मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ समतोल… ☆ सुश्री नीलांबरी शिर्के ☆

सुश्री नीलांबरी शिर्के

? कवितेचा उत्सव  ?

☆ समतोल…  सुश्री नीलांबरी शिर्के 

धो धो पाऊस पडो आणि

नदिस यावा मोठा पूर

माणसांतील चुकांना तो

वाहो नेऊन खूप दूर

*

वृत्ति कृतीतील चुका वाहता

परतून  याव्या  कधी ना पुन्हा

पूर जाईल ओसरून अन्

मागे राहील माणूस शहाणा

*

कधीच टाकणार नाही मग

प्लॅस्टिक गटारी रस्त्यावर

तुंबून गटारी घनकचऱ्याने 

नदीस फुगवटा, येतो पूर

*

 जागोजागी लावीन झाडे

घेईन काळजी हिरवाईची 

कळेल आपसूक ही श्रीमंती

 खरी असते मिरवायाची

*

 बँकबॅलन्स  जसा गरजेचा 

सुखी जगण्या निसर्ग बॅलन्स

दोन्हीकडचा समतोल साधून

मिळे शाश्वतता येत्या पिढीस

©  सुश्री नीलांबरी शिर्के

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ स्वप्न… ☆ श्री राजकुमार कवठेकर ☆

श्री राजकुमार दत्तात्रय कवठेकर

? कवितेचा उत्सव ?

☆ स्वप्न… ☆ श्री राजकुमार कवठेकर ☆

कधीतरी कुठेतरी 

चंद्र येईल भेटीला 

छोटे लागेलही गाव 

पायतळीच्या वाटेला 

*

निष्पर्णल्या फांद्यांवरी 

चैत्र पालवी फुटेल 

सर मौनाकाशातून 

सार्थ शब्दांची येईल 

*

ऊन अडवून मेघ 

थोडी धरेल सावली 

काट्याकुट्यांची जी वाट 

होईलही मखमली 

*

याच स्वप्नांनी स्वप्नात 

रोज जाणे हरवून 

रणी यायचेच पुन्हा 

खोल जखमां घेऊन…

© श्री राजकुमार दत्तात्रय कवठेकर

संपर्क : ओंकार अपार्टमेंट, डी बिल्डिंग, शनिवार पेठ, आशा  टाकिज जवळ, मिरज

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – काव्यानंद ☆ भय इथले संपत नाही – कवी:- माणिक सीताराम गोडघाटे उर्फ ग्रेस ☆ रसग्रहण – प्रा. भारती जोगी ☆

प्रा. भारती जोगी

 🌸 विविधा 🌸

☆  भय इथले संपत नाही – कवी:- माणिक सीताराम गोडघाटे उर्फ ग्रेस ☆ रसग्रहण – प्रा. भारती जोगी ☆

☆ भय इथले संपत नाही ☆

*

भय इथले संपत नाही, मज तुझी आठवण येते

मी संध्याकाळी गातो तू मला शिकविली गीते…..

*

ते झरे चंद्र सजणांचे ती धरती भगवी माया

झाडांशी निजलो आपण झाडांत पुन्हा उगवाया…..

*

तो बोल मंद हळवासा आयुष्य स्पर्शूनी गेला

सीतेच्या वनवासातील जणू अंगी राघव शेला…..

*

स्तोत्रात इंद्रिये अवघी गुणगुणती दु:ख कुणाचे

हे सरता संपत नाही चांदणे तुझ्या स्मरणाचे !!

*

कवी:- माणिक सीताराम गोडघाटे उर्फ ग्रेस

… लता दीदींचे स्वर आणि हृदयनाथ मंगेशकर यांचा साज, यांतून ज्या एका कवितेचं ग्रेसफूल गाणं झालं… ती ही, गूढरम्य कवी मानलं गेलेल्या कवी ग्रेस यांची कविता वाचनात आली. आणि… भय… या सारख्या आदिम आणि अत्यंत खोलवर रुजलेल्या संवेदनेवरची ही कविता आहे हे लक्षात आलं. आणि मग ग्रेस यांच्या अतर्क्य, अनाकलनीय, पण अपरिमित सुंदर अशा भावविश्वात प्रवेश करायचं ठरवलं.

