मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ संचारबंदी.. भाग -2 ☆ श्री आनंदहरी

? जीवनरंग ❤️

☆ संचारबंदी..भाग -2 ☆ श्री आनंदहरी ☆

बराचवेळ ती तशीच बसून होती. अचानक तिला पोराच्या भुकेची जाणीव झाली. उठून बसकर झटकावे तशी मनातली नवऱ्याची काळजी झटकून ती उठली. स्टोव्ह पेटवला आणि त्यावर भाताचं भुगुनं चढवलं.

‘ कायबी झालं तरी पोराच्या पोटाला काय-बाय कराय पायजेलच..’

तिच्यातली आई तिला म्हणाली. तिला पोराचं ध्यान झालं .. तिची नजर कोपऱ्यात बसलेल्या पोराकडं गेली. तिच्या धपाट्यानं रडवेलं झालेलं पोर तिथंच कलंडलं होतं. तिनं पोराकडं पाहिलं तसं तिचं काळीज तुटायला लागलं.

‘ उगाच मारलं लेकराला..’ असं मनात येऊन तिला स्वतःचाच राग आला. वाईट वाटून नकळत डोळे पाणावले. पोरावरची माया उफाळून आली. ती पोराजवळ गेली.ती स्वतःला सावरत पोराला उचलून घेण्यासाठी हळूच वाकली. त्याचवेळी तिला पोटात कळ आल्यासारखी वाटली. कशीबशी ती हळूच खाली बसली. खाली बसताच तिला जरा बरं वाटलं.

स्वतःच्या पोटाकडे नजर जाताच, आलेली कळ आठवून तिच्या मनात वेगळीच काळजी धकधकू लागली.

‘ ..पर अजून लै दिस हायती.. या समद्या धकाधकीत दिस आगुदर भरायचं न्हायती न्हवं ? ‘

मनात आलेल्या या आशंकेनं तिच्याही नकळत मनात गणित मांडलं गेलं होतं. तिच्या हिशेबाप्रमाणे अजून बराच अवधी होता पण हे ध्यानात येऊनही तिच्या मनातली धाकधूक कमी झाली नाही.

‘ दिस आगुदरच भरलं न्हाईत म्हंजी बरं… करफू तरी उठाय पायजेल.. धनी बी घरात न्हाईत..:

नवरा घरात नाही ही जाणीव पुन्हा तीव्र झाली आणि त्याची चिंता पुन्हा सतावू लागली. काही क्षणापूर्वीचा त्यांच्याबद्दलचा त्रागा, राग मनात उरला नव्हता. उलट त्याच्या आठवणीने, विचाराने ती काहीशी हळवी झाली होती. काही क्षणापूर्वी आपण त्याच्याबद्दल काही-बाही बोललो याची आठवण येऊन तिला स्वतःचाच राग आला .

‘ माझं मेलीचं त्वांडच वंगाळ ..’ म्हणत ती स्वतःलाच शिव्या देऊ लागली, दोष देऊ लागली.

‘ देवा.. माणकुबा ss … माझं कुकू राख बाबा..’ म्हणत ती बसल्या जागेवरूनच माणकेश्वराच्या देवळाच्या दिशेने हात जोडून देवाला विनवू लागली. तेवढ्या क्षणात ती स्वतःची वेदना विसरून गेली होती.

तिने पोराला हळुवारपणे जागे केले पण तिला पाहताच तिने मारलेला धपाटा आठवून पोर भेदरून उठले आणि तिच्याकडे टकामका पाहू लागले. आईचा मायेचा स्पर्श त्याला जाणवला तशी त्याच्या मनातील भीती कमी झाली आणि ते आईला बिलगले.

” उठ राजा, वाईच भात खाऊन घे चल..”

ती त्याच्या केसातून मायेने बोटं फिरवत म्हणाली.

बराचवेळ आईपासून दूर राहिलेलं ते पोर आईला आणखीनच घट्ट बिलगले. ती त्याला कुरवाळत म्हणाली,

” चल राजा, वाईच खाऊन झोप..”

ती पोराला बाजूला सारत भुईला हाताने रेटा देत हळूच उठली. थाळी आणि पाण्याचा तांब्या घेत स्टोव्हजवळ बसली. स्टोव्हवरचं भुगुनं खाली उतरून त्यातला थोडा गरम गरम भात तिने थाळीत वाढला. गरमागरम भाताच्या वासाने पोराची भूक चाळवली असावी. ते झटकन उठलं आणि आईजवळ येऊन तिच्या मांडीवर बसले तसे ती मांडीवरून खसकन खाली बसवत त्याला म्हणाली,

” वाईच खाली बस की… बगल तवा मांडीवर येतंय..”

आत्ता मायेनं बोलणाऱ्या आईला असे एकदम चिडायला काय झाले ते त्या पोराला समजेना. ते घाबरुन आईकडे पाहू लागले. तिच्या चेहऱ्यावर उमटलेली वेदना कदाचित त्या पोराला समजली असावी. ते नुसतंच आईकडे पाहत गप्प बसून राहिले. तिला थोडे बरे वाटल्यावर तिने पुढे केलेल्या थाळीतील भात खाऊ लागले. पोरगा भात खाता खाताच पेंगु लागलंय हे तिच्या ध्यानात आले तसे तिने त्याला जरासं जवळ ओढले. त्यामुळे पेंगता पेंगता पोरगं दचकून जागं झालं. तिने त्याला थाळीतला भात भरवायला सुरवात केली. भात भरवून होताच तिने स्वतःचा आणि त्याचा हात थाळीतच धुतला, त्याच्या तोंडाला पाणी लावले. त्याला घोटभर पाणी प्यायला लावले आणि थाळी खंगाळून टाकली.

ती काळजी घेत हळूहळू उठली, जुनी वाकळ अंथरून पोराला त्यावर झोपायला लावले आणि स्वतः काळजी घेत त्याच्याजवळ कलंडली. आधीच झोपेला आलेले पोरगं लगेच झोपले.

 क्रमशः……

© श्री आनंदहरी

इस्लामपूर, जि. सांगली

भ्रमणध्वनी:-  8275178099

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ संचारबंदी.. भाग -1 ☆ श्री आनंदहरी

? जीवनरंग ❤️

☆ संचारबंदी..भाग -1 ☆ श्री आनंदहरी ☆

मोर्चा.. !

बंद…!

दंगल…!

जाळपोळ… !

जमावबंदी…!

संचारबंदी… !

  • ●    ●    ●     ●

” तुला रं मुडद्या रडाय काय झालं ? तुजी आय मेली का बा रं ? गप बस्तुस का ? “

चिडलेल्या तिनं पोराच्या पाठीत कावाकावानं धपाटा घालत विचारलं आणि पाटीतल्या भाजीची उलथा- पालथ करीत हताशपणे भाजीकडे पाहिले. भाजीची पाने पिवळी पडून भाजी कुजायला लागली होती. तिनं पाटीवर फडकं टाकून त्यावर पाण्याचा हबकारा मारला.

तिने मारलेल्या धपाट्याने  रडणारे पोर एकदम गप्प झाले होते.कधीही अंगाला हात न लावणाऱ्या, न मारणाऱ्या आईने धपाटा घातल्याने काहीसे आश्चर्याने, काहीसे भीतीने ते कोपऱ्यातूनच तिच्याकडे पहात होते. डोळ्यांच्या पापण्यात अजूनही पाणी होते, गालावर ओघळ होते पण त्याने ओठ मात्र घट्ट मिटून घेतले होते. हुंदका बाहेर पडला, भोकाड पसरले तर आपल्याला आणखी धपाटे बसतील, आईच्या हातचा मार खावा लागेल असे त्याला वाटत होते. त्यामुळे भोकाड पसरणे तर दूरच मुसमुसण्याचा आवाजही बाहेर पडू नये म्हणून तो घाबरून तोंड दाबून बसला होता.

