☆ कचरेवाल्याची मुलगी – भाग 2 ☆ श्री उदय गोपीनाथ पोवळे ☆
दुसर्याल दिवशी रवी सकाळी लवकर उठून तयार होऊन बसला. नेहमीप्रमाणे सगळे आपापल्या कामाला बाहेर पडले तसे त्याने रामूकाकांना काहीतरी आणायला बाहेर पाठविले आणि ती कचरेवाली यायची वाट बघत बसला. ठराविक वेळेला घरच्या बेलचा आवाज आला. त्याने लगेच दरवाजा उघडला. तीच होती. तिचे निखळ सौंदर्य कालच्यापेक्षा आज जास्तच उठून दिसत होते. पिवळा पंजाबी ड्रेस आणि त्याच कलरची ओढणी तिने तिच्या डोक्यावरून घेतला होता. कपाळावर बारीक पिवळ्या रंगाची टिकली लावल्यामुळे शालीनता तिच्या चेहऱ्यावर दिसत होती. कालच्यासारखेच तिने, ” साहेब कचरा” असे म्हंटले. रवीने कचरा आणून दिला आणि तिला विचारले, ” जरा तुझ्याशी बोलायचे होते. तुझे नाव काय आहे?” रवीने बोलायला सुरवात केली.
तिने एकच क्षण रवीकडे बघितले आणि गालातल्या गालात हसत म्हणाली, ” साहेब मला बोलायला वेळ नाही. साडे दहा वाजेपर्यंत मला सगळ्यांचा कचरा जमा करायचा असतो. ती कचऱ्याची मोठी गाडी एकदा येऊन गेली तर माझी पंचाईत होईल.” रवी थोडा हिरमुसला पण लगेच त्याने तिला सांगितले, ” तू मोकळी झाली की येशील का ? तुझ्याविषयी मला खूप जाणून घ्यायचे आहे. तुझ्या बद्दलचे खूप प्रश्न माझ्या मनात आहेत. तू तुझी सगळी कामे आटपून येऊ शकशील का ? ” भराभर बोलत रवीने तिला सांगितले तिनेही लगेच उत्तर दिले, ” आज तरी नाही जमणार साहेब. नंतर मला कॉलेजला जायचे आहे. रविवारी वेळ काढता येईल. तेंव्हा बघू. ” आणि ती तिचे नावही न सांगता तशीच गेली.
रामूकाका बाहेरून आल्यानंतर रवीने त्यांच्याकडे कचरेवाल्याचा विषय काढला. तो कुठे राहतो, त्याच्याघरी कोण कोण आहेत ह्याची माहिती काढण्याचा रवीने प्रयत्न केला पण रामूकाकानाही कचरेवाल्याबद्दल काहीच माहित नव्हते. तो रोज सकाळी येतो आणि काही न बोलता दिलेला कचरा त्याच्या डब्यातून घेऊन जातो. दर महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यात तीनशे रुपये घेऊन जातो. कधीही खाडा करत नाही. एवढीच माहिती रवीला मिळाली.
दुसऱ्या दिवशी ती कचरा न्यायला आल्यावर रवीने तिला सांगितले, “आज तुझे कचरा गोळा करण्याचे काम झाल्यानंतर कॉलेजला जाताना मी तुझ्याबरोबर येऊ का ? तू कॉलेजला जातांना आपल्याला बोलता येईल.” तिने आज गालातल्या गालात हसत उत्तर न देता जरा खडसावूनच विचारले,” साहेब, एवढे काय काम काढलेत. अहो मी साधी कचरेवाली आहे. कचरेवाल्याची मुलगी. माझ्याकडे कसले तुमचं काम. साहेब आम्ही लहान जातीतले असलो तरी आम्हालाही इज्जत आहे. तुमच्या बरोबर मला कोणी बघितले तर लोक काहीतरी वेगळेच समजतील. तुमच्याही सोसायटी आणि समाजात तुमची नालस्ती होईल. तुम्हांला खरेच काही बोलायचं असेल तर दुपारी २ वाजता कॉलेज सुटल्यावर मी येथेच येते पण ते तुमच्याकडे काका आहेत त्यांना घरीच असू दे. मग आपण सविस्तर बोलू.”
☆ कचरेवाल्याची मुलगी – भाग 1 ☆ श्री उदय गोपीनाथ पोवळे ☆
सहा वर्षांनी रवी मुंबईतच नाही तर भारतात परत येत होता. रवी सूर्यकांत घरवारे. घरवारे शिपिंग अँड क्लीअरिंग कॉर्पोरेशनचा पुढच्या पिढीचा वारसदार. लहानपणी उष्टावण सोन्याच्या चमच्याने झाले असल्याने पुढचा प्रवासही श्रीमंतीतच झाला. बंगल्यात त्याची वाढ झाली असली तरी त्याच्या डोक्यात श्रीमंती कधीच शिरली नाही. दहावी झाल्यावर पुढील पदवी अभ्यासासाठी त्याला अमेरिकेत पाठविण्यात आले आणि तो आज सहा वर्षांनी बिझनेस मॅनेजमेंटचे यशस्वी शिक्षण घेऊन भारतात परत आला होता. गेल्या सहा वर्षातला मुबईतला फरक त्याला जाणवत होता. स्वच्छतेबद्दल लोकांच्यात झालेली जागरूकता त्याला दिसत होती.
