डाॅ. निशिकांत श्रोत्री
इंद्रधनुष्य
☆ गीत ऋग्वेद – मण्डल १ – सूक्त ९ (इंद्र सूक्त) ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆
ऋग्वेद – मण्डल १ – सूक्त ९ ( इंद्र सूक्त )
ऋषी – मधुछंदस् वैश्वामित्र : देवता – इंद्र : छंद – गायत्री
मधुछन्दस वैश्वामित्र ऋषींनी पहिल्या मंडळातील नवव्या सूक्तात इंद्र देवतेला आवाहन केलेले आहे. त्यामुळे हे सूक्त इंद्रसूक्त म्हणून ज्ञात आहे. याच्या गीतरूप भावानुवादाच्या नंतर दिलेल्या लिंकवर क्लिक केले म्हणजे हे गीत ऐकायलाही मिळेल आणि त्याचा व्हिडीओ देखील पाहता येईल.
मराठी भावानुवाद : डॉ. निशिकांत श्रोत्री.
इन्द्रेहि॒ मत्स्यन्ध॑सो॒ विश्वे॑भिः सोम॒पर्व॑भिः । म॒हाँ अ॑भि॒ष्टिरोज॑सा ॥ १ ॥
☆
सिद्ध करू आम्ही तुजसाठी जेव्हा सोमयाग
सत्वर येऊनी स्वीकारी तुमचा हविर्भाग
अमुच्या हविला प्राशन करुनी अता करा पावन
अपुल्या सामर्थ्याने करावे अमुचे संरक्षण ||१||
☆
एमे॑नं सृजता सु॒ते म॒न्दिमिन्द्रा॑य म॒न्दिने॑ । चक्रिं॒ विश्वा॑नि॒ चक्र॑ये ॥ २ ॥
☆
देवांचा हा राजा असतो सदैव मोदभरा
सोमरसाने वृद्धिंगत त्या आनंदाला करा
तोची या विश्वाचा कर्ता त्याला अर्पण करा
प्रसन्नता देईल सोमरस समर्थ या देवेंद्रा ||२||
☆
मत्स्वा॑ सुशिप्र म॒न्दिभि॒ स्तोमे॑भिर्विश्वचर्षणे । सचै॒षु सव॑ने॒ष्वा ॥ ३ ॥
☆
दिव्यकिरीटधारी हे इंद्रा दिव्यदृष्टि देवा
गातो स्तोत्र प्रमोदकारी प्रसन्न होई देवा
अर्पण करतो आम्ही तुम्हाला हवि येथ देवा
साक्ष होऊनी वास्तव्याला इथेच राही देवा ||३||
☆
असृ॑ग्रमिन्द्र ते॒ गिरः॒ प्रति॒ त्वामुद॑हासत । अजो॑षा वृष॒भं पति॑म् ॥ ४ ॥
☆
गातो जरी मी स्तवने तुमची इथे वैखरीने
त्याही आधी तुमच्या चरणी येती आर्त मनाने
तुम्ही तयांचे स्वामी असता समर्थ भगवंता
पूर्ण कामना करी तयांच्या हे स्तोत्रांच्या नाथा ||४||
☆
सं चो॑दय चि॒त्रम॒र्वाग्राध॑ इन्द्र॒ वरे॑ण्यं । अस॒दित्ते॑ वि॒भु प्र॒भु ॥ ५ ॥
☆
तू तर असशी स्वामी धनाचा जयासी न सीमा
अती अलौकिक अतीव स्पृहणीय असे तुझी माया
प्रसन्न होऊनि आम्हावरती दान अम्हा देई
अलौकीक अन् अमाप ऐसे धन आम्हा देई ||५||
☆
अ॒स्मान्सु तत्र॑ चोद॒येन्द्र॑ रा॒ये रभ॑स्वतः । तुवि॑द्युम्न॒ यश॑स्वतः ॥ ६ ॥
☆
देई प्रेरणा धनार्जनाची वैभव प्राप्तीस्तव
अमुच्या कष्टांना असुद्यावे आशीर्वच हे तव
सहस्रकांति सुरेन्द्रराजा कृपा असोद्यावी
यशोवंत करी आम्हासी अता प्रसन्नता यावी ||६||
☆
सं गोम॑दिन्द्र॒ वाज॑वद॒स्मे पृ॒थु श्रवो॑ बृ॒हत् । वि॒श्वायु॑र्धे॒ह्यक्षि॑तम् ॥ ७ ॥
☆
गोधन आदी वैभव यांनी समृद्ध आम्ही
प्रचंड सामर्थ्याने विजिगिषु अजेय हो आम्ही
आरोग्यमयी दीर्घायूषी सुखी जीवनी आम्ही
अशीच कीर्ती होवो अमुची कृपा करावी तुम्ही ||७||
☆
अ॒स्मे धे॑हि॒ श्रवो॑ बृ॒हद्‍द्यु॒म्नं स॑हस्र॒सात॑मं । इंद्र॒ ता र॒थिनी॒रिषः॑ ॥ ८ ॥
☆
तव वरदाने अपार वैभव अम्हा प्राप्त होवो
आरूढ व्हाया देवा, दारी अश्वशकट तो राहो
कीर्ती अमुची शाश्वत व्हावी दिगंत पसरावी
अखंड आम्हावरी सुरेंद्रा कृपादृष्टी ठेवावी ||८||
☆
वसो॒रिन्द्रं॒ वसु॑पतिं गी॒र्भिर्गृ॒णन्त॑ ऋ॒ग्मियं॑ । होम॒ गन्ता॑रमू॒तये॑ ॥ ९ ॥
☆
आळवावया देवेंद्राला विविध स्तोत्र गाऊ
किती छंदांतुनी त्याच्या स्तुतीला स्तवन गीत गाऊ
साद घालता तयासी तो तर झणी साक्ष होतो
रक्षण करण्या अमुचे त्याला आवाहन करितो ||९||
☆
सु॒तेसु॑ते॒ न्योकसे बृ॒हद्बृ॑ह॒त एद॒रिः । इन्द्रा॑य शू॒षम॑र्चति ॥ १० ॥
☆
सोमयाग होता संपन्न इंद्र साक्ष होतो
प्रसन्न करण्या त्याला भक्त स्तोत्रे अर्पण करितो
उच्च स्वरातून बृहत् सुराने स्तवन पठण करतो
स्तुतिगीते ही प्रसन्न करण्या देवेंद्रा अर्पितो ||१०||
☆
©️ डाॅ. निशिकान्त श्रोत्री
९८९०११७७५४
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
