डाॅ. निशिकांत श्रोत्री
इंद्रधनुष्य
☆ श्रीमद्‌भगवद्‌गीता — अध्याय १० — विभूतियोगः — (श्लोक २१ ते ३०) – मराठी भावानुवाद ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆
संस्कृत श्लोक…
आदित्यानामहं विष्णुर्ज्योतिषां रविरंशुमान्‌ ।
मरीचिर्मरुतामस्मि नक्षत्राणामहं शशी ॥ २१ ॥
*
आदित्यातील विष्णू मी ज्योतींमधील मित्र
तेज मी सकल वायुदेवतांचे नक्षत्राधिपती चंद्र ॥२१॥
*
वेदानां सामवेदोऽस्मि देवानामस्मि वासवः ।
इन्द्रियाणां मनश्चास्मि भूतानामस्मि चेतना ॥ २२ ॥
*
सामवेद मी वेदांमधील इंद्र सकल देवांमधला
इंद्रियांमधील मन मी चेतना जीवितांमधला ॥२२॥
*
रुद्राणां शङ्करश्चास्मि वित्तेशो यक्षरक्षसाम्‌ ।
वसूनां पावकश्चास्मि मेरुः शिखरिणामहम्‌ ॥ २३ ॥
*
शंकर रुद्रांमधला कुबेर यक्ष-राक्षसामधील मी
अष्टवसूंमधील अग्नी तर पर्वतांमधील सुमेरु मी ॥२३॥
*
पुरोधसां च मुख्यं मां विद्धि पार्थ बृहस्पतिम्‌ ।
सेनानीनामहं स्कन्दः सरसामस्मि सागरः ॥ २४ ॥
*
प्रमुख पुरोहित बृहस्पती जाणवे पार्था मजला
षडानन सेनानींमधला मी सागर जलाशयांमधला ॥२४॥
*
महर्षीणां भृगुरहं गिरामस्म्येकमक्षरम्‌ ।
यज्ञानां जपयज्ञोऽस्मि स्थावराणां हिमालयः ॥ २५ ॥
*
महर्षींमधील भृगुऋषी मी ॐकार शब्दांतील
जपयज्ञ यज्ञांमधला हिमालय अचलांमधील ॥२५॥
*
अश्वत्थः सर्ववृक्षाणां देवर्षीणां च नारदः ।
गन्धर्वाणां चित्ररथः सिद्धानां कपिलो मुनिः ॥ २६ ॥
*
सर्व वृक्षांतील मी अश्वत्ध देवर्षीतील नारद
सिद्धांतील कपिल मुनी गंधर्वातील चित्ररथ ॥२६॥
*
उच्चैःश्रवसमश्वानां विद्धि माममृतोद्भवम्‌ ।
ऐरावतं गजेन्द्राणां नराणां च नराधिपम्‌ ॥ २७ ॥
*
अमृतासह उद्भवलेला उच्चैश्रवा अश्वांमधील
ऐरावत मी गजांमधील नृप मी समस्त मानवांचा ॥२७॥
*
आयुधानामहं वज्रं धेनूनामस्मि कामधुक्‌ ।
प्रजनश्चास्मि कन्दर्पः सर्पाणामस्मि वासुकिः ॥ २८ ॥
*
वज्र मी समस्तआयुधातील धेनूतील कामधेनू
सर्पातील मी वासूकी प्जोत्पत्तीस्तव मी मदनू ॥२८॥
*
अनन्तश्चास्मि नागानां वरुणो यादसामहम्‌ ।
पितॄणामर्यमा चास्मि यमः संयमतामहम्‌ ॥ २९ ॥
*
अनंत मी नागांमधला जलाधिपती वरुणदेव मी
पितरांमधील मी अर्यमा शासनकर्ता यमराज मी ॥२९॥
*
प्रह्लादश्चास्मि दैत्यानां कालः कलयतामहम्‌ ।
मृगाणां च मृगेन्द्रोऽहं वैनतेयश्च पक्षिणाम्‌ ॥ ३० ॥
*
दैत्यांमधील प्रल्हाद गणकांमधील काल मी
पशूंमधील शार्दूल तथा खगांतील वैनयेय मी ॥३०॥
☆
अनुवादक : © डॉ. निशिकान्त श्रोत्री
एम.डी., डी.जी.ओ.
मो ९८९०११७७५४
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
कवितेचा उत्सव 