ग्रेस यांच्या कविता अतिशय दुर्बोध, दुर्गम आहेत असं म्हंटलं जातं… पण असंही म्हंटलयं की… ग्रेस यांच्या कवितांच्या शब्दांच्या अर्थाच्या उंबरठ्यावर थबकू नका. त्यांच्या वेदनेशी रममाण व्हा… मगच ही कविता कळेल.

कवी ग्रेस यांना त्यांची आई सोडून गेल्याचं दु:ख ते पचवूच शकले नाहीत. तिच्या आठवणी, संध्याकाळच्या कातरवेळी अधिकच दाटून यायच्या. आणि अंधार व्हायला सुरुवात झाली की तो काळोख त्यांचं आख्खं मन काबीज करायचा आणि एका अनामिक अशा भयाने, भीतीने ते व्यापून जायचं आणि मग अशावेळी त्यांच्यातल्या त्या बालकाला आपल्या आईची तीव्रतेने आठवण व्हायची. कारण भीती वाटली की मूल आईचा आधार, पदर शोधतं!

 भय…. तसं म्हंटलं तर… आपल्या आनंदाचं निधान असलेली प्रत्येकच गोष्ट, व्यक्ती, तिचा आधार तुटण्याचं भय असतंच आपल्या मनात ! नाती, मैत्री, जुळलेले अनुबंध तुटण्याचं, कायमचे दुरावण्याचं, विपन्नता येण्याचं, अवहेलना नशिबी येण्याचं… अशा अनेकविध गोष्टींच भय सतत आपल्या मनात असतंच ! आणि मग संध्याकाळी मनाची व्याकुळता, कातरता अधिकच गहिरी होते.

कवीच्या मनाची इथे तीच अवस्था झाली आहे. कवी म्हणतो……

काहीही झालं तरी, केलं तरी, भय इथले संपत नाही ! आणि मग माझं व्याकुळ मन तुझ्या आठवणींनी भरून येतं. एक अनामिक अशी भीती दाटून येते मनात ! मग मी ती घालविण्यासाठी तू मला शिकविलेली  शुभंकर अशी गीते म्हणू लागतो. कारण… बाहेरचा आणि मनातलाही काळोख दूर करण्याचं, त्या येऊ घातलेल्या तमाला दूर सारण्याचं सामर्थ्य आहे त्या लावलेल्या दीपज्योतींमध्ये आणि भोवताल उजळवून टाकणा-या त्या मंद, शांत, स्निग्ध प्रकाशात, त्या उच्चारलेल्या पवित्र अशा शब्दरवांत ! हे तुझेच तर संस्कार आहेत ना ! 

आठवणींत रमलेला कवी अचानक आपल्याला… आसक्ती-अनासक्तीच्या, जन्म-मृत्यूच्या फेऱ्याच्या अनाकलनीय अशा विश्वात घेऊन जातो. आणि मग सुरू होते रूपकांची बांधणी आणि उभारणी… आणि वाहू लागतो प्रतिमा आणि प्रतिकांचा एक ओघ, एक खळाळता, शुभ्र, फेनिल प्रवाह ! 

एकीकडे रोमा-रोमांत, रंध्रा-रंध्रात झिरपत जाणारं, झरत जाणारं ते चंद्र-चांदणचु-याचं.. सुखाचं चांदणं मन प्रसन्न करून जातं. पुन्हा अशाच वेळी मनाला… धीर धरी रे… असं समजावत… आकाशातून… जमिनीवर यायचं असतं. धरतीची भगवी माया….

विरक्त वृत्ती समजून घ्यायची असते. सगळं तिचंच आहे, तिच्यातूनच निर्माण झालयं… पण ती धरती किती अलगद तिच्यातलं मीपण कातरून टाकते… नि:संग होते, अलिप्त होते, अगदी निरपेक्ष भावनेने. तिची भगवी माया, विरक्त वृत्ती या रूपकातून व्यक्त होते… सगळं देऊन मोकळी होते ही माया! आईची माया तरी याहून कुठे वेगळी आहे?? 

कवीने… जन्म-मृत्यूचं रहाटगाडगं स्पष्ट करतांना  झाडाचं फार सुंदर रूपक वापरलं आहे. झाड मोठं झालं की त्याची बीजं परत त्याच्या पायाशी निजतात… म्हणजे रुजतात… पुन्हा झाडाचा जन्म होतो… अशी ही संपणं… रूजणं… उगवणं… बहरणं… संपणं… हे चक्र सातत्याने सुरुच असतं. तद्वतच जन्म-मृत्यूचं ही आहे. जन्माला आलेल्याला मृत्यू अटळ आहे. म्हणूनच मृत्यू चं  भय बाळगू नये.

पुढील ओळींत कवीला, आईचे मंद, हळवे, वात्सल्य, ममतेने भरलेला  बोल आठवला. त्याच्या भय व्याप्त मनाला हा हळुवार, अलवार प्रेमाचा स्पर्श आठवला. आणि कवीने तो…

सीता वनवासात जातांना सोबत घेऊन गेलेल्या राघव शेल्या च्या स्पर्शाच्या रूपकाच्या कोंदणात अगदी अलगद, चपखल बसवला. अतिशय देखणी बांधणी रूपकाची !! 

आठवणींचं असं असतं ना की त्या सरता सरत नाहीत. आठवणींचं चांदणं झरतंच असतं… स्त्रवतंच असतं… झिरपतंच असतं… आणि मनाला वाटतं असतं… अजुन ही चांदरात आहे!! त्यामुळे च मग त्याच आठवणींचं दु:ख, त्या वेदना, तो सल… सतत सतत असतो… बोच जाणवंत असते अहर्निश! मग होतं काय…. की… परमेश्वराच्या प्रार्थनेत आपण आपल्या दु:खाचं रडगाणं गात रहातो, स्तोत्र म्हणावं तसं! आपलं दु:खच उगाळत बसतो, गुणगुणत बसतो. आणि त्याच्यातच अडकून बसतो. अलिप्त होता आलं पाहिजे खरं तर! इंद्रियसुखा च्या पलीकडे जाऊन, माया, मोह त्यागून विरक्त होता आलं पाहिजे. असंच अभिप्रेत असावं यात असं वाटतं.

यमन रागातलं हे गीत ! यमन…. पाण्यासारखा तटस्थ राग! जो रंग मिसळला तसा होतो, आणि कानाला गोड वाटतो. त्यामुळे ग्रेस नी जरी हे गीत आईला उद्देशून, आईसाठी लिहिले असेल तरी… आपल्याला प्रिय असणाऱ्या कुणाही व्यक्तीसाठी ते व्यक्त होणं असू शकतं. म्हणूनच तर ग्रेसच्या कवितांच्या गाभा-यातलं गूढ, आत थेट उतरून प्रवेश केल्यानंतरच उकलतं आणि अंतरंग प्रकाशित होतं… हेच खरं ! 

© प्रा. भारती जोगी

पुणे.                            

९४२३९४१०२४.📚📖🖋️

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – चित्रकाव्य ☆ जिवलग मित्र सारे … ☆ श्री आशिष बिवलकर ☆

श्री आशिष  बिवलकर

?️?  चित्रकाव्य  ?️?

? – जिवलग मित्र सारे – ? ☆श्री आशिष  बिवलकर ☆

 जन्माला जरी  आलो एकटा,

मित्रांनी नाही जाणवून दिले एकटेपण!

अनेक सुख दुःख आली,

हाक न मारता  धावून आले सारेजण!

*

बालवाडी खेळी एकत्र दमलो,

तारुण्यात मौजमस्तीत रमलो!

तिसरा अंक येईल तेव्हा येईल,

वर्तमानात एकमेकांसाठी जमलो!

*

कधी जरी उदास वाटे  मनाला,

डोळे पाहून मनातले सारे वाचतात!

कष्ट करून यश मिळते तेव्हा,

माझ्यापेक्षा तेच  आनंदाने नाचतात!

*

आर्थिक प्रगती पुढे मागे असे,

तुलना सुखाची कुणा अंतरी नसे!

एकाच कट्ट्यावर एकत्र सारे बसे,

निखळ मैत्रीचा भाव ह्रदयात वसे!

*

आयुष्यभर साथ दिलीत,

भावनांचा  केला नाही कधी धंदा!

अमरपट्टा नाही घेऊन आलो,

जाईन तेव्हा मित्रांचाच मिळू दे खांदा!

 

© श्री आशिष  बिवलकर

दि. 07 ऑगस्ट 2024

बदलापूर

मो 9518942105

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ प्रतिभा… आणि प्रतिमा… ☆ श्री प्रमोद वामन वर्तक ☆

श्री प्रमोद वामन वर्तक

? कवितेचा उत्सव ? 

☆ प्रतिभा… आणि प्रतिमा…  ☆ श्री प्रमोद वामन वर्तक ☆

प्र ति भा…

सारे जगात म्हणती

देवी शारदेच देणं,

नसे सर्वांच्या नशिबी

असलं सुंदर लेणं !

*

तो मातेचा अनुग्रह

मग हृदयी जाणावा,

निर्मून छान साहित्य 

हात लिहिता ठेवावा !

… आणि प्र ति मा !

ती जी दिसे आरश्यात 

सांगा असते का खरी,

का खरी जपून ठेवी

जो तो आपल्याच उरी?

*

जी दिसे चार चौघात

खरंच फसवी असे,

प्रत्येकास दुसऱ्याची 

नेहमीच खरी भासे !

© प्रमोद वामन वर्तक

संपर्क – दोस्ती इम्पिरिया, ग्रेशिया A 702, मानपाडा, ठाणे (प.)

मो – 9892561086 ई-मेल – [email protected]

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ एक कविता अशीही… ☆ डॉ. शैलजा करोडे ☆

डॉ. शैलजा करोडे

? कवितेचा उत्सव ?

☆ “आरसा …—” ☆  डॉ. शैलजा करोडे

एक कविता अशीही

चिंब चिंब भिजणारी

रिमझिम पावसात

गाणे हर्षाचे गाणारी

*

एक कविता अशीही

ब्रम्हांडात फिरणारी

माझ्या हाताला धरुन

पर्यटन करणारी

*

एक कविता अशीही

माझे अश्रू पुसणारी

धीरोदात्तपणे मज

साथ संकटी देणारी

*

एक कविता अशीही

घेई गगन भरारी

क्षणार्धात सागराच्या

तळी घेऊन जाणारी

*

एक कविता अशीही

संवेदना जपणारी

मनातील भावनांना 

अलगद टिपणारी

*

एक कविता अशीही

विद्रोहाने पेटणारी

हाती घेवून मशाल

क्रांती बीज पेरणारी

© डॉ. शैलजा करोडे (काव्यशलाका)

नेरुळ नवी मुंबई मो. 9764808391

ईमेल – [email protected] 

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ आज तिरंगा…🇮🇳 ☆ प्रा तुकाराम दादा पाटील ☆

श्री तुकाराम दादा पाटील

? कवितेचा उत्सव ?

☆ आज तिरंगा…🇮🇳 ☆ प्रा तुकाराम दादा पाटील ☆

भारतियांच्या नभांगणावर उंच फडकतो आज तिरंगा

मी तेजाचे प्रतीक आहे हेच सांगतो आज तिरंगा

*

समता ममता प्रेम जिव्हाळा एक दिलाने इथे नांदतो

लोकमतांच्या स्वातंत्र्याचा मान राखतो आज तिरंगा

*

भविष्य उज्ज्वल घडवायाला नव्या योजना अंगिकारतो

क्षितीजावरती आकांक्षांचे गाव कोरतो आज तिरंगा

*

सरस्वतीची बांधून पुजा अभिमानाने ज्ञान मिळवतो

खडतर वाटा ओलांडत मग खूप राबतो आज तिरंगा

*

इतिहासाच्या परंपरांचे वैभव आहे त्याच्या संगे

संस्कारांचा अगणीत ठेवा स्वयें राखतो‌ आज तिरंगा

*

मनासारखे घडवायाचे तर मग राखा बळ ऐक्यचे

भारतियाना आग्रहपूर्वक हेच बोलतो आज तिरंगा

© प्रा. तुकाराम दादा पाटील

मुळचा पत्ता  –  मु.पो. भोसे  ता.मिरज  जि.सांगली

सध्या राॅयल रोहाना, जुना जकातनाका वाल्हेकरवाडी रोड चिंचवड पुणे ३३

दुरध्वनी – ९०७५६३४८२४, ९८२२०१८५२६

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ नोंद… ☆ प्रा तुकाराम दादा पाटील ☆

श्री तुकाराम दादा पाटील

? कवितेचा उत्सव ?

नोंद… ☆ प्रा तुकाराम दादा पाटील ☆

संकटकाळी वै-यालाही घालत होती साद माणसे

जन्मभराच्या उपकारांची ठेवत होती नोंद माणसे

*

मनासारख्या घडल्या गोष्टी बदलायाला जगणे सगळे 

त्याच मोजक्या आठवणींची विसरत नव्हती याद माणसे

*

घडवायाला नव्या पिढीला जुनेजाणते झिजले होते 

त्यांच्यामधल्या संस्काराना देत राहिली दाद माणसे

*

अतूट नाती माया ममता लळा जिव्हाळा दिलाय ज्यांनी 

असल्या त्यांच्या औदार्यातच शोधत होती मोद माणसे

*

बदलत गेला जसा जमाना तशी धारणा बदलत गेली

काळासोबत वावरताना नकळत झाली बाद माणसे

*

ठोकत पाचर काम चांगले विरोधकांचे बंद पाडाण्या

चुकलेल्याना खिजवायाला शोधत बसती सांद माणसे

*

साधकबाधक देत दाखले संशोधक तर ठरून जाती 

पुराव्यातले बाढ पुराणे चिकटवणारी गोंद माणसे

*

थांबवण्याला पडझड इथली हाती काही उरले नाही 

फाजील वेडे नुकसानीचे करू लागली नाद माणसे 

© प्रा. तुकाराम दादा पाटील

मुळचा पत्ता  –  मु.पो. भोसे  ता.मिरज  जि.सांगली

सध्या राॅयल रोहाना, जुना जकातनाका वाल्हेकरवाडी रोड चिंचवड पुणे ३३

दुरध्वनी – ९०७५६३४८२४, ९८२२०१८५२६

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ गावचा निरोप काही येईना… ☆ म. ना. दे. (श्री मयुरेश देशपांडे) ☆

म. ना. दे. (श्री मयुरेश देशपांडे)

? कवितेचा उत्सव ?

☆ गावचा निरोप काही येईना… ☆ म. ना. दे. (श्री मयुरेश देशपांडे) ☆

   गावचा निरोप काही येईना, गावची आठवण काही जाईना 

   हात मायेचे लई भेटले, पदर मायेचा काही भेटेना 

   *

   फायदा अडचणीचा घ्यायला, पुढे आले मदत द्यायला 

   हात ओढणारे लई भेटले, साथ देणारा काही भेटेना 

   *

   संगे बसती तासन तास, बोल बोलती गोड खास 

   टीका करणारे लई भेटले, चुका सांगणारा काही भेटेना 

   *

   यादी पदार्थांची साठ, त्यात इथले पदार्थ आठ

   तूप रोटी लई भेटली, शिळी भाकर काही भेटेना 

   *

   वाढदिवसाला मेजवानी, आले सहकारी ढिगानी 

   गळा येऊन लई भेटले, गळ्यात पडणारे काही भेटेना 

कवी : म. ना. देशपांडे

(होरापंडीत मयुरेश देशपांडे)

+९१ ८९७५३ १२०५९ 

https://www.facebook.com/majhyaoli/ 

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – चित्रकाव्य ☆ असाच रहा बरसता… ☆ सुश्री नीलांबरी शिर्के ☆

सुश्री नीलांबरी शिर्के

?️?  चित्रकाव्य  ?️?

☆ असाच रहा बरसता…  ☆ सुश्री नीलांबरी शिर्के

 आकाशाकडे पाहून

मी हात जोडते आता

 या वर्षा काळामध्ये

 असाच रहा बरसता

*

  तु बरसण्या नेहमी

 गणित ठरलेले असते

 तु तसेच रहा नीत्य

 नाहीतर सारे बिघडते

*

  झाडांची कत्तल झाली

  डोंगरही सपाट केले

  काहींच्या स्वार्थापोटी

  पर्यावरण बिघडू गेले

*

  तुझा बिघडण्या ताल

  हे खरेच सारे ठरले

 कुणब्याचे जीवन सारे

 अनिश्चतेने भरून गेले

*

  दिनरात राबतो कुणबी

  उघड्यावर करी चाकरी

  तव नियमित येण्यानेच

  मिळते तयास भाकरी

*

  शेतकरी कष्टतो म्हणूनी

 सर्व जगताचे भरते पोट

 भूक लागते जगण्याला

 काय  करेल केवळ नोट

*

  पंचतत्वे शरिर बनलेले

  पंचतत्वे चराचर चाले

  पाच तत्वा जोडूनी हात

  म्हणू जोडून राहू सगळे

©  सुश्री नीलांबरी शिर्के

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares
image_print