मराठी साहित्य – साप्ताहिक स्तम्भ ☆ कवितेच्या प्रदेशात # 94 ☆ आत्मसाक्षात्कार – भाग -1 ☆ सुश्री प्रभा सोनवणे

सुश्री प्रभा सोनवणे

(आप  प्रत्येक बुधवार को सुश्री प्रभा सोनवणे जी  के उत्कृष्ट साहित्य को  साप्ताहिक स्तम्भ  – “कवितेच्या प्रदेशात” पढ़ सकते  हैं।)

 

☆ साप्ताहिक स्तम्भ – कवितेच्या प्रदेशात # 94☆

☆ आत्मसाक्षात्कार – भाग -1 ☆ 

आम्ही कुलिनांच्या कन्या

महाराष्ट्र साहित्य परिषदेच्या सभागृहात अखिल भारतीय महिला दिनाच्या निमित्ताने साहित्यदीप संस्थेचं  कवयित्री  संमेलन होतं, सूत्रसंचालन कवयित्री मृणालिनी कानिटकर जोशी करत होती.. मृणालिनी प्रत्येक कवयित्री ची ओळख करून देताना ज्येष्ठ कवयित्रींच्या कवितेतील ओळींचा आधार घेऊन त्या कवयित्रीच्या व्यक्तिमत्वाची ओळख करून देत होती.

मृणालिनीची निवेदनाची ही पद्धत खुपच छान  होती, ती कवितेविषयी न बोलता  कवयित्री विषयी बोलत होती…..माझ्या विषयी बोलताना  ती म्हणाली, प्रभा ताईंना पाहून मला पद्मा गोळेंच्या ओळी  आठवतात, “आम्ही कुलिनांच्या कन्या, चाफेकळ्या पानाआड…….”

मी सुखावले आणि आयुष्याचं  सिंहावलोकन करू लागले….

माझा जन्म सधन शेतकरी-बागाईतदार कुटुंबातला शहाण्णव कुळी मराठा घराणं, आजोबांची पंचक्रोशीत पत प्रतिष्ठा होती. वडील वर्षानुवर्षे गावचे पोलिस पाटील होते. खरंतर आम्ही नगर जिल्ह्यातील पारनेर तालुक्यातल्या वडनेर या गावचे वतनदार पण आजोबांची बहिण पुणे जिल्ह्यातील शिरूर तालुक्यातल्या पिंपरी -वाघाळे या गावातील सरदार पवार यांची पत्नी, सरदार पवार देवास(म.प्र.) येथे वास्तव्य करून होते पण पतिनिधनानंतर आजोबांची बहिण (आम्ही त्यांना मासाहेब म्हणत असू.) त्या त्यांच्या वतनाच्या जमीनी असलेल्या वाघाळे -पिंपरी या गावात आल्या, पवारांचे मामा म्हणून सगळे गाव आजोबांना मामा म्हणत असे. बहिणीच्या गावला आजोबांनी आपली कर्मभूमी मानली, तिथे स्वकष्टाने शेकडो एकर जमीन खरेदी करून तिथे फळांच्या बागा लावल्या. माझा जन्म झाला तो काळ खुप वैभवशाली, ऐश्वर्यसंपन्न काळ होता. आजोबांच्या तीन बहिणी देवास, बडोदा, सूरत येथे राजघराण्यातल्या सूना , माझ्या दोन आत्याही देवास व बडोदा येथील संस्थानिकांच्या घरातच नांदत होत्या.

जमीन जुमला, गाई म्हशी, घोडे, मोठा दगडीवाडा, नोकर चाकर अशा सरंजामशाही वातावरणातला माझा जन्म !त्या गावातला आमचा रूबाब काही वेगळाच होता….पण ते एक लहान  खेडेगाव असल्यामुळे चौथी पर्यंतच शाळा होती म्हणून आम्हा मुलांच्या शिक्षणासाठी माझी  आई माझ्या माँटेसरी पासून पुण्यात आम्हा सख्ख्या चुलत पाच भावंडांना घेऊन  बि-हाड करून राहिली होती.

आम्ही सुट्टीत गावाकडे जात असू, आमच्या वाड्याच्या शेजारी  एक गुजराती कुटुंब रहात होतं, त्यांचं किराणा मालाचं छोटसं दुकान होतं, त्या कुटुंबातल्या चंपा आणि शांतू या मुली वयाने माझ्या पेक्षा मोठ्या होत्या पण मी त्यांच्या घरी जात असे आणि त्या हंड्यावर हंडे घेऊन पाणी आणायला विहिरीवर जात त्याचं मला खुप कौतुक वाटत असे. त्या ओढ्यावर कपडे धुवायला चालल्या की मीही त्यांच्या बरोबर ओढ्यावर जाऊन पाण्यात खेळत असे, एकदा चंपा, शांतू बरोबर ओढ्यावर गेले असताना आमची मोलकरीण कमल मला बोलवायला आली, घरी आल्यावर आजीने समज दिली, “त्या चंपा शांतू बरोबर जात जाऊ नको, गावातले लोक नावं ठेवतील, मोठ्या घरची पोरगी ओढ्यावर हिंडती!”