आता दोन आठवडे जरा आराम करून त्याला त्याच्या फॅमिली बिझनेस मध्ये सामील केले जाणार होते . तशी त्यांच्या प्रमुख ऑफिसमध्ये त्याच्यासाठी एक प्रशस्त अशी केबीन तयार करून ठेवली होती आणि ह्याची जाणीव रवीलाही देण्यात आली होती. लहानपणीपासून एक साचेबंद आयुष्य, ते पण भावनिक संबंधाला थारा न देता काढलेल्या रवीला अमेरिकेत शिकायला गेल्यावर स्वतःच्या विचारांची प्रगल्भता वाढवायला पुरेसा वेळ मिळाला. श्रीमंत गरीब, जात पात ह्याच्या पुढचा विचार करून माणसांना माणूस म्हणून पहिले बघितले पाहिजे ह्याची त्याला जाणीव झाली होती आणि त्यामुळेच मुंबईत आल्यावर दोन दिवसानी असे काही घडले की त्याचे पुढचे सगळे आयुष्यच त्यामुळे बदलले.
विमानाचा लांबचा प्रवास करून आल्याने रवीचे झोपायचे शेड्युल जरा बिघडले होते. रात्री उशिरा झोप आल्याने आज तो जरा जास्तच वेळ झोपला होता. घरातले सगळे म्हणजेच रवीचे आई वडील आणि मोठा भाऊ सगळे त्यांच्या नेहमीच्या वेळेत त्यांच्या ऑफिसमध्ये गेले होते. रामूकाका जे खूप वर्षांपासून घरवारे फॅमिलीकडे कामाला होते तेच आता घरात होते. त्यांनाही बाहेरून भाजी आणण्यासाठी बाहेर जायचे होते पण रवी झोपला होता म्हणून ते ही खोळंबले होते. खूप वेळ वाट बघून रवी उठत नाही म्हणून ते दरवाजा बाहेरून ओढून घेऊन भाजीपाला आणायला मार्केटला गेले. त्याच वेळेमध्ये दरवाज्याशी कोणीतरी आले आणि दरवाजा उघडण्यासाठी बेल मारली. घरात रवी एकटाच होता पण तो झोपला असल्याने त्यालाही त्याच्या बेडरूममध्ये बेल ऐकू आली नाही. जेंव्हा तिसऱ्यांदा बेल वाजली तेंव्हा रवीची झोपमोड झाली. डोळे चोळतच रवी बाहेर आला. तो रामूकाकाना बघू लागला. पण ते न दिसल्याने तो दरवाज्यापाशी गेला. डोळे किलकिले करतच त्याने दरवाजा उघडला आणि समोर बघितल्यावर त्याची नजर एकदम स्थिर झाली. कोणीतरी त्याच्यावर मोहिनी केल्यासारखा तो समोर एकटक नुसता बघतच राहिला. त्याच्या समोर एक त्याच्यापेक्षा दोन ते तीन वर्षांनी लहान असलेली, पंजाबी ड्रेस घातलेली, सुंदर मुलगी उभी होती. तिने चेहऱ्यावर काहीही लावले नव्हते तरी तिच्या चेहऱ्यावरील तेज ओसंडून वहात होते. समोर रवीला बघून तिच्या चेहऱ्यावरही जरा वेगळ्या छटा उमटल्या.
“रामूकाका नाहीत का ? कचऱ्याचा डबा देता का ? “
तिने रवीला विचारले.
” कचऱ्याचा डबा ? का ? तुम्हाला का कचऱ्याचा डबा द्यायचा? आमचा कचरेवाला येतो रोज कचरा न्यायला “
” तसे नाही साहेब. मी तुमचा कचरा न्यायला आले आहे. मी तुमच्याकडे येणाऱ्या कचरेवाल्याची मुलगी. माझ्या वडिलांना काल ब्लड प्रेशरचा त्रास झाल्याने डॉक्टरांनी त्यांना आराम करायला सांगितले आहे. त्यामुळे काही दिवस मीच येत जाईन कचरा न्यायला. ” तिने रवीला सगळे उलगडून सांगितले. रवी परत घरात गेला आणि किचनमध्ये असलेला कचऱ्याचा डबा घेऊन बाहेर आला. तिने तो डबा तिच्याकडे असलेल्या मोठ्या डब्यात उलटा केला आणि दोनवेळा तो डबा त्या मोठ्या डब्यावर आपटून रवीला परत दिला आणि थँक्स म्हणून ती उलटी फिरली. रवी ती दिशेनासी होईपर्यंत बघतच राहिला. जे काही आत्ता त्याच्यासमोर घडले होते ते त्याच्यासाठी खूप वेगळे होते. कोण एक टापटीप असणारी सुंदर मुलगी येते काय आणि घरचा कचरा घेऊन जाते काय आणि जातांना वर त्यालाच थॅंक्सही म्हणून जातेकाय? तो पूर्ण दिवस रवीच्या डोळ्यांसमोरून तिचा तो सुदंर चेहरा काही जात नव्हता.
☆ जुगार…. (भावानुवाद) – भगवान वैद्य `प्रखर’ ☆ श्रीमती उज्ज्वला केळकर ☆
‘गावातील सद्दीलाल नावच्या व्यक्तीने आत्महत्या केली.’ वर्तमानपत्रात बातमी छापली होती. अनेक तर्हेलने चौकशी सुरू झाली. पत्रकारांची टीम सद्दीलालच्या घरी पोचली. त्यापाकी एकाने सद्दीलालच्या बायकोला विचारले,
‘सद्दीलाल काय करत होते?’
‘जुगार खेळत होते.’
काय? त्याला जुगार खेळण्याचं व्यसन होतं?’
‘होय! जुगारात हरत होते, तरीही पुन्हा पुन्हा जुगार खेळणं सोडत नव्हते.’
‘जुगारात हरल्यावर पैसे कुठून आणत होते?’
‘प्रथम माझे दागिने विकले. मग माझ्या घरातली भांडी-कुंडी गेली. मग जमीन गहाण ठेवून बॅँकेतून कर्ज घेतलं…. मग कृषी सोसायटीतून … मग सवकाराकडून…. जिथून जिथून कर्ज मिळणं शक्य होतं, तिथून तिथून त्यांनी कर्ज घेऊन त्यांनी ते पैसे डावावर लावले.’
‘जुगारात ते नेहमीच हरत होते की कधीमधी जिंकतही होते?’
दोन-चार वर्षात कधी तरी एखादी छोटीशी रक्कम जिंकतही होते.’
दोन-चार वर्षात?
‘होय. कधी गव्हाचा पीक चांगलं यायचं तर कधी कापसाचं.कधी ज्वारी किंवा डाळ, कधी आणखी काही…’त्यामुळे आशा वाटायची. उमेद वाढायची. वाटायचं, एखादं तरी वर्षं असं येईल की घातलेलं सगळं वसूल होईल. पण असं कधी झालं नाही. याच कारणासाठी ….’
‘म्हणजे सद्दीलाल शेती करत होता?…. शेतकरी होता?
‘शेतकरी… शेती हे शब्द आता जुने झालेत साहेब….आता आम्ही याला जुगार म्हणतो. खूप मोठा जुगार…. प्रत्येक वर्षी हजारो रुपयाचं बियाणं खरेदी करायचं, पिकाच्या उमेदीत हजारो रुपयाचं खत मातीच्या हवाली करायचं। झुडपांवर हजारो रुपयांचं औषध मारायचं., पाणी देण्यासाठी हजारो रुपये खर्च करायचे. ढोर मेहनत करायची. अचानक आलेल्या एखाद्या विपत्तीमुळे उभं पीक नष्ट होणं … कधी पीक आलंच तर त्याचे भाव आम्ही नाही, दुसर्यावच कुणी तरी निश्चित करणं… त्यांची मर्जीने… हे सगळं जुगार नाही तर काय आहे?’
पत्रकाराची जीभ टाळूला चिकटली.
मूळ हिंदी कथा – ‘जुआ’ मूळ लेखक – भगवान वैद्य `प्रखर’
अनुवाद – श्रीमती उज्ज्वला केळकर
संपर्क – 176/2 ‘गायत्री’, प्लॉट नं 12, वसंत साखर कामगार भवन जवळ, सांगली 416416 मो.- 9403310170
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
त्याने लग्नाची मागणी घातली खरी. तो सर्व दृष्टीने उत्तम आहे, हेही खरे पण मग ‘मीच का?’ हा मोठा प्रश्न रजनीला झोप लागून देत नव्हता.
ठरल्याप्रमाणे गेला एक आठवडा ते रोज अर्ध्या तासासाठी भेटत होते. तो एकदाही लेट आला नव्हता. रजनी येण्याच्या आधी तो तेथे हजर असायचा. सुरवातीला साधे कपडे आणि तोंडाला हलकासा पावडरचा हात फिरवून कामाला जाणारी रजनी रोज काहीतरी ठेवणीतले कपडे घालून आणि तोंडाला जरा पॉण्डस क्रीम आणि ओठांवर पुसटशी लिपस्टिक फिरवायला लागली. तिच्यातला तो बदल तिच्या आईच्या लक्षात आला होता तसे आईने तिला त्याबद्दल विचारले. तिच्या आयुष्यात जे काही घडत होते त्याबद्दल तिने जसेच्या तसे सर्व तिच्या आईला सांगितले. प्रथम तिच्या आईलाही धक्का बसला आणि तिने त्या मंगेश पराडकरला घरी घेऊन ये असा सल्ला दिला. रजनीने आईची समजूत काढून, ती हे प्रकरण व्यवस्थित हाताळत आहे ह्याची तिला खात्री दिली आणि लवकरच जर तिच्या मनातील सगळ्या प्रश्नांची उत्तर मिळाली तर ती आधी मंगेशला तिला भेटायला घेऊन येईल ह्याची ग्वाही दिली.
