मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ विजय साहित्य # 222 ☆ विश्व सुमनांचे…! ☆ कविराज विजय यशवंत सातपुते ☆

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – प्रतिमेच्या पलिकडले ☆ “एल्गार…” ☆ श्री नंदकुमार पंडित वडेर ☆

श्री नंदकुमार पंडित वडेर

? प्रतिमेच्या पलिकडले ?

“एल्गार…” ☆ श्री नंदकुमार पंडित वडेर 

सप्त अधरातून सुर ते निनादले…

समुह गायनातून शब्द पेटून निघाले..

जोश गीताचा अर्थ भावनेचा पेटूनी उठलेला…

अन्यायाला वाचा फुटूनी डोळ्यात अंगार फुललेला…

भडकली माथी गात्रं झाली लालीलाल…

कवितेने फुंकले रान पेटले सारे भवताल..

जो तो करी क्रांतीचाच जयजयकार…

उठा उठा जागे व्हा हिच वेळ आहे…

क्रांतीचे शंख फुंकताच संघटीत होण्याची…

उलथवुनिया देण्या जुलमी सत्तापिसाटा़ंचीं

चेतवूया स्फुल्लिंग मना मनात…

उधळला वारू संघर्षाचा फडकवित

जरीपटका एल्गाराचा…

अटकेपार रोवायाला आता नाही सवड त्याला थांबायला..

घुसळले वारे क्रांतीचे  माणसांचे जग ते हादरले…

अशी ही आहे का बंडखोरीची भावना दडलेली आपल्यात..

आज प्रथमच  मनाला  मनातले स्फुल्लिंग जाणवले…

सप्त अधरातून सुर ते निनादले…

समुह गायनातून शब्द पेटून निघाले..

©  नंदकुमार पंडित वडेर

विश्रामबाग, सांगली

मोबाईल-99209 78470 ईमेल –[email protected]

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ श्रीमद्‌भगवद्‌गीता — अध्याय आठवा — अक्षरब्रह्मयोग — (श्लोक २१ ते २८) – मराठी भावानुवाद ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆

डाॅ. निशिकांत श्रोत्री 

? इंद्रधनुष्य ?

☆ श्रीमद्‌भगवद्‌गीता — अध्याय आठवा — अक्षरब्रह्मयोग — (श्लोक २१ ते २८) – मराठी भावानुवाद ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆

अव्यक्तोऽक्षर इत्युक्तस्तमाहु: परमां गतिम् ।

यं प्राप्य न निवर्तन्ते तद्धाम परमं मम ।।२१।।

*

अव्यक्त जे अक्षर तेचि परमगती

तयासी प्राप्त होता ना पुनर्जन्म गती ॥२१॥

*

पुरुष: स पर: पार्थ भक्त्या लभ्यस्त्वनन्यया ।

यस्यान्त:स्थानि भूतानि येन सर्वमिदं ततम् ।।२२।।

*

सकल भूतांचे वास्तव्य परमात्म्याअंतरी

तयानेच लाभे समस्त विश्वासी पूर्णतापरी 

प्राप्ती तयाची पार्था असावी आंस तुवा अंतरी

समर्पित भक्तीने होतसे प्राप्ती अव्यक्ताची खरी ॥२२॥

*

यत्र काले त्वनावृत्तिमावृत्तिं चैव योगिन: ।

प्रयाता यान्ति तं कालं वक्ष्यामि भरतर्षभ ।।२३।।

*

ज्या काळामध्ये देह त्यागता पुनर्जन्म गती

देहत्यागाचा काळ ज्यात प्राप्तीस्तव परमगती

भरतश्रेष्ठा जाणुनि घ्यावे या कालखंडांना

कथितो तुजला आज मी तुला अगाध या ज्ञाना ॥२३॥

*

अग्निर्ज्योतिरह: शुक्ल: षण्मासा उत्तरायणम् ।

तत्र प्रयाता गच्छन्ति ब्रह्म ब्रह्मविदो जना: ।।२४।।

*

ज्योतिर्मय अग्नी अह शुक्ल उत्तरायण अधिपती 

यांच्या मार्गे देहत्यागुनी ब्रह्मवेत्त्यां होते ब्रह्मप्राप्ती ॥२४॥

*

धूमो रात्रिस्तथा कृष्ण: षण्मासा दक्षिणायनम् ।

तत्र चान्द्रमसं ज्योतिर्योगी प्राप्य निवर्तते ।।२५।।

*

धूम्र निशा कृष्णपक्ष दक्षिणायन देवता अधिपती 

यांच्या मार्गे देहत्यागता फला भोगुनी जन्माला  येती ॥२५॥

*

शुक्लकृष्णे गती ह्येते जगत: शाश्वते मते ।

एकया यात्यनावृत्तिमन्ययावर्तते पुन: ।।२६।।

*

शुक्ल पक्षे मार्गस्थ होता प्राप्ती परम गती 

कृष्ण पक्षे देह त्यागिता  पुनर्जन्माची गती ॥२६॥

*

नैते सृती पार्थ जानन्योगी मुह्यति कश्चन ।

तस्मात्सर्वेषु कालेषु योगयुक्तो भवार्जुन ।।२७।।

*

उभय मार्गांचे तत्व जाणुनी योग्या प्राप्त मोहमुक्ती

योगयुक्त होई अर्जुना निरंतर साधक मम प्राप्ती ॥२७॥

*

वेदेषु यज्ञेषु तप:सु चैव दानेषु यत्पुण्यफलं प्रदिष्टम् ।

अत्येति तत्सर्वमिदं विदित्वा योगी परं स्थानमुपैति चाद्यम् ।।२८।।

*

जाणुनिया हे तत्वगुह्य योगी कर्मफला उल्लंघितो

निःसंशय तो परम पदासी सनातन प्राप्त करितो ॥२८॥

*

ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे श्रीकृष्णार्जुनसंवादे अक्षरब्रह्मयोग नाम अष्टमोऽध्याय: ।।८।।

*

ॐ श्रीमद्भगवद्गीताउपनिषद तथा ब्रह्मविद्या योगशास्त्र विषयक श्रीकृष्णार्जुन संवादरूपी अक्षरब्रह्मयोग नामे निशिकान्त भावानुवादित अष्टमोध्याय संपूर्ण ॥८॥

अनुवादक : © डॉ. निशिकान्त श्रोत्री

एम.डी., डी.जी.ओ.

मो ९८९०११७७५४

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ मातृदिनानिमित्त : जगण्याचा आदर्श ती…. ☆ डॉ.सोनिया कस्तुरे ☆

डॉ.सोनिया कस्तुरे

? कवितेचा उत्सव ?

☆ मातृदिनामित्त : जगण्याचा आदर्श ती….  डॉ.सोनिया कस्तुरे ☆

मी जिथं आहे तिथं

‘ती’ मला सोबत करते;

आता नाही भेटत ती ,

‘तिची’ आठवण साथ देते.

*

‘ती’ जवळ नसली तरी,

मला नेहमीच जवळ वाटते..

प्रत्येक क्षणी मला…

‘तिची’ सोबत भासते.

*

मन माझे दुःखी होते,

तेव्हा “ती” स्वप्नात येते;

हलकं करुन मन माझं,

उत्साह देऊन जाते..

*

माझ्या सुखात खूप हसते,

जखमांवर फुंकर घालते;

कुरवाळतं कुरवाळत ‘ती’,

हळूच मला मिठ्ठीत घेते…

*

‘तिचं’ माझं नातं आईचं

एवढंच वाटेल तुम्हाला…

माझी सगळी नाती ‘ती’ च होती

हे सांगायला आवडेल मला..

*

माझी शक्ती ‘ती’

माझी भक्ती ‘ती’

माझा आधार ‘ती’

खरं तर जगण्याचा आदर्श ‘ती”

*

निरोप ‘तिला’ देताना

सावरता येईना मला..

वाटलं, चितेवरुन उठून यावी,

‘ती’ जीवंत आहे हे सांगायला…

*

तिच्या ताकदीनं “तीनं”

मला खूप चांगल घडवंल…

हृदय विकाराच्या झटक्यानं

क्षणात मला पोरकं केलं..

*

भ्रमात जगणं पटत नाही

तिच्याशिवाय करमत नाही

मग काय करावे सांगा ,

इलाज काही  उरत नाही

*

आपल्या मन, मेंदू , हृदयात

“आई” नेहमीच असते;

अंतानंतरही विश्वव्यापून उरते

‘ती’ आपली  “आई” असते.