मृणालिनी कानिटकर म्हटल्या प्रमाणेच, मी जन्माने कुलिनांच्या घरातली कन्या होते हे नक्की!

…….त्याचे फायदे तोटेही अनुभवले

© प्रभा सोनवणे

“सोनवणे हाऊस”, ३४८ सोमवार पेठ, पंधरा ऑगस्ट चौक, विश्वेश्वर बँकेसमोर, पुणे 411011

मोबाईल-९२७०७२९५०३,  email- [email protected]
≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – मीप्रवासीनी ☆ मी प्रवासिनी  क्रमांक-६ – सौंदर्य संपन्न आणि संशोधक क्रोएशिया ☆ सौ. पुष्पा चिंतामण जोशी

सौ. पुष्पा चिंतामण जोशी

✈️ मीप्रवासीनी ✈️

☆ मी प्रवासिनी  क्रमांक-६ – सौंदर्य संपन्न आणि संशोधक क्रोएशिया ☆ सौ. पुष्पा चिंतामण जोशी ☆ 

टर्की एअरलाइन्सने ऑस्ट्रिया इथे पोहोचलो. ऑस्ट्रियाहून बसप्रवास करून क्रोएशियाची राजधानी झाग्रेब इथे गेलो.  क्रोएशिया हा मध्य युरोपमधील एक छोटासा, सौंदर्यसंपन्न  देश आहे. झाग्रेब हे त्याच्या राजधानीचे शहर सावा नदीच्या काठी एका डोंगररांगांच्या पायथ्याशी वसले आहे.

रोमन काळापासून हे ऐतिहासिक महत्त्वाचे शहर आहे. गाईड बरोबर जुन्या शहराचा फेरफटका केला. एका मोठ्या चौकाच्या  सभोवताली असलेल्या आकर्षक दुकानांतून लोकांची खरेदी चालली होती. खाण्यापिण्याचा आनंद घेणाऱ्यांची गर्दी उसळली होती. पुढील चौकात झाग्रेब शहराचा तेरा चौरस मीटर लांब रुंद असलेला मिश्रधातूमध्ये बनविलेला नकाशा बघायला मिळाला. एका दगडी वेशीच्या कमानदार,उंच दरवाजातून आत गेल्यावर चौदाव्या शतकात बांधलेले सेंट मार्क चर्च दिसले. याचे उतरते छप्पर अतिशय देखणे आहे. छपरावर छोट्या छोट्या लाल व हिरवट टाईल्स चौकटीमध्ये बसविलेल्या आहेत. उजव्या बाजूला लाल-पांढऱ्या टाइल्सचे सोंगट्यांच्या पटासारखे डिझाईन आहे. यापुढे हिरवट रंगाच्या टाईल्स वर तीन सिंह  लाल टाइल्स मध्ये आहेत. चर्चच्या सभोवतालच्या उंच कोनाड्यात बारा धर्मगुरू दगडावर कोरलेले आहेत. हिरव्या सोनेरी रंगाच्या टाईल्सचा बेल टॉवर शोभिवंत दिसतो. एकोणिसाव्या शतकात इथे मोठा भूकंप झाला पण सुदैवाने बेल टॉवर अबाधित राहिले.

‘मार्शल टिटो स्क्वेअर’हा झाग्रेबमधील सर्वात मोठा चौक आहे.रुंद रस्ते, पुतळे, कारंजी, रेस्टॉरंटस्, मॉल्स रंगीबेरंगी फुलांनी सजलेल्या छोट्या बागा यामुळे हा चौक शोभिवंत दिसतो. रस्त्याच्या कडेला असलेल्या अनेक दुकानातून क्रोशाचे विणकाम असलेल्या सुंदर लेस, रुमाल, ड्रेस नजाकतीने मांडले होते. तऱ्हेतऱ्हेचे टाय होते. गाईडने सांगितले की नेकटाय आणि फुटबॉल यांची सुरुवात क्रोएशियाने केली.

झाग्रेबपासून साधारण दोन तासांवर ‘प्लिटविक लेक्स नॅशनल पार्क’ आहे.  अनेक डोंगर, दर्‍या, नद्या, धबधबे, सरोवरे असलेला हा एक खूप मोठा नैसर्गिक विभाग आहे. २९५ चौरस किलोमीटरच्या परिसरात पसरलेला प्लिटविक लेक्स परिसर फार प्राचीन काळापासून म्हणजे हिमयुगानंतर अस्तित्वात आला असे शास्त्रज्ञ म्हणतात. हा संपूर्ण विभाग चुनखडीच्या डोंगरांनी व्यापलेला आहे. या खडकांची सतत झीज होत असते. त्यामुळे डोंगर उतारावर अनेक घळी तयार झाल्या आहेत. त्यातून जलधारा कोसळत असतात. त्यांचे अनेक लहान-मोठे तलाव तयार झाले आहेत. निळ्या-हिरव्या रंगाचं गहिरं पाणी आणि त्यात तरंगणारी पांढऱ्या स्वच्छ कापसाच्या ढगांची प्रतिबिंबे मोहक दिसतात.

गाईड बरोबर जंगलातील थोडी पायवाट चालून एका छोट्या दोन डब्यांच्या रेल्वेत बसलो. दोन्ही बाजूंना बर्च, पाइन, ओक अशा सूचिपर्णी वृक्षांचे घनदाट जंगल होते. पाच मिनिटात गाडीतून उतरून परत चालायला सुरुवात केली. अनेक पायर्‍यांची चढ-उतर केली. छोट्या जंगलवाटेमधून ठिकठिकाणी निळ्या हिरव्या रंगांचे तलाव आणि त्यात अनेकांगांनी उड्या मारणारे असंख्य धबधबे यांचे नेत्रसुखद दर्शन होत होते. निसर्गाला अजिबात धक्का न लावता हे पायी चालण्याचे मार्ग तयार केले आहेत. वर्षानुवर्षे या चुनखडीच्या डोंगरांमधील कॅल्शिअम विरघळल्यामुळे ते सच्छिद्र झाले आहेत. या सातत्याने होणार्‍या प्रक्रियेमुळे या डोंगरातून येणारे झरे, धबधबे यांचा प्रवाह बदलत राहतो. वाहून गेलेल्या कॅल्शिअमचे पुन्हा लहान-मोठे दगड, बंधारे बनतात. त्यामुळे पाण्याच्या प्रवाहाचा ओघ बदलत राहतो. मोठे धबधबे निर्माण होतात. इथल्या लहान-मोठ्या सोळा सरोवरांपैकी एका सरोवरातून यांत्रिक बोटीतून फेरफटका मारला. किनाऱ्याजवळील मातकट रंगाच्या पाण्यातून बोट निळसर हिरव्या नितळ पाण्यात शिरली. किनाऱ्यावरील उंच, हिरव्या वृक्षांची छाया त्यात हिंदकळू लागली. गार गार वाऱ्याने शिरशिरी भरली होती. चालून चालून पाय दमले होते पण डोळे आणि मन तृप्त झाले होते.

घनदाट सूचिपर्ण वृक्षराजी आणि अनेक प्रकारच्या ऑर्किड्सनी समृद्ध अशा इथल्या जंगल दऱ्यांमध्ये जैवसमृद्धी आहे. अनेक प्रकारची फुलपाखरे, विविध पक्षी, वटवाघळे, तपकिरी अस्वल आणि अन्य वन्य प्राणी यांच्या नैसर्गिक सहजीवनाचे अस्तित्व कसोशीने जपलेले आहे वृक्षांच्या जुन्या ओंडक्यांचा उपयोग करुन त्यापासून लाकडी बाके, कडेचे लाकडी कंपाउंड, उपहारगृहांचे लाकडी बांधकाम, पाय वाटेवरून घसरू नये म्हणून बसविलेल्या लाकडाच्या गोल  चकत्या सारं तिथल्या निसर्गाशी एकरूप होणारं आहे. ट्रेकिंग, सायकलिंग, केबल कार,बोट रोईंग अशा अनेक प्रकारांनी धाडसी तरुणाई इथल्या निसर्ग वैभवाचा मुक्त आनंद घेत होती. प्लिटविक लेक्स नॅशनल पार्कला युनेस्कोने १९७९ साली वर्ल्ड नॅचरल हेरिटेज…. जागतिक नैसर्गिक वारसा संपत्ती असा दर्जा दिला आहे .

क्रोएशियाला शास्त्रीय संशोधनाची महान परंपरा आहे. आज दैनंदिन व्यवहारात आपण अनेक गोष्टींचा सहजतेने वापर करतो त्यातील कितीतरी महत्त्वाचे शोध येथील जगप्रसिद्ध शास्त्रज्ञ निकोला टेस्ला ( Nikola Tesla १८५६–१९४३) यांनी लावले आहेत. त्यांची प्रयोगशाळा व ऑफिस असलेली इमारत झाग्रेब इथे बघायला मिळाली.

जगप्रसिद्ध शास्त्रज्ञ थॉमस एडिसन यांनी ज्यावेळी इलेक्ट्रिसिटीमध्ये डायरेक्ट करंटचा (DC ) शोध लावला त्याच वेळी निकोला टेस्ला यांनी अल्टरनेटिंग इलेक्ट्रिक करंटचा (AC ) शोध लावला. त्यामुळे इलेक्ट्रिकच्या  वापरामध्ये सुरक्षितता, सहज वहन व किमतीमध्ये बचत झाली. नुसते बटण दाबून इलेक्ट्रिकचे दिवे लावताना आपण निकोला टेस्ला यांची आठवण ठेवली पाहिजे. टीव्ही चॅनल्स बदलताना, एसी लावताना आपण रिमोट कंट्रोलचा वापर करतो त्याचे संशोधन निकोला टेस्ला यांचेच. फ्रीज, मिक्सर, वाशिंग मशीन, हेअर ड्रायर अशा अनेक वस्तू ज्यावर चालतात त्या इलेक्ट्रिक मोटरचा शोध टेस्ला यांनीच लावला. रेडिओचा शोध प्रथम मार्कोनी यांच्या नावावर होता. पण हा शोध टेस्ला यांनीच प्रथम लावल्याचे सिद्ध होऊन १९४ ३ साली त्यांना या संशोधनाचे पेटंट देण्यात आले. थर्मास, गॅस लायटर हेही त्यांचेच संशोधन!

त्यांच्या सन्मानार्थ इलेक्ट्रिक कारला टेस्ला असे नाव देण्यात आले आहे.

विसाव्या शतकापासून क्रोएशिया उद्योगधंदे, व्यापार, शैक्षणिक संस्था, दळणवळणाची साधने यांतही आघाडीवर राहिले आहे .मोठ्या पुलांची बांधणी, सस्पेन्शन ब्रिज, टर्बाइन्स, पॅरॅशूट जम्पिंग, आपण वापरत असलेले चष्मे हे संशोधन क्रोएशियातील शास्त्रज्ञांचे आहे. टीव्हीची सॅटॅलाइट डिश, असे अनेक महत्त्वाचे शोध लावले फाउंटन पेन चा शोध लावणारे पिकाला मास्टरयांच्या नावाची पेन फॅक्टरी अजूनही झाग्रेब मध्ये आहे .एमपी थ्री चा शोध इथलाच. क्रोएशियाच्या नवीन पिढीनेही हा वारसा पुढे नेला आहे. कार पार्किंग बाय टेक्स्ट मेसेज, सोलर पाॅवरवर चालणारा मोबाईल चार्जर बनविले आहेत. फेरारी, पोर्शे अशा कंपन्यांशी स्पर्धा करणारी इलेक्ट्रिक कार कंपनी झाग्रेब पासून जवळच आहे. केवळ 45 लाख लोकसंख्या असलेल्या या देशातील संशोधन निश्चितच कौतुकास्पद आहे.

© सौ. पुष्पा चिंतामण जोशी

जोगेश्वरी पूर्व, मुंबई

9987151890

≈संपादक–श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

हिन्दी साहित्य – साप्ताहिक स्तम्भ ☆ सुश्री नीलम सक्सेना चंद्रा जी का काव्य संसार # 80 ☆ जो मिला, सो मिला ☆ सुश्री नीलम सक्सेना चंद्रा

सुश्री नीलम सक्सेना चंद्रा

(सुश्री नीलम सक्सेना चंद्रा जी सुप्रसिद्ध हिन्दी एवं अङ्ग्रेज़ी की  साहित्यकार हैं। आप अंतरराष्ट्रीय / राष्ट्रीय /प्रादेशिक स्तर  के कई पुरस्कारों /अलंकरणों से पुरस्कृत /अलंकृत हैं । सुश्री नीलम सक्सेना चंद्रा जी का काव्य संसार शीर्षक से प्रत्येक मंगलवार को हम उनकी एक कविता आपसे साझा करने का प्रयास करेंगे। आप वर्तमान में एडिशनल डिविजनल रेलवे मैनेजर, पुणे हैं। आपका कार्यालय, जीवन एवं साहित्य में अद्भुत सामंजस्य अनुकरणीय है।आपकी प्रिय विधा कवितायें हैं। आज प्रस्तुत है  आपकी एक भावप्रवण कविता “जो मिला, सो मिला । )

आप निम्न लिंक पर क्लिक कर सुश्री नीलम सक्सेना चंद्रा जी के यूट्यूब चैनल पर उनकी रचनाओं के संसार से रूबरू हो सकते हैं –

यूट्यूब लिंक >>>>   Neelam Saxena Chandra

☆ साप्ताहिक स्तम्भ ☆ सुश्री नीलम सक्सेना चंद्रा जी का काव्य संसार # 80 ☆

☆ जो मिला, सो मिला ☆

चाहत थी कितनी , ग़मगुसार ना मिला

होना हो जो सो हो, किसी से क्या गिला

 

घाव सारे धो दिए, मिटा दिए निशान

जो फिर घाव दिखा, उसको मैंने सिला

 

दुनिया घूम डाली, क़रार था रूह में

सहलाया प्यार से, चाहत का फूल खिला

 

जिगर की डालियों पर. बहार ही बहार है

शुरू हो गया जैसे कोई, प्यार का सिलसिला

 

ग़मगुसार की चाहत नहीं, न ही कोई आहट

क़ुबूल किया मुस्कुराकर, जो भी मुझे मिला

 

© नीलम सक्सेना चंद्रा

आपकी सभी रचनाएँ सर्वाधिकार सुरक्षित हैं एवं बिनाअनुमति  के किसी भी माध्यम में प्रकाशन वर्जित है।

संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडल (हिन्दी) – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव ‘विनम्र’/श्री जय प्रकाश पाण्डेय  ≈

Please share your Post !

Shares

हिन्दी साहित्य – कविता ☆ सकारात्मक कविता – विरासत ☆ श्री हेमन्त बावनकर

हेमन्त बावनकर

☆ सकारात्मक कविता – विरासत ☆ हेमन्त बावनकर 

( एक सच्ची घटना से प्रेरित )

एक कोरोना संक्रमित

पिच्यासी वर्षीय बुजुर्ग ने

अपनी बेड

एक कोरोना संक्रमित युवा को

यह कह कर दे दी कि –

“ मैं तो अपनी जिंदगी जी चुका

और

इस नौजवान के सामने सारी जिंदगी पड़ी है”

 

तीन दिन बाद

वे संसार से चले गए

और

दे गए विरासत में काफी कुछ

जिसको लौटाया नहीं जा सकता

बस

दिया जा सकता है

अगली पीढ़ी को

विरासत में।

 

© हेमन्त बावनकर, पुणे 

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडल (हिन्दी) – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव ‘विनम्र’/श्री जय प्रकाश पाण्डेय  ≈

Please share your Post !

Shares

हिन्दी साहित्य – साप्ताहिक स्तम्भ ☆ श्रीमति सिद्धेश्वरी जी का साहित्य # 86 – लघुकथा – माता का भंडारा ☆ श्रीमति सिद्धेश्वरी सराफ ‘शीलू’

श्रीमती  सिद्धेश्वरी सराफ ‘शीलू’

(संस्कारधानी जबलपुर की श्रीमति सिद्धेश्वरी सराफ ‘शीलू’ जी की लघुकथाओं, कविता /गीत का अपना संसार है। । साप्ताहिक स्तम्भ – श्रीमति सिद्धेश्वरी जी का साहित्य  शृंखला में आज प्रस्तुत है  “लघुकथा – माता का भंडारा।  यह एक प्रेरणास्पद एवं अनुकरणीय कथानक है। इस महामारी में ऐसे प्रसंगों पर संवेदनशील निर्णय जरूरतमंदों के लिए सहायक ही नहीं होते अपितु समाज के सामने एक अनुकरणीय उदहारण भी होते हैं।  इस सार्थक रचना के लिए श्रीमति सिद्धेश्वरी सराफ जी की लेखनी को सादर नमन। ) 

☆ श्रीमति सिद्धेश्वरी जी  का साहित्य # 86 ☆

? लघुकथा – माता का भंडारा ?

 

सिटी से दूर छोटी सी सुंदर कालोनी।

सभी लोग मिल जुल कर रहते थे होली हो, दीवाली हो, जगराता हो, बड़ा दिन हो, ईद हो या फिर कोई भी त्यौहार सभी मिलजुल कर मनाते थे।

अभी नवरात्रि का पर्व धूम-धाम से चल रहा था। चारों तरफ माता रानी के जयकारे लगाये जा रहे थे। विषम परिस्थितियो के कारण सभी बहुत उदास और घबराए हुए थे।

सारे विश्व में फैला हुआ कोरोना का भयानक मंजर से सभी सिहरे हुए थे। बस एक ही प्रार्थना दुआ आ रही थी कि किसी तरह कोरोना महामारी से रक्षा करो माता।

कालोनी में हर साल माता का भंडारा होता था। सभी बातें कर रहे थे कि इस बार क्या करें??? सभी का मन उदास था। मन भी नहीं मान रहा था कि भंडारा कराएं या नही कराए और कराए तो कोरोना का डर सता रहा था।

स्थिति को देखते हुए भंडारा नहीं करने का निर्णय लिया गया। यह आपस में बातचीत हो रही थी और यही चर्चा का विषय बना हुआ था।

एक फल वाला दादा कालोनी में रोज फल  लेकर आता था। बेचते-बेचते वह कालोनी में सभी को पहचानने लग गया था। कालोनी वाले भी वर्षों से उसको जान पहचान रहे थे।

उसके घर में उसकी पत्नी थी। बेटी को विवाह कर चुका था। लाकडाउन की वजह से वह दो चार दिनों से फेरी नहीं लगा रहा था। कालोनी में बातचीत हो रही थी कि दादा फल लेकर नहीं आ रहा हैं। कालोनी से थोड़ी दूर में वह अपनी पत्नी के साथ झुग्गी झोपड़ी बनाकर रहता था।

यह चर्चा काचल ही रही थी कि दादा ठेले में दो दर्जन केला लेकर आते हुए दिखाई दिया।

वह बहुत परेशान दिख रहा था। पूछने पर बताया कि… कहीं से कोई पैसे का इंतजाम नहीं हो पा रहा है और बिक्री भी नहीं हो रही है घर में कोई नहीं है और पत्नी बीमार चल रही है। कह कर वह फूट- फूट कर रोने लगा।

पुरी कालोनी इकट्ठी हो गई। देखते-देखते सभी लोग वहां पर खड़े हो गए और सब ने विचार किया। बातों ही बातों में उसका ठेला आटे का पैकेट दाल चांवल सब्जी और जरुरत के सभी सामानों से भर गया। ढेर सारे पैकेट्स से उसका ठेला भर चुका था।

फल वाले दादा की आंखों से आंसू बह निकले ।

आज तक ठेले पर फल बेचते आया था। आज पूरा सामान देख कर खुश हो गया और रोते-हंसते हुए बोला माता का भंडारा ऐसा भी होता है मैंने सोचा नहीं था।

आप सब लोग जुग-जुग जिए और कोरोना कभी आप लोग को छू भी न पाए।

कालोनी में एक डॉक्टर भी थे। उन्होंने कहा चलो मैं तुम्हारे साथ चलता हूँ। फिर डॉक्टर साहब ने दादा की पत्नि की सेहत को देख कर उसे जरुरत की दवाई और कुछ विटामिन की शीशी देकर कहा.. तुम जरुरत पड़ने पर और भी सहायता ले लेना।

कालोनी वाले भी बहुत प्रसन्न हुए और सभी समझ चुके कि हमने माता का भंडारा बहुत अच्छे से करवा लिया। सभी खुश थे कि एक जरुरतमंद को हम सब ने साथ आकर सहायता कर माता का भंडारा करवा दिया और हमारा त्यौहार भी मन गया।

© श्रीमति सिद्धेश्वरी सराफ ‘शीलू’

जबलपुर, मध्य प्रदेश

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडल (हिन्दी) – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव ‘विनम्र’/श्री जय प्रकाश पाण्डेय  ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – साप्ताहिक स्तम्भ ☆ श्री अशोक भांबुरे जी यांची कविता अभिव्यक्ती # 94 ☆ उल्हासित व्हा ☆ श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे

श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे

☆ साप्ताहिक स्तम्भ – अशोक भांबुरे जी यांची कविता अभिव्यक्ती # 94 ☆

☆ उल्हासित व्हा ☆

हातमाग हा विणतो आहे धागा धागा

उभ्या आडव्या धाग्याने मग बनतो तागा

 

नात्याच्या ह्या वस्त्राचेही असेच असते

सूत आडवे उभ्या सुताच्या कुशीत घुसते

सूत वागते तसेच आपण सारे वागा

 

हृदयामधल्या बागेमधली फुले सुंगधी

उल्हासित व्हा प्रत्येकाला आहे संधी

मुठीएवढ्या हृदयी आहे प्रचंड जागा

 

ग्रीष्म ऋतूचे कामच आहे दाहकतेचे

होइल सिंचन धरतीवरती मग प्रेमाचे

जाइल हिरवा चारा देउन बुजविल भेगा

 

आयुष्याच्या वाटेवरती दुःख तोकडे

सुई एवढया दुःखाचेही तुम्हा वाकडे

किती राउळी धनवंतांच्या मोठ्या रांगा

 

© अशोक श्रीपाद भांबुरे

धनकवडी, पुणे ४११ ०४३.

[email protected]

मो. ८१८००४२५०६, ९८२२८८२०२८

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे ≈

Please share your Post !

Shares

हिन्दी साहित्य – कविता ☆ लेखनी सुमित्र की#47 – दोहे – वीणापाणि स्तवन ☆ डॉ राजकुमार तिवारी “सुमित्र”

डॉ राजकुमार तिवारी ‘सुमित्र’

(संस्कारधानी  जबलपुर के हमारी वरिष्ठतम पीढ़ी के साहित्यकार गुरुवर डॉ राजकुमार “सुमित्र” जी  को सादर चरण स्पर्श । वे आज भी  हमारी उंगलियां थामकर अपने अनुभव की विरासत हमसे समय-समय पर साझा करते रहते हैं। इस पीढ़ी ने अपना सारा जीवन साहित्य सेवा में अर्पित कर दिया।  वे निश्चित ही हमारे आदर्श हैं और प्रेरणा स्त्रोत हैं। आज प्रस्तुत हैं आपके अप्रतिम कालजयी दोहे।)

✍  लेखनी सुमित्र की #47 –  दोहे  ✍

✍ वीणापाणि स्तवन✍ 

 

हंसरूढा शारदे, प्रज्ञा प्रभा निकेत ।

कालिदास का कथाक्रम, तेरा ही संकेत।।

 

शब्द ब्रह्म आराधना, सुरभित सुफलित नाद।

उसका ही सामर्थ्य है, जिसको मिले प्रसाद ।।

 

वाणी की वरदायिनी, दात्री विमल विवेक।

सुमन अश्रु अक्षर करें, दिव्योपम अभिषेक।।

 

तेरी अंतः प्रेरणा, अक्षर का अभियान ।

इंगित से होता चले, अर्थों का संधान ।।

 

कवि साधक कुछ भी नहीं, याचक अबुध अजान।

तेरा दर्शन दीप्ति से,     लोग रहे पहचान ।।

 

© डॉ राजकुमार “सुमित्र”

112 सर्राफा वार्ड, सिटी कोतवाली के पीछे चुन्नीलाल का बाड़ा, जबलपुर, मध्य प्रदेश

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडल (हिन्दी) – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव ‘विनम्र’/श्री जय प्रकाश पाण्डेय  ≈

Please share your Post !

Shares

हिन्दी साहित्य – साप्ताहिक स्तम्भ ☆ अभिनव गीत # 46 – बापू के कुर्ते के छेद से … ☆ श्री राघवेंद्र तिवारी

श्री राघवेंद्र तिवारी

(प्रतिष्ठित कवि, रेखाचित्रकार, लेखक, सम्पादक श्रद्धेय श्री राघवेंद्र तिवारी जी  हिन्दी, दूर शिक्षा ,पत्रकारिता व जनसंचार,  मानवाधिकार तथा बौद्धिक सम्पदा अधिकार एवं शोध जैसे विषयों में शिक्षित एवं दीक्षित । 1970 से सतत लेखन। आपके द्वारा सृजित ‘शिक्षा का नया विकल्प : दूर शिक्षा’ (1997), ‘भारत में जनसंचार और सम्प्रेषण के मूल सिद्धांत’ (2009), ‘स्थापित होता है शब्द हर बार’ (कविता संग्रह, 2011), ‘​जहाँ दरक कर गिरा समय भी​’​ ( 2014​)​ कृतियाँ प्रकाशित एवं चर्चित हो चुकी हैं। ​आपके द्वारा स्नातकोत्तर पाठ्यक्रम के लिए ‘कविता की अनुभूतिपरक जटिलता’ शीर्षक से एक श्रव्य कैसेट भी तैयार कराया जा चुका है।  आज पस्तुत है आपका अभिनव गीत “बापू के कुर्ते के छेद से …  । )

☆ साप्ताहिक स्तम्भ # 46 ।। अभिनव गीत ।।

☆ बापू के कुर्ते के छेद से  …  ☆

बापू के कुर्ते के छेद से |

घर जीवन दर्शन समझ सका,

उद्धरण लगा मुझको

जैसे ऋग्वेद  से ||

 

या जैसे झाँक रहा

पिछला इतिहास कोई

भौगोलिक स्थिति या

गतिका समास कोई

 

बापू के कुर्ते के छेद से |

रिस आयी जीवन की –

कईकई विपदाएं ,आर्थिक –

समीकरणों में बहते स्वेद से ||

 

या कोई पहचानी

टीस फिर उभर आयी

या घर की चौखट पर

आ बैठी परछाँई

 

बापूके कुर्ते के छेद से |

सिमट गई छुईमुई सी माँ

घर के कोने में

संभावित खेद से ||

 

या घर की स्थितियाँ

आ बदलीं अचरज  में

या कोई संशय फिर

आ बैठा धीरज में

 

बापू के कुर्ते के छेद से |

नहीं मिटी  कटुता भ्रातत्व में

असमंजस में हैं सब

घर के मतभेद से ||

 

©  श्री राघवेन्द्र तिवारी

09-03-2019

संपर्क​ ​: ई.एम. – 33, इंडस टाउन, राष्ट्रीय राजमार्ग-12, भोपाल- 462047​, ​मोब : 09424482812​

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडल (हिन्दी) – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव ‘विनम्र’/श्री जय प्रकाश पाण्डेय  ≈

Please share your Post !

Shares

हिन्दी साहित्य – साप्ताहिक स्तम्भ ☆ सकारात्मक कविता # 93 ☆ अच्छी खबरें ☆ श्री जय प्रकाश पाण्डेय

श्री जय प्रकाश पाण्डेय

(श्री जयप्रकाश पाण्डेय जी   की पहचान भारतीय स्टेट बैंक से सेवानिवृत्त वरिष्ठ अधिकारी के अतिरिक्त एक वरिष्ठ साहित्यकार की है। वे साहित्य की विभिन्न विधाओं के सशक्त हस्ताक्षर हैं। उनके  व्यंग्य रचनाओं पर स्व. हरीशंकर परसाईं जी के साहित्य का असर देखने को मिलता है। परसाईं जी का सानिध्य उनके जीवन के अविस्मरणीय अनमोल क्षणों में से हैं, जिन्हें उन्होने अपने हृदय एवं साहित्य में  सँजो रखा है।

अभी 11 मई को आपकी सकारात्मक कविता प्रकाशित की थी और 22 मई को सुबह आपका सन्देश आता है “सुबह सुबह आज फिर अस्पताल से याद कर रहा हूँ। पोस्ट कोविड लफड़े हैं दोस्तों ये। सतर्कता जरूरी है कोविड से ठीक होने के बाद भी ये अपना हंटर बीच-बीच में घुमाता ही है। इसलिए सभी दोस्त भाई हर दम सतर्क रहिएगा। मास्क और दो गज दूरी, और हंसी के साथ मस्त रहने की आदत।”  इस सन्देश के साथ ही कविता ” मैं यादों का किस्सा खोलूं तो, कुछ दोस्त बहुत याद आते हैं ….”.  बंधुवर, यह समय भी निकल जायेगा और हम प्रस्तुत करेंगे आपकी प्यारी सी कविता आपके अगले साप्ताहिक अंक में। ईश्वर से कामना आपके शीघ्र स्वास्थ्य के लिए)

आज प्रस्तुत है आपकी एक सकारात्मक कविता  अच्छी खबरें’)  

☆ सकारात्मक कविता ☆ अच्छी खबरें ☆

खबरों की 

दुनिया में,

 

लगातार बुरी 

खबरों के बीच, 

 

कुछ अच्छी 

खबरें भी आती हैं, 

 

जो जीवन के प्रति 

हमारी आस्था को 

मज़बूत करती हैं ,

 

जैसे कि

गुलमोहर ने आज

छकौड़ी के घर

बरसात कर दी,

 

कल्लू की गाय

बियानी हो गई,

 

लल्ला की बेटी

सयानी हो गई,

 

मुल्लू की फसल

इस बार दुगनी हो गई,

 

शंभू का बैंक लोन

का ब्याज माफ हो गया,

 

जर्जर बीमार भाई

कोविड से ठीक हो गया,

 

मोची बाबा का

लोन पास हो गया,

 

साहब आपदा में

अवसर से अमीर

और अमीर हो गया।

 

© जय प्रकाश पाण्डेय

[7:52 am, 22/05/2021]

416 – एच, जय नगर, आई बी एम आफिस के पास जबलपुर – 482002  मोबाइल 9977318765

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडल (हिन्दी) – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव ‘विनम्र’/श्री जय प्रकाश पाण्डेय  ≈

Please share your Post !

Shares

हिन्दी साहित्य – साप्ताहिक स्तम्भ ☆ क्या बात है श्याम जी #37 ☆ # छूकर चली गई # ☆ श्री श्याम खापर्डे

श्री श्याम खापर्डे 

(श्री श्याम खापर्डे जी भारतीय स्टेट बैंक से सेवानिवृत्त वरिष्ठ अधिकारी हैं। आप प्रत्येक सोमवार पढ़ सकते हैं साप्ताहिक स्तम्भ – क्या बात है श्याम जी । आज प्रस्तुत है महामारी कोरोना से ग्रसित होने के पश्चात मनोभावों पर आधारित एक अविस्मरणीय भावप्रवण कविता “# छूकर चली गई #”) 

☆ साप्ताहिक स्तम्भ ☆ क्या बात है श्याम जी # 37 ☆

☆ # छूकर चली गई # ☆ 

 

हर लम्हा,हर पल,

मेरी किस्मत छली गई

मौत भी आई थी

बस छूकर चली गई

 

मेरे अपने रो रहे थे

हालत को देखकर

मेरी सांसे नहीं रूकी

बस चलती ही चली गई

 

चारों तरफ अजीब सा

डरा रहा था सूनापन

जैसे किसी अजीज़ की

अर्थी चली गई

 

शवदाह गृह सजे हुए थे

वीरान था हर शहर

मौत चरम पर थी

जिंदगी सिमटती चली गई

 

बिखर गए कितने आशियाने

टूट गये कितने परिवार

बिलख रहे हैं आश्रित

उनकी छत्रछाया चली गई

 

ना जाने कितनी लहरें

अभी आना बाकी है

“श्याम” यह तो दूसरी है

पहली आई और चली गई

 

© श्याम खापर्डे 

14/05/21

फ्लेट न – 402, मैत्री अपार्टमेंट, फेज – बी, रिसाली, दुर्ग ( छत्तीसगढ़) मो  9425592588

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडल (हिन्दी) – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव ‘विनम्र’/श्री जय प्रकाश पाण्डेय  ≈

Please share your Post !

Shares