पूर्ण आठवडा ते दोघे रोज भेटत होते. दोघेही आता एकमेकांशी मन मोकळे होऊन बोलत होते. रजनीने त्याच्या बद्दल काढलेल्या माहितीत काही वावगं असे तिला काहीच मिळाले नाही तर त्याच्या ऑफिसमधला त्याचा स्टाफ त्याला देवमाणूस मानत होते. आज तिला मंगेशला त्याने केलेल्या प्रपोजला उत्तर द्यायचे होते.
बरोबर २ वाजता मंगेशला भेटायला ती स्टारबक्समध्ये आली. मंगेशने आज खूपच आकर्षक सूट परिधान केला होता. तो नेहमी सारखाच हँडसम दिसत होता. ती जाऊन त्याच्या टेबलावर बसली. दोन मिनिट्स दोघेही काही न बोलता एकमेकांकडे बघत होते. आज रजनीनेही तिची केस रचना वेगळी केली होती. तिच्या गालांवर एक वेगळाच ग्लो दिसत होता. आज नेहमीपेक्षा ती खूपच आकर्षक दिसत होती. दोघांमधली शांतता मंगेशनीच मोडली. ” काही बोलणार आहेस का अशीच बसणार आहेस. तुझ्या परीक्षेत मी पास झालो की नाही. आज तू उत्तर देणार आहेस. मी खरंच तुझ्या उत्तरासाठी आतुर आहे. ” रजनी थोडी गंभीर झाली. जेंव्हा ती आली त्यावेळच्या आणि आत्ताच्या तिच्या चेहऱ्यात फरक पडला. थोडा दीर्घ पॉज घेऊन रजनीने बोलायला सुरवात केली. ” मंगेश तुझ्याबद्दल जी मी माहिती काढली त्यामध्ये तू खरंच एक उत्तम माणूस म्हणून पास झाला आहेस. तुझ्यात असे काहीच वाईट नाही की ज्यामुळे तुला मी नकार द्यावा तरीपण आज तुला होकार द्यायची माझी हिम्मत होत नाही आणि त्याला कारण एकच आहे ते म्हणजे तू केलेली माझी निवड. मीच का ? ह्या माझ्या प्रश्नाचे उत्तर तू मला आजपर्यँत दिलेले नाहीस आणि जोपर्यंत मला ह्या प्रश्नाचे उत्तर मिळत नाही तिथपर्यंत माझ्या होकाराची अपेक्षा करू नकोस. जे काही असेल ते खरे सांग आज….. ह्या वेळे नंतर परत तुला कधीच तो चान्स मिळणार नाही. तू निवडलेली मुलगी मीच का ? “
मंगेशही गंभीर झाला. ” रजनी ते मी तुला सांगणारच आहे पण ते सांगण्याचे मी थोडे टाळत होतो पण तुझेही बरोबर आहे. तुझी माझी ओळख नसताना, तुला शोधून काढून, तुला तडक लग्नाची मागणी घालतो. का ? तुलाच का ? हा तुला पडलेला प्रश्न रास्त आहे. त्यासाठी तुला माझ्याबरोबर थोडे भूतकाळात यावे लागेल. गेले वर्षभर मी माझ्या हृदयाच्या दुखण्याने आजारी होतो. खूप स्पेशालिष्ट डॉक्टरांची फौज माझ्यावर उपचार करत होती आणि शेवटी माझ्या हृदयाचे प्रत्यारोपण करणे हा एकच उपाय होता नाहीतर फक्त तीन महिन्यांचे माझे आयुष्य होते. थोड्याच वेळात नवीन हृदय मिळणे तेवढे सोप्पे नव्हते आणि माझ्या आयुष्यात चमत्कार झाला. एका देवीने तो चमत्कार केला. एक अल्पशा आजाराने देवाघरी गेलेल्या तिच्या वडिलांचे हृदय त्या मुलीच्या निर्णयामुळे हृदयदान केले गेले. त्या दानशूर माणसामुळे माझ्या हृदयाचे प्रत्यारोपण झाले. आज जे काही माझे पुढचे आयुष्य माझ्या वाटेला आहे ते मला त्या मुलीच्या म्हणजेच तू… रजनी… तुझ्यासाठी जगायचे आहे. पहिल्या भेटीत मला तुझे फक्त आभार मानायचे होते पण तुला भेटल्यावर तुझा साधेपणा, तुझा खरेपणा, माझे व्हिजिटिंग कार्ड बघून सुद्धा तुला त्याचे काहीच न वाटणे ह्यामुळे मी तडक तुझ्याशी लग्न करायचाच विचार केला. त्या निमित्ताने जिच्यामुळे, जिच्या वडिलांमुळे मला माझे नवीन आयुष्य मिळाले ती कायम माझ्याबरोबर असणार आणि जिने आपल्या सर्वात प्रिय असलेल्या तिच्या वडिलांना गमावले तिला तिच्या वडिलांच्याच हृदयाजवळ रहायला मिळेल ह्या साठीच मी फक्त तुझीच निवड केली पण आता गेला आठवडा तुला रोज भेटून मी तुझ्या प्रेमात पडलो आहे. भले माझे आत्ताचे हृदय माझे असले तरी त्यावर पहिला हक्क तुझा आहे. माझ्या हृदयाचा आता तूच सांभाळ कर. कृपया माझा स्विकार कर.”
मंगेशच्या डोळयांत पाणी होते. रजनीला तर गेल्या सहा महिन्यांपूर्वी घडलेले ते हॉस्पिटलमधले दृश्य डोळ्यासमोर आले. जेंव्हा डॉक्टरनी तिला तिचे वडील गेल्याचे सांगितले तेंव्हा त्यांनी तिला त्यांचे ह्रदयदान करण्याविषयी विचारणा केली आणि रजनीने त्याचे महत्व ओळखून त्यांनी दिलेल्या डोनेशन फॉर्मवर सही केली होती. रजनी बसलेल्या जागेवरून उठली आणि तिने मंगेशच्या जवळ जाऊन त्याला मिठी मारली. तिच्या डोळ्यांतून अश्रू ओझरत होते. मंगेशच्या उंचीमुळे तिचे डोके मंगेशच्या छातीवर टेकले गेले आणि तिला तिच्या वडिलांच्या हृदयाची स्पंदने ऐकू आली. तिने मान वर केली. वरून मंगेशच्या डोळ्यांतले अश्रू रजनीच्या गालावर पडून दोघांच्या अश्रुंचे मिलन झाले होते.
स्वतःचा स्वार्थ न बघता केलेले कोणते ही दान हे दान करणाऱ्याला काही ना काही चांगलेच देऊन जाते. हे आज परत सिद्ध झाले होते.
☆ हृदय मिलन – भाग 2 ☆ श्री उदय गोपीनाथ पोवळे ☆क्रमश:….
मंगेश जे काही सांगत होता त्यामुळे रजनी विचारात पडली. आधी फक्त आभार मानायचे होते आणि आता खरोखरचे एक काम आहे. जे काही मंगेश सांगत होता ते काही तिला कळत नव्हते. ” हॅलो….. तुम्ही… तुम्ही काय बोलत आहात काही कळत नाही. आपली आधी काहीच ओळख नसतांना तुम्ही माझे का म्हणून आभार मानणार होतात आणि आता भेटल्यावर काय काम आहे? तुम्ही जरा स्पष्ट बोलाल तर बरे होईल माझ्याकडे जास्त वेळ नाही. मला माझ्या ड्युटीवर परत जायला लागणार आहे तरी कृपा करून जे काही असेल ते स्पष्ट सांगून टाका. ” रजनीने लांबड न लावता त्याला स्पष्ट बोलायला सांगितले.
मंगेशने जरा आवंढा घेतला आणि बोलायला सुरवात केली, “तुम्ही माझ्याबद्दल गैरसमज करून घेऊ नका. मी जरा स्पष्टच बोलतो. माझ्याशी तुम्ही लग्न कराल का ? मी तुम्हाला माझ्याशी लग्न करण्यासाठी मागणी घालत आहे. विचार करा, माझी पूर्ण माहिती काढा आणि नंतरच तुमचा निर्णय कळवा. तुमचा होकार असेल तर मी आणि माझे आई वडील तुमच्या आईला भेटायला येऊन पद्धतशीर मागणी घालू. ” रजनी आता मात्र खरंच गोंधळून गेली होती. काय चाललंय तिला काहीही कळत नव्हते. कोण कुठचा रोज फोन करून भेटायला काय बोलवतो आणि भेटल्यावर कळते की तो मोठा बिझनेसमन आहे आणि आता तर काय डायरेक्ट लग्नाची मागणी.
“हॅलो …. तुम्ही शुद्धीवर आहात ना. काय बोलत आहात? ना आपली ओळख ना पाळख. जरा काय मी आज भेटायला तयार झाले तर डायरेक्ट तुम्ही लग्नाची मागणी घालताय. जरा वास्तवात या. लग्न अशी एका भेटीत ठरत नसतात आणि हो मुख्य म्हणजे माझ्यात असे काय आहे, मी काही सौंदर्यवती नाही, माझी उंची….. शरीराची म्हणा किंवा स्टेटसची म्हणा तुमच्याशी जुळत नाही आणि महत्वाचे म्हणजे काहीतरी वेगळे असे माझ्यात काही नसतांना तुम्ही मलाच का निवडत आहात ?” रजनीचा जो काही तोंडाचा पट्टा चालू झाला त्याला मंगेशनेच लगाम लावला. “अहो …. जरा ऐकून घ्या. मी काही तुमचा निर्णय आत्ता मागत नाही. तुम्ही पूर्ण एक आठवडा घ्या. माझी चौकशी करा. माझ्याबद्दल माहिती काढा. जमल्यास आमच्या ऑफिसला भेट द्या. तुमची तयारी असेल तर मी एक आठवडा रोज येथे २ वाजता येऊन तुमची भेट घेईन. जे काही प्रश्न तुमच्या मनात असतील ते तुम्ही मला विचारत जा. महत्वाचे म्हणजे मी माणूस म्हणून कसा आहे ह्याची तुम्ही पारख करा आणि नंतरच तुमचा काय निर्णय असेल तो सांगा”. मंगेशने रजनीला शांत करून समजावले. रजनीला एक कळून चुकले होते की तो जे काही बोलत होता त्यात कुठेही घाई आणि आक्रस्ताळेपणा नव्हता. त्याने जसा शांतपणे त्याचा निर्णय घेतला आहे तसाच तो तिलाही घ्यायला वेळ देत होता. सगळे ऐकल्यावर रजनीने एक आठवडा रोज दोन वाजता ह्याच ठिकाणी स्टारबक्समध्ये भेटायचे ठरविले.
घरी गेल्यावर तिने त्याची गुगलवरून खूपशी माहिती जमा केली. प्रथम त्याचा गुगलवरील फोटो आणि तो एकच आहे ह्याची खात्री केली. त्यांच्या पराडकर आणि पराडकर कंपनीचे मागील रेकॉर्ड चेक केले. त्यांच्या कंपनीचा खूप मोठा पसारा होता. महत्वाचे त्याच्या वडिलांनी उभा केलेल्या आणि मंगेशने तो वाढविलेल्या साम्राज्याचा तो एकुलता एक वारीस होता. रजनीला अशी एकही गोष्ट मिळत नव्हती त्यामुळे तिने मंगेशला नकार द्यावा. आता फक्त नी फक्त एकच प्रश्न रजनी समोर उभा होता तो म्हणजे मंगेशने काहीही ओळख नसतांना तिची निवड का केली आणि जो माणूस फक्त आभार मानायला आला होता ते पण कशाबद्दल ते न सांगता तडक त्याने एकदम ल्ग्नाचीच मागणी घातली. का? का?
आजचा तिसरा दिवस होता. रजनीला रोज एकाच नंबरवरून फोन येत होता आणि रोज तोच तो…..मी मंगेश पराडकर असे सांगायचा आणि मला तुम्हाला भेटायचे आहे असे सांगून रजनीकडे तिला भेटण्यासाठी वेळ मागायचा.
रजनी मुंबईतली परेल परिसरात राहणारी मध्यमवर्गीय ‘हम दो हमारे दो ‘ अशा चौकोनी घरातली मुलगी. एका वर्षापूर्वी तिचे वडील अल्पशा आजराने गेले आणि घरचा सगळा भार रजनीवर पडला. नुकतीच कॉमर्स शाखेतली पदवी घेऊन एम. बी. ए. करण्याचा विचार करत असणाऱ्या रजनीला आई आणि लहान भावाच्या शिक्षणासाठी कॉलेज सोडून ठाण्यातल्या विवियाना मॉल मध्ये एका साडीच्या दुकानात सेल्स मॅनेजर म्हणून नोकरी करायला भाग पडले. दिसायला साधारण पण हुशार असणाऱ्या रजनीने आधी त्या ओळख ना पाळख अशा मंगेश पराडकरला भेटायला नकारच दिला पण आज जेंव्हा तिसऱ्यांदा त्याचा फोन आला तेंव्हा तिला त्याचे काहीतरी काम असणार ह्याची जाणीव झाली आणि उद्या आपण भेटायची जागा आणि वेळ ठरवू असे सांगून तिने त्याचा सांगून फोन ठेवला.
रजनीकडे मंगेशला भेटायच्या आधी हातात पूर्ण दिवस होता. त्याची काही माहिती मिळावी म्हणून तिने पूर्ण सोशल मिडिया पालथे घातले. मंगेश पराडकर नावाचे जवळ जवळ २० जण तिला फेसबुकवर मिळाले. त्यातला हा मंगेश पराडकर कोण ह्याचा अंदाज घेण्यासाठी त्याचे वय माहित असायला पाहिजे ते ही रजनीकडे नव्हते. रजनीचा तो पूर्ण दिवस आणि रात्र त्या मंगेश पराडकरच्या नावाने बैचैनीत गेली.
ठरल्याप्रमाणे दुसऱ्या दिवशी रजनीला त्याचा फोन आला, “हॅलो…. मी मंगेश…. मंगेश पराडकर. ” अशा नेहमीच्या सुरात त्याने बोलायला सुरवात केली. ” हां बोला ….. मला फक्त अर्धा तास सुट्टी मिळेल. त्यामध्ये आपल्याला भेटता येईल. तुम्ही असे करा ….. मला विवियाना मॉल मध्ये स्टारबक्स मध्ये बरोबर २ वाजता भेटा. मी तेथे येते. ” रजनीने त्याला काही न बोलू देता तिच्यानुसार भेटायचे ठिकाण आणि वेळ ठरविली. त्यानेही त्याला दुजोरा दिला आणि फोन ठेवला.
रजनीने अनोळखी असणाऱ्या त्या मंगेशला भेटायला बोलविण्यासाठी सुरक्षित अशी जागा शोधून तिचा वेळही फुकट जाऊ नये म्हणून लंच टाइममध्ये त्याला बोलाविले होते.
त्याला ओळखायचे कसे हा प्रश्न तिला होताच पण तो स्टारबक्स मध्ये आल्यावर तिला फोन करेलच हयाची तिला खात्री होती.
बरोबर दोन वाजता रजनीने स्टारबक्समध्ये प्रवेश केला आणि एक उंच, देखणा, रुबाबदार, सुटाबुटातला साधारण वयाने २५ ते २८ च्या तरुणाने तो बसलेल्या टेबलावरून उठून तिच्या समोर येत ” हाय रजनी ….. मी … मी मंगेश पराडकर. ” प्रथम तर रजनी त्याच्याकडे बघतच राहिली….. तिच्या तोंडून काही शब्दच फुटेना. कसेबसे तिने त्याला हाय केले आणि त्याने तिला तो बसलेल्या टेबलवर बसायला नेले.
रजनीने भानावर आल्यावर विचार केला, ह्याने मला ओळखले कसे…. रजनीला त्याच्याआधी कधी त्याला भेटलेले किंवा बघितलेले आठवत नव्हते. त्याने त्याच्या खिशातून त्याचे व्हिजीटींग कार्ड तिला दिले आणि रजनीला तिच्या आवडीनुसार कॉफी ऑर्डर देण्यासाठी रिक्वेस्ट केली. रजनीने दोन कॉफी ऑर्डर करून ते व्हिजिटिंग कार्ड वाचायला सुरवात केली. सी इ ओ ऑफ पराडकर अँड पराडकर पॅकेजिंग इंडस्ट्रीज.
रजनीच्या मनात खूपच खळबळ चालू होती. एवढ्या मोठ्या इंडस्ट्रीजच्या सी इ ओ चे माझ्याकडे काय काम असेल, का हा सगळा फसवा प्रकार चालू आहे. तिला काहीच कळत नव्हते तरीही तिने त्याचे काय काम आहे ते तरी बघू असे स्वतःलाच समजावून त्याला ” हा …. बोला काय काम काढलेत माझ्याकडे…हो…. त्याच्याआधी मला एक सांगा, आपण ह्या आधी कधी भेटलो आहोत का ….. म्हणजे तुम्ही मला ओळखले कसे.” त्याने हसूनच उत्तर दिले , ” नाही …. आपण आज पहिल्यांदाच भेटत आहोत. गेल्या सहा महिन्यांपासून मला तुम्हांला भेटायचे होते पण तुमचा कॉन्टॅक्ट नंबर मला मिळत नव्हता पण खूप प्रयत्न करून, खूप जणांच्या हातापाया पडून तो आत्ता चार दिवसांपूर्वी मिळाल्यावर मी तुम्हाला फोन केला. तसे आत्ता आपण भेटेपर्यंत माझे असे काही खूप महत्वाचे काम नव्हते. फक्त तुम्हांला भेटून मनापासून तुमचे आभार मानायचे होते आणि तुमच्या काही माझ्याकडून अपेक्षा असतील तर, मी त्या पूर्ण करण्याचा प्रयत्न करणार होतो पण आत्ता तुम्हांला भेटल्यावर माझा विचार बदलला आहे आणि आता माझे तुमच्याकडं खरंच एक काम आहे.’
(खाली बसते.. गटूळं उलगडते.. काहीच दिसत नाही.. अविश्वासाने गटूळ्यातला एकेक कपडा इकडं तिकडं टाकते…माळ दिसते तशी खुशीत येऊन माळ उचलते.. )
भामा :- आँ ss ! येक पैका बी न्हाय गटूळ्यात.. तवा तर म्हातारीनं शंभराची नोट काडलीवती.. पर माळ घावली ही ब्येस झालं..
(खुशीत माळ गळयात घालू लागते तेवढ्यात काहीतरी जाणवून माळ डोळ्यासमोर घेऊन पाहते…) आँ ss ! ही सोन्याची न्हाय … असली माळ तर धा-इस रुपैला बाजारात मिळती .. ( माळ दूर भिरकावते आणि कपाळावर हात मारून घेत ) आरं माज्या दैवा.. म्हातारीनं फशीवलं की मला…
(भामा कपाळावर मारलेला हात तसाच असताना स्तब्ध होते..)
रंगा :- (आतून प्रेक्षकांसमोर येत.. भामाकडे हात करून हसत ) अश्या सुना भेटल्याव.. परत्येक सासुनं आसंच गटूळं सांभाळाय पायजेल… ही बाकी खरं हाय बरंका !
रंगा :- ( तिथूनच काहीसं रागाने… अधिकारवाणीने ) भामे ss ए भामेss ! भायेर ये आगुदर .. ( भामा अपराध्यासारखी खाली मान घालून बाहेर येते ) आय ला घरात घिऊन जा..
(यशवंतांचे घर.. सोपा रंगाच्या सोप्यासारखाच.. देवाच्या चित्राऐवजी कॅलेंडर असा किरकोळ बदल.. जेन /घोंगडं / चटई अंथरलेली.. नेपथ्यात काही किरकोळ बदल करण शक्य असेल तर तेवढाच )
यशवंता :- (चहा घेत ) सारजे, दोन दिस झाले, आय सपरातच दिस्तीया.. काय झालंया कुनास ठावं ?… तिला च्या प्याला हाळी मारतीयास काय ?
सारजा :- व्हयss! मारते की हाळी… तुमास्नी कवाबी, कुणाचाबी लई पुळका येत आस्तुय..
यशवंता :- ( काहीशा रागानं ) कुनाचाबी ? काय बोलतीयास काय ?.. आगं, आय हाय ती माजी.. ततं तुजी आय आसती तरीबी अशीच म्हनली आस्तिस व्हय गं ?
सारजा :- माज्या आयचं नाव काडायचं काम न्हाय हां… आगुदरच सांगत्ये तुमास्नी.
यशवंता :- का गं ? तुजी आय येगळी आन माजी येगळी हाय व्हय ?.. आग, आय ती आयच असती.. उद्या तुलाबी पोरं हुतीली ,सुना येतीली .. त्या बी तुज्यासंगती आसंच वागल्यावं..
सारजा :- सारजा नाव हाय माजं.. माज्यासंगती आसं वागाय वागाचं काळीज पायजेल, वागाचं !.. आन, माज्यासंगंती आसं वागायचा कुनी ईचार जरी क्येला तर सळळी सोडीन व्हय मी त्यास्नी? आन, सुना माज्या संगती अशा वागल्याव माजी पोरं त्यास्नी नांदीवतीली व्हय वो ?
यशवंता :- व्हय ! ही ध्येनातच आलं न्हाय बग… ( स्वगत ) जवर येळ येत न्हाय तवर समदी वागच असत्यात…
सारजा :- काय म्हनलासा ?
यशवंता :- कोन मी ? छया ss छया ! मी कशाला काय बोलींन ?… पर सारजे.. वाघ बी कवातरी म्हातारा हुईत आसंलच की..नकं झडल्याला, दात पडल्याला…
सारजा :- म्हंजीss, तुमास्नी काय म्हनायचं हाय ?
यशवंता :- मला ? मला काय म्हणायचं आस्तंय…? आगं ,लगीन झाल्याधरनं मी कवा काय म्हंतोय व्हय ? येकडाव का गड्याचं लगीन झालं की.. तोंडाचं काम कमी हुतं.. आन, मानंचं – कानाचं काम वाढतं म्हंत्यात समदीजनं… ती बी काय खोटं नसतंय म्हना..
सारजा :- अवो, म्या काय म्हंतीया .. तुमी काय बोलतायसा.. मला तुमचं कायबी उमगना झालंय बगा..
यशवंता :- काय बी असूनदेल.. पर सारजे, तू मातूर येकदम फायना बोलतीस हां… माजं तसं न्हाय गं… आता तुज्यावानी बोलन्याचा सराव न्हाय न्हवं ऱ्हायल्याला…
यशवंता :- व्हय.. ती बी खरंच हाय तुजं.. तुज्यासंगं लगीन क्येलं तवाच उमागलं बग मला ती..
सारजा :- ( रागानं ) म्हंजी? काय म्हनायचं हाय तुमास्नी..?
यशवंता :- आगं, तुला चिडाय काय झालं ? तुला तर खुश हुया पायजेल… आगं, म्या म्हंलो, आगुदर मला कायच उमगत न्हवतं… तू आलीस आन वाईच वाईच कळाय लागलंय बग… काय कराय पायजे हुतं ? काय कराय नगं हुतं ? ह्ये आत्ता उमगाय लागलंय बग.. आन ती समदं तुज्यामुळं… पर ती जाऊदेल. सारजे, चिडल्याव तू काय फायना दिस्तीस गं.. आक्षी आरशावानी… आगं, साळंत जात हुतो तवा गुरुजी आंतरगोल – बहिर्गोल आरश्याचं शिकवीत हुतं.. त्येचंच ध्यान झालं बग… ( स्वगत ) साळा शिकलो असतो तर ह्यो आरसा कशाला पदरात पडला असता.. पर.. जाऊंदेल..
सारजा :- काय म्हंलासा..? मला समदं आयकाय येतंय म्हनलं..
यशवंता :- क्काय ss ? तुला आयकाय येतंय वी..? लगीन झाल्याधरनं कवा दिसलंच न्हाय बग.. मला तर वाटलं, तुला निस्तं बोलाय येतंय..
सारजा :- म्हंजी ?
यशवंता :- म्हंजी..? आईकलंस न्हवका तू ? आगं, म्या म्हनलो साळा शिकलो असतो तर ह्यो आरसा कसा पदरात पडला असता.. साळा शिकलो न्हाय तीच ब्येस झालं.. येवडी फायना दिस्तीयास तू ..कसं सांगू तुला ? एss चल की वाईच..
सारजा :- गप बसा !.. उगा आगाऊपणा करू नगासा ?
यशवंता :- ( लाडात आल्यासारखा ) ए ss ! ए सारजे ss! आगं, मी काय म्हंतुय ती ऐकतीयास न्हवं ?
सारजा :- ( खोट्या रागात..) कायतरीच तुमचं.? गपा !.. काळ न्हाय न येळ न्हाय..
यशवंता :- आगं.. ! आयला घरात आणाय काळ न येळ कशापाय बगाय लागतुय गं ?
जीवनरंग 
जीवनरंग 