© डॉ.सोनिया कस्तुरे

विश्रामबाग, जि. सांगली

भ्रमणध्वनी:- 9326818354

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ मातृदिनानिमित्त : आई… – ☆ सौ. अलका ओमप्रकाश माळी ☆

सौ. अलका ओमप्रकाश माळी

?  कवितेचा उत्सव ?

☆ मातृदिनानिमित्त : आई… – ☆ सौ. अलका ओमप्रकाश माळी ☆

आज म्हणे मदर्स डे असतो..

पण मला सांगा हो आई,

तिची माया एका दिवसापूर्ती कशी असेल?

ती तर अख्खं आयुष्य व्यापून टाकते..

जन्म तर ती देतेच पण जगणं ही शिकवते..

बोट धरून चालायला शिकवणारी..

आणि वेळ पडतातच

समाजरुपी  सागरात एकट्याला सोडणारी..

तिच तर असते अवघ्या जगाची जननी..

तिच असते पहिली गुरू..

आणि तिच असते एक विद्यापीठ..

तिच्या असण्याने जगाला आधार असतो..

तिच जाणं मात्र पोरक करून जातो ..

तिच्या सावलीत ना कुठली

धग लागते ना पाऊस वारा..

तिच्या मायेच्या पंखाखाली 

रोज बरसतात जणू अमृतधारा..

माय, आई, मम्मी, अम्मा, मॉम

नावानी जरी रूप बदललं..

तरी ममतेचा झरा तोच असतो..

प्रत्येक रुपात भेटलेला साक्षात ईश्वर असतो..

अख्खं जगच जिच अस्तित्व असत..

तिच्यासाठी एक दिवस कसा पुरेल..

रोजच तिचं महत्व थोड जरी 

जाणल तरी आयुष्य सुखाने सरेल..

नकोत कसले डे नकोत कसले सोहळे..

नित्य तिची काळजी घेऊ हेच होईल

सार्थक आपल्या जन्माचे..

ना दिसोत वृध्दाश्रम

ना नकोत कुठल्या संधिछाया..

दिलेल्या प्रेमाला तुमच्या

जन्माला सार्थ केलत,

तरी बहोत पा लिया..

कुठलीच माता एकटी नसावी..

तिच्या आयुष्याची संध्याकाळ

 सुखात जावी..

येवढं जरी जमवलं तरी खूप आहे..

वृद्धश्रमात वाट पाहणारे  डोळे               

    मिटन्या आधी हाकेला ओ द्यारे..

नकोत कुठले डे आणि नकोत सोहळे..

आयुष्याच्या संध्याकाळी तिला

मिळो आनंदी गोकुळ सारे..

एकच मागणे मागते रे ईश्वरा..

सुखी ठेव प्रत्येक जननी, माता..

काळजी तिचं वाहते अख्ख्या जगाची सर्वथा..

© सौ. अलका ओमप्रकाश माळी

मोब. 8149121976

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ मातृदिनानिमित्त : …म्हणजे आई… ☆ श्री शरद कुलकर्णी ☆

श्री शरद कुलकर्णी

? कवितेचा उत्सव ?

☆ मातृदिनानिमित्त : …म्हणजे आई… ☆ श्री शरद कुलकर्णी ☆

सुखाच्या सावलीच वैश्विक

परिमाण आणि वेदनेच

वैयक्तिक अविष्करण

म्हणजे आई.

 

पहिल्या उच्चारा पासून अंतिम

श्वासापर्यंतची  सहवेदना,

संवेदना म्हणजे आई.

 

ज्ञानेश्वर माउली, विठु माउली

ही उच्च पदाची पदवी,

म्हणजे आईच.

© श्री शरद  कुलकर्णी

मिरज

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – वाचताना वेचलेले ☆ अपूर्ण कविता … कवी : श्री पुनीत मातकर ☆ प्रस्तुती :सौ. रेखा जांबवडेकर ☆

📖 वाचताना वेचलेले 📖

☆ अपूर्ण कविता … कवी : श्री पुनीत मातकर ☆ प्रस्तुती :सौ. रेखा जांबवडेकर 

शाळा सुटल्याच्या दीर्घ घंटेचा

आवाज विरत नाही, तोच

सुसाट वेगानं मी पोहोचायचो

घराच्या दारात…

*

पाठीवरलं दप्तर फेकून

घोड्यागत उधळत

पोहोचायचो मैदानात,

मस्तवाल बैलासारखा

धूळमातीत बेभान होऊन

मिरवत राहायचो स्वतःचं

पुरुष असणं..

*

तीही यायची शाळेतून..

चार रांजण पाणी…

घरअंगणाची झाडलोट…

देव्हा-यातला दिवा लावून

ती थापायची गोल भाक-या

अगदी मायसारखीच

अन् बसून राहायची उंब-यावर..

रानातून माय येईस्तोवर

*

ती चित्रं काढायची..

रांगोळ्या रेखायची..

भुलाबाईची गाणी अन्

पुस्तकातल्या कविता

गोड गळ्यानं गायची….

धुणंभांडी..सडा सारवण

उष्टं खरकटं..सारं मायवानीच करायची

*

मी पाय ताणून निजायचो,

ती पुस्तक घेऊन बसायची….

दिव्याच्या वातीत उशिरापर्यंत…

*

एकाच वर्गात असून मास्तर

माझा कान पिळायचे

कधीकधी हातानं….

कधी शब्दानं …

“बहिणीसारखा होशील तर

आयुष्य घडवशील…” म्हणायचे,

मग करायचो कागाळ्या

मायजवळ…

*

मॕट्रिकचा गड

मी चढलो धापा टाकत..

तिनं कमावले मनाजोगते गुण,

बाप म्हणला

दोघांचा खर्च नाही जमायचा

त्याला शिकू दे पुढं…

टचकन डोळ्यात आलेलं पाणी

तसंच मागं परतवत

ती गुमान बाजुला झाली

पाठच्या भावाच्या रस्त्यातून…

*

ती शेण गोव-या थापत राहिली..

मायसंगं रानात रापत राहिली

काटे तणकट वेचत राहिली…

बाईपण आत मुरवत राहिली

*

तिच्या वाट्याचा घास घेऊन

मीही चालत राहिलो

पुस्तकांची वाट… 

कळत गेलं

तसं सलत राहिलं

तिनं डोळ्यातून परतवलेलं

पाणी…

*

तिला उजवून बाप

मोकळा झाला..

मायला हायसं वाटलं..

मी मात्र गुदमरतो अजूनही

अव्यक्तशा

ओझ्याखाली…

*

दिवाळी..रसाळी..राखीला

ती येत राहते

भरल्या मनानं..

पाठच्या भावाच्या वैभवानं हरखते..

बोटं मोडून काढते दृष्ट..

टचकन आणते डोळ्यात पाणी..

पाठच्या भावासाठी

जाताना पुन्हा सोडून जाते..

मनभरून आशीर्वाद…

*

ती गेल्यावर मी हुरहुरत राहतो

ज्योतीसारखा

जिच्या उजेडात ती

उशीरापर्यंत वाचायची पुस्तकं ,

पाठ करायची कविता…

जिची कविता राहिली माझ्यासाठी अपूर्ण….

कवी: श्री.पुनीत मातकर

गडचिरोली

प्रस्तुती :सौ. रेखा जांबवडेकर

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

 

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – चित्रकाव्य ☆ मोगर परडी… ☆ सुश्री वर्षा बालगोपाल ☆

सुश्री वर्षा बालगोपाल

?️?  चित्रकाव्य  ?️?

? मोगर परडी?  सुश्री वर्षा बालगोपाल 

हिरव्या पानात

सुगंधी दरवळ

घमघमाटला

मोगरा निर्मळ

*

मोहवते मला

मोगा-याची झाडी

हिरव्या साडीस

सुगंधी ती खड़ी

*

तुझ्याच हाताने

मोगरा माळला

अंतरात माझ्या

दर्या उफाळला

*

तुलाही आवडे

त्याचा तो सुगंध

प्रतीक प्रेमाचे

करीतसे धुंद

*

स्वतः चा तो गंध

आला उधळीत

गुण द्यावे सर्वां

जगाला सांगीत

*

द्यावा मोद जगा

भरून दुथडी

आयु कर देवा

मोगर परडी

© सुश्री वर्षा बालगोपाल

मो 9923400506

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – मराठी कविता ☆ कवितेच्या प्रदेशात # 230 ☆ मातृदिनानिमित्त : आई गेल्यावर… ☆ सुश्री प्रभा सोनवणे ☆

सुश्री प्रभा सोनवणे

? कवितेच्या प्रदेशात # 230 ?

☆ मातृदिनानिमित्त : आई गेल्यावर… ☆ सुश्री प्रभा सोनवणे ☆

आई गेल्यानंतर..

तिचं कपाट आवरताना,

किती सहजपणे टाकून दिल्या..

तिने  अनेक वर्षे जपून ठेवलेल्या तिच्या वस्तू,

जुनी पत्रे..लग्नपत्रिका…कागदपत्रे…जुने फोटो..विणकामाच्या सुया ..लोकर आणि बरेच काही सटर फटर…. जे तिला खुप महत्वाचे वाटत  असावे!

 

तिच्या माहेरच्यांनी दिलेल्या,

त्या लाकडी कपाटाला नेहमीच कुलुप असायचे !

होते त्यात काहीतरी खुप जपून जपून ठेवलेले…

कादंब-या, पाकशास्र, भरतकाम विणकामाची दुर्मिळ पुस्तके….

एक सुलट एक उलट करता करता…संपून गेले आयुष्य!

 

आत्यांनी विचारले,जुन्या आठवणी  काढत…

“वहिनीं ची भावगीतांची पुस्तके आहेत का?,त्या म्हणून दाखवायच्या त्यातली गाणी…”

 

हाती लागलेल्या, “गोड गोड भावगीते” या पुस्तकांवर तिच्या लग्नाची तारीख… कुणीतरी लग्नात भेट दिलेला भावगीतांचा संच… मुखपृष्ठावर बासरी वाजवणारा कृष्ण…  शेजारी राधा… राधेच्या हातावर स्वर्गीय पक्षी!

 

आतल्या पानांवर… वाटवे, पोवळे, नावडीकर, शांता आपटे, माणिक वर्मा, मधुबाला जव्हेरी, ज्योत्स्ना भोळे… यांचे तरूण चेहरे आणि गाणी…

 

एक भला मोठा कालखंड बंदिस्त करून ठेवलेला त्या लाकडी कपाटात !

कपाटातल्या सा-याच भावमधूर स्मृती….किती विसंगत तिच्या वास्तवाशी!

कपाटात कोंडलेले… डाचत होते बहुधा तिला आतल्या आत  !

 

आईचे कपाट आवरताना…

बरेच काही समजले तिच्या अंतर्मनातले….!

 

राधेच्या हातावरचा स्वर्गीय पक्षी,

पंख पसरून तसाच स्थिर….गेली कित्येक वर्षे!

आईचा प्राणपक्षी दूर…दिगंतरा….    !

 

सत्तावन्न वर्षाच्या सासरच्या वास्तव्यातली…फडफड…तडफड….शांत…!

 

आई गेल्यानंतर पाहिले,

कित्येक वर्षे गोठविलेले कपाटातले बंदिस्त विश्व !

आता मनात एक रूखरुख….

किती सहजपणे टाकून दिले आम्ही, तिला महत्वाचे वाटणारे बरेच काही!

(आई गेली. ….तेव्हा ची कविता)

© प्रभा सोनवणे

संपर्क – “सोनवणे हाऊस”, ३४८ सोमवार पेठ, पंधरा ऑगस्ट चौक, विश्वेश्वर बँकेसमोर, पुणे 411011

मोबाईल-९२७०७२९५०३,  email- [email protected]

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ.उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ हसरा वैशाख… ☆ श्रीशैल चौगुले ☆

श्रीशैल चौगुले

? कवितेचा उत्सव ?

☆ हसरा वैशाख ☆ श्रीशैल चौगुले ☆

वैशाख हसतो

सत्य वाटते का ?

वैशाख,हसतोच हसतो

असत्य का वाटावे ?

बहावा-गुलमोहर फुलतो

कुठेतरी निर्मळ झरा वहातो

पाणंद झाडातून कोकिळ गातो

तापल्या मातीस आम्रतरु बिलगू पहातो

वैशाख हसतोच.

मनात आठवणी उदास भासती

रणरण उन्हाचे निसर्गही सोसती

तरी सांजवेळी डुंबताना दिवस रंगतो

वैशाख हसतोच हसतो

हे निर्विवाद सत्य….!

© श्रीशैल चौगुले

मो. ९६७३०१२०९०.

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares