Tag: #मराठी-कविता

श्री सुनील देशपांडे

 मनमंजुषेतून 

☆ मरणाची घाई… लेखिका : सौ. विदुला जोगळेकर☆ श्री सुनील देशपांडे ☆

फार मरणाची म्हणजे खूप घाई होते हल्ली…

☆

प्रत्येक क्षणावर कशाची तरी मोहर उमटलीच पाहीजे म्हणुन घाई…

क्षण फुकट वाया गेला म्हणुन लगेच गळे काढायची पण घाई…

*

माझ्याजवळ काही आलंय की जे अजुन मलाही नीट नाही उमगलय…

ते पटकन जगाला दाखवायची घाई….

*

जगापर्यंत ते पोहचलंय की नाही हे आजमावायची घाई…

पोहचलं असेल तर त्याचे निकष जाणून घ्यायची घाई….

*

गर्भातल्या श्वासांना डोळे भरुन बघायची घाई….

व्हेंटिलेटरवरच्या श्वासांना निरोप द्यायची घाई….

*

मुखातून पडलेला शब्द अवकाशात विरायच्या आधी पकडायची घाई…

विचारांना अविचाराने बाजुला सारायची घाई….

*

नजरेत दृश्य येताक्षणी कॅमेऱ्यात बंद करायची घाई…

विचाराचा कोंब फुटता क्षणी, कृतीत उतरायची घाई…

*

फळाफुलांना हंगामाआधी पिकवण्याची घाई….

बोन्सायच्या टोपीखाली निसर्ग दडवायची घाई….

*

मे मधला गोडवा जानेवारीतच चाखायची घाई….

बोबड्या बोलांना इंग्रजीत ठासून बसवायची घाई… !

*

चिमखड्या आवाजांना लता /किशोर व्हायची घाई.

बालांना किशोर व्हायची घाई…

किशोरांना यौवनाची चव चाखायची घाई….

*

तर काल उंबरा ओलांडून आलेल्या मुलीला सगळे अधिकार हातात घ्यायची घाई….

तिन्हीसांजेच्या परवच्याला नृत्य / लावणीची घाई…

दिवसभराच्या बुलेटिनला जगाच्या घडामोडी कानावर ओतायची घाई…

*

प्रसंग ऐकताक्षणी शुभेच्छा द्यायची घाई…

श्वास थांबता क्षणी श्रद्धांजली वाहायची सुद्धा घाई… !

*

मुक्कामाला पोहचायची घाई….

*

कामावरुन निघायची घाई…

सिग्नल संपायची घाई….

*

पेट्रोल / डिझेलच्या रांगेतली अस्वस्थ घाई…

सगळंच पटकन उरकायची घाई…

*

आणि स्वातंत्र्यावर थिरकायची घाई…

आठ दिवसांत वजन कमी करायची घाई…

*

महीनाभरात वजन वाढवायची देखील घाई…. !

पाच मीनिटात गोरं व्हायची घाई…

*

पंधरा मिनिटात केस लांब व्हायची घाई…

एक मिनिटात वेदना शमवायची घाई…

*

एनर्जी ड्रिंक पिवून वडीलधाऱ्यानां दमवायची घाई…

साऱ्या या घाईघाईने जीव बिचारा दमुन जाई…

*

भवतालचा काळ / निसर्ग गालात हसत राही….

मिश्कीलपणे माणसाच्या बुद्धीला सलामी देई… !!!

*

घाईघाईने मारलेल्या उड्या

कमी कर रे माणसा थोड्या

बुद्धी पेक्षाही आहे काळ मोठा

कधीतरी जाण वेड्या…

☆

लेखिका : सौ विदुला जोगळेकर.

