संस्कृत श्लोक…
☆
अथैतदप्यशक्तोऽसि कर्तुं मद्योगमाश्रितः ।
सर्वकर्मफलत्यागं ततः कुरु यतात्मवान्‌ ॥ ११ ॥
*
असाध्य तुजला असतील अर्जुना ही सारी साधने
मतीमनाचा जेता होउनी त्याग कर्मफलाचा करणे ॥११॥
*
श्रेयो हि ज्ञानमभ्यासाञ्ज्ञानाद्ध्यानं विशिष्यते ।
ध्यानात्कर्मफलत्यागस्त्यागाच्छान्तिरनन्तरम्‌ ॥ १२ ॥
*
अजाण अभ्यासाहुनिया खचित श्रेष्ठ ज्ञान
ज्ञानापरिसही अतिश्रेष्ठ परमेशरूप ध्यान
तयापरीही श्रेष्ठतम जाणी त्याग कर्मफलांचा
त्वरित प्राप्ती परम शांतीची लाभ असे त्यागाचा ॥१२॥
*
अद्वेष्टा सर्वभूतानां मैत्रः करुण एव च ।
निर्ममो निरहङ्कारः समदुःखसुखः क्षमी ॥ १३ ॥
सन्तुष्टः सततं योगी यतात्मा दृढनिश्चयः ।
मय्यर्पितमनोबुद्धिर्यो मद्भक्तः स मे प्रियः ॥ १४ ॥
*
निस्वार्थी अद्वेष्टी दयावान प्रेमळ क्षमाभाव
ममत्व नाही निरहंकार सुखदुःखसमभाव
योगी सदैव संतुष्ट दृढनिश्चयी आत्मा जयाचा
मतीमनाने अर्पण मजला भक्त मम प्रीतिचा ॥१३, १४॥
*
यस्मान्नोद्विजते लोको लोकान्नोद्विजते च यः ।
हर्षामर्षभयोद्वेगैर्मुक्तो यः स च मे प्रियः ॥ १५ ॥
*
कुणापासुनी नाही पीडा कोणा ताप न देय
मोद मत्सर नाही भय उद्वेग मला भक्त प्रिय ॥१५॥
*
अनपेक्षः शुचिर्दक्ष उदासीनो गतव्यथः ।
सर्वारम्भपरित्यागी यो मद्भक्तः स मे प्रियः ॥ १६ ॥
*
निरपेक्ष मनी चतुर तटस्थ शुद्ध अंतर्बाह्य
दुःखमुक्त निरभिमानी भक्त असे मजसी प्रिय ॥१६॥
*
यो न हृष्यति न द्वेष्टि न शोचति न काङ्क्षति ।
शुभाशुभपरित्यागी भक्तिमान्यः स मे प्रियः ॥ १७ ॥
*
हर्ष ना कधी शोकही नाही ना थारा द्वेषा इच्छेला
शुभाशुभ कर्मांचा त्याग भक्तीयुक्त तोची प्रिय मला ॥१७॥
*
समः शत्रौ च मित्रे च तथा मानापमानयोः ।
शीतोष्णसुखदुःखेषु समः सङ्गविवर्जितः ॥ १८ ॥
*
शत्रू असो वा मित्र मान असो अपमान अथवा
विचलित होई ना मनातुनी जोपासे समभावा
शीतउष्ण सुखदुःख असो समान ज्याची वृत्ती
साऱ्यापासून अलिप्त राही कसलीच नसे आसक्ती ॥१८॥
*
तुल्यनिन्दास्तुतिर्मौनी सन्तुष्टो येन केनचित्‌ ।
अनिकेतः स्थिरमतिर्भक्तिमान्मे प्रियो नरः ॥ १९ ॥
*
निंदा कोणी अथवा वंदा मनातुनीया स्थित
प्राप्त तयात निर्वाह करूनी सदैव राही तृप्त
निकेताप्रती उदासीनता कशात ना आसक्त
अतिप्रिय मजला जणुन घ्यावे स्थिरबुद्धी भक्त ॥१९॥
*
ये तु धर्म्यामृतमिदं यथोक्तं पर्युपासते ।
श्रद्दधाना मत्परमा भक्तास्तेऽतीव मे प्रियाः ॥ २० ॥
*
धर्मामृत सेवन करती निष्काम प्रेमभावना
श्रद्धावान मत्परायण भक्तप्रीती मन्मना ॥२०॥
*
ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे
श्रीकृष्णार्जुनसंवादे भक्तियोगो नाम द्वादशोऽध्यायः ॥ १२ ॥
☆
ॐ श्रीमद्भगवद्गीताउपनिषद तथा ब्रह्मविद्या योगशास्त्र विषयक श्रीकृष्णार्जुन संवादरूपी भक्तीयोग नामे निशिकान्त भावानुवादित द्वादशोऽध्याय संपूर्ण ॥१२॥
☆
मराठी भावानुवाद © डॉ. निशिकान्त श्रोत्री
एम.डी., डी.जी.ओ.
मो ९८९०११७७५४
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
