Tag: #मराठी-कविता

सौ. ज्योती कुळकर्णी 

 कवितेचा उत्सव 

☆ सिंधुताई– – ☆ सौ. ज्योती कुळकर्णी ☆

☆

संघर्षाचेच नाव असते जीवन

कुणी निघते त्यात होरपळून

कुणी निघते तावून सुलाखून

कुणी उडते नवीन पंख लेवून

*

आधी होती ती फक्त छोटा बिंदू

घरीदारीही जग तिला लागले निंदू

बिंदुची झाली सपकाळांची सिंधू

संघर्षाच्या बिंदुचा झाला महासिंधू

*

संशयाच्या भूताने घरच्यांना पछाडले

घरातल्यांनी तिला मग लाथाडले

मायनी पण तिच्या तिला नाकारले

सरणावरही तिने जीवन चितारले

*

फाटकं चितारतांना, दिसली नवी वाट

माय झाली ती लेकरांची, नवी पहाट

स्विकारला संघर्षाच्या वळणांचा घाट

निंदणारे सगळे झाले मग तिचे भाट

*

संघर्षाच्या ठिणगीतून वेचली तिने फुले

आनंदाने खूप खूप नाचली तिची मुले

समाजापुढे मदतीला हात तिने पसरले

सिंधुताई तू लेकरांना आकाश केले खुले

☆

© सौ. ज्योती कुळकर्णी

अकोला

मोबा. नं. ९८२२१०९६२४

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

श्री हरिश्चंद्र कोठावदे

 कवितेचा उत्सव 

☆ माझ्यातुन मी मला वगळले… ☆ श्री हरिश्चंद्र कोठावदे ☆

☆

 माझ्यातुन मी मला वगळले

 तुटे पिंजरा विमुक्त पक्षी

 मिटल्या पंखां गगन लाभले

*

 माझ्यातुन मी मला वगळले

 परिधीमधल्या प्रत्येकाशी

 जन्मबंध मग सहजी जुळले

*

 माझ्यातुन मी मला वगळले

 श्रवणी घेता त्यांच्या गाथा

 मौनही माझे धन्य जाहले

*

 माझ्यातुन मी मला वगळले

 नभ करुणेचे रुजले ह्रदयी

 शिवार माझे नंदन झाले

*

 माझ्यातुन मी मला वगळले

 रंगविलेल्या माझ्या चित्रा

 दूर राहुनी बघता आले

*

 माझ्यातुन मी मला वगळले

 परदुःखांना माझ्या देशी

 बिनपरवाना शिरता आले

*

 माझ्यातुन मी मला वगळले

 भिजत राहिलो जन्मजळी पण

 कमलपत्र मज होता आले

*

 माझ्यातुन मी मला वगळले

 नोंदवहीतुन परंतु त्यांच्या

 मला वजा ना होता आले !

☆

© श्री हरिश्चंद्र कोठावदे

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

श्री सुहास रघुनाथ पंडित

 वाचताना वेचलेले 

☆ “सहज काही साधं सोपं !” –  लेखक : अज्ञात – अनुवाद : स्मिता गानू जोगळेकर ☆ प्रस्तुती – श्री सुहास रघुनाथ पंडित ☆

(आमच्या गुजराती शाळेच्या ग्रुपवर एक छान (गुजराती) मेसेज आला त्याचा स्वैर अनुवाद करायचा मोह आवरला नाही.)

☆

नाही दुखत पावलं टाचा मुंगीचे कधी 

कि हत्ती नाही करत विचार वजन कमी करण्याचा 

 *

कोळ्याला नाही वाटत भीती चढताना पडण्याची 

घारीला नाही वाटत भीती उंच भरारी घेण्याची 

 *

हरणाला कधीच होत नाही गुडघेदुखी सांधेदुखी 

आणि नाही करत साप कंटाळा सरपटण्याचा कधी 

 *

सिंहाला नसते चिंता उद्याच्या शिकारीची 

जिराफाचे नाही झिजत माकडहाड किंवा मणका कधी 

 *

पाण्यात डुंबत राहूनही नाही होत सर्दी म्हशीला कधी 

आणि चोवीस तास उभे राहूनही थकत नाही घोडा कधी 

 *

उच्च स्वरात कूजन करूनही नाही बसत घसा कोकिळेचा कधी 

पक्षी नाही अपेक्षा करत वडिलोपार्जित घराची कधी 

 *

मग आपल्यालाच का 

भय चिंता कंटाळा थकवा झीज स्खलन 

काळजी माया भोग आणि रोग.. !

 *

पशु पक्ष्यांसारखे सहज सोपे साधे 

जगता आले तर ! 

प्रयत्न तर करून बघावा 

 *

मला हे अद्भुत शरीर देणाऱ्या हे परमेश्वरा…..

कोणताही अर्ज केला नव्हता 

नव्हता लावला कोणताही वशिला 

तरीही 

डोक्यावरच्या केसांपासून पायाच्या अंगठ्यांपर्यन्त 

चोवीस तास रक्त प्रवाहित ठेवतोस 

जिभेवर नियमित लाळेचा अभिषेक करतोस 

निरंतर पडत राहतात ठोके हृदयाचे लयबद्ध 

असं ते कोणतं यंत्र बसवलं आहेस देवा 

 *

पायाच्या नखापासून मेंदूच्या अंतिम टोकापर्यंत 

निर्वेध संदेशवहन करत राहतोस 

कोणती शक्ती आहे ही.. नाही कळत मला.

 *

हाडं आणि मांस यांच्यामधून वाहणारं रक्त 

याचे मूळ आणि अर्थ कसे मी शोधावे

 *

हजार हजार मेगापिक्सेलवाले दोन कॅमेरा 

अहोरात्र बारीक बारीक दृश्य टिपत असतात 

 *

दहा हजार चवी आणि अगणित संवेदनांचा अनुभव देऊ शकणारी 

जिव्हा नामक अफाट सेन्सर प्रणाली 

 *

विविध फ्रिक्वेन्सीचे आवाज काढणारी स्वरप्रणाली 

आणि येणाऱ्या असंख्य आवाजाचं कोडिंग डिकोडिंग करणारे कान 

 *

७५ टक्के पाणी असणाऱ्या शरीररूपी टँकरच्या 

त्वचेवर असणारी कोट्यवधी छिद्र 

पण नाही येत कधी प्रश्न लिकेज आणि सिपेजचा

 *

कोणत्याही आधाराशिवाय उभा राहू शकतो मी ताठ 

गाडीचे टायर झिजतात पण नाही झिजत माझी पावलं कधीही 

 *

केवढी अजब रचना, काळजी, शक्ती, यंत्रणा, प्रतिपाळ 

स्मृती शांती समज ही…… सगळंच अदभूत अविश्वसनीय 

माझ्या शरीररूपी अचाट यंत्रात कोणता तंत्रज्ञ बसला आहे न कळे 

या सगळ्याचे भान ज्ञान राहू दे बस,

तूच बसवलेल्या वसवलेल्या आत्म्यामध्ये.

राहो सदबुद्धी कृतज्ञता स्मरण, चिंतनाचे भान 

हीच एवढी प्रेरणा प्रार्थना.

परमेश्वरा…. तू कोण कुठे असशील त्या चरणी.

 ☆

मूळ कर्ता : अज्ञात 

अनुवाद : स्मिता गानू जोगळेकर

प्रस्तुती : सुहास रघुनाथ पंडित 

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

श्री नितीन सुभाष चंदनशिवे

  चित्रकाव्य  

– प्रिय प्रिये… –  ☆ श्री नितीन सुभाष चंदनशिवे ☆

☆

 ती राधा बनून दूर आहे

तिचा खांदा घेऊन उभी आहे

 

ती मनात साठवत राहते मलाच 

पण ओठावर शब्दांना जकात लावते..

माझा उंबरा ओलांडून येत नाही आत 

पण माझ्या काळजाच्या ती चौकात राहते…

 

मीरेची प्रीत तिच्या ओंजळीत भरलेली

गुलाबाची दोन फुलं 

तिने जीवापाड जपलेली

 

आतल्या आत बरसत राहते मुसळधार

पण डोळ्यात दुष्काळ दाखवायची 

तिची कला एकदम बहारदार

 

तरीही कोरड्या डोळ्यात तिच्या 

कधी कधी भरून येतं धरण 

माझ्या आठवणीचं जळत असतं सरण

 

पाखरू माझं रुसत नाही

एका जागी बसत नाही

दमून गेली तरी 

थकले रे सख्या असं कधी म्हणत नाही…

 

कृष्णाला धरता धरता

रुक्मिणीला जपणारी ती

जराशी ठेच मला लागता लागता

भळभळणारी जखम ती…

 

वाटतं ना आत्ताच सगळं घडल्यासारखं..

वाटतं ना वादळ येऊन गेल्यासारखं..

 

नाही जाणार सोडून तुझी प्रीत

गात राहीन आपल्या जगण्याचं गीत

 

तू माझा गुलाब जपते आहेस

माझ्यासाठी खपते आहेस

नदीसारखी वाहता वाहता

आतल्या आत झुरते आहेस…

 

प्रिय प्रिये…

तू माझी 

मी तुझा होण्यासाठी

मी लिहित जाईन खुळ लागल्यासारखं…

आणि करीन प्रकाशन लवकरच

जगाला वेड लागल्यासारखं…

 

आठवतं ना त्यादिवशी 

तू मला मांडीवर घेतलं होतंस 

तेव्हा आपोआप डोळे मिटले माझे

खरं सांगू??

जग जिंकल्याची जाणीव तेव्हाच झालीय मला..

 

ऐक ना….

कविता थांबवूच वाटत नाही

पण…

तूच वाहून जाऊ देत नाहीस मला..

तुला भीती वाटते ना

मी वाहून हरवून जाण्याची….

त्या वेड्या खुळ्या तुझ्या मनासाठी

तुझीच कविता

थांबवत आहे…

 

हं.. थांबतोय…

☆

कवी : नितीन चंदनशिवे. (दंगलकार)

© श्री नितीन सुभाष चंदनशिवे

संपर्क – मु. पोस्ट. कवठेमहांकाळ, जि. सांगली.

मो 7020909521

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

प्रा. सौ. सुमती पवार

 कवितेचा उत्सव 

☆ मामाना गावनी मज्जा… ☆ प्रा. सौ. सुमती पवार ☆

☆

चाईसगांवना ठेसनवर मायना संगे जाऊत

ठेसनवर बठी बठी गंमत दखत ऱ्हाऊत

गाडी ये ये धडाडधूम जीव धडधड करे

दादरावर मानसे चढेत आमना डोकावऱ्हे..

*

अथाईन ऊनी तथाईन उनी भलतं भारी वाटे

मामाना गावनं कौतिक भलतंज मनम्हां दाटे

फिरकीना तांब्याम्हानं पानी घडी घडी पिऊत

मालगाडीना डब्बा मंग कितला, मोजत ऱ्हावूत..

*

पॅसेंजर उनी उनी लोके चिल्लायेत

ठयरताज गाडी मंग गलका गर्दी करेत

मायनं बोट धरीसंन आम्ही चढी जाऊत

हिरापूर ऊनं का खिडकीम्हांईन् दखूत…

*

ऊनं ऊनं हिरापूर उच्या पायऱ्यासवर

खडीवर उतरीपडूत बाजूना पटरीसवर

मामा दिखे उभा तठे तोंडवर हसू फुटे

दिवाईनी सुट्टीना मंग आनंद तठे भेटे…

*

डोयासमोर दिखस अजून चाईसगांवनं ठेसंन

कोल्लं तिखं भाकर लागे भलतं न्यामी बेसन

तशी मजा उनी नही पुन्हा फिरिन देखा

सपनम्हा येतीस गाड्या माले मारतीस हाका..

*

गनं बार गऊ पन हाईज याद ऱ्हायनं

दवडी गे हो, मामान गांव भलतं दूर पयनं..

☆

© प्रा.सौ.सुमती पवार 

 नाशिक

(९७६३६०५६४२)

[email protected]

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

प्रा. भरत खैरकर

 कवितेचा उत्सव 

☆ “स्टेशनची कविता…” ☆ प्रा. भरत खैरकर ☆

☆

स्टेशनात जाणं

म्हणजे कविता मिळविणं..

कविता म्हणजे स्टेशन

पोहचणं अन् पुढे जाणं..

कविता लांब लांब गाडीसारखी..

कविता मालगाडी भरगच्च माल

भरुन येणारी सांडेस्तोवर..

कविता ‘एक्सप्रेस’ गाडी

सा-यांना हादरवून पुढे जाणारी.

कविता म्हणजे प्लॅटफॉर्म

विसावा देणारा..

कविता म्हणजे विचारांची गर्दी

स्टेशनवरची..

कविता मनाला समांतर

चालणारी दोन रूळांसारखी.. !!

☆

© प्रा. भरत खैरकर

संपर्क – बी १/७, काकडे पार्क, तानाजी नगर, चिंचवड, पुणे ३३. मो.  ९८८१६१५३२९

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

डाॅ. निशिकांत श्रोत्री 

 मनमंजुषेतून 

☆ किमया मिरचीची…  ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆

मिरची म्हटलं म्हणजे ठसकाच लागतो नाही का! एकेकाळी झणझणीत तिखटाला चटावलेली माझी जीभ आता या वयात मात्र नुसत्या मिरचीच्या दर्शनाने देखील होरपळून निघते. माझ्या पानापासून मिरचीने दूरच रहावे अशी मी मनोमन प्रार्थना करत असतो इतकं आता माझं आणि मिरचीचं वैर झाले आहे.

तरीही या मिरचीनेच नुकतेच माझ्यावर थोर उपकार केले, अगदी इंग्रजीत म्हणतात तसे ब्लेसिंग इन डिसगाईज!

माझ्या पानातला एवढा मोठा मिरचीचा तुकडा मला दिसला नाही हे बघताच माझा मुलगा तडक मला नेत्रविशारदाकडे घेऊन गेला. तेथे माझ्या नेत्रपटलात काही तरी गडबड झाल्याचा संशय आल्याने नेत्रपटलाची सखोल तपासणी करण्यासाठी माझूया डोळ्यात औषध घालून मला डोळे बंद करून बसविले होते.

डोळे बंद करताच संपूर्ण जग पापण्यांच्या पलिकडे गेल्यावर मात्र माझ्या मस्तकात विचारांचे मोहोळ उठले. एक डोळा तर नेत्रपटल फाटल्याने फारसे काहीच काम करू शकत नव्हता. गेली पंधरा-सोळा वर्षे मी या एकाच डोळ्याने सगळे करत होतो. हळूहळू मी वैद्यकीय व्यवसायातून निवृत्त झालो होतो. तथापि माझे साहित्यिक लिखाण एका डोळ्याच्या आधारावर चालू होते. आता याही डोळ्याची दृष्टी अधू झाली तर मी लिहायचे कसे; शब्ददेवतेची आराधना करायची कशी? विलक्षण कासावीस झालो मी!

आणि माझ्या मनात शब्ददेवतेला उद्देशून काही विचार येऊ लागले. त्यांना मूर्तस्वरूप द्यायला मी डॉक्टर कडे कागद मागितला. त्यांना वाटले मला डोळे टिपायला कागद हवा आहे. मात्र मी माझा हेतू सांगताच त्यांनी मला डोळे उघडता येणार नाहीत याची आठवण करून दिली.

अन् मी तशाच बंद डोळ्यांनी शब्ददेवतेला उद्देशून काव्य रचून कागदावर लिहिले. ते तुमच्यासाठी सादर करीत आहे.

☆ शब्ददेवते… ☆

☆

शब्ददेवते रुसू नको गे अपुल्या भक्तावरी

लीन दीन मी शरण पातलो तुझिया चरणांवरी ||ध्रु|

*
कुवत जशी मी सजवीत आलो अलंकार चढवुनी 

कथा कविता कादंबरीना नटविले रूपांनी

अगतिक झालो वयोपरत्वे दृष्टी झाली अधुरी

लीन दीन मी शरण पातलो तुझिया चरणांवरी ||१||

*

सादाविले तुम्हाला येता ओथंबुन भाव मना

निराश कधी न केले माझ्या भावभावनांना

असे कसे मी सांडू माझ्या कवीकल्पनांना 

लीन दीन मी शरण पातलो तुझिया चरणांवरी ||२||

*

देवी शारदे कृपा करावी जागृत ठेवी कविता 

अमर करी मम साहित्याला देऊनिया शाश्वता

सारे सोडून गेले तरीही ते पावो अक्षरा

लीन दीन मी शरण पातलो तुझिया चरणांवरी ||३||

☆

© डॉ. निशिकान्त श्रोत्री

एम.डी., डी.जी.ओ.

मो ९८९०११७७५४

सौ. गौरी गाडेकर

 वाचताना वेचलेले 

☆ मैत्री… तुमची नी माझी !! – अज्ञात ☆ प्रस्तुती – सौ. गौरी गाडेकर ☆

☆

पावसाच्या थेंबाचं शिंपल्यात पड़णं अन्

मोती म्हणून त्याचं नवजीवन घडणं…

अगदी तसंच

अनोळखी अनोळखी म्हणत असतानाच

अचानक एकमेकांची सवय होवून जाणं

म्हणजे…. मैत्री… !!

 

मोगऱ्याचा दरवळणारा मनमोहक गंध

म्हणजे मैत्री….

चुकलोच कधी वाट तर दिशा दाखवणारा दीपस्तंभ

म्हणजे मैत्री… !!

 

नकळत जडलेला एक स्वैर छंद

म्हणजे…. मैत्री

मनापासून जपावासा वाटणारा हा रेशीमबंध

म्हणजे…. मैत्री… !!

 

तुमच्या सारखी खूप खूप गुणी…

अन् माझ्यासारखी थोड़ी थोड़ी खुळी….

जशी कायम बहरलेली सदाफुली…

म्हणजे मैत्री… !!

 

हसवणाऱ्या, फसवणाऱ्या तर कधी कंटाळवाण्या गप्पा..

म्हणजे…. मैत्री….

मनात निर्माण झालेला तुमच्या आठवणींचा कप्पा…

म्हणजे…. मैत्री… !!

 

मनाने मनाशी गुंफलेली सुंदर वीण अन्

तुमच्या शी बोलताना विसर पडलेला शीण

म्हणजे…. मैत्री… !

 

मंदिराचे पावित्र्य जपणारा घंटेचा जणु मंजुळ नाद

सुखदुःखात हक्काने आवर्जुन मारावी अशी साद

म्हणजे… मैत्री… !!

 

अगदीच महागडं सुंदर फुलझाड नसेलही पण दुर्मिळ

गवताचं एक नाजुक पातं…

म्हणजे…. मैत्री….

देवानेही हेवा करावा अन् प्रेमानेही लाजावं असं पवित्र नातं

म्हणजे…. मैत्री… !!

 

उतरत्या वयाच्या सांजवेळीही ऐकु यावी अशी सुंदर तान

आणि आयुष्याच्या रुपेरी पुस्तकात सुवर्णाक्षरांनी लिहावं

असं पान….

म्हणजे…. मैत्री… !!

 

हसता हसता अलगद टीपावं असं डोळ्यातलं पाणी..

अन्…

स्वप्नवत वाटणाऱ्या स्नेहबंध जपणाऱ्या पवित्र नात्याची 

अशी ही कहाणी…

म्हणजे….

 मैत्री…….

 तुमची अन् माझी…… !!!!

☆   

 लेखक : अज्ञात 

संग्राहिका : सौ. गौरी गाडेकर

संपर्क – 1/602, कैरव, जी. ई. लिंक्स, राम मंदिर रोड, गोरेगाव (पश्चिम), मुंबई 400104.

फोन नं. 9820206306

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

 

श्रीशैल चौगुले

 कवितेचा उत्सव 

☆ शब्दसुख… ☆ श्रीशैल चौगुले ☆

☆

काही व्रण पुसतच नसतात

खोल-खोल अंतरित ठसलेले

काही लाटा प्रवाहत असतात

कातरल्या किनार्यात घुसलेले.

*

काही क्षण आठवण असतात

हृदयात जन्मभरी. जपलेले

काही दुःख सलतच असतात

नियतीच्या बाणापरी खुपलेले.

*

स्पर्श, थेंब मनातून ओथंबून

काही ऋतू वेदना थोपवतात

कस्तुरीमृग भाव शोधताना

बहर, जख्मांना लपवतात.

*

धुंद-मंद स्पंदनातला भ्रमर

शब्द छंद मकरंद मुग्धपान

नव चंद्र प्रहरी जणू बांधणी

वृत्त बंधनात नृत्य काव्यगान.

☆

© श्रीशैल चौगुले