हिन्दी साहित्य – साप्ताहिक स्तम्भ ☆ साहित्य निकुंज #262 ☆ भावना के दोहे – कोहरा☆ डॉ. भावना शुक्ल ☆

डॉ भावना शुक्ल

(डॉ भावना शुक्ल जी  (सह संपादक ‘प्राची‘) को जो कुछ साहित्यिक विरासत में मिला है उसे उन्होने मात्र सँजोया ही नहीं अपितु , उस विरासत को गति प्रदान  किया है। हम ईश्वर से  प्रार्थना करते हैं कि माँ सरस्वती का वरद हस्त उन पर ऐसा ही बना रहे। आज प्रस्तुत हैं भावना के दोहे )

☆ साप्ताहिक स्तम्भ  # 262 – साहित्य निकुंज ☆

☆ भावना के दोहे – कोहरा ☆ डॉ भावना शुक्ल ☆

राह चले हम देखते,  कोहरे की मुस्कान।

रात घनी अब दिख रही,  दिनकर से  अंजान।।

*

नाम धूप का है नहीं,   थर थर काँपे लोग।

लहर शीत की पड़ रही,    कुहरे  का संयोग।।

*

सुबह अभी दिखती नहीं,   दिन   में  जैसे  रात।

कुहरे   की   चादर  बड़ी,   ठिठुरा अभी प्रभात।।

*

बढ़ी शीत की लहर है,   कुहरा है घनघोर।

ओढ़ रजाई दुबकते,   हुई  नहीं है भोर।।

© डॉ भावना शुक्ल

सहसंपादक… प्राची

प्रतीक लॉरेल, J-1504, नोएडा सेक्टर – 120,  नोएडा (यू.पी )- 201307

मोब. 9278720311 ईमेल : bhavanasharma30@gmail.com

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडल (हिन्दी) – श्री विवेक रंजन श्रीवास्तव ‘विनम्र’/श्री जय प्रकाश पाण्डेय  ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ विजय साहित्य # 239 ☆ कष्टाची किंमत… ☆ कविराज विजय यशवंत सातपुते ☆

कविराज विजय यशवंत सातपुते

? कवितेचा उत्सव # 239 – विजय साहित्य ?

☆ कष्टाची किंमत ☆

(काव्यप्रकार अष्टाक्षरी.)

आंबा चिंच ,जांभुळाची ,

बांधावर झाडी दाट.

बेल,पिंपळ, उंबर,

दावी गायरान वाट. १

*

रामफळ,भोकराने ,

दिली अवीटशी गोडी.

बोर,डाळींब,आवळा ,

नाचे‌ राघू‌‌ मैना जोडी. २

*

पिके नगदी घेताना ,

सोनं  देई काळी माती.

ज्वारी,बाजरी पिवळी,

तेलबिया ,डाळी, हाती.३

*

भुईमुग, कापसाचा ,

आगळाच असे थाट.

मळ्यातल्या पाटावरी,

ऊस वाढे घनदाट.४

*

शालू हिरवा नेसून ,

साद घाली लेकराला.

मोती घामाचे लावती,

शिरपेच वावराला.५

*

जितराब दावणीचं,

जिवलग जोडीदार.

दुध दुभत्याने मिळे,

रोज अमृताची धार.६

*

भाजी भाकरीची गोडी,

नाही येणार कश्याला.

कळे कष्टाची किंमत,

तुझ्या नाजूक खिश्याला.७

*

देई जिवाला या जीव,

गडी माणूस राबता.

गुळपाक पोळीमध्ये,

सण थांबतो नांदता.८

© कविराज विजय यशवंत सातपुते

सहकारनगर नंबर दोन, दशभुजा गणपती रोड, पुणे.  411 009.

मोबाईल  8530234892/ 9371319798.

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ वाद संवाद… ☆ सुश्री नीलांबरी शिर्के ☆

सुश्री नीलांबरी शिर्के

? कवितेचा उत्सव  ?

☆ वाद संवाद सुश्री नीलांबरी शिर्के 

निरोगी निरामय

जगण्यासाठी

नको पाहणे

केवळ स्वाद

*

सुखी आनंदी

रहायचे तर

नसावा कधी

कोणाशी वाद

*

आरोग्यास्तव

 आपणासाठी

षडरस परीपूर्ण

आहार हवा

*

 मन निरोगी

आनंदी रहाण्या

 वाद नको पण

 संवाद हवा

*

 नसेल साधत

 जर संवाद

 सोडवून स्वतःला

 दूर व्हावे अलगद 

 

 

©  सुश्री नीलांबरी शिर्के

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ चष्मा… ☆ डॉ. शैलजा करोडे ☆

डॉ. शैलजा करोडे

? कवितेचा उत्सव ?

☆ “चष्मा…” ☆  डॉ. शैलजा करोडे

चष्मा चाळीशीचा डोळी

देई प्रौढत्व जाणीव

अनुभव समृद्धिची

भासू ना देई उणीव

*

धुसरले जग सारे

चष्मा सुस्पष्ट करते

अनुभव संपन्नता

जीवनाचे धडे देते

*

सल्ला द्या नवपिढीस

सक्ती मात्र ती नसावी

जुन्या नव्या संगमाची

कास नेहमी धरावी

*

काळ वेळ बदलते

बदलते जग सारे

चष्मा नंबर बदला

दिसतील तेज तारे

*

रंग बिरंगी गाॅगल

दावी दुनिया रंगीन

सकारात्मकता मग

होऊ ना देई मलीन

*

चष्मा घोड्याचा लावून

नाही जगावे जीवन

माणुसकी चष्मा लावा

तत्व जाणावे गहन

© डॉ. शैलजा करोडे (काव्यशलाका)

नेरुळ नवी मुंबई मो. 9764808391

ईमेल – karodeshailaja@gmail.com 

≈ संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर ≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – विविधा ☆ सिंहावलोकन… ☆ सुश्री अपर्णा परांजपे ☆

सुश्री अपर्णा परांजपे

🌳 विविधा 🌳

✍️ सिंहावलोकन… ☆ सुश्री अपर्णा परांजपे

वर्षे येतील व जातील हे कालचक्र आहे. होते आहे व रहाणार आहे यात आपल्याला काय गवसलं हे महत्त्वाचे आहे.

प्रयत्नाचे फळ निश्चित मिळते. प्रयत्न विचार व‌ कृतीतून घडतात‌. इच्छित फळ मिळाले तर आनंदी आनंद पण नाही मिळाले तर निराशा, दुःख! फळाच्या परिणामाची शाश्वती नाही. व आनंद जरी मिळाला तरी तो टिकणारा असत नाही त्यामुळे खरे समाधान मिळणे ही आजच्या क्षणाची आवश्यकता ओळखून निश्चय करणे हाच काळावर मिळवलेला विजय असतो‌, अन्य कोणताही उपाय नाही.

प्रयत्न करणे व ते करत असतांनाच आनंद घेणे हा वेळेचा सदुपयोग आहे. येणारा परिणाम दुय्यम स्थानी ठेवल्यास त्यातून मिळणाऱ्या आनंदाचा  किंवा दु:खाचा परिणाम मनावर होणार नाही. सततच समाधान उपभोगता येईल हे जाणवणे म्हणजे स्थिरता प्राप्त होणे आहे.

*

“विचाराइतके देखणे काहीच नाही”

“एक दाणा पेरता मेदिनी माजी कणीस होते”..

*

✍️तो माझा अन् मी त्याची  दुग्धशर्करा योगच हा

मनी वसे ते स्वप्नी दिसे भगवंताचा खेळच हा…

*

“सोहम् सोहम्” शिकवून मजला धाडियले या जगतात

“कोहम् कोहम्” म्हणोनी अडलो उगाच मायापाशात..

*

अंतर्चक्षू प्रदान करुनी रूप दाविले हृदयात

कमलपत्र निर्लेप जसे नांदत असते तीर्थात..

*

सुखदुःखाची जाणीव हरली, ईश्वर चरणी भाव जसा

तसेच भेटे रुप तयाचे,गजेंद्राशी विष्णू तसा …

*

महाजन, साधूळ संत सज्जन काय वेगळे असे तिथे?

प्रेमाची पूर्तता व्हावी, हे ध्येय निश्चित तिथे…

*

“ममैवांशो जीवलोके जीवभूतः सनातनः”।

वचन तुझे रे अनुभव घ्यावा, हीच आस रे तुझी पहा…

*

निजानंदी रंगलो मी तव हृदयाशी भेटता

आतच होता,आहे,असशी जाणीव याची तू देता…

*

कृतार्थ मी अन् कृतार्थ तू ही जन्माचा या अर्थ खरा

आनंदाचा कंद खरा तू (मम)हृदयाचा आराम खरा…

*

कृष्ण सखा तू, रामसखा तू प्रेमाचा अवतार सख्या

अयोनिसंभव बीज अंकुरे सात्विक, शुध्द हृदयी सख्या..

*

प्रशांत निद्रा प्रशांत जीवन देहात पावले मज नाथा

प्राणांवर अधिराज्य तुझे रे केशव देतो (जसा)प्रिय पार्था…

*

आदीशक्ती अंबाबाई शक्तिरुपाने वसे इथे

त्याच शक्ती ने जाणीव होते भगवंत असे जेथे…

*

भगवंत हृदयस्थ आहे 🙏

© सुश्री अपर्णा परांजपे

कात्रज, पुणे

मो. 9503045495

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – इंद्रधनुष्य ☆ श्रीमद्‌भगवद्‌गीता — अध्याय १८ — मोक्षसंन्यासयोग — (श्लोक ११ ते २०) – मराठी भावानुवाद ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆

डाॅ. निशिकांत श्रोत्री 

? इंद्रधनुष्य ?

☆ श्रीमद्‌भगवद्‌गीता — अध्याय १८ — मोक्षसंन्यासयोग — (श्लोक ११ ते २०) – मराठी भावानुवाद ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆

संस्कृत श्लोक… 

न हि देहभृता शक्यं त्यक्तुं कर्माण्यशेषतः । 

यस्तु कर्मफलत्यागी स त्यागीत्यभिधीयते ॥ ११ ॥ 

*

शक्य न कोण्या देहाला समस्त कर्मांचा त्याग

मानितात त्यागी जो करितो कर्मफलांचा त्याग ॥११॥

*

अनिष्टमिष्टं मिश्रं च त्रिविधं कर्मणः फलम्‌ । 

भवत्यत्यागिनां प्रेत्य न तु संन्यासिनां क्वचित्‌ ॥ १२ ॥ 

*

त्याग न करी जो कर्मफलांचा त्रिविध फलांची प्राप्ती

इष्टानिष्ट मिश्र फलांची देहत्यागपश्चात खचित प्राप्ती

कर्मफलसंन्यास करीता योग्यासी मिळे सहजी मुक्ती

प्राक्तनात कदापि न त्याच्या कर्मफल देई त्यासी भुक्ती ॥१२॥

*

पञ्चैतानि महाबाहो कारणानि निबोध मे । 

साङ्ख्ये कृतान्ते प्रोक्तानि सिद्धये सर्वकर्मणाम्‌ ॥ १३ ॥ 

*

विशदती सांख्य  कर्मध्वंसाचे पाच हेतू

कथितो तुजसी पार्था जाणुनिया घेई तू ॥१३॥

*

अधिष्ठानं तथा कर्ता करणं च पृथग्विधम्‌ । 

विविधाश्च पृथक्चेष्टा दैवं चैवात्र पञ्चमम्‌ ॥ १४ ॥ 

*

कर्मसिद्धीस्तव अधिष्ठान कर्ता कर्म तथा क्रिया

पंचमांश कारण दैवाधीन कार्यपूर्ती व्हावया ॥१४॥

*

शरीरवाङ्‍मनोभिर्यत्कर्म प्रारभते नरः । 

न्याय्यं वा विपरीतं वा पञ्चैते तस्य हेतवः ॥ १५ ॥ 

*

विधिनेमाने अथवा विपरित देहवाणीमनद्वारे

जे जे कर्म मनुज आचरी या पंच हेतुद्वारे ॥१५॥

*

तत्रैवं सति कर्तारमात्मानं केवलं तु यः । 

पश्यत्यकृतबुद्धित्वान्न स पश्यति दुर्मतिः ॥ १६ ॥ 

*

अपरिपक्व मतिने केवळ शुद्धात्म्या कर्ता जाणतो

यथार्थ त्यासी नाही ज्ञान दुर्मतिचा अज्ञानी तो ॥१६॥

*

यस्य नाहङ्कृतो भावो बुद्धिर्यस्य न लिप्यते । 

हत्वापि स इमाँल्लोकान्न हन्ति न निबध्यते ॥ १७ ॥ 

*

अंतर्यामी ज्याच्या नाही अहंकार कर्त्याचा

लिप्त न होई बुद्धी ज्याची मोही संसाराच्या 

वधूनिया या समस्त लोका तो वध ना करतो

हत्येच्या पापाने कदापि तो ना बद्ध होतो ॥१७॥

*

ज्ञानं ज्ञेयं परिज्ञाता त्रिविधा कर्मचोदना । 

करणं कर्म कर्तेति त्रिविधः कर्मसंग्रहः ॥ १८ ॥ 

*

ज्ञाता ज्ञान ज्ञेय त्रिविध कर्मप्रेरणा

कर्ता करण कर्म त्रिविध कर्मसाधन ॥१८॥

*

ज्ञानं कर्म च कर्ता च त्रिधैव गुणभेदतः । 

प्रोच्यते गुणसङ्ख्याने यथावच्छृणु तान्यपि ॥ १९ ॥ 

*

गुणसंख्याशास्त्रे कर्ता ज्ञान कर्म त्रिधा एव भेदगुण

कथितो यथावत मी तुजला ध्यान देउनी करी श्रवण ॥१९॥

 *

सर्वभूतेषु येनैकं भावमव्ययमीक्षते । 

अविभक्तं विभक्तेषु तज्ज्ञानं विद्धि सात्त्विकम्‌ ॥ २० ॥ 

*

सकल चरात वसतो एक अविनाशी भाव  अविभक्ततेने 

ज्ञानद जाणुनि घे त्या सात्विकतेच्या विद्येला या ज्ञानाने ॥२०॥

 

मराठी भावानुवाद  © डॉ. निशिकान्त श्रोत्री

एम.डी., डी.जी.ओ.

मो ९८९०११७७५४

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – वाचताना वेचलेले ☆ “माणसाला शेपूट येईल का?” – कवी : अज्ञात ☆ प्रस्तुति – सौ. उज्ज्वला केळकर ☆

श्रीमती उज्ज्वला केळकर

? वाचताना वेचलेले ?

☆ “माणसाला शेपूट येईल का?” – कवी : अज्ञात ☆ प्रस्तुति – सौ. उज्ज्वला केळकर

गाठभेट होऊन सुद्धा, अगदी बाजूला बसून सुद्धा किंवा Whatsapp चा मेसेज वाचून सुद्धा… हल्ली माणसं एकमेकाशी बोलत नाहीत. या गंभीर विषयावरची एक बोलकी कविता.

कवीचे खूप आभार आणि आपल्यासाठी साभार पोच 

माणसाने माणसाशी 

संवाद तोडला आहे

म्हणून तो घरा घरात 

एकटा पडला आहे 

*

येत्या काळात ही समस्या

अक्राळविक्राळ होईल 

तेंव्हा आपल्या हातातून

वेळ निघून जाईल 😃 

*

कदाचित माणूस विसरेल

संवाद साधण्याची कला

याच्यामुळे येऊ शकते

मूकं होण्याची बला 😃

*

पूर्वी माणसं एकमेकांना

भरभरून बोलायचे

पत्र सुद्धा लांबलचक

दोन चार पानं लिहायचे 😃

*

त्यामुळे माणसाचं मन

मोकळं व्हायचं

हसणं काय, रडणं काय

खळखळून यायचं

*

म्हणून तेंव्हा हार्ट मध्ये

ब्लॉकेज फारसे नव्हते

राग असो लोभ असो 

मोकळं मोकळं होतं 😃

*

पाहुणे रावळे गाठीभेटी

सतत चालू असायचं

त्याच्यामुळे प्रत्येक माणूस

टवटवीत दिसायचं 

*

आता मात्र माणसाच्या

भेटीच झाल्या कमी

चुकून भेट झालीच तर

आधी बोलायचं कुणी ? 😃

*

ओळख असते नातं असतं

पण बोलत नाहीत

काय झालंय कुणास ठाऊक

त्यांचं त्यांनाच माहीत 😃

*

घुम्यावणी बसून राहतो

करून पुंगट तोंड

दिसतो असा जसा काही

निवडुंगाचं बोंड 😜

*

Whatsapp वर प्रत्येकाचेच 

भरपूर ग्रुप असतात

बहुतांश सदस्य तर

नुसते येड्यावणी बघतात 😜

*

त्यांनी मेसेज वाचल्याच्या

दिसतात निळ्या खुणा

पण रिप्लायसाठी सुटत नाही

शब्दांचा पान्हा 

*

नवीन नवीन Whatsapp वर

चांगलं बोलत होते

दोनचार शब्द तरी 

Type करत होते 🤣

*

आता मात्र बऱ्याच गोष्टी

इमोजीवरच भागवतात 

कधी कधी तर्कटी करून

इमोजीनेच रागवतात 😡 😜

*

म्हणून इतर प्राण्यांसारखी

माणसं मुकी होतील का ?

भावना दाबून धरल्या म्हणून

माणसाला शिंग येतील का ? 🤪 

*

काय सांगावं नियती म्हणेल

लावा याला शेपटी

वाचा देऊन बोलत नाही

फारच दिसतो कपटी 😛

*

हसण्यावर नेऊ नका 

खरंच शेपूट येईल

पाठीत बुक्का मारून मग

कुणीही पिळून जाईल 😜

*

म्हणून म्हणतो बोलत चला

काय सोबत नेणार?

उगाच तुमची वाचा जाऊन

फुकट शेपूट येणार 😛 👆🌹🚩

कवी : अज्ञात 

प्रस्तुती : सौ. उज्ज्वला केळकर 

संपर्क – निलगिरी, सी-५ , बिल्डिंग नं २९, ०-३  सेक्टर – ५, सी. बी. डी. –  नवी मुंबई , पिन – ४००६१४ महाराष्ट्र

मो.  836 925 2454, email-id – kelkar1234@gmail.com 

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ खेळ नवा… ☆ श्री सुहास रघुनाथ पंडित ☆

श्री सुहास रघुनाथ पंडित

? कवितेचा उत्सव ?

☆ खेळ नवा… ☆ श्री सुहास रघुनाथ पंडित 

वरवरचे हे वास्वत आहे, विस्तव सारा लपला आहे

फुंकर घालून पहा जरा तू भडका आता उडणे आहे

 *

मी सत्याची बाजू घेतो असे बोलणे सोपे आहे

जो तो जाणून आहे, बोलण्यातही गफलत आहे

 *

वचने देती तीच तीच अन् असे तीच ती मधाळ भाषा

मूर्ख जाहलो कितीदा तरी मनातील या सुटे न आशा

 *

चिखलफेकीचे खेळ चालता शिंतोड्यांना काय कमी

दिवसभराची नसता खात्री कशी द्यायची दीर्घ हमी

 *

सौदे जमती फिसकटती, शेंबड्यासही मुकुट हवा

सत्तेसाठी सत्य बदलती लोकशाहीचा खेळ नवा

© श्री सुहास रघुनाथ पंडित 

सांगली (महाराष्ट्र)

मो – 9421225491

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – कवितेचा उत्सव ☆ “२०२४ – २५“ ☆ प्रस्तुती – श्री सुहास सोहोनी ☆

श्री सुहास सोहोनी

? कवितेचा उत्सव ?

🙋२०२४ — 🤗२०२५ ☆ श्री सुहास सोहोनी

तीव्र उन्हाळे, ऊन कोवळे,

पूर राक्षसी, थेंब आगळे,

कंपित थंडी, सुखद गारवा,

दु:खापाठुन, सुख‌ शिडकावा..

*

सुख-दु:खांचे अनुभव देउन

वर्ष कालचे गेले वितळुन

नव वर्षाचे करु या स्वागत

नवी नवेली स्वप्ने घेऊन..

*

सौख्य सुखे द्यावी नववर्षा

रुचीपालटा थोडी दु:खे

असेच यावे हासत नाचत

रंग घेउनी इंद्रधनूचे

🌺

© श्री सुहास सोहोनी

रत्नागिरी

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – चित्रकाव्य ☆ संध्याकाळ… ☆ श्री अनिल वामोरकर ☆

श्री अनिल वामोरकर

?️?  चित्रकाव्य  ?️?

? संध्याकाळ… ☆ श्री अनिल वामोरकर ☆

पैलतीर दिसे

संध्या समयी

ऐकू येते बघ

मंजूळ सनई…

*

थकला भास्कर

जाई अस्तास विसावया

आपुले बिंब पाहूनी

लागला हसावया…

*

सुख दु:खाच्या

लाटांवरी जणू

सैरभैर मन

पैलतीराची ओढ जणू…

*

निरव शांतता

चलचित्र आठवांचा

साद घाली पैलतीर

शाश्वत आनंदाचा…

© श्री अनिल वामोरकर

अमरावती

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares