Tag: #मराठी-कथा

सौ. पुष्पा चिंतामण जोशी

☆ मनमंजुषेतून ☆ काळजातलं कुसळ – भाग 1 ☆ सौ. पुष्पा चिंतामण जोशी ☆ 

बागेत बाकावर बसलेल्या नलूने समोरून येणाऱ्या उषाला बघून हसून हात हलविला. उषा येऊन बाकावर बसण्याआधीच तिला विचारलं ,”अगं कुठे होतीस काल? किती वाट पाहिली तुझी. शेवटी चार फेऱ्या मारून मी घरी गेले.”

“सॉरी ,सॉरी अगं, मानसीची एक मीटिंग रद्द झाली म्हणून आयत्यावेळी तिनं आम्हाला  मालला यायला सांगितलं. अवेंजर्स सिनेमा बघायला ”

“बरं -बरं. आवडला का?”

“डोक्यावरून गेला” हसल्यासारखं करत उषा म्हणाली.” काय ते वेडेवाकडे एलियन्स ,त्यांची विचित्र वाहनं, शस्त्रास्त्र,सारेच अगम्य! मला तर अधून-मधून  डुलक्याच येत होत्या.”

“आणि आता आपल्याला मॉल मधलं ते हिंडणं, खाणं,खरेदी काहीच नको वाटतं. त्यात सिनेमा असा असला म्हणजे…..”नलूने उषाच्या सुरात सूर मिळविला.

“आपल्या या कर्तृत्ववान, ऑफिस मध्ये बॉस असलेल्या लेकी, यांच्या सोयीप्रमाणे आपल्याला गृहीत धरतात. शिवाय घरीदारी सगळीकडे बॉस सारख्याच वागतात.”उषा नाराजीच्या स्वरात म्हणाली.

“आमची चंदा “सेव्हन सिस्टर्स” ला जायला निघालीय. ते सांगायचं होतं तुला”. नलूच्या स्वरातून काळजी डोकावत होती.

“कुणाबरोबर जातेय?”

“एकटोच जातेय. नागालँड, त्रिपुरा पासून एकटीने महिनाभर हिंडणारेय. तिच्या एनजीओतर्फे तिथल्या स्त्रियांच्या आरोग्याचा सर्व्हे करायचा आहे म्हणे. मला तर खूप टेन्शन आलंय.”

“साहजिकच आहे. तरण्याताठ्या मुलीने तिथल्या अशांत वातावरणात एकटीने वावरायचं म्हणजे काळजी वाटणारच”. नलूला दुजोरा देत उषा म्हणाली.

“हो. पण घरात तसं काही बोलायला गेले तर चंदाने मोबाईल मधून डोकं वर काढून, ‘कू–ल, आई कू–ल’ म्हणत माझ्याकडे’ जग कुठे चालले आहे आणि मी कुठल्या युगात वावरतेय’  अशा नजरेनं पाहिलं”

“अरुणा काही म्हणाली का?” उषाने नलूच्या सुनेचं मत आजमावयाला विचारलं.

म्हणाली माझी समजूत काढल्यासारखी ‘अहो आई ,तुम्ही व्हाट्सअप वापरता. आपल्या फॅमिली ग्रुपवर चंदा रोज मेसेज करीन ना. फोटो सुद्धा पाठवील.  काळजी नका करू.’

“फक्त तिथलं इंटरनेट कनेक्शन चालू असायला हवं.” ही माझी शंका मग मी मनातच ठेवली.”  नलूच्या बोलण्यात नाराजी होती.

क्रमशः…

©  सौ. पुष्पा चिंतामण जोशी

जोगेश्वरी पूर्व, मुंबई

9987151890

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈

श्रीमती मीनाक्षी सरदेसाई 

☆ जीवनरंग ☆ कथा – ‘पुरस्कार’ – भाग – 1 ☆ श्रीमती मीनाक्षी सरदेसाई ☆

ढेकळे सर. मुख्याध्यापकांच्या एका मिटिंग मध्ये माझी त्यांच्याशी ओळख झाली. मी नुकतीच मुख्याध्यापक म्हणून रुजू झाले होते. साधी शिक्षिका असताना ज्या गोष्टी खटकल्या होत्या त्या सुधारायच्या अशी सुरसुरी मनात होती. नव्या योजना  मांडायची संधी होती. म्हणून मी मिटिंगला जायला उत्सुक होते.

“नवे  एच.एम.सुरवातीला दुधासारखे उतू जातात नि मग फ्रीजमधल्या सायीसारखे घट्ट खुर्चीला चिकटून बसतात.” ही ढेकळे सरांची लेखकी वाणी.

मिटिंग मध्ये नेहमीचेच विषय होते. नेमणुकितल्या कटकटी, खात्याची  हुकूमशाही, अनुदान कपात वगैरे सगळे तावातावाने  मांडत होते. “अहो राखीव उमेदवार मिळाले नाहीत तर जागा पाच वर्षं मोकळी ठेवा म्हणतात. माणसं लिंपायचीत का? तुमचा सामाजिक न्याय वगैरे ठीक आहे हो, मुलांना शिक्षकच नाही, त्याचं काय करायच?”