‘मला म्येलीला हाव सुटली..सस्तात भाजी घावल्याव दोन दोन पाट्या घेतल्या.. म्हनलं चार पैकं जास्तीचं हुतीली… पर वैशीच माझी.. समदंच गेलं.. चार दिस झालं करफू का काय म्हंत्यात त्यो हाय… भाजीबी सुकून, कुजून ग्येली आन त्या मुडद्या दलालाचं पैकंबी आंगाव …  त्यो चार रोज दम बी धरायचा न्हाय.. आन त्यात ह्यो मुडदाबी कुठंसं  उलातलाय कुणाला ठावं ? …’  ती स्वतःशीच पण मोठ्याने बडबडली. स्वतःच्याच बडबडीकडे तिचे लक्ष गेलं आणि बडबडीतलं शेवटचे वाक्य आठवून तिला काहींसं अपराधी वाटू लागलं. नवऱ्याची काळजी मनात ठसठसू लागली. या संचारबंदीच्या काळात नवरा कुठं असेल ?  हा प्रश्न तिला व्यथित करू लागला. कुणीसं म्हणालं होतं ‘ कर्फ्युत माणूस दिसला की गोळी घालतात..’ तिला ते वाक्य आठवलं आणि ती अधिकच बेचैन झाली.

 ‘कुठंसं आस्तिली ही.. ? चार दिस झालं…’

रोज रात्री नवटाक मारून तरंगत का होईना पण घरी येणारा नवरा दोन दिवस झाले परतला नव्हता. त्यात कर्फ्यु लागू झाला होता त्यामुळे तिच्या मनात शंका -कुशंका थैमान घालू लागल्या होत्या.

‘कुणाला ईचारावं बरं ..? .. कुणाला ईचारणार ? समदी खुडूक कोंबडीवानी आपापल्या घरातनीच तर हायती…’

तिच्या मनात प्रश्नापाठोपाठ उत्तरही आलं होतं पण तरीही तिला राहवेना

‘दारूच्या नशेमंदी त्यो रस्त्याव तर आला नसंल ?.. पोलिसांनी गोळी तर घातली नसंल नव्हका ?.. ‘  नसत्या शंका-कुशंका तिचं काळीज कुरतडू लागल्या होत्या. ती दाराशी आली… दार किलकीलं करत आजूबाजूचा कानोसा घेत समोर नजर टाकली.. त्याचवेळी दार अर्धवट उघडून बाहेरचा कानोसा घेऊ पाहणाऱ्या समोरच्या शेजाऱ्याला तिनं विचारलं ,

 ” व्हय वो भावजी, गावात समदं शांत हाय नव्हं ? “

 ” काय की.. कोण गेलंय बगाय ?…”

 ती उगाच काहीतरी काम सांगेल आणि शेजारधर्मामुळे ‘नाही’ म्हणता येणार नाही.. उगाच नसती झंझट नको असा विचार करत दार बंद करता करता शेजारी म्हणाला. त्याने दाराला आतून कडी लावल्याचा आवाज तिलाही ऐकू आला.

 दार पुढे लोटत  ती नवऱ्याच्या काळजीत भिजत हताशपणे बसून राहिली.

 क्रमशः……

© श्री आनंदहरी

इस्लामपूर, जि. सांगली

भ्रमणध्वनी:-  8275178099

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ कर्जदार (भावानुवाद) ☆ श्रीमती उज्ज्वला केळकर

श्रीमती उज्ज्वला केळकर

?जीवनरंग ?

☆ कर्जदार (भावानुवाद) ☆ श्रीमती उज्ज्वला केळकर

‘बाबांसाठी प्लाज्मा डोनरची आवश्यकता होती. हॉस्पिटलमध्ये चौकशी केल्यावर प्लाज्मा मिळू शकेल, असा कळलं. ती सगळी प्रक्रिया पूर्ण झाली. मी प्लाज्मा डोनरला भेटण्याची इच्छा व्यक्त केली आणि समोर आला, बुधना रहमकर.

‘अरे तुम्ही?’ मला आश्चर्य वाटलं. तुमची कवच कुंडले कुठे गेली?’ तुम्ही करोनाच्या पकडीत कसे सापडलात?’

गेल्या वर्षी ‘सुपर स्पेशालिटी होस्पिटलमध्ये माझी मोठी काकू करोनावरील उपचारासाठी अ‍ॅडमिट होती. ऐंशीच्या वर तिचं वय होतं. अर्थरायटीसमुळे ती तशीही चालू शकत नव्हती. घरातल्या कुणालाही आतमध्ये प्रवेश नव्हता. आमची चिंता होती, तिथे काकूकडे नीट लक्ष दिलं जाईल की नाही? तिची देखभाल नीट होईल ना? कुणी परिचित नर्स मिळेल का,  काकूची नीट देखभाल करण्यासाठी?. एवढ्यात बुधना भेटला. म्हणाला, ‘आपण आपल्या काकूची मुळीच काळजी करू नका. मी त्यांची नीट देखभाल कारेन. आपण गेटवर जे काही द्याल, ते मी त्यांच्यापर्यंत पोचवेन. फोनवर आपलं त्यांच्याशी बोलणं करवीन. तुमची काकू आता माझी काकू आहे. मी त्यांची चांगली काळजी घेईन.’

‘पण तुम्हाला हे लोक आत कसे येऊ देतात?’

‘ मी त्यांनाही मदत करतो.’

‘तुला कोरोनीची भीती वाटत नाही?’

‘नाही. माझ्या शरीरावर कवच कुंडले आहेत. ती मला सुरक्षित ठेवतात.

 ‘कवच कुंडले….’

‘होय. त्यांची नावे आहेत, गरीबी आणि बेरोजगारी.

वर्षभरापासून आपल्यासारख्यांकडून जे मिळतं, त्यावरच मी माझं घर चालवतो.

मी त्याला 200 रु. देत म्हणतो,’ हे ठेवा. नंतर आणखीही देईन. काकू इथे आहेत, तोपर्यंत त्यांच्याकडे  लक्ष ठेवा.’ नंतर काकू बरी होऊन घरी आली.

बुधनाकडे पहात मी म्हंटलं, ‘तुमची कवच कुंडले कुठे गेली? तुम्ही करोनाच्या पकडीत कसे सापडलात?’

 ‘सर, तेव्हा काय व्हायचं, घरी गेलं की आई सक्तीनं, मिठाच्या पाण्याच्या गुळण्या करायला लावायची. कसला तरी काढादेखील प्यायला द्यायची. पण जसजसे होस्पिटलमध्ये पेशंट वाढू लागले, तसतसं घरी जाणं बंद झालं. तिथेच जेवणं- खाणं, रहाणं, झोपणं होऊ लागलं. मिठाच्या पाण्याच्या गुळण्या करायचं, कामाच्या नादात राहून गेलं आणि एक दिवस पॉझिटिव्ह झालो.’

या दरम्यान मी बुधनाला एक लिफाफा आणि आपलं कार्ड सोपवत म्हंटलं, ’धन्यवाद! तुझ्यापाशी माझं कार्ड ठेव. कधी गरज लागली, तर फोन कर.’

बुधनाने कार्ड ठेवून घेतलं आणि लिफाफा परत करत म्हंटलं, ‘सर, मला माहीत आहे, यात काय आहे. सर मी हे घेणार नाही.’

‘यात फार नाही, फक्त पाचशे आहेत. तुझ्या कामी येतील.’

‘नको सर, मी डोनर नाही, कर्जदार आहे. करोना पेशंटसच्या नातेवाईकांच्याकडून आधीच खूप काही घेतलय.  त्याच्या बदल्यात सेवा देण्याच्या ऐवजी स्वत:च आजारी पडलो. तेच कर्ज मला चुकवायचय.

मूळ हिन्दी कथा – कर्ज़दार  

मूळ लेखक – भगवान वैद्य ‘प्रखर‘

अनुवाद –  श्रीमती उज्ज्वला केळकर

176/2 ‘गायत्री’, प्लॉट नं 12, वसंत साखर कामगार भवन जवळ, सांगली 416416 मो.-  9403310170

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ हमीपत्र …. ☆ सौ. सुचित्रा पवार

सौ.सुचित्रा पवार

?  जीवनरंग  ?

☆ हमीपत्र …. ☆ सौ. सुचित्रा पवार ☆

 प्रिय गुर्जी,

साष्टांग नमस्कार.

न्हान पनापसन ऐकत आली शाळच्या गोष्टी, गमती जमती.. अगदी किसना सुदाम्याच्या त्या न थांबलेल्या गोष्टी.. कसं ते गुरुकुलात राह्यले, मग एग येगळी कामं करायची अन मग गुरु माऊली कडन शाबासकी घ्याचे!

मला बी मग लै हवस वाटू लागली.असल्या गोष्टी ऐकून कधी एकदा शाळेत जातो,ती पाटी घेतो,अक्षर गिरवतो अन मोठ्ठ काय तर साहेबिन की काय हुतो अस्स वाटू लागलं.

मग मी आईच्या मागं सारखं भुन भुन चालू किली, “मला बी शाळेत धाड.” पण आईनं कसं नुश्या चेहऱ्याने बघितलं माझ्याकडं आन ती काय बोललीच न्हाई.असं रोजचं झालं. समद्या माज्या मैतरणी, पोरं ठोर शाळात जात्यात, ताटली घेऊन भात खात्यात, नवी कोरी कापड मिळत्यात, मी नुसती हरकून जात्या! पण माज्या नशिबात काय न्हाईच असं वाटू लागलंय. आई म्हणती,” काय करायचं लै शिकून?आणि तिनं माझ्या मोट्या भावालाच मला शिकवायला लावलं घरातच;अन तेच्या बरोबरीनं मी शिकतो,लिव्हतो चार मोडकी तोडकी अक्षरं!  आई म्हणती, “बास, पोटापुरत येतंय लिव्हायला,आता कोण पत्र लिव्हतय, तवा तुला वाचा-लिव्हायची उणीव भासल? पण फकस्त तेव्हढंच असतं का शाळत? कित्ती गमती जमती माजा भाऊ मला सांगतो. मी आईला म्हणलंच,”ते काही न्हाई आता सुट्ट्या सम्पत्याल मला शाळत जायचंचय!”

मग आईनं एक गोस्ट सांगितली, ती मी तुमाला सांगते, बारकीच है पण मला लै मोट्टी वाटली. आई म्हणाली,” ही लै लै दिवसापूर्वीची गोस्ट हाय, तवाच्या पोरी लै करून शाळेत जात नव्हत्या. गुरुजी घरो घरी फिरून पोरीच्या घरात समजून सांगून कसं बस एखाद दुसरी पोर शाळत जायची. गिली तर चौथी नायतर सातवी बास म्हणायची. पत्र लिव्हायला वाचायला आलं म्हंजी बास! फुढ शिकलं तरी चूलिफुडच बसायला लागणार आन जितकं जास्त शिकलं तर तसा नवरा हुडकायचा अवघड आणि जास्त शिकलेल्या तेवढा हुंडा कुठंन आणायचा? त्यापेक्षा मधनंच शाळा बंद करायची अन लगीन लावायचं असाच नेम हुता. मी बी शाळेत जात हुते, शाळा म्हंजी गावातच घरापसन जरा लांब एक मोकळा सोपा अन चार खोल्या. एक गुरुजी एक बाई हुत्या. चौथीपर्यंत पास झाले.पाचवीला आमच्यातल्या बऱ्याच पोरी बंद झाल्या,म्हंजी हुत्या पाच -सहा त्यातल्या बी दोन तीन गायब! मग पुना कमी संख्या म्हणून अजून एक बंद! आम्ही दुगीच राहिलो.सातवी पर्यन्त शिकायचंच अन बोर्डाची परीक्षा पास व्हायचंच असंच म्या ठरवलं अन शाळत नित नेमान हजर ऱ्हाऊ लागलो.

पैल गुरुजी अन बाई बदलून गेल्या अन दुसरं दोन नवीन गुरुजी आलं. अळी पाळीने आमच्या वर्गावर शिकवू लागलं. एक रजेवर  गेलं तरी दुसरं शाळा चालवायचं! सहा महिने निघून गेलं अन माझ्या बरोबरच्या त्या दुसऱ्या पोरीचं पण लगीन ठरलं. राहिले मीच! ना-नू करत कशी बशी कधी पूर्ण कधी अर्धा दिवस अशी मी शाळा करू लागले.

एक दिवस गुरुजींनी आईला बोलवून सांगितलं, “तुमची लेक खूप हुशार आहे, तिची शाळा चुकवू नका, उद्या पासून आम्ही दोघे जास्तीच वर्ग घेतो तेव्हढं न्यायची  आणायची सोय करा.” मग कधी आई तर कधी शेजारच्या कुणाबरोबर माझी येण्याजाण्याची  सोय झाली. परीक्षा जसजशी जवळ येऊ लागली तशी मला लैच हुरूप आला. मी सातवी फास होणार! आनंदानं मनपाखरू उंच उंच उडायचं. त्या दिवशी अशीच जादाच्या तासाला सुरुवात झाली. हस्त निघाला होता. दुपारीच काळ्या काळ्या ढगांनी सगळं झाकोळून गेलं हूतं. ढगांचा गडगडाट अन विजांचा कडकडाट पोटात भीतीचा खड्डा पाडत हुता. मी गुर्जीना सांगून घरचा रस्ता धरला पण पावसानं रस्त्यात गाठलंच. मोठं- मोठ्या सरी  चुकवता चुकवता चिंब भिजले. इतक्यात मागून गुरुजींची हाक आली, “अगं सरू, भिजू नको,आजारी पडशील अन मग अजून शाळा बुडेलचल, इथंच शेजारच्या वाड्यात मी रहातो, पाऊस कमी झाला की सोडेन घरी. “

मी गुरुजींच्या मागोमाग चालू लागले. वाड्यातल्या सोप्यातच मी अवगडून उभी राहिले त्या संतत धारा एकटक पहात भान हरपून! इतक्यात माझ्या खांद्यावर कुणाचा हात पडला. मी दचकून माग बगीतलं.

‘गुरुजी?’ गुरुजींच्या डोळ्यात येगळच काय दिसलं,असल्या चिंब गारठ्यात माझ्या अंगावर विजेचा लोळ पडल्या सार्क झालं. मी तडक धाव घेतली सोप्याबाहेर. दप्तर तिथंच फेकलं अन धो धो पावसात मागं न बघता पळत सुटले. रस्त्यावरच्या पाण्यात परकराचा घोळ आवरता येईना पण मी जिवाच्या आकांताने घर गाठल; अन धपदीशी पायरीवर पडले. डोक्याला खोक पडली. भीतीनं छाती धडधडू लागली अन मी तिथं तशीच बसून राहिले शून्य हून!  त्या दिवसापासून मी शाळेचा धसका घेतला अन गप्प घरात राह्यले ते कायमची!”

गोस्ट सम्पली…

आईची गोष्ट मला कळाली, आई म्हणाली,”आता शाळचं रूप बदललंय, पण गुरुजी? तुज्याही  नशिबाला असंच काय येऊ ने “

इचार केला, अन मग मीच ठरवलं तुमालाच पत्र लिव्हायच अन आईला हमी पत्र लिहून तिची भीती घालवायला सांगायचं. जमंल का तुमाला? असं ईचारायच!

जमंल गुरुजी तुमाला माज्या आईला पत्र लिव्हायला? येऊ ना मग शाळेला??

एक बिचारी मुलगी

© सौ.सुचित्रा पवार

१९ मे २०१९

तासगाव, सांगली

8055690240

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

 

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – विविधा ☆ एका टिंबाचा फरक… भाग -1 ☆ सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे

सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे

? विविधा ?

☆ एका टिंबाचा फरक… भाग -1 ☆ सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे ☆

घरात गुढी उभारण्याची गडबड चालू असतांना एकदम लक्षात आलं की दारात रांगोळी काढायची राहिली आहे. मग घाईने रांगोळीचा डबा घेऊन दाराशी गेले. सात आडवे सात उभे ठिपके काढून रेषा जुळवायला लागले. पण काहीतरी चुकत होतं. काढलेल्या रेषा पुसत होते, पुन्हा ठिपके जोडत होते– पण नाहीच.  बऱ्याच वेळाने लक्षात आलं की एकदा ठिपके मोजून पहावेत — तर एका ओळीत मी सातच्याऐवजी चुकून आठ ठिपके काढले होते. मग झटकन ते जास्तीचं टिंब पुसून टाकलं, आणि मनासारखी रांगोळी जमून आली. नंतर कितीतरी वेळ घरातल्या कामात बुडून गेले खरी, पण रांगोळीतलं ते पुसलेलं टिंब काही मनातून जाईना. जरा निवांत झाल्यावर तर त्या टिंबाभोवतीच मन फिरायला लागलं —–

गणितातलं काय किंवा अक्षरलिपीतलं काय,’ टिंब ‘ हे सगळ्यात लहान चिन्ह. पण “ मूर्ती लहान पण कीर्ती महान “ या क्याट्यागिरीत चपखल बसणारं. चुकून जरी याची जागा चुकली, तरी एका लाखाचे दहा लाख किंवा दहा लाखाचे एक लाख व्हायला क्षणाचाही वेळ लागत नाही. आणि वर्तुळाच्या केंद्रस्थानी असणारं टिंब नजर चुकवून जरासं जरी हललं, तर त्या वर्तुळाचं वाटोळं का झालं हे कळायला मात्र वेळ लागतोच. म्हणूनच गणित  म्हणजे आपल्या हातचा मळ आहे म्हणत कॉलर ताठ करणाऱ्यांना हा एक छोटासा जीव कसा कधी चितपट करेल, सांगता येत नाही. एका  टिंबावरूनही ज्ञानाची परीक्षा करता येते ती अशी — शितावरून भाताची व्हावी तशी. 

अक्षरलिपी वापरत असतांनाही एक टिंब  खूप उलथापालथ करू शकतं. म्हणजे योग्य ठिकाणी पडलं तर त्या मजकुराची, त्याच्या अर्थाची परिपूर्णता — आणि चुकीच्या जागी पडलं तर लगेच अर्थाचा अनर्थ. — आणि नाहीच कुठे पडलं, तर रुळावरून घसरलेल्या आगगाडीसारखी मजकुराची फरपट. बघा ना –त्या टिंबाचा जीव तो केवढा — आणि त्याची ताकद किती मोठी. उदाहरण म्हणून मंदिरातल्या म वरचं टिंब काढून बघा की.

टिंबाचं असणं किंवा नसणं प्रकर्षाने जाणवावं, अशी माणसामाणसातली काही खास वैशिष्ट्यपूर्ण नातीही असतात. त्यातलं आवर्जून जाणवणारं नातं म्हणजे –” आई – मुलगी — कायद्याने आई “ यांचं. ‘यात काय आहे सांगण्यासारखं ‘ असं वाटेल. पण खरंतर टिंबाचं महत्त्व विशेषत्वाने अधोरेखित व्हावं, असं या नात्यात अनेकदा आणि जागोजागी घडत असतं. म्हणजे — आईने केलेली जी एखादी गोष्ट खूप छान वाटते, तीच गोष्ट “ आईंनी “ अगदी तशीच केली तर नाक नकळतच मुरडलं जातं. इथे आईच्या आणि आ’ईं’च्या करण्यात तसूभरही नसलेला फरक, केवळ त्या एका  टिंबामुळे जाणवतो – टोचतो -नाक मुरडायला लावतो. तिच्या आईने तिला माहेरपणाला बोलावलं की ती आनंदाने फुलून जाते. पण आ’ईं ‘नी त्यांच्या मुलीला माहेरपणाला बोलावलं तर मात्र तिचा चेहेरा रागाने फुलतो. — “ अगं जरा नीट कपडे घाल. हे असे कपडे शोभत नाहीत आता “, असं आईने म्हटलं, तर नुसती मान उडवून हसत तिथून निघून जाणं, किंवा लाडाने आईला मिठी मारणं,एवढ्यावर तो विषय संपतो. पण हेच जर आ’ईं ‘नी, अगदी “ बोलू की नको “ असा विचार करत चाचरत सांगितलं, तरी  क्षणात आकाश- पाताळ एक होतं — पार लग्न केल्याचाच पश्चात्ताप व्हायला लागतो — नवऱ्याची ‘शाळा’ घेतली जाते. आणि मग… ‘ नको बाई, आपल्यामुळे या दोघांमध्ये भांडण नको ‘ म्हणत समजूतदार आ’ईं ‘ना  ( विशेषतः हल्लीच्या काळातल्या ) असले विषय काढायचेच नाहीत असा कायमचा निर्णय घेत, डोळे – कान बंद करावे लागतात.अर्थात ही फक्त काही उदाहरणे.  पूर्वीच्या काळीही या एका इवल्याशा  टिंबामुळे त्या कायमसाठी जोडल्या गेलेल्या नात्यांचे अर्थ – जाणिवा, बदलत असणारच हे नक्की. पण आता मात्र “ आधुनिक जीवनशैली “ या नावाखाली, सगळंच चव्हाट्यावर आणण्याचा अट्टाहास हा एक छंद समजला  जायला लागलाय अशी शंका येते. आणि त्यामुळे, खरंतर अनावश्यक असणारं ते टिंबही प्रकर्षाने जाणवायला लागलंय –आणि या नात्यांमधली त्याची लुडबुडही  जास्तच जाणवायला लागली आहे.

क्रमशः….

© सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे

९८२२८४६७६२.

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ लग्नगाठी ☆ सुश्री गायत्री हेर्लेकर

सुश्री गायत्री हेर्लेकर

☆ जीवन रंग ☆ लग्नगाठी  ☆ सुश्री गायत्री हेर्लेकर ☆

मनातल्या भावनांवर कसातरी आवर घालत –मनाविरुध्दच ती बेडरुममध्ये आली.हो मनाविरुध्दच, कारण हे लग्नच तिला मनाविरुध्द करावे लागले होते.

खिडकीजवळच्या खुर्चीवर तो— काही तासांपूर्वीच झालेला तिचा नवरा बसला होता. नाही म्हणायला डोळ्यापुढे पुस्तक होते, पण काहीसा अस्वस्थच.

हातातील मोबाईल ठेवायला ती टेबलापाशी गेली–अन् तिचे लक्ष गेले —तिथे असलेल्या एका फोटोवर.

आश्चर्य, चीड, खेद, भिती, असहायता–सगळ्या भावना मनात एकदमच उफाळून आल्या. नकळतच फोटो हातात घेऊन ती जवळजवळ ओरडलीच,

“हा——हा –फोटो इथे कसा?”

पुस्तकांतून बघणारा तो, –जणु काही तिच्या प्रतिक्रियेची वाट पहात होता.

हळुच उठुन तिच्याजवळ जाऊ लागला. ती मात्र , डोळ्यातला राग, ओठांची थरथर, अन् चेहर्‍यावरचा संताप लावुन शकत नव्हती.

पण त्याचा शांत चेहरा,स्निग्ध डोळे,अन् संथ चाल.

तिच्या हातातला फोटो हळुच घेऊन,तेवढ्याच सौम्यपणे म्हणाला,

“हा –हा तुझा—-“

त्याचे वाक्य पुरे न होऊ देताच तिचे काहीशे किंचाळणे, “हो, हो होता तो माझा अन् मी त्याची. खुप खुप प्रेम होते –नाही अजुनही आहे आमचे एकमेकांवर.”

आणि आपण हे काय बोललो — म्हणुन मनात खंतावत, हतबल होऊन, मान खाली घालुन, मटकन खुर्चीत बसली. एवढा वेळ दाबुन ठेवलेले अश्रु मुक्तपणे गालावर ओघळु लागले.

टेबलावर असलेला आणखी फोटो, घेऊन, तिला दाखवत, तिच्याजवळ जात, 

“”बघ, जरा इकडे बघ””

मान वर करुन तिने फोटोतल्या सुंदरशा मुलीकडे बघितले. गोंधळलेल्या, बावरलेल्या नजरेने.

फोटोकडे बघत, त्याचा हळुवार आवाज, “” हा –हा जसा तुझा होता, तशीच ही माझीहोती. अगदी जीवापाड प्रेम करत होतो आम्ही.”

त्याचे डोळे पाणावले.

तिचे साशंक शब्द,””काय? ह्या -ह्या दोघांचे लग्न?”

“हो,–का अन् कसे?आता चर्चा करुन काय ऊपयोग? Marreges are settled in Heaven.  कुणाची लग्नगाठ कुणाशी बांधायची हे नियतीने आधीच ठरवलेले असते.आपण त्यात काही करु शकत नाही,फक्त मान्य करायचे,स्वीकारायचे,अन् मागचे विसरुन पुढे जायचे,””

क्षणभर थांबून, “ही माझी philosophy, पटते का तुला,?

नसेल पटत तरी सक्ती नाही”.

त्याच्याकड  बघत, हळुहळु पुढे येत तिने त्याच्या हातातले दोन्ही फोटो घेऊन टेबलवर पालथे ठेवले.

तिला जवळ घेऊन त्याने तिच्या डोळ्यातले पाणी पुसले.

दोघांच्याही मनातले भावनांचे वादळ __शांत झाले, —एकमेकांच्या आश्वासक , प्रेम स्पर्शाने.

©  सुश्री गायत्री हेर्लेकर

201, अवनीश अपार्टमेंट, कोथरुड, पुणे.

दुरध्वनी – 9403862565

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ पु.ल… विवाह  सोहळा. ☆ स्व सुनीता देशपांडे 

?इंद्रधनुष्य? 

(स्व पुरुषोत्तम लक्ष्मण देशपांडे (पु. ल. देशपांडे))

☆ पु.ल… विवाह  सोहळा ☆ स्व सुनीता देशपांडे  ☆

(महाराष्ट्राचं लाडकं व्यक्तिमत्त्व पु.ल. देशपांडे निवर्तल्याला १२ जून रोजी एकवीस वर्ष पूर्ण झाली आहेत. त्यांच्या लग्नाची ही कथा)

साठ-बासष्ट वर्षापूर्वीची गोष्ट आहे. त्या काळात जुवळे आडनावाचे एक शिक्षणप्रेमी गृहस्थ मुंबईच्या दादर-माटूंगा विभागात ‘ओरिएंट हायस्कूल’ नावाची शाळा चालवत होते. या ना त्या कारणाने इतरत्र प्रवेश मिळू न शकलेले विद्यार्थी आणि नोकरीच्या शोधत असलेले शिक्षक यांना या शाळेचा आधार होता. असाच भाईने (पु.ल. देशपांडे) त्या शाळॆत शिक्षक म्हणून प्रवेश केला आणि काही काळाने मीही! भाई वरच्या वर्गाना शिकवत असे आणि मी खालच्या वर्गाना. (तिथेच बाळ ठाकरे हा भाईचा विद्यार्थी होता आणि राज ठाकरेचे वडील श्रीकांत हा माझा विद्यार्थी होता.)

शिक्षक म्हणून काम करतानाच भाईची आणि माझी ओळख वाढत गेली आणि आम्ही एकमेकांच्या प्रेमात पडलो. मग ‘आपण लग्न करूया’ असा भाईचा आग्रह सुरू झाला… वाढतच राहिला.

लग्न हे मला कृत्रिम बंधन वाटे. समजा, उद्या आपलं पटेनासं झालं, तर लग्नात ‘शुभ मंगल सावधान’ म्हणणारा तो भटजी किंवा नोंदणी पद्धतीने लग्न केलं असेल तर ते रजिस्टर करणारा तो कायदेतज्ज्ञ हे आपली भांडणं मिटवायला येणार आहेत का? मग त्यांच्या उपस्थितीची आपल्या लग्नाला गरजच काय? माझं ताठ मन वाकायला तयार नव्हतं आणि भाईचा आग्रह चालूच राहिला होता. शेवटी `माझ्यासाठी तू इतकंच कर. लग्नविधीला फक्त ‘हो’ म्हण. मग तू म्हणशील तशा लग्नाला माझी तयारी आहे,’  या त्याच्या आग्रहाला मी मान्यता दिली खरी! खरं तर तत्पूर्वी एकदा भाईचं लग्न झालेलं होतं. या गुणी मुलाला आपली लाडकी लेक देऊन मोठ्या थाटामाटात कर्जतच्या दिवाडकर लोकांनी त्याला जावई करून घेतला होता. पण लग्नानंतर १५-२० दिवसांतच ती मुलगी तापाने आजारी पडली आणि डॉक्टरी उपचारांचाही उपयोग न होऊन बिचारी मृत्यू पावली.

माझ्या आईने लेकीसाठी काही स्थळं हेरून ठेवली होती. एक तर तिला या बिजवराशी मी लग्न करणं मुळीच पसंत नव्हतं. शिवाय परजातीतला जावई हेही खटकत होतं. शाळेला उन्हाळ्याची सुट्टी सुरू झाली आणि मी आमच्या गावी रत्नागिरीला आले. ‘भाईने टपाल घेऊन येणाऱ्या बसने यावे, ती गाडी आधी पोस्टात येते, तिथे टपालाच्या थैल्या टाकून मग गावात गाडीतळावर जाते. पोस्टाच्या कंपाऊंडला लागूनच आमचा वाडा आहे, मी त्याला उतरून घेऊन आमच्या घरी आणीन,’ असे मी भाईला सांगितले होते. प्रत्यक्षात भाई एकटाच न येता त्याचा भाऊ उमाकांत आणि जुवळे सरांचा हरकाम्या बाळू तेंडुलकर यांच्यासह आला. मी आप्पा-आईशी त्यांची ओळख करून दिली. त्यांनी उभयतांना वाकून नमस्कार केले आणि पुढल्या १०-१५ मिनिटांतच भाईने सर्वांना हसवून आपलेसे करून घेतले. ‘हसवण्याचा माझा धंदा’ या नावे पुढच्या काळात भाई रंगभूमीवर एक कार्यक्रम करत असे. माझा अनुभव मात्र सांगतो- हसवणं हा त्याचा धंदा नव्हता, त्याचा तो धर्मच होता.

पुढल्या ४-५ दिवसांत लग्न रजिस्टर करायचं होतं. त्यावेळी भरायचा छापिल फॉर्म आठ आण्याला मिळे, तेवढाही खर्च इतर कुणावर पडू नये म्हणून मी तो फॉर्मही विकत आणून ठेवला होता आणि आप्पांनाही दाखवला होता.

आमचे आप्पा – म्हणजे माझे वडील हे स्वत: रत्नागिरीतले नामवंत वकिल तर होतेच, पण संत प्रवृत्तीचा माणूस म्हणूनही त्यांचा लौकिक होता. भाई रत्नागिरीला आल्यावर दोन-तीन दिवसांतच लग्न रजिस्टर करून टाकावे, असे आई-आप्पांना मनातून वाटत होते. त्याप्रमाणे आप्पांनी कोर्टातून परतताना आपल्या वकील स्नेह्यांना “मुलीचं लग्न रजिस्टर करायचं आहे, साक्षीदार म्हणून सह्या करायला तुम्ही केव्हा येऊ शकाल?” असे विचारले आणि फॉर्म वगैरे सर्व तयार आहे, वगैरे सांगितले. त्यावर, “मग आत्ताच जाऊ या की!” म्हणून ते आप्पांबरोबरच निघाले.

रत्नागिरीचे मुख्य ऑफिस आमच्या शेजारच्या कंपाऊंडमध्ये होते. तसेच घरासमोरच जिल्हा न्यायालय होते. दुपारी आप्पा घरी परतत तेव्हा दुपारचा चहा होत असे. त्या सुमाराला आमच्या वाड्याला फाटकाची खिटी वाजली की आप्पा आले, असे आम्ही खूशाल मानत असू. आईने चहाला आधण ठेवले होते. खिटी वाजली म्हणून मी सहज तिकडे पाहिले, तर आप्पांच्या सोबत आणखी तीन-चारजण येताना दिसले. मी आईला ते सांगतच तिने आधणात आणखी चार-पाच कप पाणी वाढवले.

हे लोक साक्षीदार म्हणून सह्या करायला आले आहेत आणि पुढच्या दहा-पंधरा मिनीटांत आमचे लग्न होणार आहे, याची घरच्या आम्हाला कुणालाच पूर्वकल्पना नव्हती. उन्हाळयाचे दिवस. वधू घरच्याच साध्या, खादीच्या सुती साडीतच होती आणि नवरदेव घरी धुतलेल्या पायजम्यावर साधा, बिनबाह्यांचा बनियन घालून, चहाची वाट पाहत, गप्पा मारत ऊर्फ सर्वांना हसवत बसलेले. आप्पांनी आल्या आल्या मला हाक मारली. जावयाशी त्या लोकांची ओळख करून दिली आणि त्या फॉर्मवर आम्हा उभयतांना त्या साक्षीदारांसमोर सह्या करायला सांगितले. आमच्या आणि साक्षीदारांच्याही सह्या झाल्या आणि लग्न ‘समारंभ’ संपला. नेहमीच्या दुपारच्या चहाबरोबरच लग्नही झाले आणि माझ्या लक्षात आले की, आपण केवळ त्या छापील फॉर्मवर सह्या करून ‘कु. सुनीता ठाकूर’ हिचे नाव ‘सौ. सुनीता देशपांडे’ करण्याचे काम फक्त आठ आण्यात आणि दोन-चार मिनीटांत उरकले.

एका योगायोगाचे मात्र मला नवल वाटते. आमच्या या लग्नाच्या दिवसाची तारीख होती १२ जून, आणि त्यानंतर बरोबर चोपन्न वर्षांनी १२ जूनलाच भाईचा मृत्यू झाला. आठ आण्यात आणि दोन-तीन मिनिटांत जोडलेलं ते लग्नबंधन तुटलं. पण त्या चोपन्न वर्षाचं एकत्र जीवन खूप रंगीबेरंगी आणि एकूण विचार करता खूप संपन्नही जगलो खरं!

 – स्व. सुनीता देशपांडे

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवन रंग ☆ खेळायची खोली भाग ४ ☆ सुश्री सुमती जोशी

सुश्री सुमती जोशी

जीवन रंग ☆ खेळायची खोली भाग ४  ☆ सुश्री सुमती जोशी ☆

पाखीचा कार्यक्रम दुसरा होता. या कार्यक्रमाचं निवेदन झाल्यावर संपूर्ण हॉलभर आनंदाची लाट उसळली. ‘फूल, फूल, ढले ढले’ रवींद्र संगीताच्या स्वर्गीय सुरांनी सगळा हॉल भरून गेला होता. पडदा उघडला. रंगमंचाच्या दोन्ही बाजूनी पांढराशुभ्र पोशाख घातलेल्या, गुलाबी हेअर बँड लावलेल्या, दागदागिन्यांनी नटलेल्या पऱ्यांच्या वेषातल्या मुली प्रवेश करू लागल्या. सगळ्याजणी एकसारख्या दिसत होत्या. रिद्धी. शिंजीनी, रूपसा कोणती हे वेगळेपणानं ओळखता येत नव्हतं. शुकतारा आणि नंदिता दोघीही उत्तेजित झाल्या होत्या. “पाखी कुठंय? पाखी?”

पहिल्या रांगेतल्या मुलींकडे बोट दाखवत नंदिता म्हणाली, “रांगेतली चौथी मुलगी म्हणजे आपली पाखी.”

नीट निरखून पहात उद्वेगानं शुकतारा म्हणाली, “नाही आई. ती मुलगी पाखीसारखी दिसतेय, पण ती पाखी नाही. आपली पाखी आणखी बारीक आहे.”

“ती मागच्या रांगेत असेल.” व्याकूळ होत नंदिता नातीला शोधू लागली.

किंचित स्मित करून चंद्रोदय उठला. “थांब पुढे जाऊन फोटो काढतो. कॅमेऱ्याची लेन्स नक्कीच पाखीला शोधून काढेल.”

शुकतारा अस्वस्थ झाली. सगळ्या रवींद्र संगीताच्या तालावर विलोभनीय नाच करत असल्या तरी त्यांचं मन पाखीला शोधण्यात गुंतलं होतं. रंगमंचावर पंचवीस मुली आहेत याचं चंद्रोदयला आश्चर्य वाटलं. ज्यांनी आपल्या मुलीला शोधलं ते पालक खूश दिसत होते. गाण्याचे मंजुळ सूर आणि नृत्याचा ताल याकडे दुर्लक्ष करत ते आनंदातिशयानं म्हणत, “ती बघ श्रेया, ती बघ तितली, ती बघ मामणी, ती बघ…” चंद्रोदयनं अनेक फोटो काढले पण कॅमेऱ्याच्या लेन्सला पाखीला शोधता आलं नाही. त्याच्या मनात संशयाची पाल चुकचुकली. तालावर नाचता नाचता शेवटच्या रांगेतल्या मुली पुढे आल्या, तरीही त्यात पाखी कुठेच दिसेना. तो अस्वस्थ झाला.

नाच संपल्यावर फुलपाखराप्रमाणे उडत उडत मुली विंगेत गोळा झाल्या. शुकतारा वेडीपिशी झाली होती. चंद्रोदयपाशी जात म्हणाली, “तुम्ही ताबडतोब माझ्याबरोबर ग्रीन रूममध्ये चला. मला काही हे बरोबर वाटत नाहीय.” चंद्रोदयला काही बोलायचा अवकाश न देता शुकतारा जवळ जवळ ओढतच त्याला घेऊन विंगेत गेली. पडदा पडला होता. पुढच्या कार्यक्रमाच्या निवेदनाचा आवाज हॉलमध्ये ऐकू येऊ लागला. ग्रीनरूमच्या दरवाजात आता अपाला उभी नव्हती. आतमध्ये मुलींचा चिवचिवाट चालू होता. शुकतारा आणि चंदोदय आत आले तेव्हा अपाला मुलींना खाऊची पाकिटं वाटण्याच्या तयारीत होती. “अगं अपाला, रिद्धी कुठंय? रिद्धी तर नाचलीच नाही.”

गोंधळलेल्या अपालानं मागे वळून पाहिलं. भुवया उंचावत ती उद्गारली, “असं कसं झालं?”

अपाला शोधू लागली. पालकांच्या शेकडो चौकशांना तोंड देणं आता तिला शक्य नव्हतं. अपाला हाका मारू लागली, “रिद्धी, कुठे आहेस तू? सगळ्या मुलींपाशी ये.” काय झालंय ते पंचवीस मुलींना समजेना. त्या अवाक होऊन अपालाकडे पाहू लागल्या. कोणीच पुढे आलं नाही. आता मात्र अपालाचं धाबं दणाणलं. शुकतारा तिच्यावर तुटून पडण्याआधीच चंद्रोदयनं शांतपणे विचारलं, “स्टेजवर किती मुली होत्या?”

“सत्तावीस मुली होत्या.” अपालानं एका दमात उत्तर दिलं.

“मोजून बघा. इथे पंचवीस जणीच आहेत.”

अपाला मोजू लागली. “एक, दोन, तीन, चार….तेवीस, चोवीस, पंचवीस! असं कसं झालं? उरलेल्या दोन मुली कुठंयत?” क्षणभर अपालाच्या तोंडून शब्द फुटेना. ती ग्रीनरूमच्या बाहेर आली आणि व्हरांडयाच्या डाव्या बाजूला असलेल्या एका खोलीत शिरली. पाहुणे मंडळींच्या स्वागतासाठी ही खोली वापरत असत. ती खोली व्यवस्थापकांनी आज त्यांना वापरायला दिली होती. खोलीत शिरल्यावर अपालाचे डोळे फिरले. मोठया सोफ्यावर बसून निशिगंधाच्या माळा आणि अनेक छोटया छोटया वस्तू गोळा करून रिद्धी आणि सोमदत्ता स्वत:च्या खेळात रंगून गेल्या होत्या. साजशृंगार झाल्यावर या दोघी सगळ्यांच्या नजरा चुकवून इथे कधी आणि कशा आल्या त्याचा अपालाला पत्ताच लागला नाही.  मेकअप बिघडू नये, आपापसात भांडू नये म्हणून आटापिटा करता करता कोण आहे आणि कोण पळालंय ते अपालाला समजलं नाही. कुठेही रिद्धी आणि सोमदत्ताचा आवाज येत नव्हता. कुठला रंगमंच, कुठला कार्यक्रम आणि कुठला नाच….’खेळायच्या खोली’त खेळतांना त्या देहभान विसरल्या होत्या.

समाप्त

श्री हर्ष दत्त यांनी लिहिलेल्या ‘पाखिदेर खेलाघर’ शारदीय आनंद बाजार २०११ या बंगाली कथेचा भावानुवाद

भवानुवाद – सुश्री सुमती जोशी

मोबाईल ९८३३२२२१०६. ई-मेल आयडी [email protected]

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – विविधा ☆ जो आवडतो सर्वाना तोचि—- ☆ सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी

सौ.शशी.नाडकर्णी-नाईक

? विविधा ?

⭐ जो आवडतो सर्वाना तोचि—- ⭐सौ.शशी.नाडकर्णी-नाईक ⭐

” चि.नथू , वाढदिवसाच्या —अरे  मी तुला वाढदिवसाच्या शुभेच्छा काय देते ? कसला वाढदिवस? आज तर तुझी जयंती तू आम्हाला सोडून गेलास हे मन मानतच  नाही.”

नथू, हे व्यक्तिमत्व असचं होतं ना त्याचं माझं काही नातं ना गोतं. माझ्या बॅकेत एक साधा शिपाई .पण तो माणूस म्हणून  फार चांगला. त्याचं आणि माझं नातच वेगळंच.त्या नात्याला  काही लेबल नव्हते.

सतत  हसतमुख ,कामसू कोणतेही काम करण्याची तयारी .कोणत्याही कामाबद्ल कमीपणा नाही.सगळ्यांशी आपुलकीने बोलणं मग तो स्टाफ असो की कस्टमर . कोणाशी कधी भांडणं साधा वाद पण घातलेला आठवत नाही.

फार कष्टाळू एका लहानशा खेड्यातून आलेला.नौशीर सारख्या देवमाणसाची गाठ पडली.आणि आयुष्यच बदलून गेले.

नौशीरची ,त्याच्या पत्नीची खूप सेवा केली .बँकेची इमाने इतबारे वयाच्या 60  वर्षापर्यंत सेवा केली.लायकी,क्षमता असूनही का कोणास ठाऊक पण प्रमोशन घेतलं नाही.काय वाघासारखं काम करायचा?मोदीजीच्या नोटा प्रकरणाच्या काळात एखाद्या हेडकॅशियरला लाजवेल असं काम त्यानी केलं.कुठे त्याचा गवगवा नाही की कौतुकाची अपेक्षा नाही.

मधल्या काळात मला रिक्शाचा अपघात झाला.माझ्या घराकडून बॅकेत जायला एकच सोयीचे वाहन रिक्शा.पण अपघातामुळे मला रिक्शाचा धस्का, मनांत भिती बसली होती. तेव्हा हे महाशय मला स्कूटर वरुन घरी सोडायचे.”तू अजिबात घाबरू नकोस मी स्लो चालवतो जेव्हा  तुला भिती वाटेल .तेव्हा सांग मी पाय टेकवून स्कूटर थांबवीन. इतकं माझ्यासाठी करुन त्याबद्दल कशाची ,साध्या कौतुकाची आशा ,अपेक्षा  पण नाही.26जुलै2005 च्या त्या भयानक पावसांत पण त्यानी आम्हाला तीन लेडीज स्टाफला हळूहळू चालत घरी सोडले.???

फार मेहनती. त्याला अर्धागिनीची कविताची साथ पण तशीच मिळाली. ती पण कायम हसतमुख प्रेमळ आतिथ्यशील. हौशी जोडपं दरवर्षी गणपती आणायचे. मोठी मूर्ती. भव्य आरास. गौरीच्या दिवशी जेवणं पंगती.आमच्या कुटुंबाला आग्रहाचे कवितांचे आमंत्रण.  मला non veg आणि माझे मिस्टर गणपतीच्या दिवसात veg खातात म्हणून त्याना veg.माझा मुलगा नाही गेला तर कविता त्याच्या साठी डब्बा भरुन द्यायची. काय संबंध ? नाही नातंगोतं, नाही जातीचे पातीचे. पण संबंध जिव्हाळ्याचे  आपुलकीचे.

   कधी रविवारी सकाळी वरसोव्यावरुन फिश आणं .कधी d mart चं सामान. करोनाच्या काळात गेल्या वर्षी आंबे आणून आम्ही वाटून घ्यायचो.

सकाळी बॅकेतले काम करून दुपारी कवितांना केलेले टेलरिंगचं काम मोठ्या थैल्या भरुन टेलरला नेऊन देणं .परत दुस-या दिवशी साठीं त्याच्याकडून काम आणणं.  सुपारीच्या खांडाच सुध्दा व्यसन नाही.म्हणून तर एक शिपाई असून गावाला घर बांधलं.मुलाला MBA केलं.मुलाला two bhk घ्यायला आर्थिक मदत केली.मुलगा पण हुशार,सुस्वभावी बापासारखाच गुणी.सून सुध्दा छान हुशार MBA आतिथ्यशील .एक गोड नातू.आणखी एक लहान मुलगा .सुंदर दृष्ट लागण्यासारखं. हो दृष्टीच लागली. आणि करोनाच्या भयानक एका सकाळी पुजाचा,सूनेचा मला फोन आला.

“मावशी, पप्पा इज नो मोर” मी अर्धवट झोपेत. मी फोन ठेवला. माझ्या डोक्यापर्यंत पोहोचलचं नाही. परत मी तिला फोन लावला. तर परत तीच न्यूज .

करोनाने त्याचा आठ दिवसाच्याच कालावधीत घास घेतला. मुलांनी सुनेने खूप धावपळ केली. पण शेवटी आलं देवाजीच्या मना  तिथे कोणाचे चालेना.

एक निर्व्यसनी,ना बी.पी., ना डायाबिटीस. धट्टाकट्टा माणूस. नुकताच रिटायर्ड झालेला,आता शांतपणे जगण्याची बायकोला घेऊन भारतभर फिरण्याची स्वप्न  बघणारा .स्वतः एकटाच  स्वर्गात फेरफटका मारायला गेला. गेला नाही नेला देवाने.

.!!जो आवडतो सर्वाना तोचि आवडे देवाला !!

© सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी

फोन  नं. 8425933533

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवन रंग ☆ खेळायची खोली भाग ३ ☆ सुश्री सुमती जोशी

सुश्री सुमती जोशी

☆ जीवन रंग ☆ खेळायची खोली भाग ३  ☆ सुश्री सुमती जोशी ☆

“काय गं तू मला हाका मारत होतीस का?” नंदिता हळूच बेडरूममध्ये डोकावली. तिला पाहून शुकताराचं अवसान गळालं. रडत रडत ती म्हणाली, “कंबरेच्या दुखण्यामुळे मी आज आडवी झालेय. मला हलताही येत नाहीय आई.”

“आज पाखीला रंगीत तालमीला कोण घेऊन जाणार?” हुंदके देत शुकतारा विचारू लागली, “तुला ते जमणार नाही. तिला घेऊन जाणारं मला कोणी भेटलं नाही.”

नंदितानं क्षणभर विचार केला. भीत भीत म्हणाली, “पाखीच्या याच नाचावरून तुझा जावयाशी खटका उडाला होता, हे मला माहितेय. ऑफिसमधून ताबडतोब निघून पाखीला पोचवून येऊ दे त्याला! चंद समंजस आहे. मी सांगते त्याला.”

शुकताराला थोडा धीर आला. चंद्रोदयला फोन करून तिनं आपली असहाय्यता सांगितली आणि विचारलं, “काय हो, तुम्ही येऊ शकाल का?”

“येऊ शकेन. आलोच.” चंद्रोदयनं शांतपणे उत्तर दिलं.

“प्लीज आणखी उशीर करू नका. ताबडतोब बाहेर पडा.”

शुकतारा रडू लागली. नंदितानं पाहिलं, एवढया गोंधळातही नात गाढ झोपली होती.

——————————————————————————–

शाश्वतीदी ग्रीनरूममध्ये कोणालाच येऊ देत नव्हत्या. लहान, मोठया, मध्यम वयाच्या मिळून पन्नासएक मुली ग्रीनरूममध्ये होत्या. त्यात भर म्हणून पालकांनी आत जायचा प्रयत्न केला तेव्हा गोंधळ उडाला. शाश्वतीदींनी योग्य निर्णय घेतलाय असं शुकताराला वाटलं. अपाला नावाच्या एका विद्यार्थिनीवर त्यांनी या चिल्ल्यापिल्ल्यांची जबाबदारी सोपवली होती.  बहुतेक जणांच्या हातात कॅमेरा किंवा हँडीकॅम होता.  चंद्रोदयला कसलाच ताण वाटत नव्हता. नवीन कपडे घालून नटलेल्या लहानग्या पाखीला बघायला तोही डिजिटल कॅमेरा घेऊन सज्ज होता.

अस्वस्थ पालकांच्या गर्दीतून वाट काढत रेणू बाहेर आली. तिच्याबरोबर तिचे पती होते.

शुकताराने चंद्रोदयची ओळख करून दिली. नाचाच्या कालासमध्ये कधी न गेल्यामुळे त्याला कोणीच ओळखत नव्हतं. आज चंद्रोदय आला होता. शुकतारासाठी हा भाग्ययोग होता. गेल्या आठवडयात पाखीला याच मंचावर पोचवायचं आणि रंगीत तालीम झाल्यावर घरी आणण्याचं काम चंद्रोदयने मोठया निष्ठेनं केलं होतं. पाखीला घरी घेऊन येण्याआधी तो शाश्वतीदींना भेटला. शुकताराच्या पाठदुखीविषयी त्यांना सांगितलं. मग म्हणाला, “या लहान मुलींचा  इतके वेळा सराव करून घेता, शिवाय रंगीत तालीम ठेवता हे त्रासदायक आहे. त्यात हा उकाडा! पोरी आजारी पडल्या नाहीत म्हणजे मिळवलं.” त्याच्या तक्रारीकडे दुर्लक्ष करत शाश्वतीदी म्हणाल्या, “मुली आजारी पडणार नाहीत. उलट रिद्धीच्या आईप्रमाणे त्यांचे आई-बाबाच आजारी पडतील. मुलांकडून काही करून घ्यायचं तर खूप मेहनत घ्यावी लागते. आपल्या मुलीनं स्टेजवर यावं असा पालकांचा हट्ट असतो आणि तो आम्हाला पूर्ण करावा लागतो. तसं बघायला गेलं तर आमची आणि मुलींची अवस्थाच दयनीय असते.”

शाश्वतीदींपाशी जात चंद्रोदय म्हणाला, “आपण ही चर्चा आता थांबवू या आणि आत जाऊ या.”

ते सर्वजण आत गेले, पण एकत्र बसले नाहीत. शुकतारानं नंदिताला मधल्या रांगेत बसवलं होतं. सगळ्यांच्या ओरडया आरडयामुळे हॉलमध्ये गोंधळ उडाला होता. शुकतारा पॅसेजजवळच्या सीटवर बसल्यावर कृष्णा धावत तिच्यापाशी आली आणि विचारू लागली, “मुलींच्या नाचात कितीजणी आहेत, माहितेय का तुला?”

“छे! मला काहीच माहीत नाही.”

“मी ऐकलंय की तीस मुलींना घेतलंय. फार गडबड झालेली दिसतेय. तुला काय वाटतंय?”

गालातल्या गालात हसत शुकतारा म्हणाली, “ते सगळं जाऊ दे. तुझ्या माझ्या मुलीला एक चांगली संधी मिळालीय हे महत्वाचं. दुसरा काही विचार आता करू नकोस.”

कृष्णाचं समाधान झालं. ती आपल्या जागेवर परत गेली. दोन मिनिटात ‘नुपूर निक्कण’ या नाचाच्या क्लासचा वार्षिकोत्सव सुरू झाला. चंद्रोदयनं घडयाळात पाहिलं. कार्यक्रम सुरू करताना नानाविध कारणांनी उशीर होतो पण आज फक्त चार मिनिटांचा उशीर झाला होता. कार्यक्रमाची सुरुवात वेळेवर करून शाश्वतीदींनी पालकांना चकित केलं होतं.

गुरुवंदनेनं सुरुवात झाली. रंगमंच व्यवस्था, प्रकाश व्यवस्था, संगीत सगळं ठाकठीक होतं. निष्ठापूर्वक आणि योजनाबद्ध व्यवस्था केल्याचा ठसा सगळीकडे उमटला होता. चंद्रोदयला समाधान वाटलं.

श्री हर्ष दत्त यांनी लिहिलेल्या ‘पाखिदेर खेलाघर’ या बंगाली कथेचा भावानुवाद

अनुवाद – सुश्री सुमती जोशी

मोबाईल ९८३३२२२१०६. ई-मेल आयडी [email protected]

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares
image_print