प्रस्तुती : श्री सुनील देशपांडे 

 फोन :९६५७७०९६४०

 ई मेल : [email protected]

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर ≈

सुश्री नीलांबरी शिर्के

श्री सुहास सोहोनी

 कवितेचा उत्सव 

☆ मन सैतानाचा हात ☆ श्री सुहास सोहोनी ☆

☆

मन सैतानाचा हात —

मन देवाचे पाऊल —

 🌿

मन उफराटे झाले वाघुळ

उलटे लोंबतसे

म्हणे परि माजून, जगत हे

उलटे झाले कसे…

 *

छतास उलटे लटकुन, म्हणते

पशु, पक्षि, माणसे

शीर्षासन कां करुन चालती

धावति, उडती तसे…

 *

काय म्हणावे या मूर्खाला

झाली का बाधा

कोणी धरिले या झाडाला

भूत, प्रेत, समंधा…

 *

देव राक्षसा जखडुन टाकिन

नित्य करी दर्पोक्ती

बलाढ्य आणिक बुद्धिमान मी

अतुल्य माझी शक्ती

 *

शेफारुनिया गर्व चढे कां

मनास उन्मत्त

कोणी मजसम नाही दुसरा

म्हणा कुणीहि प्रमत्त…

* 

उचलुनिया खांद्यावर घ्या रे

मीच लाडका खरा

टाळ मृदुंगा बडवुनि माझा

जयजयकार करा

 *

तोच दुरूनी रेड्यावरुनी

आला यमधर्म

देह न्यावया यमलोकांसी

जैसे ज्याचे कर्म…

 *

यमास बघता थरथरले मन

सैरभैर झाले

देहासंगे मृत्यु मनाचा

ज्ञान जुने स्मरले

 *

साक्षात मृत्यू समोर येता

मनासि फुटला घाम

पोकळ दावे वितळून गेले

मनी उमटला राम…

 *

बलशाली किति झालो तरिही

जन्म नि मृत्यू कुठले

नाहि कधी कक्षेत माझिया

कळुन मला चुकले…

 *

फुटला फटकन् फुगा भ्रमाचा

झाला चोळामोळा

नियती पुढती तनमन दुर्बल

जसा मातिचा गोळा…

🌺

मन राखावे सदा जसे की

पवित्र निर्मळ गंगा

मनामधूनी नित्यचि गावे

विठुच्या गोड अभंगा…

🌺

© श्री सुहास सोहोनी

रत्नागिरी

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

श्री आशिष मुळे

 कवितेचा उत्सव 

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ.उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

डाॅ. निशिकांत श्रोत्री 

 इंद्रधनुष्य 

☆ श्रीमद्‌भगवद्‌गीता — अध्याय १८ — मोक्षसंन्यासयोगः — (श्लोक ४१ ते ५०) – मराठी भावानुवाद ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆

संस्कृत श्लोक… 

ब्राह्मणक्षत्रियविशां शूद्राणां च परन्तप । 

कर्माणि प्रविभक्तानि स्वभावप्रभवैर्गुणैः ॥ ४१ ॥ 

*

गुणांनुसार स्वाभाविक कर्मे मनुष्य आचरितो

कर्मानुसार ब्राह्मण वैश्य शूद्र क्षत्रिय तो ठरतो ॥४१॥

*

शमो दमस्तपः शौचं क्षान्तिरार्जवमेव च । 

ज्ञानं विज्ञानमास्तिक्यं ब्रह्मकर्म स्वभावजम्‌ ॥ ४२ ॥ 

*

निग्रह अंतःकरणाचा इंद्रियांचे करुनी दमन

शुद्ध अंतर्बाह्य धर्मास्तव क्लेश करिती सहन

क्षमा परापराध्यांना आर्जव प्रति देहगात्रमन

अस्तिक ज्ञानी विज्ञानी आचरण ऐसे दैनंदिन

स्वभाव सोज्वळ अंतर्बाह्य नित्याचे हे आचरण

स्वाभाविक ही कर्मे जीवन हे ब्राह्मणाचे लक्षण ॥४२॥

*

शौर्यं तेजो धृतिर्दाक्ष्यं युद्धे चाप्यपलायनम्‌ । 

दानमीश्वरभावश्च क्षात्रं कर्म स्वभावजम्‌ ॥ ४३ ॥ 

*

शौर्य तेज धैर्य दक्षता समरातुनी ना पलायन

दानी ईश्वरभाव स्वाभाविक क्षत्रिय कर्मे जाण ॥४३॥

*

कृषिगौरक्ष्यवाणिज्यं वैश्यकर्म स्वभावजम्‌ । 

परिचर्यात्मकं कर्म शूद्रस्यापि स्वभावजम्‌ ॥ ४४ ॥ 

*

गोपालन कृषि व्यापार स्वाभाविक वैश्यांची कर्मे

सेवा समस्त वर्णांची ही स्वाभाविक शूद्राची कर्मे ॥४४॥

*

स्वे स्वे कर्मण्यभिरतः संसिद्धिं लभते नरः । 

स्वकर्मनिरतः सिद्धिं यथा विन्दति तच्छृणु ॥ ४५ ॥ 

*

रत अपुल्या स्वाभाविक कर्मे परमसिद्धी मनुजा प्राप्त

तुला कथितो कर्माचे गुह्य होईल जयाने भगवत्प्राप्त ॥४५॥

*

यतः प्रवृत्तिर्भूतानां येन सर्वमिदं ततम्‌ । 

स्वकर्मणा तमभ्यर्च्य सिद्धिं विन्दति मानवः ॥ ४६ ॥ 

*

सकल जिवोत्पत्ती होते विश्वव्यापि परमेशापासून

प्राप्ति तयाची मनुजा करता स्वाभाविक कर्मांचे अर्चन ॥४६॥

*

श्रेयान्स्वधर्मो विगुणः परधर्मात्स्वनुष्ठितात्‌ । 

स्वभावनियतं कर्म कुर्वन्नाप्नोति किल्बिषम्‌ ॥ ४७ ॥ 

*

गुणहीन आचरण स्वधर्माचे श्रेष्ठ ना परधर्म गुणी आचरण

पापांचा ना धनी होत तो करिता नियत कर्माचे आचरण ॥४७॥

*

सहजं कर्म कौन्तेय सदोषमपि न त्यजेत्‌ । 

सर्वारम्भा हि दोषेण धूमेनाग्निरिवावृताः ॥ ४८ ॥ 

*

सहज कर्म जरी सदोष असले त्याग तयाचा करू नये

धूम्रव्याप्त अग्नीसम दोषे युक्त कर्मांना त्या सोडू नको ॥४८॥

*

असक्तबुद्धिः सर्वत्र जितात्मा विगतस्पृहः । 

नैष्कर्म्यसिद्धिं परमां संन्यासेनाधिगच्छति ॥ ४९ ॥ 

*

अनासक्त ज्याची बुद्धी नाही वासना काहीही

सन्यासे अधीन आत्मा नैष्कर्म्यसिद्धी प्राप्त होई ॥४९॥

*

सिद्धिं प्राप्तो यथा ब्रह्म तथाप्नोति निबोध मे । 

समासेनैव कौन्तेय निष्ठा ज्ञानस्य या परा ॥ ५० ॥ 

*

ज्ञानयोगांतिमावस्था सिद्धीने ब्रह्मप्राप्ती

संक्षेपाने माझ्याकडुनी जाण सुभद्रापती ॥५०॥

 ☆

मराठी भावानुवाद  © डॉ. निशिकान्त श्रोत्री

एम.डी., डी.जी.ओ.

मो ९८९०११७७५४

श्री सुहास रघुनाथ पंडित

 वाचताना वेचलेले 

☆ “हळवा मोहर” – कवयित्री : शांताबाई शेळके ☆ प्रस्तुती – श्री सुहास रघुनाथ पंडित ☆

(वरील सुंदर पेंटिंग पाहून आठवल्या शांताबाईंच्या काव्यपंक्ती…! — संग्राहक : चंद्रशेखर देशपांडे ) 

☆

या वळणावर वळताना मज

आठवते, की हेच तुझे घर

कोनावरले झाड तेच ते

अजुन ढाळिते हळवा मोहर

*

या वळणावर वळतांना मी 

कितीदा झाले कंपित, कातर

वीज धावली तनूतुनी जरि –

क्षण अडखळले पाऊल आतुर !

*

ओठांवरचे अधीर हासू

धीट लाजही डोळ्यांमधली

पुन्हा पुन्हा मनी घुटमळणाऱ्या

कवितेतील भावोत्कट ओळी –

*

अता न उरले तसले काही

संथ जाहले डचमळुनी जळ

गहन एकदा जे गमले मज

आज तयाचा सहज दिसे तळ

*

वळणावर या वळता तरिही

भरते काही उरी अनावर –

सुन्या मनाच्या भूमीवरती

ढळत राहतो हळवा मोहर !

☆

कवयित्री – शांताबाई शेळके

प्रस्तुती : श्री सुहास रघुनाथ पंडित 

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

सुश्री नीलांबरी शिर्के