माझ्याच मनातला मुद्दा कोणीतरी मांडला होता मग मीही चर्चेत भाग घेतला. “कोणाला नोकऱ्या मिळाव्यात म्हणून शाळा स्थापन झालेल्या नाहीत. मुलांसाठी शाळा आहेत. शि.म.परांजपेंच्या निबंधातलं वाक्य आहे. “राज्यकर्त्याना राज्यावर बसता यावं म्हणून राज्य निर्माण झाली नाहीत, प्रजेसाठी राजा, राजासाठी प्रजा नाही. तसंच आहे हे.”

ढेकळे सरांना माझा मुद्दा पटला. ते म्हणाले, “बाई, तुमचं म्हणणं महत्वाचं आहे, पण मी तुम्हांला त्यातली वाट म्हणजे पळवाट सांगतो. पाच वर्ष जागा भरु नका म्हणतात ना त्या जागांवर दोन तीन म्हयन्यांसाठी शिक्षक भरायचे. अर्ध्या पगारावरबी काम करतात पुढल्या आशेवर. लाख देऊ की दोन लाख देऊ, स्पर्धा लागती. त्यांच्या अर्ध्या पगाराचा शाळेला उपयोग. खोल्या आपसुख वाढत्यात. शाळा काय बिनपैशाच्या चालवायच्या? पैशाचे सोर्स शोधावे लागतात.”

मला माणूस मोठा इंटरेस्टिंग वाटला. “नांव काय म्हणालात सर तुमचं? मी विचारलं.

“शी.आर.ढेकळे. पाकुर्ड्याच्या कोडाबाई हायस्कूलचा मुख्याध्यापक. तसे आम्ही कर्नाटकातले. पर आता हिथच स्थायिक झालो. घरबिर बांधलय्. डेरी हाय चौघापाच जणात.

“अरे वा! तुमचं नांव ऐकल्यासारखं वाटतय् हो.” मी म्हणाले.

“पेपरात वाचलं असाल. परवा राज्यपुरस्कार मिळाला नाही का? फोटोसकट बातमी आली होती की.”

“वा! अभिनंदन. राज्यपुरस्कार म्हणजे किती महत्त्वाचा.”

“आता राष्ट्रीय पुरस्कार. पुढची पायरी. मिळेल की.” सर आत्मविश्वासाने म्हणाले.

क्रमशः ……

श्रीमती मीनाक्षी सरदेसाई

सांगली

मो. – 8806955070

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈

सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे

 

 

 

 

☆ जीवनरंग ☆ अनुवादित लघुकथा – परदुःख ☆ सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे ☆

“एका विवाहित महिलेची,आपल्या दोन मुलांसह विहिरीत उडी मारून आत्महत्या….. नवऱ्याचे दुसऱ्या कोणा बाईशी अनैतिक संबंध हे या आत्महत्येचे कारण असल्याचे समजते “…….. सकाळी सकाळी वर्तमानपत्रात ही बातमी वाचल्यावाचल्या आभाची बडबड सुरु झाली……..

“वेडी होती ही बाई….. एक नंबरची मूर्ख होती…… जरासाही विचार केला नसावा तिने. एवढा एकच मार्ग उरला होता का तिच्याकडे…. सोडून द्यायचं होतं तिने असल्या नवऱ्याला. किंवा मग मुलांना घेऊन निघून जायचं कुठेतरी… नोकरी करायची…… सन्मानाने रहायचं….. मुलांना सांभाळायचं. एका दोषी माणसाला असा स्वतः मरुन शह दिला, आणि एक आई असूनही, स्वतःच्या मुलांच्या आयुष्यातल्या सगळ्या चांगल्या शक्यता तिने स्वतःच्या हाताने संपवून टाकल्या….. त्यांचं भविष्यच हिरावून घेतलं……..”

…….. “ तू तरी करू शकली होतीस का असं काही”?…….जेव्हा तुझा पंचेचाळीस वर्षांचा नवरा, त्याच्या ऑफिसमधल्या चोवीस वर्षांच्या दामिनीच्या प्रेमात पार गुरफटला होता तेव्हा ?’…..’येता जाता तुला ‘ म्हातारी – शिळी होत चालली आहेस तू’ असं म्हणत तो तुझा अपमान करत होता तेव्हा?’……’ती दामिनी नावाची आग स्वतःच्या आयुष्याला लागू नये म्हणून तू विझवू शकली होतीस का त्या आगीला?’…..’ तू तर शिकली – सवरलेली होतीस, सक्षम होतीस ना? मग तू का नाही केलास कुठे नोकरी करण्याचा विचार?’……’त्यावेळी हाआत्मसन्मानाचा धडा तुझ्या आयुष्याच्या अभ्यासक्रमासाठी का नाही निवडलास तू ?’ “…………

……. आभाच्या अंतर्मनात दुसऱ्याच क्षणी असे कितीतरी प्रश्न उभे ठाकले, आणि त्यांनी चारही बाजूंनी तिला जणू घेरून टाकलं …….  आणि  एखाद्याला उपदेश करणं अगदी सोप्पं असतं, पण दुसऱ्याचं दुःख मनापासून समजून घेणं फार फार अवघड असतं, हे आता तिला कळलं होतं…..आणि मनापासून पटलंही होतं.. ….

मूळ हिंदी कथा : डॉ. लता  अग्रवाल

अनुवाद :  सुश्री मंजुषा सुनीत मुळे

९८२२८४६७६२.

≈ ब्लॉग संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈

सौ. राही पंढरीनाथ लिमये

 

 ☆ जीवन रंग ☆ आनंद ☆ सौ. राही पंढरीनाथ लिमये ☆ 

कालच नाम्याने गणवेश स्वच्छ धुऊन ठेवला होता. चड्डी ला ठिगळं होती पण आज ती त्याला टोचत नव्हती. आज तो आणि त्याची आई आनंदात होते. त्याच्या चेह-यावर बाबा विषयी अभिमान आणि माया ओसंडून वहात होती.

आई सारखे डोळे पुसत होती. आज त्याला बाबा देशासाठी शहीद झाला म्हणजे किती मोठा आहे हे कळलं होतं. देशासाठी त्याने मोठं काम केलं होतं. आज शाळेत झेंडा वंदना ला कोणत्या नेत्याला बोलावलं नव्हतं तर त्याच्या आई ला बोलावलं होतं. आई ठेवणीतली साडी नेसून डोक्यावर पदर घेऊन तयार झाली. नाम्याने बाबा चा फोटो छातीशी घट्ट पकडला.

दोघं ही आनंदाने मान ताठ करून शाळेकडे निघाले.

© सौ. राही पंढरीनाथ लिमये

मो  नं 9860499623

सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी

☆ जीवनरंग ☆ एकुलती एक – भाग-5 ☆ सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी ☆

आज मी परत घरी एकटी पडले  डोळ्यासमोरुन सुखी, समाधानी, आनंदी प्रतिक्षा हलत नव्हती. त्यामुळे हा एकटेपणा आज तरी मला त्रासदायक वाटत नव्हता.

आता मी नोकरी सोडली होती. गाण्याचा क्लास जाॅईण्ट केला होता. न चुकता जवळच्याच अनाथाश्रमांत एका दिवसा आड जात होते. त्या मुलांना शिकवत होते. त्यांच्या गोकुळात माझे मन रमत होते.ती मुलं पण माझ्या वाटेकडे डोळे लावून बसायची.

मधे मधे प्रतिक्षा नितीन येऊन भेटायचे. कधी मी त्याच्याकडे जायचे. मी, प्रतिक्षा, नितीन त्याचे पप्पा चौघेजण नाटक, सिनेमा, कधी छोटीशी पिकनिकला जात होतो. मस्त मजेत दिवस चालले होते. आणि एक दिवस माझ्याकडे रात्री ही जोडीअचानक आली. इकडच्यातिकडच्या  गप्पा झाल्या. त्यांना  माझ्याशी काहीतरी बोलायचं होतं. मला काहीतरी सांगायचे होतं. पण ते सांगायला कचरत होते. शेवटी मीच म्हटलं “जे काय सांगायचं ते स्पष्ट सांगा माझी ऐकायची तयारी आहे”

प्रतिक्षा चाचरत सांगू लागली म्हणाली,”आई, नितीनला परदेशी जाण्याची संधी आली आहे. माझ्या कंपनीची पण तिकडे शाखा आहे. तू आणि नितीनचे पप्पां इकडे एकटे रहाणार म्हणून ती संधी स्विकारायची कि नाही अशा द्विधा मनस्थितीत आम्ही आहोत. आई तू फार सोसलं ग. मला एकटीनेच वाढवलसं. आपलं सोन्यासारखं आयुष्य आमच्यासाठी घालवलसं. दोन्ही आजी आजोबांची दुखणी, खुपणी म्हातारपण म्हातारपणाची त्यांची चिडचिड, हे मुकाट्याने सहन केलंस. आता मला म्हणजे नितीनला, म्हणजे मलाआणि नितीनला”

“अग बोल ना प्रतिक्षा काय ते एकदाच सांगून टाक”

“म्हणजे तू आणि नितीनच्या पपानी लग्नाचा विचार करायला काय हरकत आहे? एक तर तुमचे विचार जुळतात.ते पण एकटे रहाणार आणि इकडे तू पण. आम्ही usला  तिकडे  गेल्यावर आम्हाला तुमची काळजी पण नाही.”

“नाही प्रतिक्षा तुम्ही तिकडे बिनधास्त जा. मी इकडे माझी काळजी व्यवस्थित घेईनच पण नितीनच्या पपांची पण घेईन. तुम्ही आमच्या दोघांची थोडी सुद्धा  चिंता करु नका.निश्चिंत मनाने जा. पण आता ह्या वयांत मला हे स्विकारण्यास सांगू नका. जे मी ऐन तारूण्यात सुध्दा स्वीकारले नाही.”

रात्रभर विचार केला. सकाळी लगेचच मी माझ्या जवळपास राहणारी माझी एक जिवलग मैत्रिण विनीता सध्या सुनेच्या जाचाला कंटाळून वृध्दाश्रमात जायचा विचार करत होती. तिला माझ्याकडे कायम रहायला येण्याबद्दल विचारले. ती एका पायावर तयार झाली.नितीनच्या पप्पांना पण एखाद्या मित्राला घरी रहायला बोलावण्यासंबंधी सांगितले. ते म्हणाले, “मित्र कशाला ? भाऊच माझा येईल की. भावजय हल्लीच वारली आहे. आणि पुतणी सासरी. आम्ही दोघं भाऊ मजेत राहू. खरं म्हणजे तोच मला पुण्याला बोलावत होता. पण नितीनला सोडून जायला मन तयार होत नव्हते. आता त्यालाच इकडे बोलावतो.

मग मी कामाला एक जोडपं शोधलं. ती बाई माझ्या घरी स्वयंपाक करेल. आणि नितीनच्या पपाना आणि काकांना डबा पोचवेल. दोन्ही घरचे घरकाम पण करेल. आणि तिचा नवरा दोन्ही घरची बाहेरची कामें, बाजारहाट आणि इतर सटरफटर  कामे करतील. दोघंही आमच्याच घरी रहातील. कारण माझं घर तसं भरपूर मोठं होतं. एक गच्ची होती.  त्याला जोडून एक खोली पण होती. तिकडे ती दोघं आरामात राहू शकत होती. मी माझा प्लॅन  प्रतिक्षा, नितीन आणि पप्पांनी सांगितला. माझ्या ह्या प्लॅनवर तिघेही  खुष.. त्याना पण ते पटलं. वेळा काळाला आपण आहोतच.  एकमेकांना.

नितीन आंणि प्रतिक्षा बिनधास्त  usला गेले. आता मला अजिबात एकटं वाटत नाही. माझी मैत्रीण सुनिता 24 तास बरोबर असते. मग काय मनसोक्त भटकणं खाणंपिणं. आम्ही अनाथाश्रमांत जातो. त्या मुलांना शिकवतो. गाणी गोष्टी सांगून त्याचं मनोरंजन करतो. नितीनच्या पप्पांना कधी बोलावतो. कधी आम्ही तिकडे जातो. कधी वॄध्दाश्रमांत जातो. आमच्यापेक्षा वृध्द आहेत त्यांची जमेल ती सेवा करतो. त्यांना पुस्तके वाचून दाखवतो. मनोरंजन करतो. आता मी अजिबात एकटी,एकुलती एक नाही.

माझा परिवाराचा परीघ खूप रुंदावला आहे. गोकुळाची कक्षा वाढली आहे. एकुलतं एकपण त्या गोकुळात कधीच विसरुन गेले.

! समाप्त !

© सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी

फोन  नं. 8425933533

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित ≈

सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी

 ☆ जीवनरंग ☆ एकुलती एक – भाग-4 ☆ सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी ☆

प्रतिक्षा हळूहळू मोठी होत होती. तिच्या बाळलीला बघत आम्ही दिवस काढत होतो.रक्षाबंधन आलं भाऊबीज आली की माझ्या एकट्या पडणा-या  प्रतिक्षाला बघून मला आमचं दोघांचं गोव्याच्या ट्रीप मधले गोकुळं बनवण्याचे स्वप्न,ह्यांनी आईला ‘पुढच्या वर्षी बहिणीला रक्षाबंधनाला भाऊ येईलच ‘असं मस्करीत दिलेलं आश्वासन सगळं सगळं आठवयाचं.शेवटी माझ्या प्रतिक्षाला पण नियतीने अशा रितीने माझ्याच सारखं  एकटं पाडलं.सासू सासरे,आई बाबा कधी उघडपणे,प्रत्यक्ष अप्रत्यक्ष रित्या दुस-या विवाहाचे सुचवू लागले.सासूबाई तर चक्क मला सांगू लागल्या,”बघ पोरी,आम्ही पिकली पानं कधी गळून पडू सांगता येत नाही.प्रतिक्षा एक दिवस लग्न करुन भुर्र्कन उडून जाईल.मग तू एकटी कशी रहाशील ” प्रतिक्षा सांगायची,” मी मुळी लग्न करणारच नाही.आईला सोडून कुठे जाणारच नाही”.मी पण तो विषय काहीतरी बोलून वेळ मारुन नेत असे.

प्रतिक्षा आता शाळा संपवून काॅलेजात जाऊ लागली.तशी तिला वयाच्या मानानं खूपच समज होती.मला जिवाभावाच्या मैत्रिणीसारखी साथ देऊ लागली.आम्ही एकमेकांकडे विचार शेअर करु लागलो.

काॅलेजमध्ये लहानसहान सगळ्या गोष्टी पण मला सांगू लागली.

काॅलेजात बारावीत  तिला नितीन भेटला.दोघांची चांगली गट्टी जमली. आमच्याकडे त्याचं जाणंयेणं वाढलं.

आईवेगळा पोर होता.वडील बिझनेसमध्ये व्यस्त म्हणून कि काय आईच्या प्रेमाला पारखा झालेला माझ्याकडे जास्त ओढला गेला.जवळपासच राहणारा होता. काॅलेजमध्ये  येता जाता प्रतिक्षाला पण सोबत असायची.

दरम्यान एकेक करुन चारही पिकली पानं गळून गेली.आता प्रतिक्षा मला आणि मी प्रतिक्षाला. आता मी तशी मनाने खंबीर झाले होते.ज्या मुलीवर तेव्हा ऐन तारूण्यात वैधव्याचा पहाड कोसळला. आता तर काय भरपूर पावसाळे, वादळ वारे अंगावर घेऊन तन,मन ठणठणीत झालं होतं.

हळूहळू लक्षात येऊ लागलं.प्रतिक्षा नितीनची मैत्री आता वाढली होती.तिचं प्रेमात रुपांतर झालं.दोघांची शिक्षणं पण पूर्ण झाली.आपापली क्षेत्र दोघांनी निवडली होती.त्यात प्रगती करुन दोघंही स्थिर झाली होती.एक दिवस मी प्रतिक्षाचा मूड बघून लग्नाचा विषय काढला.”बघ प्रतिक्षा आता तुम्ही दोघंही सेट्ल झालात आता पुढे विचार काय आहे?”

तर म्हणते कशी,”” कशाबद्दल ”

“अग तुझ्या आणि नितीनच्या लग्नाबद्दल”

“आई मी तुला एकटीला सोडून कुठेही जाणार नाही.आमची मैत्री आहे ती तशीच कायम राहील”

“ते काहीही चालणार नाही मी आजच नितीनच्या वडिलांशी  बोलून घेते.आणि नक्की करून टाकते.आणि कुठे लांब का जाणार आहेस?हांकेच्या अंतरावर तर आहे नितीनचे घर.”

ठरल्याप्रमाणे नितीनच्या वडिलांशी बोलून सगळं नक्की केले.आणि प्रतिक्षा आणि नितीनचा विवाह सुमुहुर्तावर दणक्यात पार पडला.

क्रमशः….

© सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी

फोन  नं. 8425933533

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित ≈

सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी

 ☆ जीवनरंग ☆ एकुलती एक – भाग-3 ☆ सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी ☆ 

दोन्ही आजी आजोबांनी नातीचं बारसे दणक्यात केलं. ‘प्रतिक्षा’ नाव ठेवलं. आणि नातवाची प्रतिक्षा करत प्रतिक्षाचे लाड करत होते. तिचे दर महिन्याच्या महिन्याला वाढदिवस काय? प्रत्येक वाढदिवसाला नवनवीन केकचे प्रकार काय? नुसती चढाओढच. फ्राॅक काय, परकर पोलका काय? आपली हौस पुरवू लागल्या. तिचे बोरन्हाण, उष्टावन सगळंच थाटात. आता प्रतिक्षा वर्षाची झाली. तिचा वाढदिवस. हॉल बुक केला. केकची, वाडीची ऑर्डर दिली. आमंत्रण केली. आणिअचानक माझ्या पतीदेवांना दोन दिवसासाठी दिल्लीला अर्जंट कामासाठी जायचं म्हणून कंपनीने सांगितले. पुढे वाढदिवस करुन मग गेलं तर चालणार नाही का? म्हणून विचाराल  तर तो म्हणतो कसा, “सगळी तयारी तर झाली आहे. हॉल, केक, तिचा ड्रेस, वाडीची ऑर्डर, कॅटरिंग, फोटोग्राफर, आमंत्रण सगळे सगळे रेडी आहे. दोन दिवसाचा तर प्रश्न आहे. असा गेलो आणि असा आलो. वाढदिवसाच्या दिवशी सकाळी हजर.”

हजर राहीन असं म्हणाला खरं पण त्याच्या ऐवजी त्याच्याबद्दलची बातमीच सकाळी घरी हजर झाली. त्याच्या गाडीला  दिल्ली मध्ये  अपघात झाला. ‘And he is no more’ असं कानावर शब्द आदळले. पायाखालची जमीनच सरकली. माझ्यावर  दुःखाचा पहाड कोसळला. सगळे नातेवाईक आले. भेटले गेले. ज्याला त्याला आपापले व्यवहार कामधंदा होताच की त्याना पण. शेवटी मलाच ताठ उभं रहावं लागलं. पदरी एक वर्षाची प्रतिक्षा, वयस्कर सासू सासरे  त्यांचा एकुलता एक जिवापलिकडे जपलेला मुलगा दोन दिवसात येतो म्हणून सांगून गेला तो कायमचाच. त्यांना सांभाळू की आपल्या एकुलत्या एका मुलीवर इतक्या लहान वयांत वैधव्य ओढवले म्हणून दुःख करणा-या माझ्या वयस्कर आईबापाची समजूत काढू. प्रतिक्षाचे भवितव्य आठवून तर डोके फुटायची वेळ आली. दुःख गोंजारणं तर सोडा पण विचार करून मन मोकळे करायला पण भक्कम आधारच नव्हता. जो एक होता तोच नेमका पूर्ण कळायच्याओळखायच्या आतच देवाने हिसकावून घेतला. परत  मी एकटी पडली. एकदम एकटी.

पण काळ आणि परिस्थिती हेच औषध असतं. सगळं दुःख बाजूला सारुन एका अर्भकाचा आणि चार वयस्करांचा विचार करुन उभी राहिले. नोकरीची गरज नव्हती म्हणून प्रतिक्षा झाल्यावर नोकरी सोडली होती. पण मन कशांत तरी  गुंतवायचे म्हणून घराजवळ एका कंपनीत अकाउंटस क्लार्कची पार्टटाईम नोकरी मिळाली. घर सांभाळून मी नोकरी करु शकत होते. प्रतिक्षाला बघायला दोन आज्या, दोन आजोबा होतेच. कारण माझे आईबाबा पण आता आमची बिल्डींग नंतर दोन बिल्डींग सोडून तिकडेच सहा महिन्यापूर्वी रहायला आले होते.

क्रमशः….

© सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी

फोन  नं. 8425933533

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित ≈

 

सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी

 ☆ जीवनरंग ☆ एकुलती एक – भाग-2 ☆ सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी ☆ 

लग्न झालं, पुजा झाली. आधी देवाच्या पाया पडायला गोव्याला, मग केरळ सारख्या  मस्त हिरव्यागार निसर्गरम्य ठिकाणी फिरुन आलो. पण तिकडेच मी त्याच्याकडे कबूल करुन घेतले.”तू एकटा मी पण आईबाबांची एकटी मुलगी पण आपल्याला मात्र दोन किंवा तीन तरी बछडी पाहिजेत हा”तर साहेब म्हणतात, “हे इकडे सांगण्यापेक्षा गोव्याला सांगितले असतेस तर बरं झालं असतं मी देवाकडे तरी जुळं तीळं मागून घेतलं असतं. हाहाहा ” नेहमीच्या स्टाईलमध्ये हसून विषय संपवला.

आम्ही मुंबईला आलो. नेहमीचे रूटीन चालू झालं. नव्या नव्यानवलाईचे दिवस. ‘अहो ‘आईंना मला कुठे ठेवू  आणि कुठे नको असे झाले होते. माझ्यासाठी कपडा, साडी, दागिना, पर्स,  काय काय घेऊन येऊ लागल्या. त्यांचा चॉईस पण छान होता. आम्हाला रविवारी ह्या आत्याकडे पुढच्या रविवारी त्या काकांकडे असे कौतुकानी न्यायच्या. आज हा सण, उद्या दुसरा. नंतर श्रावण आला. मंगळागौर. आमच्याकडे सगळे जमले. रात्रभर जागवली मज्जाच मज्जा. दुस-या दिवशी रक्षाबंधन.ह्याला  सख्खी बहीण नसल्यामुळे मानलेल्या. बहिणी राखी बांधायच्या त्या आल्या. ह्यांच्या चुलत, मामे, मावस बहिणी पण मंगळागौरीला आलेल्या सगळ्या राहिल्या.आमच्याकडे मज्जाच मज्जा. आता त्यांच्या लाडक्या भावाची एकुलती एक लाडकी बायको आली होती ना तिच्याशी गप्पा मारायला धमाल करायला. आज मला कळलं ह्याला सख्खी बहीण नसली तरी अशा  त्याच्यावर प्रेम, माया करणाऱ्या खूप बहिणी आहेत.

मग श्रीकृष्ण जन्म, गणपती उत्सव सगळे आमच्याकडेच. त्यामुळे घर सतत भरलेले गोकुळ मला हवे असलेले.  एकदा ते सणवार झाले कि सगळे आपापल्या घरी गेले कि परत आम्ही एकटेच.

वर्षभराचे सगळे सणवार आईने आणि  ‘अहो ‘ आईने अगदी थाटामाटात केले. दोघीने आपापली हौस पुरवून घेतली. म्हणेपर्यंत चिमुकल्या पाहूण्याची चाहूल  लागली. दोन्ही घरात माझे नको इतके लाड करण्याची परत चढाओढ सुरु झाली. मनांत विचार आला हे पण अजीर्ण होतंय. किमान आणखी एकेक अपत्य दोन्ही घरांत असते तर माझी लाडाकोडात भागीदारी झाली असती आणि ह्या अजीर्णाचा त्रास कमी झाला असता. चोरओटी झाली, डोहाळे जेवण, झाले. झोपाळ्यावरचे, चांदण्यातले वगैरे वगैरे. आणि एकदाच आमचं पहिलवहिलं कन्यारत्न  जन्माला आलं. आजोबा  एकदम खूष. त्याना मुलगी नव्हती ती मिळाली. पहिली बेटी धनाची पेटी वगैरे म्हणून आनंदी झाले. आजीचं मात्र  तोंड एव्हढंस झाले तिला पहिला नातू हवा होता. हे म्हणतात  कसे त्यांना “आई अग आज नात झाली पुढच्या वर्षी  राखी बांधून घेण्यासाठी येईल कि छोटासा भाऊ. आमच्या हिला नाहीतरी घराचं गोकुळ करायचं आहे. आम्ही दोघेही एकुलते एक ना. ना तिला भाऊ बहीण, ना मला हे तिचं दुःख आहे.

क्रमशः….

© सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी

फोन  नं. 8425933533

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित ≈

सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी

 ☆ जीवनरंग ☆ एकुलती एक – भाग-1 ☆ सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी ☆ 

‘एकुलती एक’  हो खरंच मला ह्या दोन शब्दांचा अगदी वीट आला. लहानपणी कधी कधी आवडायचं कधी कधी राग यायचा.आईस्क्रीम, चाॅकलेटची कधी वाटणी करावी लागायची नाही. अख्खं मलाच मिळायचे.आणि शेजारच्या मंगलला एकच चाॅकलेट चार भावंडांना वाटून एक तुकडा  मिळायचा तेव्हा मला एकुलताएक पणाचा आनंद व्हायचा. पण खेळात भांडण झाल्यावर ती चौघं एकत्र आणि मी एकटी पडायची.तेव्हा मला कोणी भावंडं असतं तर असं वाटून रडू यायचं.अजून पण वाटतं एखादी बहीण हवी होती.वाटणी काय ?माझा हिस्सा पण दिला असता पण मनातल्या गोष्टी, सुखदुःखात सहभागी झाली असती.काका काकीचुलत बहिणी घरी रहायला आल्या की इतका आनंद व्हायचा. आणि जायला निघाल्या की माझी रडारड सुरु.”काकी दोघींपैकी एका मुलीला तरी ठेवा ना.”नाहीतर मीच त्यांच्याकडे जायचे.अर्धअधिक माझ्या बालपणातील सुट्टी त्यांच्याकडेच गेली.

जाऊ दे मी कॉलेज मध्ये जायला लागले मला एकापेक्षा एक, जिवाला जीव देणा-या मैत्रिणी भेटल्या. माझ्याचं बरोबरीची माझी चुलतबहीण  माझ्याचं कॉलेजमध्ये होती. दुधात साखर. माझंही एकुलते एकच दुःख काही प्रमाणात कमी झाले. मजेत दिवस जात होते. पदवीधर झाले. लगेचच  नोकरीं पण चांगली  बँकेत  मिळाली. त्या वेळच्या  रूढी प्रमाणे आई बाबाने वरसंशोधनाला सुरुवात केली. मला विचारण्यात आले, “तू कुठे जमवले आहेस का? तर सांग. नाही तर आम्ही बघतो. तुला नवरा कसा हवा? ते फक्त सांग म्हणजे तसा मुलगा तुझ्यासाठी शोधायला  बरे पडेल”.

मी सांगितलं,” तुम्ही शोधाल तो  चांगलाच शोधाल. फक्त माझी एकच अट आहे. एकुलता एक मुलगा मला नवरा म्हणून अजिबात नको. त्याचं घर माणसांनी भरलेले असू दे. त्याला भाऊ, बहीण पाहिजे”. आत्याबाई तिकडे होत्या त्यांनी कपाळाला हात लावला “अरे अण्णा, आजकाल मुलींना मोठा गोतावळा नको असतो. ‘मी आणि माझा नारा  नको कोणाचा वारा ‘ आणि हिची अट तरी ऐक.”

आई बाबांनी वरसंशोधनाला  सुरुवात केली. जर गोतावळावाला मुलगा मिळाला तर तिकडे पत्रिका जुळत नव्हती. पत्रिका जुळली तर मुलगा परदेशात जाणारा.

मला परदेशात अजिबात जायचं नव्हतं भारत देश, आणि माझ्या आईबाबाना सोडून. कारण मी एकच मुलगी होते ना त्यांची. शेवटी आपण एक ठरवतो पण वरचा दुसरंच. लग्नाच्या गाठी ह्या वरचाच मारतो. तसे म्हणा सगळ्याबद्दलच सगळे तोच ठरवत असतो. आपण मी हे केलं, मी ते केलं म्हणतो. पण प्रत्यक्षात तो वरचाच  प्रत्येकाच्या बाबतीत सगळं ठरवून त्याला पृथ्वीवर पाठवतो.आपण  फक्त  कठपुतळ्या, किंवा बुद्धिबळातली  प्यादी. माझ्याबाबतीत तेच झाले.

मुलगा चांगला उच्चशिक्षित, सुस्थापित, दिसायला चांगला, मुंबईतच राहणारा. नाही म्हणण्यासारखे काहीच नव्हते. पण माझ्या मुख्य अटीत तो बसत नव्हता. कारण तो  एकुलता एक होता. जे मला मुळीच मान्य नव्हतं. पण आईबाबांनी आणि जिने स्थळ आणले होते त्या माझ्या लाडक्या माई मावशीने माझं ब्रेन वॉश करायला सुरवात केली” इतकं चांगलं स्थळ हातचं सोडू नकोस. एकतर तुझी पत्रिका सहजासहजी जमत नाही. ह्या ठिकाणी छानच जमते. गुणमिलन पण होतयं. शिवाय सासू सासरे हौशी. स्वतःच्या मुलीसारखं तुझे कौतुक लाड करतील. तुला काही कमी पडू देणार नाहीत ” . कारण मुलाची आई ती माई मावशीची  जवळची मैत्रीण होती. प्रश्न लाडाकोडाचा नव्हता. ते तर माहेरी भरपूर होत होते. प्रश्न त्याच्या घरांत गोकुळ नव्हते. तोच एकटेपणा, तेच एकुलते एक प्रकरण. जे मला अजिबात नको होतं. पण शेवटी वडीलधा-याच्या व्यवहारी दृष्टिकोनापुढे माझा भावुक विचार दुर्बळ ठरला. ती वरच्याचीच इच्छा असणार. आले  देवाजीच्या मना तिथे कोणाचे चालेना  आणि अशा रितीने एकुलत्या एक मुलीचा एकुलत्या एक मुलांशी  विवाह आनंदात धूमधडाक्यात पार पडला. “छान मस्त लग्न झालं.” “अनुरुप जोडी”.वगैरे वगैरे.

                                      क्रमशः….

© सौ. शशी नाईक-नाडकर्णी

फोन  नं. 8425933533

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित ≈

सौ. राधिका भांडारकर

☆ जीवनरंग ☆ दाखला – भाग – 3 ☆ सौ. राधिका भांडारकर ☆ 

….मग तानीबाई वळली.ग्राम पंचायतीच्या आवारातूनन बाहेर पडून सडकेवर आली. ऊन्हं चढली होती.

पायात चप्पल नव्हती. तांबड्याला विचारलं पाहिजे.

मिळेल का मोतीरामच्या मृत्युचा दाखला?आणि समजा तो मिळाला, तर हे लोक मोतीरामच्या जन्माचाही दाखला मागतील, मग तोकुठून आणू?

तिची पाउलं झपझप खोपटाकडे जाण्यासाठी ऊचलु लागली.

मनात झरत होतं… तानीबाईच्या आयुष्यात मोतीराम कसा आला?

रस्त्यावर भटकणारा एक कुत्रा. तानीबाई ताटलीत भाकरी घेउन बसली की, हा शेपुट हलवत यायचा. तानीबाईही त्याला आपल्यातल्या भाकरीचे तुकडे घालायची.. हळुहळु दोघांनाही एकमेकांचा लळा लागला. तानीबाईनेच त्याचं नामकरण केलं.

“मोतीराम” आणि तिच्या एकाकी जीवनात तिला एक सोबती सवंगडी मिळाला. दुरावलेल्या मुलांची जागा त्याने भरुन काढली.

आणि आता सरकार त्याच्या जन्म मृत्युचा दाखला मागतंय्!! ..कुठून आणू?

सरकार बदललं. प्रगती झाली. नोटाबंदी आली.जी. एस.टी. लागू झाला. महसूल वाढला. पेट्रोल महागलं. शेतकर्‍यांनी आत्महत्या केली. त्यांना कर्जमाफी झाली. या सगळ्यांशी तानीबाईचा  काहीच सबंध नव्हता… तिच्या आयुष्यात काहीच बदल घडला नाही.

गावात कलाबाईचा मेळ होता. तिने निरोप धाडला की तानीबाई शेतात जायची. शेतातले तण ऊपटायचे. बोंडं तोडायची. लोंब्या काढायच्या.. शेंगा खणायच्या…

दिवसाकाठी मजुरी मिळाली की, येतांना तेल तिखट, मीठ पीठ आणायचं.. रांधायचं.. अन् खाऊन झोपायचं….

वस्तीतले लोक चांगले होते. तिची विचारपूस करायचे.

सणावारी कुणी गोडधोड केलं तर तिलाही वाटीतनं द्यायचे… तानीबाईला कुठे होता भविष्याचा विचार…….??

……पावलं रेटत रेटत ती स्वत:च्या खोपटापाशी आली. कोपर्‍यात भलंमोठं निंबाचं झाड होतं…. पारावर तिनं बुड टेकलं… झाडानं गार सावली दिली. तिने नजरेच्या परिसरातली वस्ती न्याहाळली. बागडणारी, ऊड्या मारणारी, अर्ध्यामुर्ध्या कपड्यातली शेंबडी, मळकट  पोरं पाह्यली… पुरुष… बायका.. काही कामांत, काही निवांत.. रिकामी… कुणीतरी लांबून हाकारल….

“..अग!! ए आज्जे कुटं गेली हुतीस? सक्काळपासनं दिसली बी नाय्….जेवलीस का?ये न्हाय तर…तुझ्या सुनेनं फक्कड रस्सा बनवलाय्….”

ऊगीचंच तांबड्यानं या सरकारी योजनेचं भूत डोक्यात घातलं…. पायाखालची जमीन, डोक्यावरचं आभाळ अन् खोपटाभवतालचे हे आपुलकीचे आवाज… त्यांची आभाळागत माया… काय हवं आणखी… बाकी काळजी त्या पांडुरंगालाच की.. मग तानीबाई घरात आली.

भिंतीजवळची पत्र्याची पेटी ऊघडली… दाखला पाहिजे  म्हणे……हातातलं रेशनकार्ड, पेटीच्या तळाशी, होतं तिथं ठेऊन दिलं… अन् पेटी बंद केली.

तानीबाईपुरता हा विषय संपला होता….बाकी तांबड्याला सांगूच काय घडले ते….

समाप्त.

© सौ. राधिका भांडारकर

पुणे

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित  ≈