डाॅ. निशिकांत श्रोत्री
इंद्रधनुष्य
☆ श्रीमद्भगवद्गीता — अध्याय १८ — मोक्षसंन्यासयोगः — (श्लोक ५१ ते ६०) – मराठी भावानुवाद ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆
संस्कृत श्लोक…
☆
बुद्ध्या विशुद्ध्या युक्तो धृत्यात्मानं नियम्य च ।
शब्दादीन्विषयांस्त्यक्त्वा रागद्वेषौ व्युदस्य च ॥ ५१ ॥
*
विविक्तसेवी लघ्वाशी यतवाक्कायमानसः ।
ध्यानयोगपरो नित्यं वैराग्यं समुपाश्रितः ॥ ५२ ॥
*
अहङ्कारं बलं दर्पं कामं क्रोधं परिग्रहम् ।
विमुच्य निर्ममः शान्तो ब्रह्मभूयाय कल्पते ॥ ५३ ॥
*
शब्दादी विषयत्याग भोजन हलके नियमित शुद्ध
एकान्ती वास गात्रांतःकरण सात्विक संयमात शुद्ध
कायामनवैखरी अंकित राग-द्वेष करितो पूर्ण विनाश
अहंकार बल दर्प काम क्रोध परिग्रह त्याग वैराग्याश्रय
ध्यानयोगपरायण नित्य निर्मम मनुज जो शांतियुक्त
एकरूप ब्रह्म्यालागी व्हाया स्थिर खचित होतसे पात्र ॥५१, ५२, ५३॥
*
ब्रह्मभूतः प्रसन्नात्मा न शोचति न काङ्क्षति ।
समः सर्वेषु भूतेषु मद्भक्तिं लभते पराम् ॥ ५४ ॥
*
ब्रह्मभूत प्रसन्न योगी नाही शोक ना वासना त्याते
सर्वभूतांपरी समभाव परा भक्ती मम तया लाभते ॥५४॥
*
भक्त्या मामभिजानाति यावान्यश्चास्मि तत्त्वतः ।
ततो मां तत्त्वतो ज्ञात्वा विशते तदनन्तरम् ॥ ५५ ॥
*
पराभक्तीच्या योगाने यथार्थ जाणे तो मजला
माझ्याठायी प्रविष्ट होतो जाणूनी मग तो मजला ॥५५॥
*
सर्वकर्माण्यपि सदा कुर्वाणो मद्व्यपाश्रयः ।
मत्प्रसादादवाप्नोति शाश्वतं पदमव्ययम् ॥ ५६ ॥
*
समग्र कर्मे करितो राहुनी परायण माझिया चरणा
मम कृपे त्या अखंड प्राप्ती परमपदाची सनातना ॥५६॥
*
तसा सर्वकर्माणि मयि संन्यस्य मत्परः ।
बुद्धियोगमुपाश्रित्य मच्चित्तः सततं भव ॥ ५७ ॥
*
तुझ्या सर्व कर्मा मजसी अर्पुनिया मनाने
निरंतर मत्परायण हो मजठायी चित्त बुद्धीने ॥५७॥
*
मच्चित्तः सर्वदुर्गाणि मत्प्रसादात्तरिष्यसि ।
अथ चेत्त्वमहङ्कारान्न श्रोष्यसि विनङ्क्ष्यसि ॥ ५८ ॥
*
चित्त तुझे मजठायी असता सकल संकटे तू तरशील
अहंकारे लंघता मम वचने परमार्थी भ्रष्ट तू होशील ॥५८॥
*
यदहङ्कारमाश्रित्य न योत्स्य इति मन्यसे ।
मिथ्यैष व्यवसायस्ते प्रकृतिस्त्वां नियोक्ष्यति ॥ ५९ ॥
*
अहंकार धरुनी म्हणशी युद्ध ना मज करवेल
व्यर्थ तुझा हा निश्चय प्रकृती तव युद्ध करवेल ॥५९॥
*
स्वभावजेन कौन्तेय निबद्धः स्वेन कर्मणा ।
कर्तुं नेच्छसि यन्मोहात्करिष्यस्यवशोऽपि तत् ॥ ६० ॥
*
स्वभावाने अपुल्या कौंतेया निबद्ध असती अपुली कर्मे
अनिच्छा तरी स्वाभाविकता करशिल परवशतेने कर्मे ॥६०॥
☆
मराठी भावानुवाद © डॉ. निशिकान्त श्रोत्री
एम.डी., डी.जी.ओ.
मो ९८९०११७७५४
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
