मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ पहाट… ☆ श्री विनायक कुलकर्णी ☆

श्री विनायक कुलकर्णी

? कवितेचा उत्सव ? 

☆ पहाट… ☆ श्री विनायक कुलकर्णी ☆ 

(लवंगलता..८-८-८-४)

पेंगुळलेली निशा लाजरी लाजत लाजत गेली

दरवळलेली उषा हासरी हासत हासत आली

समारोप हा काळोखाचा रंगछटांनी झाला

शशी फिकासा हळूहळू मग क्षणात लपून गेला

धुंद गारवा मंद मारवा मिरवत अलगद आला

उंच अंबरी उजळत गेली शतरंगाची माला

नभ सोनेरी जल सोनेरी सोन्याचे जग सारे

अलगद नकळत इथे जलावर कुणी शिंपले पारे

सुरू जाहली कैक खगांची किलबिल किलबिल शाळा

समीर घुमतो इकडे तिकडे पायी बांधुन वाळा

© श्री विनायक कुलकर्णी

मो – 8600081092

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ आला पाऊस… ☆ सुश्री प्रणिता प्रशांत खंडकर ☆

सुश्री प्रणिता प्रशांत खंडकर

? कवितेचा उत्सव ?

☆ आला पाऊस… ☆ सुश्री प्रणिता प्रशांत खंडकर ☆

आला पाऊस प्रेमाचा,

   त्याच्या सांगू किती तऱ्हा,

 जसा ज्याच्या मनी भाव,

    त्याला भिजवतो तसा.

 आला पाऊस प्रेमाचा,

   माऊलीच्या वात्सल्याचा,

  उरी पाझरला पान्हा,

    कुशीत विसावे  तान्हा!

  आला पाऊस प्रेमाचा,

    बोट बापाचे धरता,

   आनंद नि विश्वासाचा,

    ठेवा गवसला पोरा!

  आला पाऊस प्रेमाचा,

    गुरू-शिष्यांच्या जोडीचा,

   गिरविता अक्षरांना,

     वसा घेतला ज्ञानाचा.

    आला पाऊस प्रेमाचा,

      सखा जीवाचा भेटता,

     सुख-दुःखाच्या क्षणांना,

       त्याचा कायम आसरा.

      आला पाऊस प्रेमाचा,

       प्रियतमांच्या भेटीचा,

       सात-जन्माच्या साथीच्या,

        निभावण्या आणा-भाका!

      आला पाऊस प्रेमाचा,

        विरह-वेदना देणारा,

      जन्म-मृत्यूचा हा फेरा,

        अव्याहत चालणारा.

     आला पाऊस प्रेमाचा,

       भक्तिरसात डुंबुया,

      कल्याणासाठी विश्वाच्या,

       आळवू पसायदाना!

©  सुश्री प्रणिता प्रशांत खंडकर

संपर्क – सध्या वास्तव्य… डोंबिवली, जि. ठाणे.

ईमेल [email protected] केवळ वाॅटसप संपर्क.. 98334 79845.

ही कथा आवडल्यास लेखिकेच्या नावासह आणि कोणताही बदल न करता अग्रेषित करण्यास हरकत नाही.

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – चित्रकाव्य ☆ बाजाराचा आजार ☆ श्री प्रमोद वामन वर्तक ☆

श्री प्रमोद वामन वर्तक

?️?  चित्रकाव्य  ?️?

? बाजाराचा आजार ? श्री प्रमोद वामन वर्तक ⭐

जोडगोळी ही दोघांची

ठरवे बाजाराची चाल,

मारता वृषभाने मुसंडी

लोकं होती माला माल !

गप्प बसून कोपऱ्यात

वाट बघे रिस संधीची,

हळूच येऊन रिंगणात

करे वृषभाची गोची !

पडे आडवा मनोरा,

नवख्यांची पळापळ,

मौका घेत सटोडीये

पांढरे करती उखळ !

हवी असेल जर रोज

निद्रा तुम्हांस सुखाची,

एखाद्या चांगल्या बँकेत

FD बघा काढायची !

……  FD बघा काढायची !

© प्रमोद वामन वर्तक

दोस्ती इम्पिरिया, ग्रेशिया A 702, मानपाडा, ठाणे (प.)

