मराठी साहित्य – मराठी कविता – ☆ आकार …..! ☆ श्री सुजित कदम

श्री सुजित कदम

 

(श्री सुजित कदम जी  की कवितायेँ /आलेख/कथाएँ/लघुकथाएं  अत्यंत मार्मिक एवं भावुक होती हैं। इन सबके कारण हम उन्हें युवा संवेदनशील साहित्यकारों में स्थान देते हैं। उनकी रचनाएँ हमें हमारे सामाजिक परिवेश पर विचार करने हेतु बाध्य करती हैं।)

 

☆ आकार …..! ☆ 

 

फिरत्या चाकावर मातीला हवा तसा आकार देताना

आयुष्याचा आकार नेहमीच चुकत गेला….

आख्खं आयुष्य गेलं

ह्या फिरत्या चाकावर मातीला हवा तसा आकार देण्यात

पण हे चाक कधी मला हवं तसं

फिरलंच नाही

आणि परिस्थितीला हवा तसा

आकार मला कधी देताच आला नाही

माझी लेकरं लहान असताना

त्यांची कित्येक स्वप्न मी

नाईलाजास्तव माझ्या

पायाखालच्या चिखलात तुडवत गेलो

आणि त्याच्याच स्वप्नांच्या चिखलाची

त्यांच्यासाठीच

मला हवी तशी स्वप्न दाखवत गेलो

पण आता इतकी वर्षे संभाळून ठेवलेल्या

परिस्थितीचा घडा आता

हळूहळू पाझरू लागलाय

पायाखालचा चिखलही

आता पहील्या पेक्षा कमी झालाय

कारण आता…

लेकरांनी

आपआपल्या स्वप्नांचा चिखल

आपआपल्या पायाखाली तुडवायला सुरवात केलीय

पुन्हा नव्याने परिस्थितीला

त्यांना हवा तसा आकार देण्यासाठी….

 

© सुजित कदम, पुणे

मोबाइल 7276282626.

Please share your Post !

Shares

आध्यात्म/Spiritual – श्रीमद् भगवत गीता – पद्यानुवाद – तृतीय अध्याय (6) प्रो चित्र भूषण श्रीवास्तव ‘विदग्ध’

श्रीमद् भगवत गीता

पद्यानुवाद – प्रो चित्र भूषण श्रीवास्तव ‘विदग्ध’

तृतीय अध्याय

(ज्ञानयोग और कर्मयोग के अनुसार अनासक्त भाव से नियत कर्म करने की श्रेष्ठता का निरूपण)

कर्मेन्द्रियाणि संयम्य य आस्ते मनसा स्मरन्‌।

इन्द्रियार्थान्विमूढात्मा मिथ्याचारः स उच्यते ।।6।।

कर्मेन्द्रिय निष्क्रिय मगर मन से है कोई व्यस्त

तो यह मिथ्याचार है, आडंबर मात्र समस्त।।6।।

 

भावार्थ :  जो मूढ़ बुद्धि मनुष्य समस्त इन्द्रियों को हठपूर्वक ऊपर से रोककर मन से उन इन्द्रियों के विषयों का चिन्तन करता रहता है, वह मिथ्याचारी अर्थात दम्भी कहा जाता है।।6।।

He who, restraining the organs of action, sits thinking of the sense-objects in mind, he, of deluded understanding, is called a hypocrite. ।।6।।

 

© प्रो चित्र भूषण श्रीवास्तव ‘विदग्ध’ 

ए १ ,विद्युत मण्डल कालोनी, रामपुर, जबलपुर

[email protected]

मो ७०००३७५७९८

(हम प्रतिदिन इस ग्रंथ से एक मूल श्लोक के साथ श्लोक का हिन्दी अनुवाद जो कृति का मूल है के साथ ही गद्य में अर्थ व अंग्रेजी भाष्य भी प्रस्तुत करने का प्रयास करेंगे।)

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – मराठी कविता – ☆ पहिली नेत्र पल्लवी. . . ! ☆ – कविराज विजय यशवंत सातपुते

कविराज विजय यशवंत सातपुते

 

(प्रस्तुत है  कविराज विजय यशवंत सातपुते जी  द्वारा   रचित  एक भावप्रवण कविता )

 

☆ पहिली नेत्र पल्लवी. . . ! ☆

(लिनाक्षरी.)

 

नेत्र पल्लवी पहिली फुलारली

भावनेचा चैत्र तेथे विसावली.

 

भेटायचे दिले निमंत्रण खासे

नेत्रपल्लवी सावध टाकी फासे.

 

खेळ चालला युगायुगांचा छंद

दोन मनांचे , भावप्रीतीचे बंध.

 

आहे अवखळ ,नजरेची भाषा

जाते सांधत , प्रेम प्रीतीच्या रेषा .

 

एक असावी, उरात दैवी जागा.

नेत्र पल्लवी, हाच प्रीतीचा धागा.

 

क्षणी वेचले, नेत्र पल्लवी, लेणे

आठवणी या, तव ह्रदयाचे,  देणे.

 

© विजय यशवंत सातपुते

100 ब दीपलक्ष्मी सोसायटी, सहकार नगर नंबर 2, दशभुजा गणपती रोड, पुणे. 411 009.

मोबाईल  9371319798.

 

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – मराठी कविता – ? बरसात प्रीतीची ? –श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे

श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे

(प्रस्तुत है श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे जी की एक अतिसुन्दर  शृंगारिक भावप्रवण कविता ।  )

 

? बरसात प्रीतीची ?

 

तिच्या नाजूक ओठांवर तिळाने स्वार का व्हावे ?

दिसाया कृष्णवर्णी तो तरी हे भाग्य लाभावे

 

मलाही वाटतो आता नकोसा जन्म हा माझा

मनी या एवढी इच्छा तिच्या ओठीच जन्मावे

 

सखा होण्यातही आता कुठे स्वारस्य हे मजला

उभा हा जन्मही माझा करावा मी तिच्या नावे

 

कळेना सूर मी कुठला तिच्या गाण्यातला आहे

मला तर एवढे कळते तिचे मी शब्द झेलावे

 

तिच्या कोशात मी इतका असा बंदिस्त का झालो ?

मुलायम रेशमी धागे कसे हे पाश तोडावे

 

तिच्या नजरेतली भाषा कळे नजरेस या माझ्या

तिच्या एकेक शब्दांचे किती मी अर्थ लावावे

 

किती बरसात प्रीतीची नदीला पूर आलेला

मिळालेली मने दोन्ही कशाला पूल बांधावे

 

© अशोक भांबुरेधनकवडी

धनकवडी, पुणे ४११ ०४३.

मो. ८१८००४२५०६, ९८२२८८२०२८

[email protected]

 

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – मराठी कविता – ☆ पेरणी ☆ – कविराज विजय यशवंत सातपुते

कविराज विजय यशवंत सातपुते

 

(प्रस्तुत है  कविराज विजय यशवंत सातपुते जी  द्वारा   रचित कविता ‘पेरणी’ अथवा ‘बुवाई’ खेती की एक महत्वपूर्ण प्रक्रिया है। कविराज विजय जी जमीन से जुड़े व्यक्ति हैं और ऐसे कृषिप्रधान विषय पर उनकी लेखनी से रचित ऐसी कविता में हम मिट्टी की सौंधी खुशबू पाते हैं। निःसन्देह आपको भी यह कविता बहुत अच्छी लगेगी।)

 

☆ पेरणी ☆

 

बळीराजा वावरात

करी बीजाची पेरणी

आयुष्याची नांगरणी

सरीतून. . . . !

 

पावसाच्या सरीतून

मिळे जीवन धरेला

जीव पेरणीला

लागतसे .. . . . !

 

पावश्याच्या हाळीसवे

शिरे नांगर मातीत

सुखाच्या भेटीत

नांगरणी. . . !

 

पावसाची सर

देई आनंदाची बात

पेरणीचा हात

फिरताना. . . . !

 

पावसाची साथ

आहे पेरणीचा दुवा

अलंकार नवा

पेरणीत.. . . !

 

पेरणीत राजा

त्याचे पेरीतो जीवन

दुबार पेरण

कष्टदायी.. . . . !

 

शेत मळ्यातून

उद्या उगवेल धान

सुगीचेच वाण

पेरणीत . . . . !

 

© विजय यशवंत सातपुते

100 ब दीपलक्ष्मी सोसायटी, सहकार नगर नंबर 2, दशभुजा गणपती रोड, पुणे. 411 009.

मोबाईल  9371319798.

 

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – मराठी कविता – ☆ मृगचांदणी ☆ – सुश्री प्रभा सोनवणे

सुश्री प्रभा सोनवणे

 

 

(सुश्री प्रभा सोनवणे जी  हमारी  पीढ़ी की एक वरिष्ठ मराठी साहित्यकार हैं ।  प्रस्तुत है सुश्री प्रभा जी की एक  संवेदनशील एवं भावप्रवण मराठी  कविता  “मृगचांदणी”)

 

☆ मृगचांदणी ☆

 

आमच्या उंच इमारतीच्या टेरेस वर

मी एकटीच !

विस्तीर्ण आभाळाखाली

माझी चिमुकली नजर

काय न्याहाळते आहे?

चौकातले प्रकाशमान दिवे ,

माझ्या पाठीमागे

दिवसभर सौर शक्तीला

स्वतः मध्ये सामावून घेणारी

सोलर सिस्टीम !

टी .व्ही . च्या अन्टेना ,

बुटक्या ,जुन्या घरांमध्ये

उगवलेली

ऐटदार ‘सुंदर हाईटस ‘

कधी काळी ही होती

आमची भव्य वास्तू !

किती सहजपणे बदलतात

मालकी हक्क !

वाडे कोसळून उभारलेल्या

या गगनचुंबी इमारती ……..

जगाच्या पसा-यातले

आपले अस्तित्व

नगण्य वाटू लागते ……….

तेवढयात  सळसळते

शेजारचे शिरीषाचे झाड …

वाहत्या वार्याबरोबर

माझ्यापर्यंत  येऊन पोहोचते

दरवळती रातराणी

मग मी ही होते —

आभाळातली मृग चांदणी !!

 

© प्रभा सोनवणे,  

“सोनवणे हाऊस”, ३४८ सोमवार पेठ, पुणे – ४११०११

मोबाईल-9270729503

 

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कविता ☆ कोणा का कळेना ☆ श्रीमती रंजना मधुकरराव लसणे

श्रीमती रंजना मधुकरराव लसणे 

(श्रीमती रंजना मधुकरराव लसणे जी हमारी पीढ़ी की वरिष्ठ मराठी साहित्यकार हैं। इस  कविता में स्त्री के हृदय की व्यथा एवं आंतरिक वेदना का अद्भुत वर्णन है। ऐसे विषय पर इस अभूतपूर्व भावुक एवं मार्मिक रचना के लिए श्रीमती रंजना जी आपको एवं आपकी लेखनी को नमन।)

 

? कोणा का कळेना ?

 

स्त्री मनाची ही व्यथा रे आज कोणा का कळेना।

अंतरीच्या वेदनांची गाज कोणा का कळेना।

 

माय बापाच्या घराचे सौख्यदायी बंध सारे।

तोडलेले यातनांचे काज कोणा का कळेना ।

 

अंकुरे हा बालिकेचा कोंब  मातेच्या कुशीचा।

गर्भपाता सज्ज होई राज कोणा का कळेना।

 

नामधारी योजनांचे भोग सारे भोगताना।

बाप भ्राता वा पतीचा बाज कोणा का कळेना

 

झीज सारी सोसते ही हुंदक्यांना का गिळूनी।

संस्कृतीच्या पूजकांचा माज कोणा का कळेना।

 

सोडवाना नार बाला श्वास घेण्या मुक्ततेचा।

रंजनाच्या चिंतनाचा साज कोणा का कळेना।

 

©  रंजना मधुकर लसणे✍

आखाडा बाळापूर, जिल्हा हिंगोली

9960128105

 

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – मराठी कविता – ? वांझोटी ? –श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे

श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे

(प्रस्तुत है श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे जी की  मातृ दिवस पर विशेष एक भावप्रवण कविता ।  स्त्री का बांझ होना अभिशाप क्यों माना जाता है। माँ सिर्फ जन्म देने वाली ही हो तो क्या पालने वाली माँ नहीं हो सकती? उत्तर आप ही दें।  )

मातृ दिवस विशेष 

? वांझोटी ?

 

जन्म नाही दिला तिनं

तरी तीच माझी आई

अनाथाला ही पोसते

आहे थोर माझी माई

 

काही म्हणतात तिला

आहे वांझोटी ही बाई

त्यांना बाई म्हणायला

जीभ धजावत नाही

 

बाळ श्रावण होण्याचं

स्वप्न पाहतोय मीही

त्यांना डोईवर घ्यावं

फिराव्यात दिशा दाही

 

मुक्ती मिळूदे मजला

त्यांच्या ऋणातून थोडी

त्यांच्या पायात असावी

माझ्या कारड्याची जोडी

 

© अशोक भांबुरेधनकवडी

धनकवडी, पुणे ४११ ०४३.

मो. ८१८००४२५०६, ९८२२८८२०२८

[email protected]

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – मराठी कविता – ? सज्ञान रंग ? –श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे

श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे

? सज्ञान रंग ?

(प्रस्तुत है श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे जी की  एक भावप्रवण कविता ।  )

 

रंगात कोरड्या मी भिजणार आज नाही

रंगात ओल ज्या ते गालास लाव दोन्ही

 

ठेवीन हात धरुनी हातात मीच क्षणभर

तो स्पर्श मग स्मृतींचा राहो सदैव देही

 

छळतील डाग काही सोसेल मी तयांना

हे रंग जीवनाचे नुसते नको प्रवाही

 

ते रंग कालचे तर बालीश फार होते

सज्ञान रंग झाला सज्ञान आज मीही

 

जातीत वाटलेले आहेत रंग जे जे

ते रंग टाळण्याची मज पाहिजेल ग्वाही

 

ते पावसात भिजले आकाश सप्तरंगी

त्यातील रंग मजवर उधळून टाक तूही

 

रंगात रंग मिळता जन्मेल रंग नवखा

येथे नव्या दमाने खेळेल रंग तोही

 

© अशोक भांबुरेधनकवडी

धनकवडी, पुणे ४११ ०४३.

मो. ८१८००४२५०६, ९८२२८८२०२८

[email protected]

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – मराठी कविता/गजल – ☆ आजवर ☆ – सुश्री प्रभा सोनवणे

सुश्री प्रभा सोनवणे

 

? आजवर ?

 

(सुश्री प्रभा सोनवणे जी  हमारी  पीढ़ी की एक वरिष्ठ मराठी साहित्यकार हैं ।  प्रस्तुत है e-abhivyakti के विशेष अनुरोध पर लिखी सुश्री प्रभा जी की एक बेहतरीन मराठी गजल।)

 

मोरपंखी स्वप्न माझे फक्त विरले आजवर

हेच माझ्या जीवनाचे सार ठरले आजवर

 

ना तुला जाणीव झाली सोसले मी काय ते

कोण जाणे येथ कैसे दिवस सरले आजवर

 

दोष ना देते तुला वा दोष नाही प्राक्तना

जे मिळाले त्यात आहे  मी बहरले आजवर

 

मी फुलाना काय सांगू जखम करता मज तुम्ही

वार त्यांचे काळजावर घेत फिरले आजवर

 

जे नको होते मुळी ते ही करावे लागले

तू मला प्रत्येक वेळी गृहित धरले आजवर

 

कोवळे वय येत नाही फिरुन माघारी कधी

मी कुठे आई तुझे ते बोट स्मरले आजवर

 

लोक किल्ले बांधती वाळूत, बांधो बापडे

सागरा मध्ये स्वतःच्या मस्त तरले आजवर

 

© प्रभा सोनवणे,  

“सोनवणे हाऊस”, ३४८ सोमवार पेठ, पुणे – ४११०११

मोबाईल-9270729503

 

Please share your Post !

Shares
image_print