मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ गंगेत घोडं न्हालं– भाग 4… (भावानुवाद) – सुश्री सुषमा मुनींद्र ☆ सौ. उज्ज्वला केळकर ☆

सौ. उज्ज्वला केळकर

?जीवनरंग ?

☆ गंगेत घोडं न्हालं– भाग 4 … (भावानुवाद) – सुश्री सुषमा मुनींद्र ☆ सौ. उज्ज्वला केळकर

(मागील भागात आपण पाहिलं- घरात निराशेचं वातावरण. पुन्हा एकदा अपयश. आता इथून पुढे)

श्रेष्ठीची बेफिकिरी तर पहा. श्रेयसला खुशाल टकलू म्हणून त्यचा अपमान केला. त्या लोकांना पुण्याला पाठवल्यावर श्रेष्ठी म्हणाली,  `ते लोक कॉल करणार नाहीत. तुम्ही कॉल करून त्यांच्यापुढे `आपला काय निर्णय झालाय’,  असं म्हणत आजिबात गयावया करायची नाही.

एक आठवडा उलटला.

श्रेष्ठीच्या बोलण्यामुळे लज्जित होऊन, कॉल करून श्रेयसच्या वडलांची माफी मागण्याचे धाडसही त्यांना झाले नाही. ते शिथील होऊन बसले होते,  एवढ्यात श्रेयसचाच कॉल आला. हरेकृष्णशी तो आदराने बोलला व  श्रेष्ठीचा मोबाईलचा नंबर विचारला. उमेदीचा पदर धरत हरेकृष्णांनी नंबर दिला. अनुराधाने कॉल करून तिला थोडं सभ्यपणे बोलायला सांगितलं. श्रेष्ठीने तिकडे दुर्लक्ष केलं. श्रेयस ज्या टोनमध्ये बोलेल,  त्याच टोनमध्ये बोलायचं तिने ठरवलं. त्याने झटका दिला,  ही पण देईल. तो आखडला,  ही पण आखडेल. तो सभ्यपणे बोलला,  ही पण तशीच बोलेल. श्रेयसच्या कॉलने तिला काहीसा धक्काच बसला होता. नकारात्मक कारणाने नव्हे,  श्रेयसच्या सकारात्मक भावामुळे.

श्रेष्ठी त्या दिवशी तू माझा मोठा इंटरव्ह्यू घेतला होतास, मी जाणून घेऊ इच्छितो, मी रिक्रूट झालो की नाही?

`म्हणजे?’

`मी जेव्हा तुझ्या घरातून बाहेर पडलो,  तेव्हा खूप संतापलो होतो. तिरस्काराने भारलो गेलो होतो. वाटत होतं, तुला फोन करावा आणि काही कठोर गोष्टी तुला ऐकवाव्या. माझा उतरलेला चेहरा बघून वहिनींनी माझी चेष्टासुद्धा केली. म्हणाल्या ‘माकडाला हिरा मिळतोय आणखी काय पाहिजे?’ पण माझा राग जेव्हा शांत झाला,  तेव्हा वाटलं, तुझ्या स्पष्टवक्तेपणामुळे मला राग यायला नको, उलट प्रेरणा मिळायला हवी.’

`म्हणजे?’

`तू मला टकलू म्हणून माझ्यातील उणेपणा दाखवलास, पण…’

`मला टकलू म्हणायचं नव्हतं, बस,  जीभ घसरली.’

`ती घसरली नसती, तर मी माझे विचार बदलू शकलो नसतो. आता वाटतय,  रिजेक्शन मुलीला किती निराश करत असेल. मुलाकडचे लोक छोट्या छोट्या उणिवा दाखवत बसतात किंबहुना शोधत असतात,  ज्या सामान्यत: लक्षातही येत नाहीत. असं करून ते आपली घमेंड,  मूर्खपणा किंवा सणक वा  आपला फालतूपणा शाबीत करत असतात. खरंच सांगतो,  नीतावहिनीच्या बाबतीत मला पहिल्यांदाच वाईट वाटलं.’

`म्हणजे?’

दादाचा साखरपुडा झाला होता. बाबांनी अचानक वहिनीच्या बाबांकडे कार मागितली आणि त्यांनीही कार दिली कारण विवाह मोडला,  तर बदनामी होईल. इतकं  होऊनही आई वहिनीवर खूश नाही. काही न काही कमतरता तिच्यात काढतेच. आता मला वहिनीबद्दल खूप सहानुभूती वाटू लागलीय.’

`सो स्वीट!’

`आता मला माझ्या तिन्हीही मोठ्या बहिणींची आठवण येते. त्यांच्या लग्नाच्या वेळी आई-बाबांना खूप त्रास सहन करावा लागला होता. मधल्या बहिणीच्या लग्नाच्या वेळी निमंत्रण पत्रिकासुद्धा छापून झाल्या होत्या आणि मुलाकडच्यांकडून फर्मान आलं, आणखी कॅश हवी.  बाबांनी लग्न मोडलं. मुलाकडच्यांना वाटलं नाही की बाबा एवढे फर्म राहतील. मग मुलाकडच्यांनी पुन्हा पुन्हा कॉल केले. आमच्याही निमंत्रण पत्रिका छापल्या आहेत. आमचीही बदनामी होईल. आपल्याला जे द्यायचं असेल, ते द्या, न द्या पण हा विवाह होऊ दे, पण बाबांनी ऐकलं नाही. त्यानंतर तिचा दुसरा विवाह ठरला. चांगला झाला पण मधल्या काळात घरावर जी शोककळा पसरली होती,  जे उदास वातावरण पसरलं होतं,  आमची जी बदनामी झाली होती, त्या सगळ्याची तू नकळत आठवण करून दिलीस. मला माहीत आहे,  मुलं काही देवदूत नसतात. त्यांच्यातही काही उणिवा असतात. ते टकलू असू शकतात.’

`म्हंटलं नं जीभ घसरली.’

`तुझा हाच प्रामाणिकपणा मला आवडला. तू मला पसंत आहेस.’

`जाड असूनही?’

`जर तुला माझं टक्कल पसंत असेल तर!’

`मी या दाखवण्या-बघण्याच्या कार्यक्रमाला अगदी उबून गेलेय. मी लग्न करणार नाही.’

`तुझ्या दारावर धरणं धरून बसेन. मग तर करशील ना? आणि हो, व्यायाम, डाएट वगैरे करू नकोस. मला तू जाडच असलेली आवडलीयस.’

श्रेष्ठी खो खो करत हसू लागली.

`आपणसुद्धा केस उगवणारी क्रीम,  तेलं वगैरे अजमावून बघू नका.  टकलू असल्यामुळे बुद्धिमान वाटताय.’

श्रेयसनेही मोठ्याने हसत म्हंटलं,  मग तर तुझाही विजय झाला आणि माझाही… होय की नाही?’ 

 – समाप्त –

मूळ हिंदी कथा –  तुम्हारी भी जय, हमारी भी जय – मूळ  कथा लेखिका – सुश्री सुषमा मुनींद्र  

अनुवाद – सौ. उज्ज्वला केळकर

संपर्क – 176/2 ‘गायत्री’, प्लॉट नं 12, वसंत साखर कामगार भवन जवळ, सांगली 416416 मो.-  9403310170

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ गंगेत घोडं न्हालं– भाग 3… (भावानुवाद) – सुश्री सुषमा मुनींद्र ☆ सौ. उज्ज्वला केळकर ☆

सौ. उज्ज्वला केळकर

?जीवनरंग ?

☆ गंगेत घोडं न्हालं– भाग 3 … (भावानुवाद) – सुश्री सुषमा मुनींद्र ☆ सौ. उज्ज्वला केळकर

(मागील भागात आपण पहिलं- पाहुण्यांची शोधक नजर श्रेष्ठीवर. बायो-डाट्यामुळे खूप काही माहीत आहे.)

श्रेयसच्या कमी शिकलेल्या आईने तूझं नाव काय? वगैरे प्रश्न विचारण्याचा मूर्खपणा केला नाही. तिने विचारलं,

एम. बी. ए. कुठल्या कॉलेजमधून केलंस?’

`सिम्बी! सिम्बॉयसिस पुणे.’

जमाना पूर्णपणे बदलला आहे पण संकोच आणि लज्जा हे प्राचीन आणि शाश्वत असे भाव आहेत. तीन शब्द बोलण्यात श्रेष्ठीसारखी दमदार मुलगी घाबरून गेली. श्रेयसकडे शोधक नजरेने पाहत तो आपल्या निकषात फिट बसतो की नाही,  हे बघण्याचं साहस तिला झालं नाही. ती बेता-बेताने, तिरक्या नजरेने श्रेयसकडे पाहत होती. श्रेयस मात्र तिच्याकडे सरळ सरळ थेट पाहत होता. त्याला कोणी निर्लज्ज नाही म्हणणार. पण तिने मात्र धीटपणे त्याच्याकडे पाहीलं तर लोकांना वाटेल, किती धीटपणे याच्याकडे पाहते आहे. मुलगी चालू दिसतीय.’

श्रेयसचे वडील म्हणाले, `तू पुण्यात जॉब करतेयस. श्रेयस दिल्लीत आहे. कसं जमणार?’

श्रेष्ठी म्हणाली, `किती तरी मुली जॉब करतात. मॅनेज होतं.’

`नीति (श्रेयसची वहिनी) नोकरी नाही करत.’ असं म्हणत श्रेयसचे वडील असे हसले की त्यावरून कळत नव्हत की ते तिला नोकरी करू देतील, की नाही?  श्रेष्ठीला वाटलं, म्हणावं, ‘ कदाचित नीति माझ्यासारखी डिझर्विंग नसेल,  कदाचित तिला नोकरी करण्याची इच्छा नसेल,  कदाचित नोकरी मिळू शकली नसेल.’ पण ती काहीच बोलली नाही. मुलगी चालू आहे, असंच वाटेल ना!

जेवण झाल्यावर हर्ष श्रेष्ठीला आणि श्रेयसला गच्चीवर सोडून आला. श्रेयस श्रेष्ठीला काही विचारू इच्छित असेल,  तर विचरावं. कुणालाही पसंत- नापसंत करण्याच्या दृष्टीने बघणं मोठं नाजुक असतं. श्रेयसने आत्तापर्यंत किती तरी मुलींना छेडलय. एका मुलीवर एकतर्फी प्रेम केलं. दोन मुलींच्या बाबतीत ब्रेकअप झाला. तीन मुलींना नाकारलं. दोन मुलींना विचारासाठी वेळ हवा, म्हणून लटकत ठेवलं. यावेळी काहीसा असमंजस होऊन शांत बसलाय. आत्मविश्वसाने परिपूर्ण असलेल्या श्रेष्ठीने रोमिओ टाईप असलेल्या तिच्या इमिजिएट बॉसच्या चुकीच्या इराद्यांना नेस्तनाबूत केलय. इच्छुक उमेदवारांच्या मुलाखती ती दक्षतेने घेते,  पण यावेळी काय करावं, बोलावं, ते न सुचल्यामुळे ती शांत बसलीय. श्रेयस तिच्याकडे निरखून बघतोय,  पण ती त्याच्याकडे मुळीच बघत नाही.

अखेर श्रेयसनेच बोलायला सुरुवात केली. `आपण पुण्यात नोकरी करता. मी दिल्लीत. इतकं दूरवरं अंतर. आपल्या फॅमिली लाईफवर त्याचा परिणाम होणार.

दोघांनी मिळून अ‍ॅजेस्ट केलं, तर नाही परिणाम होणार! मी मॅनेजमेंटला रिक्वेस्ट करीन की मला दिल्ली ऑफीसला पाठवा किंवा मग मी जॉब सोडून देईन आणि दिल्लीत दुसर्‍या जॉबसाठी प्रयत्न करेन.’  असं बोलता बोलता श्रेष्ठी निर्णायक नजरेने श्रेयसकडे पाहू लागली.

उंच आहे. देखणा आहे. समोरचे केस गळून पडले आहेत पण त्यामुळे भव्य दिसणारं त्याचं कपाळ तो बुद्धिमान असल्याचं दर्शवतय.

`नोकरी सोडू इच्छित नाहीस?’

`मुलींना स्वत:ला सिद्ध करण्याची संधी मिळाली पाहिजे.’

`मी आपल्याला कसा वाटलो?  पसंत आहे?’

श्रेष्ठीला त्याचा प्रश्न अकस्मिक कमी,  अस्वाभाविक जास्त वाटला. आत्तापर्यंत ज्या ज्या मुलांशी तिचा संबंध आला होता, ते तिला पसंत … किंबहुना नापसंत करण्यासाठी आले होते. हा पहिला आहे, जो स्वत:ला पसंत करण्यासाठी आलाय. श्रेष्ठीला वाटलं थोडी चेष्टा , मस्करी करावी. `आमच्याप्रमाणे तुम्हीही तुमच्या कल्पना, कामना थोड्या खालच्या स्तरावर आणल्या आहेत का? म्हणजे स्वत:ला पसंत करवण्याची वेळ आली.’  पण ती तसं काही बोलली नाही. आई म्हणाली होती,  `नम्रतेने बोल. वाग.’  मग ती एवढंच म्हणाली, `प्रथम आपण सांगा.’

श्रेयसने भुवया उंचावल्या. मुलगी विचारसंपन्न आहे. सावधपणे उत्तर देते आहे.

`मी आपल्या स्टाईलने प्रभावित झालोय. पण आपण थोड्या जाड आहात. पुढे आणखीही जाड होऊ शकाल. जाडी जरा कमी करायला हवी.’

श्रेष्ठीच्या लक्षात आलं,  मुलांनी आपल्या अपेक्षा किती का खाली आणलेल्या असेनात,  त्यांच्या अहंकारात फरक पडत नाही. आत्तापर्यंतचे अनुभव, अनुमान तिच्या देहात दबाव टाकू  लागले. अजूनपर्यंत बोलणी पक्की झालेली नव्हती. कारण देण्या-घेण्याबद्दल मुलाकडच्यांच्या दृष्टीने काही जमलं नव्हतं. पण आत्तापर्यंत कोणी मुलाने तिच्या तोंडावर ती जाड असल्याबद्दल सांगितलं नव्हतं. हा मोठा धूर्त,  कावेबाज दिसतोय. सरळ जाड म्हणतोय. मागून काय काय म्हणेल?  याला धडा शिकवायलाच हवा.

 `आपण थोडे टकलू आहात.

 `म्हणजे?’

 `मी एक्सरसाइज आणि डाएट कंट्रोल करून माझी जाडी कमी करीन. आपण केस कुठून आणणार?’

`म्हणजे?’

 श्रेयस चकित. त्याची बोटे अभावितपणे आपल्या डोक्यावरून फिरू लागली. त्याला वाटलं होतं,  ही मुलगी प्रफुल्लित होऊन म्हणेल,  `उद्यापासून व्यायाम सुरू करते. ही केसपतनाची गोष्ट कुठून आली?

 `माझ्यातला उणेपणा दाखवतेस?’

 `आपण पण दाखवलात ना?  आपल्याला सगळं चांगलं हवं,  तसं मलाही सगळ चांगलंच हवं.’

बोलता बोलता श्रेष्ठीला वाटलं, आपला आत्मविश्वास परत आलाय. इकडे श्रेयसला वाटलं,  आपण श्रेष्ठता हरवून हीन झालोय. असल्या तोंडाळ मुलीबरोबर आयुष्य काढणं … नो मॅन. ही मुलगी मूर्ख आहे. अहंकारी आहे. असल्या मुली लाईन मारण्यासाठी ठीक आहेत. विवाहासाठी नाही. त्याचं तोंड उतरलं. पुढे काही विचारण्याचं साहस त्याला झालं नाही. मग म्हणाला,     `खाली लोक आपली वाट पाहत असतील.’

खाली येऊन खोलीत गेल्यावर श्रेष्ठीने पाहीलं, पाहुण्यांना द्यायची पाकीटं अनुराधा उचलू लागलीय. श्रेष्ठीने अनुराधाचा हात धरला,

`आई तू नुकसान करून घेतीयस. बोलणं फायनल झालं नाही. हे सगळं द्यायचं नाही.’

`श्रेष्ठी, प्रभाव चांगला पडेल, म्हणून तर…’

`काही पैसे वगैरे देऊन पाठवून द्या. हे कपडे वगैरे मी नाही देऊ देणार!’

अनुराधाने श्रेष्ठीच्या अस्वाभाविक मुद्रेकडे पाहीलं. पण चौकशी वगैरे करण्याची ही वेळ नव्हती. ती रुपये घातलेली पाकीट घेऊन बैठकीत आली. हरेकृष्णंनी कपड्यांबद्दल नजरेच्या भाषेने विचारले. अनुराधाने गप्प बसण्याची खूण केली.

घरात निराशेचं वातावरण. पुन्हा एकदा अपयश. 

क्रमशः…

मूळ हिंदी कथा –  तुम्हारी भी जय, हमारी भी जय – कथा लेखिका – सुश्री सुषमा मुनींद्र  

अनुवाद – सौ. उज्ज्वला केळकर

संपर्क – 176/2 ‘गायत्री’, प्लॉट नं 12, वसंत साखर कामगार भवन जवळ, सांगली 416416 मो.-  9403310170

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ गंगेत घोडं न्हालं– भाग 2… (भावानुवाद) – सुश्री सुषमा मुनींद्र ☆ सौ. उज्ज्वला केळकर ☆

सौ. उज्ज्वला केळकर

?जीवनरंग ?

☆ गंगेत घोडं न्हालं– भाग 2 … (भावानुवाद) – सुश्री सुषमा मुनींद्र ☆ सौ. उज्ज्वला केळकर

(मागील भगत आपण पहिलं- मुलगी आयुष्यभर मुलाच्या आणि त्याच्या परिवाराच्या तैनातीत राहत असते.’ आता इथून पुढे )

`श्रेष्ठी,  तू भोळी आहेस. अशा अनेक गोष्टी आहेत,  ज्या तुला वाईट वाटेल म्हणून आम्ही सांगितल्या नाहीत. एका मुलाच्या वडलांनी तुझ्या बाबांना असं सांगितलं की एकदाचा विवाह करून तुम्ही तुमच्या मुलीपासून सुटका मिळवाल. तिचं जगणं-मरणं,  आजारपण,  औषधं वगैरेंचा खर्च आयुष्यभर आम्हाला करावा लागेल.

श्रेष्ठी जवळ जवळ किंचाळलीच. `ओ गॉड.. असले हिशेब…. आई, मी लग्नंच करत नाही.’

`जिथे योगायोग असेल,  तिथे सहजपणे संबंध जुळतील. कशाला त्रास करून घेतेस?’     

`माझं लग्नं जुळत नाही, म्हणून मी त्रास करून घेतेय, असा विचार तू का करतेयस आई?  मी माझ्या नोकरीत खूश आहे. खरंच मी लग्नं करणार नाही.’

`एकट्या मुलीनं राहणं काही सोपं नाही. नातेवाईक तर, श्रेष्ठीचं लग्नं कधी करणार… कधी करणार,  म्हणून विचारून विचारून जीव घेताहेत.’

`आपण थोडं शहरी,  थोडं ग्रामीण असल्याची शिक्षा भोगतोय. सरंजामशाहीचे संस्कार आपल्याकडून सुटत नाहीयेत. आपण स्वत:ला खूप आधुनिक मानतो,  तरीही हे संस्कार अपभ्रंशाच्या रुपात आपल्यात आहेतच. तू आणि बाबा मुलाच्या घरच्यांपुढे हात जोडत फिरता आणि इकडे माझ्या ऑफीसमधल्या काही मुली लीव्ह इन रिलेशनशीपमधे आहेत आणि खूश आहेत. त्यांना काहीच अडचण वाटत नाही.’

`श्रेष्ठी, कुठलीही पद्धत किंवा प्रथा अशी असत नाही, की ज्यात अडचणी असत नाहीत.’

`पण या मुली माझ्याप्रमाणे आपलं प्रदर्शन मांडत नाहीत. मुलाकडचे लोक मोठे चलाख असतात. त्यांना सुंदर,  सुशिक्षित,  आरोग्यसंपन्न,  चांगले रीती-रिवाज असलेली मुलगी पाहिजे. लाखांनी हुंडादेखील पाहिजे. तरीही त्यांचा रुबाब असा की जणू ते मुलीचा उद्धार करताहेत. आत्मविश्वास असणारी मुलगी आपला आत्मविश्वास हरवून बसेल,  याचा ते विचार करत नाहीत. मला मुलाकडच्यांची कृपा नको. मी लग्न करणार नाही.’

घरात पूर्वी आनंदाचं मौजमस्तीचं वातावरण असायचं. आता घरावर मृत्यूची शोकळा पसरलीय. श्रेष्ठीचा जो आत्मविश्वास पूर्वी माता-पित्यांना प्रभावित करायचा,  तो आता द्रवित करू लागला आहे. सगळ्यांच्या अपेक्षा पूर्ण करणारा मुलगा आकाशपुष्पासारखा असतो. आकाशपुष्प मिळवण्याचा हट्ट सोडला नाही,  तर श्रेष्ठी आत्मविश्वास हरवून बसेल. तडजोड कुणाला करावी लागत नाही?  आपली कल्पना आणि कामना थोडी खाली आणायला हवी. आता जो श्रेयस आपले आई-वडील,  भाऊ-वहिनीबरोबर श्रेष्ठीला बघायला येणार आहे, तो एकुलता एक नाही,  पण अनुराधाला संतोष वाटतोय,  कारण श्रेयसचे वडील,  कृषी महाविद्यालयाचे निवृत्त प्राचार्य आहेत. फायनान्समधे एम.बी.ए. केलेल्या श्रेयसचं पॅकेज पंध्रा लाखाचं आहे. इकडे श्रेष्ठीचं मात्र डोकं  थंड झालेलं नाही. अनेकदा आर्जवं,  विनंत्या केल्यानंतर ती यायला तयार झाली.

`येतेय आई,  पण मुलाकडच्यांनी दांभिकपणा दाखवला,  तर चांगली अद्दल घडवीन!’

`मुलीकडच्यांनी नम्र असायला हवं.’

`नम्रतापूर्वक अद्दल घडवीन.’

श्रेष्ठी आल्यानंतर अनुराधा मनाने त्या वातावरणात गेली. श्रेष्ठी आणि श्रेयस, नावं मॅच होताहेत.

हरेकृष्णांना आनंद झाला की नाही सांगता येत नाही. `मी पत्रिका चांगल्या जुळल्यात,  यावर खूश आहे. अनुराधा तू नावं मॅच होताहेत, यावर खूश हो.’

अनुराधाला उमेद वाटतीय. `चांगले लोक आहेत. पत्रिका जुळल्या आहेत. आधीच अपेक्षा सांगितली,  ते बरं झालं,  नाही तर लोक मुलगी बघतात, मग देण्या-गेण्याच्या गोष्टी करतात. जमलं नाही,  तर पत्रिका जुळत नाही,  ही सबब आहेच सांगायला. आम्ही म्हंटलं की आमचा पत्रिकेवर विश्वास नाही,  तर म्हणतात, `पण आमचा आहे ना!’ 

`चांगली तयारी कर. चांगला प्रभाव पडला पाहिजे.’

`माहीत आहे मला. श्रेयस, त्याचे वडील आणि भाऊ यांना सूटाचे कापड आणि ११००रुपये,  त्याची आई आणि वहिनी यांना प्युअर सिल्कची साडी आणि ११००रुपये,  लोक भले वाटले,  तर मुलाच्या आईला आंगठीदेखील देईन.’

मुलाकडच्या लोकांसाठी हॉटेलमध्ये दोन रूम बुक केल्या आहेत. मैहर जवळच आहे,  तेव्हा शारदा मंदिरात जातील. मैहरला जाण्यासाठी हॉटेलच्या माध्यमातून मोठी गाडी बुक केलीय. श्रेष्ठीचा मोठा भाऊ आणि वहिनी मिर्जापूरला रहातात,  त्यामुळे ते येऊ शकले नाहीत,  पण तिचा धाकटा भाऊ हर्ष तत्परतेने सगळ्या तयारीला लागलाय. हर्षने आपल्या बाईकवरून श्रेयसला आणि हरेकृष्णनी आपल्या कारमधून बाकीच्या सगळ्यांना स्टेशनवरून हॉटेलमध्ये आणलं. बाप-लेकांचा चेहरा असा होत होता की जसे काही ते या लोकांना कृतार्थ करत आहेत.

संध्याकाळी बाईक आणि कारमधून सगळ्यांना घरी आणण्यात आलं. हरेकृष्ण बाहेरूनच `अनुराधा… अनुराधा’ म्हणून हाका मारू लागले. अनुराधा अशा त्वरेने बाहेर आली की जशी काही ती हाक ऐकण्यासाठी लालचावलेली आहे. तिने लवून लवून सगळ्यांना  चरणस्पर्श केला. श्रेयस आणि त्याचे भाऊ-भावजय वयाने लहान होते,  तरीही त्यांनी मोकळेपणाने चरणस्पर्श करून घेतला. नमस्कार वगैरे व्यवस्थित पार पडल्यानंतर पाहुण्यांनी बैठकीत पदार्पण केलं. त्यांच्या एकंदर वागण्यात चौकसपणा आहे. बैठकीची लांबी-रुंदी, एकंदर सजावट बघून देण्या-घेण्यासंबंधी काही अनुमान काढलं जाईल. अशा प्रसंगी साधारणपणे ठरलेल्या गोष्टीच बोलल्या जातात. त्याबद्दल बायो-डाटामध्ये स्पष्टपणे लिहिलेलं असतं खरं तर.

`हरेकृष्ण जी आपला मुलगा काय करतो?  सून कुठली आहे?  आपलं मूळ गाव?  आपल्या कुटुंबात आणखी कोण कोण आहेत?’

हरेकृष्ण आणि अनुराधा कधी स्मितहास्य करत,  तर कधी मोठ्याने हसत सांगतात. खरं तर या सगळ्या गोष्टी श्रेष्ठीच्या बायोडाटात लिहिलेल्या आहेतच. पण अशा प्रसंगी मुलीकडच्यांना सकारण,  अकारण हसावं लागतंच. मंडळी मोकळी-ढाकळी,  मिळून मिसळून वागणारी आहेत,  हे पाहुण्यांना कळायला हवं. प्रश्नांची उत्तरे देताना ते पाहुण्यांच्या चेहर्‍यावरचे भाव जाणून घेण्याचा प्रयत्न करताहेत. अर्थात त्यांना हेही माहीत आहे की मुलाकडच्यांच्या चेहर्‍यावरील भाव सहजपणे जाणता येत नाहीत. हे लोक जितकं  अधीक इथे विचारतात,  त्यापेक्षा मोबाईलवर जास्त विचारतात. समोरासमोर बोलताना वागण्या-बोलण्यात शालीनता आणावी लागते. सेल फोनवर बेफिकीरी चालू शकते. विचारणार्‍याच्या चेहर्‍यावरची प्रतिक्रिया दिसत नाही,  ना उत्तरे देणार्‍याच्या. कुठलीही बाधा येऊ न देता नि:संकोचपणे प्रखर होऊन विचारणा करता येते.

दाखवण्याच्या कार्यक्रमाचा दिवस निश्चित झाल्यावर हर्ष श्रेष्ठीला घेऊन आला. जींस-टॉप श्रेष्ठीचा   फेवरेट ड्रेस आहे,  पण मुलाकडच्यांसमोर भारतीय संस्कृतीला महत्व द्यायला हवं. ती सलवार कुडता घालते. अतिशय सभ्य दिसेल अशी ओढणी घेऊन ती समोर येते. अर्थात आज-काल ओढणी आपला अर्थ हरवून बसलीय. मुली एक तर आज-काल ओढणी वापरतच नाहीत आणि वापरलीच तर एखाद्या दोरीसारखी गळ्यात झुलवत राहतात,  त्यामुळे ओढणी बिचारी कसनुशी दिसते. पाहुण्यांची शोधक नजर श्रेष्ठीवर. बायो-डाट्यामुळे खूप काही माहीत आहे.

क्रमशः…

मूळ कथा लेखिका – सुश्री सुषमा मुनींद्र  

अनुवाद – सौ. उज्ज्वला केळकर

संपर्क – 176/2 ‘गायत्री’, प्लॉट नं 12, वसंत साखर कामगार भवन जवळ, सांगली 416416 मो.-  9403310170

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ गंगेत घोडं न्हालं– भाग 1… (भावानुवाद) – सुश्री सुषमा मुनींद्र ☆ सौ. उज्ज्वला केळकर ☆

सौ. उज्ज्वला केळकर

?जीवनरंग ?

☆ गंगेत घोडं न्हालं– भाग 1 … (भावानुवाद) – सुश्री सुषमा मुनींद्र ☆ सौ. उज्ज्वला केळकर

अनुमानं नेहमी चुकीची ठरतात.

अनुमानं कल्पनेची भरारी घेत आकाशात झेपावतात आणि खूश होतात, पण जेव्हा ते अनुभवामधून मार्गक्रमण करतात,  तेव्हा ती फसतात. दाणकन जमिनीवर आदळतात. मग सारी खुशी सारा आनंद नाहिसा होतो.

अनुमान किंवा अंदाज नेहमी चुकीचे ठरतात.

श्रेष्ठी ही हरेकृष्ण – अनुराधा यांची दोन मुलांमधली एकटी मुलगी. चांगल्या संस्थेतून एम. बी.ए. झालेली. उंच. सुंदर. सुडौल. एकूणच चांगली दिसणारी. वडील हरेकृष्ण. यांची आर्थिक स्थिती चांगली आहे. इतकं  सगळं असल्यावर  तिच्याबाबतीत काही अनुमान करणं अगदी योग्य असंच आहे. श्रेष्ठीच्या विवाहाच्या बाबतीत सगळेच जण चांगल्या कल्पना आणि कामना करताहेत. तिला उंच आणि देखणा पती हवा. तिची आई अनुराधा हिला वाटतं की मुलगा एकुलता एक असावा. त्यामुळे श्रेष्ठीवर कुठलीही जबाबदारी पडणार नाही. हरेकृष्णांना वाटतं की मुलगा चांगल्या पदावर असावा आणि कुटुंब प्रतिष्ठीत असावं. श्रेष्ठी आणि आर्थिक स्थिती दोन्ही श्रेष्ठ आहेत,  त्यामुळे या परिवाराला वाटतं,  की सगळ्यांच्या अपेक्षा पूर्ण करू शकेल,  असा मुलगा शोधून काढणं सहज शक्य आहे आणि ते तसा काढतीलच.

श्रेष्ठीने आव्हान दिलं, `बाबा, आपण मुलाचा शोध घ्या. मी नोकरीचा घेते. बघू कुणाचा शोध आधी पूर्ण होतो.’

हरेकृष्ण खुशीने म्हणाले, `बघुयाच कुणाचा शोध आधी पूर्ण होतो.’

अनुमानं नेहमी चुकीची ठरतात.

कल्पना जेव्हा थेट वास्तवाच्या भूमीवर उतरल्या,  तेव्हा लक्षात आलं,  श्रेष्ठीसारख्या श्रेष्ठ मुलीचा विवाहदेखील वाटलं होतं तेवढा सोपा नाही. तो सोपा झाला असता, जर सगळ्यांच्याच अपेक्षा पूर्ण करण्याचं ध्येय समोर ठेवलं नसतं तर. असामान्य मुले आपल्या कुटुंबासहित आकाशात उडत असतात,  असं दिसतं. हरेकृष्णांच्या सांपत्तिक स्थितीपेक्षा ज्यांची सांपत्तिक स्थिती जास्त चांगली आहे,  ते तोंडाला येईल तो आकडा बोलून ती किंमत आकाशातच वसुलतात.  

श्रेष्ठीचा शोध आधी पूर्ण झाला. पुण्याच्या एका चांगल्या कंपनीत रिक्रूटमेंट एक्झिक्यूटीव्हचा जॉब तिला मिळाला. कंपनीत नोकरी मिळण्याच्या लालसेने येणार्‍या उमेदवारांची ती दक्षतेने मुलाखत घेऊ लागली. निवडीच्या पहिल्या प्रक्रियेत, ती जो उमेदवार योग्य वाटेल,  त्याला तिच्या वरच्या बॉसकडे पाठवू लागली. लवकरच ती आपलं काम एंजॉय करू लागली.

हरेकृष्णांचा शोध अजून चालू आहे.

श्रेष्ठीला स्वत:ला प्रदर्शनीय बनवावं लागतं. मुलाकडची बघण्यासाठी जो दिवस नक्की करतील, त्या दिवशी रात्रीचा ट्रेनने प्रवास करून त्यांच्यापुढे उपस्थित रहावं लागतं. आपली बहादुरी आपल्या ऑफीसमधेच सोडून ती येते आणि अगदी संस्कारी मुलगी बनून मुलाकडच्यांपुढे उपस्थित होते.

उपक्रम चालू आहे. प्रयत्न सुरू आहेत. उप पोलीस अधिक्षक असलेला मुलगा आपल्या सगळ्या दलाबरोबर मुलगी बघायला आला. मग त्याच्या वडलांनी श्रेष्ठीचे विविध पोझमधले फोटो स्पीड पोस्टाने मागवले. ऐरे गैरे नत्थू खैरे अशा सगळ्यांना फोटो दाखवायचे होते. मग मोबाईलवरून हरेकृष्ण यांना खर्च कितपत करू शकतील,  अशी विचारणा झाली. त्यांनी २५ लाखापर्यंत खर्च करण्याची तयारी दाखवली. मग एक दिवस त्यांनी हरेकृष्णांना त्यांची लायकी दाखवून दिली.

`मुलाचा विवाह ठरलाय. विवाह नक्की करण्यासाठी त्यांनी पाच लाख देऊ केलेत. पुढे ते किती देतील, हे आपल्या लक्षात येईलच.’

हरेकृष्णांची कल्पना आणि कामना दोन्ही कोमेजून गेले. आम्हाला का आत्तापर्यंत लटकत ठेवलत. अशा तर्‍हेची डळमळित,  अस्थीर स्थिती ठेवण्यात मुलाकडचे स्वत:ची कोणती प्रगती समजतात कुणास ठाऊक?

हरेकृष्णांनी सी.ए. झालेल्या मुलाचं स्थळ पाहीलं. त्याच्याबद्दल त्यांना खुप आशा होती. फळ-मिठाई घेऊन अनेकदा त्यांनी घरी हेलपाटे घातले. अनेकांना बरोबर घेऊन मुलगा श्रेष्ठीला बघायला आला. मुलगा गावातलाच असल्याने ते अनेकदा त्याच्याकडे जाऊन आले,  अखेर शेवटी  मुलाचे वडील म्हणाले, `मुलाला खूप समजावलं मी, पण तो त्याच्याबरोबर काम करू शकणार्‍या मुलीशीच लग्न करू इच्छितो. आम्ही समजावू लागलो,  तर तो जीव देण्याची धमकी देतो. आपण अन्यत्र…

हरेकृष्णांची कल्पना आणि कामना दोन्ही पुन्हा कोमेजून गेले. धमकी तर तो आधीपासून देत असणार. आम्हाला का मूर्ख बनवत राहिलात? इतकी फळं, मिठाया रिचवत राहिलात?

पुढच्या मुलाच्या वडलांनी अट घातली, `आपलं वरदक्षिणेचं वगैरे ठीक आहे, पण आपल्याला मुंबईला येऊन लग्न करून द्यावं लागेल. फाईव्ह स्टार हॉटेल बुक करा. वर्‍हाडी पाचशे तरी असतीलच. मुलीची पाठवणी करताना प्रत्येकाला एकेक चांदीचा ग्लास द्यायला हवा. आमचा तो एकुलता एक मुलगा आहे. आमची सारी स्वप्नं त्याच्याच लग्नात आम्हाला पूर्ण करून घ्यायला हवीत… आमच्या सगळ्या नातेवाईकांना या लग्नाची खूप प्रतिक्षा आहे.’

हरेकृष्ण निराश झाले. त्याचा अर्थ एक कोटीचं लग्न. घर-दार विकायला हवं त्यासाठी. श्रेष्ठीमधे कशाचीच कमतरता नाही. एवढा महाग विवाह ठरवून मी मूर्ख नाही बनू इच्छित.

त्यानंतरच्या मुलाकडच्यांनी सांगितले,  आमच्याकडे खूप प्रस्ताव आलेले आहेत. आपण फोन करून विचारत चला. जोड्या तर वरच जमून येतात. योगायोग असेल, तर आपल्या मुलीशी संबंध जुळून येतील.’

हरेकृष्ण पुन्हा निराश. ‘योगायोग असेल, तर जिथे जुळेल, तिथे जुळेल. रोज रोज फोन करून मी आपला विजयदर्प वाढवणार नाही. रोज रोज आपल्याकडे इतके प्रस्ताव येतात. आपण इतक्या मुलींना नाकारलंत, हा अहंकाराचा आनंद मी आपल्याला मिळू देणार नाही.’

अनुमानं नेहमी चुकीची ठरतात.

हरेकृष्ण आणि अनुराधा सध्या निराशा आणि अपमान भोगत आहेत. श्रेष्ठी मानसिक पीडा आणि हीनताबोध सोसत आहे. ती स्वत:च्या बाबतीत आश्वस्त होती. तिने असा विचारच मुळी केला नव्हता की कुणी मुलगा तिला रिजेक्ट करू शकतो. ती आता निश्चित केलेल्या दिवशी येण्या-जाण्यात थकू  लागली. शिथील झाली. वैतागून वाद घालू लागली.

`आई, मुलंच का मुलीला पसंत करतात?  मुलगी का नाही, मुलगा पसंत किंवा नापसंत करू शकत?  माझ्याजवळ डिग्री आहे, नोकरी आहे, आत्मविश्वास आहे. गुण आहेत. मग मला मुलाला पसंत करायचा अधिकार का नाही?’

`आता मुलीसुद्धा मुलाला बघतातच की! तूसुद्धा बघितलंसच ना!’

`चूक. मुलगी मुलाला बघत नाही. स्वत:ला दाखवते. मुलीला मुलगा पसंत आहे,  नाही , कुणीच जाणून घेऊ इच्छित नाही. तू मला विचारलस कधी की तुला कोणता मुलगा पसंत आहे?’

`समाजाची अशीच रीत आहे.’

`समाजात किती किती, काय-काय बदललय आई आणि काय काय नवीव आलय. हा कायदा आणि नियम तेवढा बदलला नाही. या नियमानुसार चालणार्‍यांना तोंडघशी पडावं लागतं. अपमान सहन करावा लागतो. मला शक्य झालं तर मी असा नियम बनवीन की मुलाकडच्यांनी मुलीकडच्यांना हुंडा द्यायचा. मुलगी आयुष्यभर मुलाच्या आणि त्याच्या परिवाराच्या तैनातीत राहत असते.’

क्रमशः…

मूळ कथा लेखिका – सुश्री सुषमा मुनींद्र  

अनुवाद – सौ. उज्ज्वला केळकर

संपर्क – 176/2 ‘गायत्री’, प्लॉट नं 12, वसंत साखर कामगार भवन जवळ, सांगली 416416 मो.-  9403310170

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ स्वामिनी मुक्तानंदा – भाग -3 ☆ सुश्री गायत्री हेर्लेकर

सुश्री गायत्री हेर्लेकर

 

? जीवनरंग ❤️

☆ स्वामिनी मुक्तानंदा – भाग -3 ☆ सुश्री गायत्री हेर्लेकर ☆

आणि स्वामिनी बघतच राहिल्या—

कारण योगीचे आजोबा म्हणजे —-

अविनाश होते.

अनेक वर्षांनंतर पहात होत्या.

खुप थकलेले.

संताप.  तिरस्कार.  घृणा —मनात प्रकट झालेल्या अनेक भावनांवर त्यांनी संयमाने नियंत्रण मिळवले.  आणि  कुणाही त्रयस्थाशी बोलण्यास नकार दिला.

पण ते दोघेही जणु चंग बांधुनच आले होते.आणि त्यांच्या नकाराकडे दुर्लक्ष करुन घडाघडा बोलायला सुरवात केली.  

आशुतोषचे अमेरिकेला जाणे.  

तिथल्याच मुलीशी लग्न.  योगीचा जन्म.  आशुतोषआणि त्याच्या बायकोचा अपघाती मृत्यु—दरम्यान सुलभाचा मृत्यु.  —अवंतिकेची प्रेमात फसल्यामुळे आत्महत्या—

आणि या सगळ्या प्रसंगांत  सुलभाचा  भाऊ सुधीरची साथ.  —-

इतके दिवस जपलेली मनाची झोळी मोकळी केली.

सुधीरने खांद्यावर हात ठेवुन त्याला सावरण्याचा प्रयत्न केला पण डोळ्यातुन वहाणारे पाणी तो थोपवू शकला नाही.

काहीशा अलिप्तपणे स्वामिनी.  “मग.  आता मला हे सांगण्याचे प्रयोजन?” म्हणुन सुधीरकडे बघितले.

“अविनाशकडे पैशाला कमी नाही किंवा कष्टाला तो घाबरत नाही. योगीसाठी.  त्याच्याकडे बघुन मनाची उमेदही इतके दिवस ठेवली होती.  पण आता मात्र तो काही दिवसांचाच सोबती आहे.”

सुधीरच्याही डोळ्यातुन पाणी आले.  

“अविनाशला अन्ननलिकेचा कॅन्सर झाला आहे.अवस्था सर्व उपचारांच्या पलिकडे गेली.”आवंढा गिळत तो पुढे.  “योगी—त्यांच्या लाडक्या आशुतोषची शेवटची निशाणी  सुखरुप रहावी.  काळजीपूर्वक जपली जावी हीच त्याची इच्छा.  तुमच्याविषयी तुमच्या आशुतोषवरील प्रेमाविषयी ऐकले होते.  अविनाश नको म्हणत असतांना मीच त्याला  इथे घेऊन आलो.  “

मनावर कितीही लिंपण घालुन गुळगुळीत केले असले तरी सर्व ऐकुन स्वामिनींच्या मनाचा पोपडा निघालाच.

जरा शांतपणे सुधीर.  “.  आपण संन्याशिनी आहात—आपल्याला कशातही गुंतता येणार नाही.  हे माहित आहे.  

फक्त आपल्या मार्गदर्शनाखाली.  देखरेखीखाली तो रहावा.  –असे वाटते.”

उत्तराची वाट न पहाता.  वंदन करुन ते निघून गेले.

स्वामिनी मुक्तानंदा—संसारातून मुक्त झालेल्या—पण नियतीने एक वेगळेच वळण त्यांच्यापुढे आणले.

डोक्यात विचार.  –विचार.  –विचार.

आणि डोळ्यापुढे आसवांचा पडदा_

त्यामुळे वळणापुढचा मार्ग दिसत नव्हता. गुरुदेव पण नाहीत मार्ग दाखवायला..

रात्र सरली.  

नेहमी प्रमाणे सकाळी.  स्नान पुजा आवरुन त्या गुरुदेवांच्या स्मृती कक्षात दर्शनासाठी गेल्या.

गुरुदेवांचा आवडता झोपाळा.

एकदम  स्थिर होता. .त्यांच्या मनात आले .हिंदोळण्या स्वभाव असुनही हा स्थिर कसा होतो?मनात लगेच विचार आला.  कुणीतरी धक्का देते म्हणुन तो हलतो..  आणि कुणीतरी थांबवले की थांबतो.  बरेचवेळा –कालांतराने आपोआपच स्थिर होतो.माणसाच्या मनाचेही तसेच असते.

त्या तिथेच नतमस्तक होऊन बसल्या.डोळे मिटून नित्य ध्यान केले..  ध्यानामुळे स्थिर झालेल्या बुध्दीने.  मनाने विचार करुन बाहेर आल्या त्या कसलातरी निश्चय करुन. अगदी शांतपणे.

गंगासागरजींना बोलावून त्यांनी योगी आणि त्याच्या दोन्ही आजोबांना भेटायला बोलावल्याचे सांगितले.

आपल्या निवासस्थानी आल्या तर सुमुखीची स्वच्छता सुरु होती.तिला हाक दिली “सुमुखी”.आज स्वामिनी लवकर आल्या की.  आपल्याला उशीर झाला म्हणुन हाक मारली म्हणुन गोंधळून जाऊन.  ती बाहेर आली.

“जी.  स्वामिनी.  आणते हं दुध”.

न्हाऊन माखुन आलेली सुमुखी आज त्यांना जास्तच प्रसन्न वाटली.

“तो योगी आवडतो का ग तुला?नाही त्याच्याशी जरा जास्तच गट्टी झाल्याचे सांगत होते सगळे.”

होय म्हणावे तर “कुणात गुंतायचे नाही” ही.  स्वामिनींची शिकवणीचे पालन करत नाही  असे होईल. आणि नाही म्हणावे तर खोटे बोलल्यासारखे होईल. ती भांबावली.  

स्वामिनींनी ओळखले.

सुमुखी.  तुला आता इथे डोंगरावर.  त्याच त्या वातावरणात रहायचा  कंटाळा आला आहे ना?

अभ्यासात तर तुझे  मन रमत नाही.तुझ्यावर  नविन.  तुझ्या आवडीचे काम सोपवणार आहे. –कुणाची तरी सोबत.  म्हणुन आश्रमापासुन जरा दुर रहायचे जबाबदारी   देणार आहे तुझ्याकडे.”

सुमुखीच्या तोंडावरचे गोंधळ अजुनच वाढला.

तेवढ्यात योगी त्याच्या दोन आजोबांबरोबर आला.

वाकुन वंदन केल्यावर त्याला ऊठवुन त्याचा हात सुमुखीच्या हातात दिला.

आतापर्यंत  कधीच न पाहिलेल्या स्वामिनींच्या समाधानी चेहर्‍याकडे पहाणार्‍या सुमुखीचे डोळेही समाधानाने भरुन पावले.

 नियतीला दाखवुन दिले –कितीही मोहाचे क्षण आले तरी आपण आहोत   —  मुक्तानंदा

 – समाप्त –

© सुश्री गायत्री हेर्लेकर

201, अवनीश अपार्टमेंट, कोथरुड, पुणे.

दुरध्वनी – 9403862565

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ.उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ.मंजुषा मुळे/सौ.गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ स्वामिनी मुक्तानंदा – भाग -2 ☆ सुश्री गायत्री हेर्लेकर

सुश्री गायत्री हेर्लेकर

 

? जीवनरंग ❤️

☆ स्वामिनी मुक्तानंदा – भाग -2 ☆ सुश्री गायत्री हेर्लेकर ☆

आज दिवसभर कामाच्या घाईत ज्याचा विसर पडला होता तोच मुलगा. गोरापान रंग, कोवळा चेहरा पण हाडापेराने मजबूत,. डोळ्यातली  व्याकुळता आज जवळुन स्पष्ट जाणवत होती. स्वामिनींच्या मनात आले, त्याला, जवळ घेऊन, पाठीवर हात फिरवुन, त्याचे नावगाव  विचारावे.

तोही काहीतरी बोलु पहातोय असेही वाटले.

तेवढ्यात मागुन आलेल्या प्रौढ व्यक्तिने त्याला बाजुला घेतले, त्यानेही आदरपूर्वक वंदन केले.

स्वमिनींच्या, जीवाची परत घालमेल अस्वस्थता बेचैनी,. अन् मनात आशुतोषच्या आठवणीची वीज चमकुन गेली.

क्षणभरच.

आणि संन्यासग्रहणावेळी, गुरुदेवांनी सांगितलेले शब्द आठवले.

“संसार, वैयक्तिक सुखदुंखापासुन आता मुक्त झालेली आहेस.

Now hence forward you life is not yours.

You have to live for others”

आणि शांत मनाने  प्रवचनासाठी हॉलकडे गेल्या.

नित्याचेच प्रवचन, —ते ही प्राथमिक शिबिरातले–तरीही आज त्यांना थकल्यासारखे वाटले.

रात्री त्यांनी गंगासागरजींना बोलावून शिबिरार्थीच्या नावपत्त्याची यादी द्यायला सांगितले. गंगासागरजींना हे अगदीच अनपेक्षित होते, आतापर्यंत यादी दिली तर “मला कुणाच्या नावगावशी काहीही देणेघेणे नाही. मला यादी पाठवत जाऊ नका.” असेच सांगितले होते.

पण आता मात्र “, यादी उद्या दिली तर चालेल ना?” असे गंगासागरजींनी नम्रपणे विचारल्यावर त्या काहीशा नाराजीने, “ठीक आहे. ” म्हणाल्या.

नेहमीप्रमाणे सुमुखी, रात्रीचा फलाहार, दुध घेऊन आली,.

“सुमुखी, कसे काय काय आहेत ग या वेळचे शिबिरार्थी?”

सफरचंद चिरणारी सुमुखी आश्चर्याने बघतच राहिली, पण बडबड्या सुमुखीने तेवढीच संधी साधली.

स्वामिनी, –हो, सगळे चांगले आहेत. आणि विशेष म्हणजे  एक मुलगा आहे छोटा. त्याच्या दोन आजोबांबरोबर आलाआहे. . खुप गोड, दोनच दिवसात छान रुळलाआहे, सगळ्या कामात पुढे असतो. नावही छान आहे   योगी. आणि—-“

स्वामिनींनी ” मुलगा म्हटल्यावर पाघळलीस. सांगितले आहे ना तुला कुणातही, कशातही गुंतवायचे नाही. आता, मला नकोय त्याची माहिती बस पुरे, “

म्हणुन तिला थांबवले.

तिला थांबवले खरे पण आपल्या मनातले विचार थांबवु शकल्या नाहीत.

आशुतोष, अवंतिका, आपली लाडकी मुले आणि आपल्यावर, म्हणजेच त्याची लाडकी  बायको –अरुंधतीवर  मनापासुन प्रेम करणारा नवरा  साघा सामान्य अविनाश— सुखाचा संसार. पण आपला काहीसा सुखासीन, चैनी स्वभाव—- श्रीमंत, छानशौकिन शेखर

खोट्या प्रेमाच्या जाळ्यात अडकणे—अविनाश बरोबर वाद, भांडणे, घटस्फोट—

शेखरने केलेली फसवणुक—.

अविनाशकडे परत येणे—

अविनाशचे सुलभाशी लग्न—

पश्चाताप, हतबलता–आणि हरल्याची भावना. त्यामुळे अर॔धती गेल्यापावली घरातून बाहेर पडली.

आणि अचानक पडलेली गुरुदेवांची भेट. आणि त्यांनी दाखवलेली ही अध्यात्म अभ्यासाची, परमार्थाची वाट,. ,

गुरुदेवांनी कधीच कशाचीच सक्ती केली नव्हती. पण आपण स्वेच्छेने स्वीकारली.

रंगबेरंगी कपड्यातल्या साध्या गृहिणीपासुन भगव्या वस्त्रातली संन्याशिणी, , —ही वाटचाल सोपी नव्हती.

साधकापासुन गुरुदेवांचा उत्तराधिकारी होण्यापर्यंतचा हा प्रवास तर खडतरच होता,

त्यातच एकदा आशुतोष भेटायला आला —त्त्याला परत पाठवतांना झालेली मनाची तगमग, काहिली —

हो —तशीच अस्वस्थता त्या मुलाला योगीला पाहिल्यापासून जाणवते त्यामुळे योगीचा विषय डोक्यातुन जात नव्हता. ४, ५, दिवसात  शिबिर संपल्यावर तो गेला की विषय आपोआपच संपेल म्हणुन त्यांनी मनाची समजुत घातली.

पण, —त्याआधीच, असेच एका रात्री सुमुखीने योगी त्यांना भेटायला आल्याचे सांगितले, नव्हे योगी समोरच येऊन उभा राहिला.

अन् पाठोपाठ ते गृहस्थ,. साहजिकच तिने नेहमीप्रमाणे सौम्य शब्दात, “शिबिरासंबंधी काही शंका–तक्रारी आहेत का?काय बोलायचे आहे?”

“नाही, मला नाही, माझ्या मित्राला –योगीच्या आजोबांना बोलायचे”.

म्हणुन बाहेर  जाऊन “ये, रे, आत ये”

म्हणुन —-बाहेरच्या व्यक्तिला आत बोलावले.

क्रमशः…

© सुश्री गायत्री हेर्लेकर

201, अवनीश अपार्टमेंट, कोथरुड, पुणे.

दुरध्वनी – 9403862565

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ.उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ.मंजुषा मुळे/सौ.गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ किमया – भाग-5 ☆ सुश्री सुनिता गद्रे ☆

सुश्री सुनिता गद्रे

? जीवनरंग ❤️

 ☆ किमया – भाग-5 ☆ सुश्री सुनिता गद्रे ☆ 

किमया आणि मी  – सुश्री सुनिता गद्रे

साधारणपणे 2015 मधली घटना…. आम्ही दोघे बेंगलोरला मुलाकडे राहायला गेलो होतो. परत येणार एवढ्यात माझ्या ब्रेनच्या… मसल नर्व्हशी कनेक्टेड अशा.. खूप रेअर, क्रॉनिक आजाराने उचल खाल्ली. माझा मुलगा न्यूरॉलॉजिस्टआहे.. तोच माझा डॉक्टरही आहे. त्याच्या सल्ल्या नुसार बरे वाटेपर्यंत आम्हाला तेथेच राहणे भाग होते. अर्थात् तेथे राहण्यात कुठलाच प्रॉब्लेम नव्हता. मला पूर्णपणे विश्रांती घेण्याचा सल्ला मिळाला होता आणि वरती घर चालवायला लागणाऱ्या कुठल्याही जबाबदारीचे ओझे माझ्यावर नव्हते. तिथे कुठल्या गोष्टीची कमीही नव्हती आणि कसलाही त्रास नव्हता. पण हा आजार वर्षभर लांबला. जो काही त्रास होता तो या आजारामुळेच होता. खूप हळूहळू सुधारणा होत होती. या आजारात डोळ्याच्या पापण्या अतिशय दुखायच्या त्यामुळे मी काही लिहू-वाचू शकत नव्हते. डोळे बंद करून टीव्ही ऐकणे, तोही थोडा वेळ… एवढाच मला दिलासा होता. ट्रांजिस्टर, टीव्हीवर संगीत ऐकत पडून रहावे  म्हटले तर हायपर सेन्सिटिव्हिटीमुळे माझ्या कानाला त्रास व्हायचा. अशक्तपणामुळे खूप जास्त हिंडू फिरुही शकत नव्हते. मुलगा सून कामावर गेलेली…. छोट्या नातवाला खेळवावे म्हटलं तर तो रांगत रांगत आणि नंतर चालत इतक्या दूर जायचा की त्याला उचलून घेण्याची शक्ती माझ्या अंगात नव्हती. त्याच्या एनर्जी पुढे माझी एनर्जी फारच कमी पडायची. त्याच्यासाठी ठेवलेली मेड्च त्याला सांभाळू शकायची. इतर काहीच व्याधी नाही पण दिवसभर पडून राहणे हेच फार कठीण वाटू लागले होते. मन कमकुवत झाले होते… अन् नैराश्य आणि डिप्रेशन मला पछाडू लागले होते… पण हळूहळू योग्य औषधांचा परिणाम होऊ लागला आणि मी बऱ्यापैकी हिंडू फिरू लागले होते. मनाचा हिय्या करूनच आम्ही पुन्हा माधवनगरला परत आलो.

इकडे वेगळेच प्रॉब्लेम समोर येऊन ठाकले. काम करणाऱ्या मावशी आणि स्वयंपाकीण काकू दुसरी कामे पकडून मोकळ्या झाल्या होत्या. कोणीच कामाला मिळेना. घरकाम करण्यात मी थकून जाऊ लागले. पुन्हा आजार वाढणार की काय ही भीती… कामाचा थकवा… यामुळे टेन्शन उदासी, नैराश्य वाढू लागले. छोट्या छोट्या कारणावरूनही खूप रडू येऊ लागले. आपल्या जगण्याला काहीच अर्थ नाही अशी माझी मनोभूमी तयार झाली. अंगात काही करायचा उत्साहच राहिला नाही. याच मनस्थितीत एके दिवशी फूलझाडांच्या कुंड्यातील वाळकी रोपटी उपटता-उपटता तुळशी वृंदावनात वाळलेल्या तुळशीच्या मोठ्या रोपाखाली मला तुळशीची एकदम छोट्या रोपाची दोन हिरवीगार पान दिसली. आणि खरंच मला  किमया कथेत मी जो लिहिलेला तो सगळा अनुभव आला. आणि त्यानंतर अशी जादू झाली की माझी तब्येत हळूहळू सुधारू लागली. कुठल्याही कामाचा ताण वाटेनासा झाला … आणि बघता बघता आमचा पूर्वीसारखा छान दिनक्रम सुरू झाला.

नंतर सहजच मला सातत्यानं वाटू लागलं की हा आपला अनुभव कोणालातरी सांगावा. आणि ‘किमया’ कथेचा  आराखडा मी तयार केला. अन् त्या विभाताई या स्त्रीची, साधारण कथा आणि व्यथा लिहायचा प्रयत्न केला. यापूर्वी कधीही अशा तऱ्हेच्या साहित्यिक लेखनाचा मला थोडासाही अनुभव नव्हता. पण कुठल्यातरी अंत: प्रेरणेने मी ‘किमया’ चे लेखन केले. आणि  एका कच्च्या वहीत ते तसेच पडून राहिले. कारण मला जे सांगायचे आहे ते व्यक्त करण्या इतकी प्रतिभा माझ्या खचितच् नव्हती …. (आणि अजूनही नाहीय.)… आणि असं वाटायचं… समजा मी हे जरी कुठं लिहून पाठवलं तरी… असं होऊ शकतं हे लोकांना पटेल कशावरून?…. आपली कथा काहीतर वेगळी, छान वाटावी म्हणून मी हा त्या कथेतल्या विभा ताईंना आलेलाअनुभव वगैरे सगळं खोटं कशावरून लिहिलं नसेल? ह्याआणि अशा तऱ्हेच्या इतर विचारांमुळे मी ती कथा बाजूला ठेवून दिली. आणि त्या बाबतीत नंतर सगळं विसरूनही गेले.   

साधारण सहा महिन्यापूर्वीची गोष्ट. एका मासिकात मी एका फौजी जवानाचा अनुभव वाचत होते. त्याने आपल्या सियाचीन मधला एक अनुभव शेअर केला होता. एखाद्या ट्रूपला कायमचेच सियाचीनमध्ये  ठेवत नाहीत. ठराविक कालांतराने त्यांची जागा घ्यायला दुसरे सैनिक येतात. आणि सियाचीनचा अनुभव घेतलेल्या सैनिकांची दुसरीकडे पोस्टिंग होते…तर या सैनिकांना तिथे राहून पाच महिने होऊन गेले होते. त्यांना रिलीव्ह करायला दुसरे जवान आले होते आणि या लोकांचा परतीच्या प्रवास सुरू झाला होता. हेलीपॅड अगदी समोर, जवळ दिसले तरी तिथपर्यंत पोहोचण्यासाठ खूप वळणदार रस्त्यावरून चालत जाणे भाग होते.

बऱ्याच वेळा तिथले बर्फावरून वाहणारेअति थंड  वारे.. सैनिकांच्या भारी भरकम थंडीच्या पोशाखातून सुद्धा हाडापर्यंत जाऊन पोहोचणारी आणि शूलासारखी टोचणारी थंडी…. बर्फाची वादळे…. रात्रंदिवस, महिनोंन् महिने डोळ्याला दिसणारे पांढरे शुभ्र बर्फ… त्यामुळे उद्भवणारा दृष्टी दोष…. यामुळे बरेचदा काही सैनिकांना शारीरिक त्रास सुरू होतो आणि बरेच जण मनाने ही खचतात.

चालता चालता या सैनिकाच्या मनात विचार चालू होता, ‘खूपच मस्त’ आमच्या सगळ्या ट्रूपमध्ये कोणीही शारीरिक किंवा मानसिक दृष्ट्या आजारी पडले नाही. सगळेच धष्टपुष्ट, खंबीर आणि उच्च मानसिक ताकत असलेले निघाले. आपण सगळे येथून सही सलामत दुसऱ्या पोस्टिंगच्या ठिकाणी जाणार आहोत. तो सैनिक या विचारातून बाहेरही पडला नव्हता, बरोबर त्याच क्षणी त्यांच्या एका सहका-याचं खूप जोरजोरात हसणं त्याच्या आणि इतर सर्वांच्या पण कानावर पडलं. तिथं कोणतीही अशी स्थिती आणि कारण, त्याला इतक्या जोरजोरात हसायला भाग पाडणार नव्हतं. मग तो इतक्या विचित्रपणे अचानक असा का हसू लागला?  ‘त्याला बहुतेक मानसिक त्रास सुरू झाला असणार.’

या सैनिकाच्या मनात विचार चमकून गेला. सगळ्यांनीच त्याच्याभोवती कोंडाळं केलं. त्याच्या पाठीवरून हात फिरवत त्याला शांत केलं आणि त्याला त्याच्या सातमजली  विचित्र हसण्याचा कारण विचारू लागले .तेव्हा त्याने बोटाने खूण करून एका बाजूला दिशानिर्देश  केला. अन् आश्चर्याची बाब म्हणजे तेथे दोन गवताची हिरवीगार पाती वाऱ्या बरोबर हलत डूलत होती. पांढऱ्या फक्क बर्फावर डोलणारी ती हिरवी पाने सर्वांना सुखावून गेली. मंत्रमुग्ध करून गेली. आणि सर्वांच्याच लक्षात आले की आपल्या सहकाऱ्याचे मनः स्वास्थ्य बिघडलेले नाहीय तर  अचानक निसर्गाची ही  किमया बघून त्याला हसू अनावर झालेय.

ही सगळी घटना वाचून आनंदित झालेल्या मला, मी मागं पाहिलेला तो निसर्गाचा अजूबा … ती हिरवी पोपटी तुळशीची पानं आठवली… हे असं खरंच होऊ शकतं . त्या सैनिकाच्या सांगितलेल्या अनुभवावरून ह्या गोष्टीच्या सत्याची पुष्टी झाली होती.  

त्यामुळे मला आलेल्या त्या दिव्य अनुभूतीचे दर्शन इतरांनाही करावेसे मला वाटले. त्यासाठी किमया या कथेत कल्पना आणि अनुभव यांची सांगड घालून उभ्या केलेल्या त्या कथेत विभाताईंची मनस्थिती आणि त्यांच्यात त्या हिरव्या पोपटी पानांमुळे झालेला सकारात्मक  बदल मी चित्रित केला. आणि आपल्या ई-अभिव्यक्तीच्या पटलावर तो सादर केला आहे.

 – समाप्त –

© सुश्री सुनीता गद्रे

माधवनगर सांगली, मो 960 47 25 805.

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ किमया – भाग-4 ☆ सुश्री सुनिता गद्रे ☆

सुश्री सुनिता गद्रे

? जीवनरंग ❤️

 ☆ किमया – भाग-4 ☆ सुश्री सुनिता गद्रे ☆ 

(त्यांनी आपल्या अश्रूंना, हुंदक्यांना रोखून ठेवायचा प्रयत्नही केला नाही. बऱ्याच वेळानं त्यांना हलकं हलकं वाटू लागलं.) आता पुढे…

सकाळी उठल्यावर पुन्हा मनाची तीच विचित्र अवस्था!

माझ्या मुलांना मी नकोशी झालेय, आता मी कुणासाठी, कशासाठी आणि कशाच्या जोरावर जगायचं? देवानं आपल्याला लवकर मरण द्यावं. हे आणि असले सगळे निराशावादी विचार त्यांना थकवून टाकू लागले. मनाची शक्ती खेचून घेऊ लागले. मन विचारातून बाहेर पडायला तयारच होईना.दुःखाच्या भावनेला ते गोंजारतच राहिलं.