मो – 9892561086 ई-मेल – [email protected]

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – मराठी कविता ☆ कवितेच्या प्रदेशात # 193 ☆ अण्णाभाऊ विनम्र अभिवादन!… ☆ सुश्री प्रभा सोनवणे ☆

सुश्री प्रभा सोनवणे

? कवितेच्या प्रदेशात # 193 ?

☆ अण्णाभाऊ विनम्र अभिवादन!… ☆ सुश्री प्रभा सोनवणे ☆

अण्णाभाऊ तुम्ही गेलात तेव्हा,

मी असेन तेरा वर्षांची!

तेव्हाही तुमच्या मोठेपणाची

खूणगाठ मनाशी घट्ट!

वाचत होते वर्तमानपत्रातून,

मासिकांमधून,

तुमचे आणि तुमच्या विषयीचे!

तुमचा सीमा लढा, सामाजिक बांधिलकी, सांस्कृतिक चळवळ!

अमर शेखांसह गाजलेली कलापथके,

काॅम्रेड डांग्यांबरोबरचे स्नेहबंध,

कम्युनिस्ट विचारसरणीचे,

तुमचे झंझावाती व्यक्तिमत्व!

 शिष्टमंडळासह केलेली रशियाची वारी!

 

लाखो रसिकांप्रमाणे, मी ही गुणगुणते तुमचे शब्द, “माझी मैना गावाकडं राहिली, माझ्या जिवाची होतीया काहिली !”

या लावणीतले आर्त

मनाला वेढून राहिलेले!

त्या शब्दांची जादू आजही टिकून!

तुमची सदाहरित गीते लोकप्रिय आजही!

 

तुमचं मजल्याचं घर पाडणा-यांना,

जाणवलंही असेल,

तुमचं अबाधित अढळत्व!

रसिक वाचकांच्या मना मनात

“फकिरा” नं घर करणं!

 

किती वेगळे, अलौकिक तुमचे कार्यकर्तृत्व……  

कौल जनमानसाचा—

घ्यावा मुजरा मानाचा!

© प्रभा सोनवणे

संपर्क – “सोनवणे हाऊस”, ३४८ सोमवार पेठ, पंधरा ऑगस्ट चौक, विश्वेश्वर बँकेसमोर, पुणे 411011

मोबाईल-९२७०७२९५०३,  email- [email protected]

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ.उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ पाऊस… ☆ श्री शरद कुलकर्णी ☆

श्री शरद कुलकर्णी

? कवितेचा उत्सव ?

पाऊस ☆ श्री शरद कुलकर्णी ☆

पाऊस,

कैफियत अनिवार्य ,

रुजवात पर्याय .

पाऊस ,

स्वप्न अन् खयाल ,

शोक विलंबित ख्याल.

पाऊस,

अलौकिक भक्ती,

मोक्ष आणिक मुक्ती.

पाऊस,

रातवा अखंडित रात्र ,

चिंबचिंब पुलकित गात्र.

पाऊस,

विनवणी आर्त,

अद्वैत आर्ष भावार्थ .

© श्री शरद  कुलकर्णी

मिरज

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ ॥ निर्वाण षटकम्॥ – आद्य शंकराचार्य — मराठी भावानुवाद ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆

डाॅ. निशिकांत श्रोत्री 

? इंद्रधनुष्य ?

☆  ॥ निर्वाण षटकम्॥ – आद्य शंकराचार्य — मराठी भावानुवाद. ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆

॥ निर्वाण षटकम्॥—मराठी भावानुवाद

संस्कृत स्तोत्र : आद्यशंकराचार्य

मनो बुद्ध्यहंकारचित्तानि नाहम् 

न च श्रोत्र जिह्वे न च घ्राण नेत्रे

न च व्योम भूमिर् न तेजॊ न वायु: 

चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥१॥

मन, बुद्धी मी ना अहंकार चित्त 

कर्ण ना जिव्हा, न नासा न नेत्र

व्योम न धरित्री, नसे तेज वायू

चिदानंदरुपी मी शिवस्वरूपी ||१||

न च प्राण संज्ञो न वै पञ्चवायु: 

न वा सप्तधातुर् न वा पञ्चकोश:

न वाक्पाणिपादौ न चोपस्थपायू 

चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥२॥

न मी चेतना ना असे पंचवायू

नसे पंचकोष मी ना सप्तधातु

मी वाचा न हस्त ना पादोऽन्य गात्र

चिदानंदरुपी मी शिवस्वरूपी ||२||

न मे द्वेष रागौ न मे लोभ मोहौ 

मदो नैव मे नैव मात्सर्य भाव:

न धर्मो न चार्थो न कामो ना मोक्ष: 

चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥३॥

न संतापी द्वेषी नसे लोभ मोह

नसे ठायी मत्सर ना मी मदांध

धन-धर्म-काम  ना मी मोक्षातीत

चिदानंदरुपी मी शिवस्वरूपी ||३||

न पुण्यं न पापं न सौख्यं न दु:खम् 

न मन्त्रो न तीर्थं न वेदा: न यज्ञा:

अहं भोजनं नैव भोज्यं न भोक्ता 

चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥४॥

न मी पुण्य-पाप न सौख्य न दुःख

नसे मंत्र, तीर्थ न वेद ना यज्ञ

नसे अन्न वा ना भरविता न भोक्ता

चिदानंदरुपी मी शिवस्वरूपी ||४||

न मृत्युर्न शंका न मे जातिभेद: 

पिता नैव मे नैव माता न जन्म

न बन्धुर् न मित्रं गुरुर्नैव शिष्य: 

चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥५॥

मज मृत्युभय ना न जाणे मी जाती 

मला ना पिता-माता मी तर अजन्मी

नसे बंधू स्नेही गुरु शिष्य नसती

चिदानंदरुपी मी शिवस्वरूपी ||५||

अहं निर्विकल्पॊ निराकार रूपॊ 

विभुत्वाच्च सर्वत्र सर्वेन्द्रियाणाम्

न चासंगतं नैव मुक्तिर्न मेय: 

चिदानन्द रूप: शिवोऽहम् शिवॊऽहम् ॥६॥

विकल्पाविना  मी न आकार मजला 

मी सर्वव्यापी  इन्द्रियात वसला

बंध मला ना मज नाही मुक्ती

चिदानंदरुपी मी शिवस्वरूपी ||६||

अनुवादक : © डॉ. निशिकान्त श्रोत्री

एम.डी., डी.जी.ओ.

मो ९८९०११७७५४

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ श्री अशोक भांबुरे जी यांची कविता अभिव्यक्ती #199 ☆ ‘केवड्याचा भास…’ ☆ श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे ☆

श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे

? अशोक भांबुरे जी यांची कविता अभिव्यक्ती # 199 ?

☆ केवड्याचा भास… ☆ श्री अशोक श्रीपाद भांबुरे ☆

केवड्याचा भास होतो

नागिनीचा त्रास होतो

 

हो म्हणावे ही अपेक्षा

खालीवरती श्वास होतो

 

आज का परका समजते ?

काल तर मी खास होतो

 

प्रीतिचा वनवास नव्हता

केवढा बिंधास होतो

 

काल तर तू पास केले

आज का नापास होतो ?

 

कावळ्यांनी संप केला

त्रास तर पिंडास होतो

 

मेघ नसता अंबरी का ?

मातिला आभास होतो

© अशोक श्रीपाद भांबुरे

धनकवडी, पुणे ४११ ०४३.

[email protected]

मो. ८१८००४२५०६, ९८२२८८२०२८

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ बेशरम ☆ सौ.वंदना हुळबत्ते

सौ. वंदना अशोक हुळबत्ते

? कवितेचा उत्सव ?

☆ बेशरम… ☆ सौ. वंदना अशोक हुळबत्ते ☆ 

स्त्रीत्वाच्या ठिकऱ्या उडाल्या

झोप उडाली

कुठली जात

कुठला धर्म

कुठला नवरा

कुठला भाऊ

कुठले पोलिस

कुठली सत्ता

इथं तर

मानवता झाली बेपत्ता

माणसाच्या गराड्यात तिला

जनावरा सारखं ओढतात

तिच्या वस्त्रा बरोबर

तिचे सत्व उतरवतात

हवा तसा छळ करून

वाऱ्यावर सोडतात

व्यवस्थाच नग्न झाली

अब्रु कशी टिकणार….?

बेटी बचावच गुणगान

कुठं कुठं पुरणार….?

स्त्रीत्वाच्या सन्मान

कुणाला कसा भेटणार….

© सौ.वंदना अशोक हुळबत्ते

संपर्क – इंदिरा अपार्टमेंट बी-१३, हिराबाग काॅनर्र, रिसाला रोड, खणभाग, जि.सांगली, पिन-४१६  ४१६

मो.९६५७४९०८९२

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

 

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ लोकशाहीरअण्णाभाऊ… ☆ सुश्री वृंदा (चित्रा) करमरकर ☆

सुश्री वृंदा (चित्रा) करमरकर

? कवितेचा उत्सव ?

☆ लोकशाहीरअण्णाभाऊ… ☆ सुश्री वृंदा (चित्रा) करमरकर ☆

अन्याया विरुद्ध हाक देणारा

वाटेगावचा कोहिनूर हिरा

दीन दलितांना दिला न्याय खरा

साहित्य सम्राटाला या मानाचा मुजरा

 

शिक्षण शाळेत नाही घेतले

जेथे जातीयतेचे विष उगवले

जगाच्या शाळेत ज्ञान मिळविले

दीनांच्या कैवाऱ्याला हा मानाचा मुजरा

 

पायी चालत मुंबई गाठली

पायांची त्या चाळण झाली

कष्टकऱ्यांच्या अन्याया वाचा फोडली

लोकशाहिर अण्णाभाऊंना या मानाचा मुजरा

 

फकिरा लिहूनी अमर जाहला

ज्ञानाचा हा सूर्य तळपला

साहित्य क्षितीजी तारा झळकला

तेजस्वी प्रकाशाला हा मानाचा मुजरा

 

चरित्र यांचे प्रेरक ठरले

समानतेचे वारे वाहिले

दलितांचे कैवारी जाहले

समाजाच्या दीपस्तंभा हा मानाचा मुजरा

🍃

© वृंदा (चित्रा) करमरकर

सांगली

मो. 9405555728

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ “माझी मैना…” ☆ सौ राधिका भांडारकर ☆

सौ राधिका भांडारकर

? इंद्रधनुष्य ?

☆ “माझी मैना…” ☆ सौ राधिका भांडारकर 

आज १ ऑगस्ट …. लोकशाहीर अण्णाभाऊ साठे यांचा जन्मदिन. ( १ ऑगस्ट १९२० ). 

दोन शब्दातच समोरच्या व्यक्तीला जिंकून घेण्याचं सामर्थ्य लोकशाहीर अण्णाभाऊ साठे यांच्या शब्दात आहे. या राष्ट्रीय पुरुषाने विपुल लेखन केले.

” माझी मैना गावावर राहिली..” हा मला तर त्यांच्या पूर्ण साहित्याचा परमोच्च बिंदूच वाटतो. 

माझी मैना गावाकडे राहिली

माझ्या जीवाची होतीया काहीली

ओतीव बांधा। रंग गव्हाळा।

कोर चंद्राची ।उदात्त गुणांची।

मोठ्या मनाची। सीता ती माझी रामाची ।

हसून बोलायची। मंद चालायची।

सुगंध केतकी। सतेज कांती ।

घडीव पुतळी। सोन्याची।

नव्या नवतीची। काडी दवण्याची।

रेखीव भुवया ।कमान जणू इंद्रधनुची।

हिरकणी हिऱ्याची। काठी आंधळ्याची ।

तशी ती माझी। गरीबाची मैना ।

रत्नाची खाण ।माझा जीव की प्राण।

नसे सुखाला वाण। तिच्या गुणांची छक्कड मी गायली। माझ्या जीवाची होतीया काहिली…।।

ही रचना वाचल्यानंतर सर्वप्रथम मनात येते ती दोन जीवांची झालेली ताटातूट. ती गरिबीमुळे झालेली आहे ..असावी.  राघू— मैने ची जोडी वेगळी होत आहे आणि त्या विरही भावनेत तिच्या प्रेमाचं, देहाचं,तिचं त्याच्या जीवनात असण्याचं नितांत सुंदर आणि ठसकेबाज वर्णन या रचनेत केलेलं आहे.  थोडक्यात हे एक सुंदर प्रेम गीत आहे.

पण ही मैना अधिक व्यापक स्वरूपात समजून घेण्याचा मी प्रयत्न केला आणि मला या रचनेमागचे वेगळे संदर्भ लक्षात आले.  

माझी मैना ही एक छक्कड आहे.  छक्कड हा लावणीचा एक प्रकार आहे.  माझी मैना ही एक राजकीय छक्कड आहे. आणि त्या पाठीमागे अण्णाभाऊंच्या जीवनाची पार्श्वभूमी आहे.

अण्णा भाऊंना गरिबीमुळे त्यांचं मूळ गाव वाटेगाव सोडावं लागलं.  काम धंद्यासाठी त्यांना मुंबई नगरीत यावं लागलं. तिथे त्यांनी मिळेल ते काम केलं.  हेल्पर, बुटपॉलिशवाला, सिनेमागृहात द्वारपाल अशी विविध कामे केली.  ही कामे करता करता कोहिनूर मिलमध्ये ते कामगार म्हणून स्थित झाले.  या ठिकाणी त्यांचा संबंध कामगार चळवळीशी आला आणि त्याच वातावरणात त्यांची लेखन कला बहरली.  ते लेखक, शाहीर बनले.  त्यानंतर याच माध्यमातून त्यांचा संयुक्त महाराष्ट्र लढ्याशी संबंध आला.

चळवळीत कम्युनिस्ट पक्षाचे कार्ड होल्डर म्हणून ते काम करायचे पण ते खरे कलाकार होते.  नाटक, वग, पोवाडे आणि लावण्या लिहून त्यांनी संयुक्त महाराष्ट्राच्या लढ्याची मशाल पेटती ठेवली.  त्याचवेळी माझी मैना ही छक्कड अतिशय गाजली ती एक रूपकात्मक रचना म्हणून.

ही मैना कोण याचे उत्तर या चळवळीत सापडलं.  संयुक्त महाराष्ट्राची स्थापना झाली.( एक मे १९६०) पण बेळगाव आणि कारवार हा भाग महाराष्ट्राच्या सीमेत आला नाही मुंबईतील फाउंटन आणि बेळगाव येथे झालेल्या आंदोलनात शेकडो लोकांनी रक्त सांडले तरी देखील संयुक्त महाराष्ट्र हवा तसा झाला नाही याचं दुःख त्यांच्या मनाला झालं आणि त्यातूनच माझी मैना या छक्कडचा जन्म झाला.  माझी मैना गावावर राहिली हे बेळगाव आणि कारवार या भागासाठी रूपक आहे आणि ही नितांत सुंदर मैना म्हणजेच निसर्गरम्य बेळगाव आणि कारवार.

आजही ही मैना प्रासंगिक आहे. साठ पासष्ट वर्षापूर्वी लिहिलेली ,गायलेली ही छक्कड आजही  तितकीच ताजी तवानी आहे कारण अजूनही सीमा प्रश्न सुटलेला नाही म्हणून “माझी मैना गावावर राहिली” हा सल आहेच.

(कै. विठ्ठल उमप यांनी त्यांच्या वैशिष्ट्यपूर्ण गायकीतून आणि अभिनयातून “माझी मैना” प्रचंड लोकप्रिय केली)

तर असा हा अलौकिक लोकशाहीर ! अण्णाभाऊ साठे…..  त्यांनी विपुल लेखन केले. कथा, कविता, गीत, लावण्या, कादंबऱ्या व नाट्य वृत्तांत, प्रवास वर्णने असे सर्व साहित्यप्रकार हाताळले. पण त्यांच्या जीवनातलं श्रेष्ठ साहित्य कार्य म्हणजे त्यांनी लोकसंस्कृतीला रंगभूमीवर प्रतिष्ठा मिळवून दिली. ती गौरवली. जनमानसात रुजवली.

अण्णाभाऊ यांच्या जन्मदिनी या असाधारण लोकशाहीरास  भावपूर्ण श्रद्धांजली.

© सौ. राधिका भांडारकर

ई ८०५ रोहन तरंग, वाकड पुणे ४११०५७

मो. ९४२१५२३६६९

[email protected]

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares