डाॅ. निशिकांत श्रोत्री
इंद्रधनुष्य
☆ गीत ऋग्वेद – मंडल : १ : ३० : ऋचा ६ ते १० — मराठी भावानुवाद. ☆ डाॅ. निशिकांत श्रोत्री ☆
☆
ऋग्वेद – मण्डल १ – सूक्त ३० (इंद्र, अश्विनीकुमार, उषासूक्त)
देवता – १-१६ इंद्र; १७-१९ अश्विनीकुमार; २०-२२ उषा
ऋषी – शुनःशेप आजीगर्ति
ऋग्वेदातील पहिल्या मंडलातील तिसाव्या सूक्तात एकंदर बावीस ऋचा आहेत. या सूक्तात शुनःशेप आजीगर्ति या ऋषींनी इंद्र, अश्विनीकुमार आणि उषा या देवतांना आवाहन केलेली असल्याने हे इंद्र-अश्विनीकुमार-उषासूक्त सूक्त म्हणून ज्ञात आहे. यातील पहिल्या सोळा ऋचा इंद्राला, सतरा ते एकोणीस या ऋचा अश्विनिकुमारांना आणि वीस ते बावीस या ऋचा उषा देवतेला आवाहन करतात.
या सदरामध्ये आपण विविध देवतांना केलेल्या आवाहनानुसार गीत ऋग्वेद पाहूयात. आज मी आपल्यासाठी इंद्र देवतेला उद्देशून रचलेल्या सहा ते दहा या ऋचा आणि त्यांचे मराठी गीत रुपांतर सादर करीत आहे.
मराठी भावानुवाद ::
☆
ऊ॒र्ध्वस्ति॑ष्ठा न ऊ॒तये॑ऽ॒स्मिन्वाजे॑ शतक्रतो । सम॒न्येषु॑ ब्रवावहै ॥ ६ ॥
कार्यांमध्ये पराक्रमांच्या करि संरक्षण अमुचे
सामर्थ्यशाली देवेंद्रा उभे उठुन ऱ्हायचे
हे शचीपतये तुमच्या अमुच्या मध्ये कोणी नसावे
संभाषण अमुचे आता तुमच्यासवेचि हो व्हावे ||६||
योगे॑योगे त॒वस्त॑रं॒ वाजे॑वाजे हवामहे । सखा॑य॒ इंद्र॑मू॒तये॑ ॥ ७ ॥
वैभवाची आंस जागता अमुच्या आर्त मनात
शौर्य अपुले गाजविण्याला तुंबळ रणांगणात
भक्ती अमुची देवेन्द्रावर चंडप्रतापी तो
सहाय्य करण्या आम्हाला त्यालाची पाचारितो ||७||
आ घा॑ गम॒द्यदि॒ श्रव॑त्सह॒स्रिणी॑भिरू॒तिभिः॑ । वाजे॑भि॒रुप॑ नो॒ हव॑म् ॥ ८ ॥
कानावरती पडता अमुची आर्त स्तोत्र प्रार्थना
मार्ग सहस्र दाविल अपुले अमुच्या संरक्षणा
प्रदर्शीत करुनी अपुल्या बाहूंचे सामर्थ्य
खचीत येईल साद ऐकुनी देवेंद्राचा रथ ||८||
अनु॑ प्र॒त्नस्यौक॑सो हु॒वे तु॑विप्र॒तिं नर॑म् । यं ते॒ पूर्वं॑ पि॒ता हु॒वे ॥ ९ ॥
अगणित असुनी रिपू भोवती अजिंक्य हा शूर
तव पितयाने केला इंद्राचा धावा घोर
सोडून अपुल्या दिव्य स्थाना आम्हासाठी यावे
देवेंद्रा रे सदैव संरक्षण आमुचे करावे ||९||
तं त्वा॑ व॒यं वि॑श्ववा॒रा शा॑स्महे पुरुहूत । सखे॑ वसो जरि॒तृभ्यः॑ ॥ १० ॥
प्रेम अर्पिण्या दुजा न कोणी विशाल या विश्वात
अखंड आळविती विद्वान तव स्तोत्राला गात
आम्हीही सारे करितो देवेंद्रा तुझी स्तुती
मूर्तिमंत तू भाग्य तयांचे स्तुती तुझी जे गाती ||१०||
☆
(या ऋचांचा व्हिडीओ गीतरुपात युट्युबवर उपलब्ध आहे. या व्हिडीओची लिंक देखील मी शेवटी देत आहे. हा व्हिडीओ ऐकावा, लाईक करावा आणि सर्वदूर प्रसारित करावा. कृपया माझ्या या चॅनलला सबस्क्राईब करावे.)
Attachments area
Preview YouTube video Rugved Mandal 1 Sukta 30 Rucha 6 to 10
Rugved Mandal 1 Sukta 30 Rucha 6 to 10
अनुवादक : © डॉ. निशिकान्त श्रोत्री
एम.डी., डी.जी.ओ.
मो ९८९०११७७५४
≈संपादक – श्री हेमन्त बावनकर/सम्पादक मंडळ (मराठी) – सौ. उज्ज्वला केळकर/श्री सुहास रघुनाथ पंडित /सौ. मंजुषा मुळे/सौ. गौरी गाडेकर≈