तशा त्या बुद्धिवादी, मानसशास्त्राचा अभ्यास असलेल्या, वाचनवेड्या… इतरांना निराशेच्या गर्तेतून बाहेर काढण्यासाठी त्या समुपदेशन  करायच्या. त्यांच्या त्याच बुद्धीने उचल खाल्ली. जे  उपाय त्या दुसऱ्यांना सांगायच्या, ते स्वतः अंमलात आणायला त्यांनी सुरुवात केली.’ यातून तुला बाहेर पडावच लागेल’ असं स्वतःला बजावून त्यांनी प्रयत्न सुरू केले. प्राणायाम, ध्यानधारणा ,त्या जोडीला रिकाम्या वेळी स्तोत्रपठण, जप जाप, देवपूजा हे सगळं सुरू झालं. वेळ चांगला जाऊ लागला. मन त्यात  थोडसं रमलंही, पण मनाची उलाघाल  कमी होत नव्हती. डिप्रेशन जात नव्हतं.आला दिवस- गेला दिवस करत आयुष्य ढकललं जात होतं.

असंच एकदा कपाटातून कपडे काढत असताना ऊतू आलेल्या कप्प्यातले सगळे कपडे त्यांच्या अंगावर कोसळले. त्यात श्रीधरपंतांचा फोटो पण होता. एकदम चपापून त्यांनी फोटो व्यवस्थित ठेवला…पतीच्या फोटोतल्या हसऱ्या चेहऱ्याकडे त्या टक लावून पहात राहिल्या. हार्ट फेलनंअर्ध्या संसारातून उठून गेलेले श्रीधरपंत…. त्यांच्या माघारी आठ जणांच्या मोठा संसार लिलया पेलेल्या त्या…. सगळे वैवाहिक जीवनातले सुखदुःखाचे प्रसंग त्यांना आठवले…. आणि नंतर त्यांचे मन पतीला कैफियतच सांगू लागले.

‘बघा ना, अठरा वर्षाची मी, जेव्हा उंबरठ्यावरचे माप ओलांडून या घरात आले तेव्हा घरात तुमच्या मावशी ,आत्या आणि आई तीन-तीन वडीलधारी मंडळी होती. मावशी, आत्या म्हाताऱ्या.. तर आई कायमच्या आजारी!… ते लग्नानंतरचे नव्या नवलाईचे दिवस असूनही, मला कधीही त्यांची अडचण वाटली नाही. आणि असेही कधी वाटले नाही कीआई वडिलांनी मला वृद्धाश्रमात किंवा नर्सिंग होम मध्ये ढकलून दिलंय. प्रेम मिळालं ,प्रेम दिलं ,सगळ्यांची तंत्रं सांभाळत संसार आनंदोत्सवा सारखा साजरा केला…. पण आता जग बदललंय. एकत्र कुटुंबाच्या संस्कारात वाढलेली आपली मुलंही सगळे संस्कार विसरलीत. ती निर्मम, व्यवहारी आणि स्वार्थी झालीत. त्यांना पंखाबरोबरच शिंगही फुटलीत. आणि ते धाकटं रत्न कामिनी… ती तर पहिल्यापासूनच बेछूट बोलणारी आणि उद्धटपणे वागणारी…. नकळत पोटात वाढणारा चौथा जीव …तो आपल्याला नको होता. पण वडीलधाऱ्यांचा मान राखून आपण तो निर्णय नाही घेतला. ही गोष्ट लहानपणीच कधीतरी मावशींकडून कळल्यापासून.   “मी अनवॉन्टेड बेबी …. निगलेक्टेड चाईल्ड आहे…. ही शस्त्र पाजरत आपल्या सगळ्या मागण्या, हट्ट तिने पुरे करून घेतलेते… हे तर तुम्ही जाणताच. पण आता ती तिने तर फार पुढची पायरी गाठलीय.’लिव्ह इन रिलेशन ‘मधे राहू लागलीय. अन् आता तिच्या वागण्या- बोलण्याला ताळतंत्रच नाही राहिलाय…..

इतर कोणालाही न सांगितलेली, मनात साठलेली खंत पतीसमोर उघडी करून त्यांना खूप हलकं वाटलं. पण त्यांच्या हेही लक्षात आलं की  मन फारच हटवादी झालंय. सारखं आपलं… एकाकी पडल्याचं, निराधार झाल्याचं दुःख गोंजारत राहिलंय. सगळं कळतंय पण वळत नाही ही त्याची अवस्था… दुसऱ्यांना समुपदेशन करणं सोपं असतं पण आपल्यावर तशी वेळ आल्यावर त्यातून बाहेर पडणं किती अवघड असतं हेही त्यांच्या लक्षात आलं होतं.

संध्याकाळची वेळ…. गच्चीतून रस्त्यावरची रहदारी त्या पाहत होत्या खऱ्या पण मन नाही नाही त्या विचारात भरकट होतं. अचानक आपल्या सुकलेल्या टेरेस गार्डनकडे त्यांचे लक्ष गेले. आपले जीवन पण या बागेसारखेच वाळून कोळ झालेय. मनात विचार चक्र चालूच होतं ….’किती अभिमान होता मला आपल्या बागेचा आणि समृद्ध आयुष्याचा. पण हाती काय लागलं ?’विचार.. विचार… नुसतेच विचार!

सहजच त्या पुढे झाल्या आणि कुंड्यातल्या वाळलेल्या रोपट्यांच्या काड्या मोडू लागल्या. वाळकी रोपं उपटू लागल्या….आणि जशा त्या वृंदावनातल्या तुळशीच्या काड्या उपटू लागल्या तशी एक किमयाच घडली…… डोळ्यावर विश्वास ठेवणंच शक्य नव्हतं… अद्भुत… अतर्क्य…..तुळशीच्या वाळलेल्या रोपट्यांच्या मुळात त्यांना दोन हिरवे तजेलदार छोटेसे टिपके दिसले. जिवंतपणानं चमकत दमकत असलेले… चष्म्याची काच पुसून निरखून त्यांनी खात्री करून घेतली. होय ,ती तुळशीची इवली इवली, पोपटी पानंच होती. हा सुखद आश्चर्याचा मोठा धक्काच होता.खरंतर या दुष्काळी प्रांतात महिनोंन् महिने पाणी न मिळाल्यानं इतर झाडं, रोपं ,वेली वाळून कोळपून गेल्या होत्या.पण तिथंच हे तुळशीचं रोप पुन्हा मुळातनं जिवंत होऊन उठलं होतं. इतक्या विपरीत, खडतर परिस्थितीत आपलं अस्तित्व टिकवून ठेवून होतं…. आपल्या जिवंतपणाची साक्ष देत होतं. त्या भारावून गेल्या.अत्यानंदानं त्यांचे डोळे भरून आले. त्यांच्या डोळ्यातून वाहणाऱ्या अश्रूंबरोबर जणू त्यांच्या मनातील मळभ आणि अवसाद ही वाहून जात होता. मन ज्या दु:खाला कवटाळून बसलं होतं ते आपलं दुःख किती क्षूद्र आहे. आलेल्या कठीण परिस्थितीचा आपण धैर्याने सामना केला पाहिजे त्या इवल्याशा रोपट्यासारखा.असे विचार मनात येताच एक अपूर्व शांतीनं त्यांचं मन भरून गेलं. असा अनुभव त्यांना पूर्वी कधीच आला नव्हता. तुळशीच्या रोपातली जगण्याची तीव्र इच्छा त्यांच्यातला आशावाद जागृत करून गेली. नव्या चैतन्यानं त्यांचं मन भरून गेलं.जे काहीतरी आपल्यातून निघून गेलेय हरवलंयअसं त्यांना वाटत होतं…. ते.. हे चैतन्यच!… त्यांच्या मनाला उभारी आली.  त्या इवल्याशा दोन पोपटी पानांनी केलेल्या किमयेमुळं त्यांच्या मनाची सगळी कवाडं उघडून गेली. तिथे आता किंतू-परंतूला जागाच उरली नव्हती. आता जीवन यात्रेतील पुढची वाट त्यांना स्वच्छ प्रकाशानं उजळून गेल्या सारखी वाटत होती.

क्रमशः…

© सुश्री सुनीता गद्रे

माधवनगर सांगली, मो 960 47 25 805.

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ किमया – भाग-3 ☆ सुश्री सुनिता गद्रे ☆

सुश्री सुनिता गद्रे

? जीवनरंग ❤️

 ☆ किमया – भाग-3 ☆ सुश्री सुनिता गद्रे ☆ 

(आपल्या फ्रॅक्चर झालेल्या पायाचं वर्णन, मुलांचं, नातवंडांचं तोंड भरून कौतुक करताना विभाताई हसत.. बोलत होत्या पण त्यांचं मन आतून खदखदत होतं) आता पुढे…

रुटीनप्रमाणं नेहमीची काम चालली होती. फ्रॅक्चर झालेल्या पायात पण शक्ती आली होती. पण हे जगणं त्यांना यंत्रवत वाटत होतं. त्यात ‘जान’ नव्हती. आपलं काहीतरी हरवलंय असं त्यांना वाटत होतं…. पण काय ते कळत नव्हतं. एक दिवस संध्याकाळी टीव्ही लावून बसल्या होत्या. कातर वेळी हळवं झालेलं मन उदासपणे घराकडे पाहत होतं.. टीव्हीवर कौटुंबिक मालिका चालू होती. पण मन ती बघताना भिरभिरत थोडं मागं गेलं… जणू आत्ता नुकतीच घडलेली गोष्ट… हो ,अचानकच त्यांचं मुंबईला जायचं ठरलं आणि त्यांच्या आनंदाला उत्साहाला उधाण आलं. अनाथ महिला आश्रम, वाचनालय इतर सामाजिक संस्था यांची जबाबदारी आणि बरीच कामं, छंद सगळं बाजूला सारून त्या तयार झाल्या. काम काही मोठं नव्हतं .केतकीला त्यांच्या मदतीची गरज होती. उर्मी -त्यांची नात,.. पुढच्या महिन्यात तिची डान्सची परीक्षा होईपर्यंत तिला डान्स क्लासला घेऊन जाणे आणि परत घेऊन येणे, काम एवढेच, पण ते महत्त्वाचे होते. शिवाय केतकीचं प्रमोशन ड्यू होतं. ऑफिसमध्ये उशिरापर्यंत थांबावं लागणार होतं. त्यामुळे घराची जबाबदारी पण त्यांच्यावर पडणार होती. आणि हे सगळं काम त्यांनी आनंदानं स्वीकारलंही.

दोन वर्षापूर्वीपर्यंत तर त्यांना कुठेही बाहेरगावी जाताच आलं नव्हतं. घरात तीन पिकली पानं होती. आधी सासूबाई गेल्या. मग मावस सासूबाई आणि दोन वर्षांपूर्वी आत्ते सासूबाई!  गावातल्या गावात राहून आपली बाहेरची कामं त्या करायच्या. पण त्या परगावी जाणार म्हटलं की मावशी ,आत्या कावऱ्या बावऱ्या  व्हायच्या. त्यांना निराधार वाटायचं .विभाताईंना आपली जबाबदारी झटकावीअसं कधीच वाटलं नाही .पण आता त्या निर्धास्तपणे जाऊ शकत होत्या. आधी केतकीकडं जावं.. नंतर केदार व कैवल्याकडं. छान आरामात नातवंडांशी खेळत मन रमवावं.. खूप मजा येईल…. त्यांच्या मनात मुंबईला जायच्या विचारानं जोर पकडला.

मुंबईला पोहोचल्या- पोहोचल्याच मुलं, सुना, नातवंडं भेटूनगेली. खूप तृप्त झाल्यासारखं वाटलं त्यांना. ‘माझ्यासारखी भाग्यवान मीच!’.. त्यांचं मन त्यांना सांगत होतं. उर्मीची डान्स परीक्षा, केतकीचं प्रमोशन झालं. मोठी पार्टी दिली तिनं. ‘चला आता केदार कडे जायला हरकत नाही’ त्या मनातल्या मनात ठरवत होत्या. पण कसलं काय! फरशीवर पाय घसरून पडल्याचं निमित्त झालं आणि त्यांना हॉस्पिटलमध्ये ऍडमिट व्हावं लागलं. ऑपरेशन झालं.पायात रॉड पडला अन्

महिनोंन् महिने नर्स कडून सेवा सुश्रुषा करून घेत त्यांना अंथरुणावर पडून रहावं लागलं. त्यामुळे केतकीकडील त्यांचा मुक्काम पण वाढत गेला.

अचानक आलेल्या फोनच्या आवाजाने त्या तंद्रीतून बाहेर आल्या…’ अरे ,टीव्ही सिरीयल मधला फोनचा आवाज वाटतं!’ त्या पुन्हा लक्ष देऊन सिरीयल पाहू लागल्या. तेवढ्यात बाहेरून कुठून तरी फटाक्यांचा जोरात ,कानठळ्या बसवणारा आवाज आला आणि त्या दचकल्या. फटाक्यांमुळं  भाऊबीजेचा ‘ तो ‘दिवस त्यांना आठवला. इथे आल्यापासून इतरांसमोर मनातला राग, दुःख अपमानाचे शल्य.. सगळे दाबून ठेवून त्या हसत बोलत होत्या. पण या क्षणी त्या सगळ्या भावना उफाळून वर आल्या. नुसत्या आठवणीने त्यांच्या अंगाचा थरकाप झाला.माझं सानिध्य कुणालाच नकोय. सगळी मला आपल्या घरातून पिटाळायला बघताहेत.. या विचारानेच त्या कासावीस झाल्याअन् त्यांना विचित्र भास होऊ लागले.

मुलं “नो आई, नो आई!” असं ओरडताहेत. वृद्धाश्रमाकडे बोट दाखवताहेत..” तू आमच्या स्टायलिश घरात आॉड दिसतेस.” असं कैवल्य ओरडतोय.कामिनी आणि तिचा फ्रेंड आपल्याकडे बघून फिदी फिदी हसताहेत व्हिलन सारखी!… ‘अनवॉन्टेड, निगलेक्टेड चाइल्ड ‘या शब्दांच्या शस्त्रानं कामिनी आपल्यावर सपासप् वार करतेय… सगळं घरच गरकन् फिरतंय असं त्यांना वाटू लागलं. आणि त्या डोकं घट्ट धरून खाली बसल्या. पुन्हा पुन्हा तिच दृश्यं दिसू लागल्यानं त्यांचं अंग घामानं थबथबलं.. … जोरात किंकाळी फोडावीशी वाटली त्यांना ,पण त्यांच्या घशातून आवाजच फुटेना.. त्यांना रडू कोसळलं…त्या अक्षरशः ओक्साबोक्शी रडू लागल्या…. मधून मधून हुंदके फुटत होते. त्यांनी आपल्या अश्रूंना, हुंदक्यांना रोखून ठेवायचा प्रयत्नही केला नाही. बऱ्याच वेळानं त्यांना हलकं हलकं वाटू लागलं.

क्रमशः…

© सुश्री सुनीता गद्रे

माधवनगर सांगली, मो 960 47 25 805.

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares

मराठी साहित्य – जीवनरंग ☆ किमया – भाग-2 ☆ सुश्री सुनिता गद्रे ☆

सुश्री सुनिता गद्रे

? जीवनरंग ❤️

 ☆ किमया – भाग-2 ☆ सुश्री सुनिता गद्रे ☆ 

(मुलांचा जोरजोरात चाललेला वादविवाद ,अन् भांडण विभा ताईंच्या कानावर पडलं होतं….) आता पुढे-

मुलांनी शब्दांच्या फटाक्यांची मोठीच्या -मोठी लड पेटवून आपल्या अंगावर फेकलीय, असं त्यांना वाटलं. वृद्धाश्रम ,….लाईफस्टाईल….. हक्काची नोकर….ओल्ड स्टफ..

व्हाय ओन्ली मी ?….हे काय चाललं होतं सगळ्यांचं? कानात शिशाचा गरम रस ओतणारे शब्द!…. त्यांना दरदरून घाम फुटला. झोपेतून जाग्या त्या केव्हाच झाल्या होत्या. पण आता त्यांना खरी जाग आली. तोंडावर गोड गोड बोलणारी, फोनवरून त्यांची खूप काळजीनं विचारपूस करणारी, ती हीच का आपली अपत्यं? त्यांना प्रश्न पडला. त्यांचं खरं रूप समोर आलं होतं. मुखवटा बदलणारी माणसं!… खरंतर केतकी स्वभावानं अशी नाही, पण भावंडांच्या नादानं ती पण त्यांच्यासारखंच बोलू लागलीय. सगळ्यांना दूर राहणारी आई हवी आहे.पण त्यांच्या घरात नकोय. तिचा सहवास त्यांना नकोय.

हॉलमध्ये जाण्यापूर्वी तोंडावर पाण्याचे हबके मारून त्या फ्रेश झाल्या. खरंतर मगाशी जे सगळं कानावर पडत होतं, तेव्हा डोळ्यातून अश्रू यायला हवे होते. अपमानाचं दुःख अनावर व्हायला हवं होतं… पण त्यांना जाणवलं की आपल्या डोळ्यातलं पाणीच आटून गेलय. हसरा इमोजी चेहऱ्यावर चढवून त्या बाहेर आल्या.

“अगं सांभाळून,.   हातात काठी का नाही घेतलीस?.. अजून नीट बॅलन्सिंग होत नाहीये.” म्हणत केदार आधार द्यायला पुढे झाला.

‘आयुष्याचं बॅलन्सिंगच चुकलंय बेटा, आता मनाचा तोल सांभाळतच जगायचय’ त्यांच्या मनात आलं…. पण उघडपणे त्या म्हणाल्या,” किती भाग्यवान आहे मी. तुमच्यासारखी प्रेमळ, गुणी, मातृभक्त मुलं मला लाभलीत. छान गेले इथले दिवस. आजचा दिवस तर मी कधीच विसरणार नाही. खरंच आज मला कृतकृत्य झाल्यासारखं वाटतंय.”

दुसऱ्या दिवशी हॉस्पिटलमधून  परतताना त्यांनी निश्चयच केला, आता लवकरात लवकर खऱ्या अर्थाने स्वतःच्या पायावर उभं रहायचं.   कितीही जड वाटत असलं तरी नातीत गुंतलेलं आपलं मन… आणि आपलं सामान दोन्ही आवरायला त्यांनी सुरुवात केली.

“आई, फिजिओला कोणती वेळ देऊ?” केतकी प्रेमळपणे(?) विचारत होती. “नाही- नको, मी आता गावी परतावं म्हणतेय. आता औषधाचा मारा पण थांबलाय आणि हॉस्पिटलच्या चकरा पण”… त्यांनी दृढनिश्चयानं सांगून टाकलं.

“अगं एवढ्यात ? रहा नं अजून थोडे दिवस. तू गेलीस की आम्हा तिघांनाही अजिबात करमणार नाही. केतकीच्या नाटकी आग्रहाकडं त्यांनी लक्ष दिलं नाही.

गावी येऊन पोहोचल्या. त्यांना आठवलं ते जातानाचं एवढं मोठं सामान…. सगळ्यांच्या आवडीनिवडी लक्षात घेऊन केलेले तर तऱ्हेचे खाद्यपदार्थ… मसाले, लोणची, पापड..आणखी कायबाय… खूप काही… आणि त्याच्या दुप्पट आकाराचं उत्साह आणि  प्रेमानं भरलेलं मन…. पण आता मन पण रितं आणि हात पण!

ठरवल्याप्रमाणे स्टेशनवर सीमा घ्यायला आली होती. तसं पाहिलं तर ती समोरच्या केळकर वहिनींची सून  पण दोघीत अगदी सख्ख्या बहिणींगत घट्ट नातं! ड्राईव्ह करता करता सीमाची बडबड पण चालू होती,” बरं झालं ताई तू आलीस. आता दोन-तीन महिन्यात तुला आपली तब्येत घट्ट मुट्ट करायची आहे. अबोलीच्या लग्नाची सगळी महत्त्वाची जबाबदारी मी तिच्या लाडक्या विभा मावशीवर टाकणार आहे… बरं ,घर शेवंता कडून चकाचक करून घेतलंय. दोन महिन्यांसाठी डबेवाला पण ठरवून ठेवलाय. फिजिओची अपॉइंटमेंट घेऊन ठेवलीय.  आणखी काही लागलं तर मॅडम, सेवेला मी हजर आहेच.”

विभाताईंना खूप हसू आलं, “अगं, हो- हो, जरा दमानं घे.. आता इथेच राहणार आहे मी. आणि तू जवळ असताना मला गं कसली काळजी?”अगदी निश्चिंतपणे त्या म्हणाल्या. स्वतःच्या हक्काच्या घरात येऊन त्यांनी मोकळा श्वास घेतला. पुढचे काही दिवस त्यांच्या घरात खूप वर्दळ होती. मैत्रिणी, फॅमिली फ्रेंड्स.. सगळे आवर्जून आले .फोनवरूनच आपुलकीने विचारून त्यांना कशाची गरज आहे ते ते घेऊन आले. आपल्या फ्रॅक्चर झालेल्या पायाचं वर्णन, मुलांचं, नातवंडांचं तोंड भरून कौतुक करत…. त्या हसत हसत बोलत होत्या पण त्यांचं मन आतून खदखदत होतं.

क्रमशः…

© सुश्री सुनीता गद्रे

माधवनगर सांगली, मो 960 47 25 805.

≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – श्रीमती उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈

Please share your Post !

Shares