Category: विविधा

सौ ज्योती विलास जोशी ☆ जीवनरंग ☆ विविधा☆ सौ ज्योती विलास जोशी☆ 'प्राजक्त' या माझ्या बंगल्याच्या कोपऱ्यावर एक मुलगा  गजरे घेऊन नेहमीच उभा असतो. मी फुल वेडी,नित्य नेमाने त्याच्याकडून गजरा घेऊन माझ्या वेणीत माळते. दररोज दुपारची साडेतीनची माझी भजनाची ची वेळ! आदले दिवशी घेतलेला गजरा मी वेणीत माळलेला असे. मी भजनाहून परत येताना निमिष पर गाडी थांबवून उद्यासाठी त्याच्याकडून गजरा घेत असे. आज मी निघतानाच तो माझ्या गाडीच्या आडवा आला. मी त्याच्याकडून गजरा घेतला. मी परतीच्या वेळी त्याच्याकडून गजरा घेणारच असताना त्याने आत्ता गाडी आडवली असे मी ड्रायव्हरला विचारले. दिवाळीचे पणत्या आकाश कंदील करायला तो जाणार होता म्हणून त्याने गडबडीने गजरा दिला. असे काहीसे ड्रायव्हरने मला सांगितले. ड्रायव्हर त्याच्याशी काहीच बोलताना मला दिसला नाही. मग हे मूक रहस्य काय होते? मला जाणून घ्यायचं होतं आणि मला आश्चर्याचा धक्का बसला.ते खरोखरच मूक रहस्य होतं तो मुका  आणि बहिरा होता. ड्रायव्हर आणि त्याच्यात फक्त  मौन संभाषण. प्रत्यक्ष मी गाडीतून उतरून गजरा घेत नसल्यानं मला हे कधीच समजलं नव्हतं. बऱ्याच दिवसानंतर कॉर्नरवर त्याच्यासोबत एक सावळी मुलगी हातात गजरे घेऊन उभी...

सौ. सुजाता काळे ☆ विविधा ☆ पावसातला तो एक दिवस... ☆ सौ. सुजाता काळे ☆ आमच्या इथे पावसाळ्यात भरपूर पाऊस असतो. इतका की पावसास वेड लागले की काय असेच वाटते. पाऊस थोडीही विश्रांती घेत नाही....संतत धार.... चारीही दिशा धुक्याने वेढलेल्या....सगळीकडे धुकेच धुके.... धुकेच धुके...... मला आसपास कापसाचे गोळेच गोळे उडताना दिसतात.... जणु आपण ढगांतून चाललो आहोत असे वाटते. हिरवेगार भले मोठे डोंगर धुक्याची शाल पांघरून बसलेले दिसतात...!! हे धुक्याने आच्छादलेले शुभ्र डोंगर पाहून वाटते की जणू चंदेरी पंख पसरवून एखादा पक्षी आकाशात झेपावतो आहे.....!! अशा या पावसात घाटामध्ये जाताना किंवा रस्त्यावर चालताना समोरचे काहीही दिसत नाही. अश्याच एका पावसातला तो दिवस होता... आमच्या इथे दर बुधवारी आठवडी बाजार असतो. या बाजारात आसपासच्या खेडोपाड्यातून बरेचसे शेतकरी आपला भाजीपाला, धान्य, कपडालत्ता, भांडीकुडी वगेरे बरेच काही साहित्य विकण्यास येतात. भाजीपाला एकदम ताजा, सरळ शेतातून आलेला व स्वस्त पण असतो. बाजार घेण्यासाठी लोकही लांब लांबून येतात. म्हणून दर बुधवारी आमच्या इथे खूप गर्दी असते. ऑगस्ट 2008 सालचा अशाच एका बुधवारचा तो पावसातला दिवस मी कधीही विसरू शकणार नाही. त्या...

☆ विविधा ☆ मकर संक्रांत ☆ सौ. श्रेया सुनील दिवेकर ☆ काय आल डोळ्यासमोर मस्त गोल गोल तिळाचे लाडू ना?? आहाहा.... छान गोल आणि गोड त्यात मधेमधे डोकावणारे दाणे आणि वेलदोड्याचा सुवास. चिक्की गूळापासून बनवलेले लाडू तर अफलातून लागतात. ते असे जेव्हा दाताला चिकटतात तेव्हा ते ओढत खायला खूप मजा येते. एकजीव झालेले तीळ आणि गूळ ह्यांचा खमंग वास कसा घरभर दरवळतो. काहीजणांना मात्र मऊ वडी आवडते खोबरे आणि दाण्याच कूट घालून केलेली. तोंडात सहज विरघळणारी, पण ती खाण्यात गंमत नसते. त्याच बरोबर गुळपोळीही आपली उपस्थिती लावते. खमंग खुसखुशीत.. त्यातला गूळ, खोबरे, बेसन पीठ, तिळ कूट, खसखस, जायफळाची पूड दाण्याचे कूट कसे छान एकजीव होते . ही पोळी खाऊन आपले मन कसे तृप्त होते आणि डोळ्यांवर अनावर झापड येते आणि नकळत आपण झोपेच्या स्वाधीन होतो. गुळपोळी कमी म्हणून की काय,  ती बाधू नये म्हणुन काही जण त्याबरोबर गाजराची खीर खातात. म्हणजे भर दुपारी मध्यांरात्र ही ठरलेली. दुपार सरते ना सरते तो वर बालगोपाळ वर्दी लावतात आणि तिळगूळ वाटप कार्यक्रम सुरू होतो. छान नटूनथटून गोपाळ कृष्ण, राधा...

सुश्री संगीता कुलकर्णी ☆ विविधा ☆ मराठी भाषा संवर्धन पंधरवडा... ☆ सुश्री संगीता कुलकर्णी ☆  मराठी भाषा भारतातील प्राचीन भाषांपैकी एक.. महाराष्ट्री प्राकृतचे एक आधुनिक रूप... मराठी भाषेचा गौरव ज्ञानेश्वरांनी त्यांच्या साहित्यातून  केलेला दिसून आलेला आहे.. महाराष्ट्र हे मराठी भाषिकांचे राज्य म्हणून त्याला वेगळे महत्त्वही प्राप्त झालेले आहे. आजतागायत मराठी भाषेतून अनेक श्रेष्ठ साहित्यकृती निर्माण झालेल्या आहेत आणि त्यात सातत्यपूर्ण रीतीने भरही पडत आहे.. मराठी भाषा संवर्धन पंधरवडा मराठीने फडकवले अटकेपार निशाण माय मराठीच आहे जगाचा अभिमान मराठी भाषेचे वैभव जपण्यासाठी व भाषेच्या संवर्धनासाठी १ जानेवारी ते १५ जानेवारी हा कालावधी "मराठी भाषा संवर्धन पंधरवडा" म्हणून साजरा करण्यात येतो.. मराठी भाषा म्हणजे महाराष्ट्राची खरी ओळख व महाराष्ट्राची संस्कृती असं म्हटले तरी काही वावग ठरणार नाही.. मराठी भाषेचा गोडवा,भाषेची संस्कृती त्यांचे महत्व अगदी जगभरात पोहोचले आहेत. महाराष्ट्रात बाहेरून येणारा प्रत्येक माणूस मराठी भाषा ही कळत नकळतपणे का होईना पण शिकतोच आणि बोलतो सुद्धा.. एखाद्या पर्यटनस्थळाच्या त्या त्या ठिकाणचा उत्सव, त्या त्या पर्यटनस्थळाचा इतिहास, त्याचा भूगोल, आजूबाजूचा परिसर, अश्या  विविध गोष्टींचे महत्व आपल्याला माहितीतून समजतो त्याचप्रमाणे मराठी भाषा आणि तिचं महत्त्व, तिचा इतिहास,...

श्रीमती उज्ज्वला केळकर ☆ विविधा ☆ संक्रांत सण हा मोठा (भाग -1) ☆ श्रीमती उज्ज्वला केळकर ☆  मला सगळेच सण आवडतात. केवळ हिंदू धर्मातलेच नव्हेत, तरणी धर्मातीलही. एकसूरी जीवनात सण वैविध्य घेऊन येतात. आनंद लहरी निर्माण करतात. जगण्यात एक प्रकारचं चैतन्य निर्माण करतात. नवा विचार देतात. नवा जोश निर्माण करतात. आता कुठला सण मला जास्त आवडतो, हे सांगणं मात्र अवघड आहे. कारण प्रत्येक सणाचा स्वत:च असा एक रुपडं आहे. एक व्यक्तिमत्व आहे.  प्रत्येकाचं रूप वेगळा. रंग वेगळा, गंध वेगळा आहे.  वैशिष्ट्यपूर्ण आहे. तरीही लहानपणी ‘तुमचा आवडता सण’ या विषयावर निबंध लिहायला सांगितला की मी हमखास संक्रांतीवर लिहायची. का सांगू? संक्रांत सण हा मोठा । नाही तीळ-गुळा तोटा । लहानपणी तीळ-गुळ देण्या-घेण्याची, विशेषत: घेण्याची फार हौस. संध्याकाळी घरातून एक लहानसा अर्धा डबा हलवा घ्यायचा. ( तो बहुदा घरी केलेला असे. ) त्यात चार तीळ-गुळाच्या वड्या टाकायच्या. (खास मित्र-मैत्रिणींना देण्यासाठी.) हे घेऊन बाहेर पडायचं. ‘तीळ-गुळ घ्या. गोड बोला’ असं जवळ जवळ ओरडत, दुसर्‍याच्या हातावर चार दाणे टेकावायचे आणि त्यांच्याकडून चाळीस नाही तरी चोवीस, निदनचे चौदा दाणे...

श्री अमोल अनंत केळकर ☆ विविधा ☆ भाई… भाग – 4 ☆ श्री अमोल अनंत केळकर ☆    *तुला शिकवीन चांगलाच धडा* पुढची ओळ  काय बरं ? तुला शिकवीन चांगलाच धडा, समीक्षक आहेस  ना तू ? मग  माहितीही पाहिजे खडान,खडा कोण आहे ? मी सुनीता  देशपांडे अहो , सुनीता बाई ? तुम्ही स्वतः ? हो. आश्वर्य वाटलं? ? भाई येऊ शकतात , तर मी नाही ? नाही तस नाही. भाई - उत्तरार्ध ची जहिरात बघितलीस? हो हो बघितली, ती फुलराणी आठवत होतो, 'तुला शिकवीन चागला धडा'. हं  ८ तारखेनंतर दुसरा भाग बघशील, त्यावर मग परीक्षण/समीक्षा ???  लिहिशील.म्हणलं त्या आधीच  तुझी शाळा घ्यावी. काही हरकत ? छे!  मी कोण हरकत घेणारा ?  चूक समजली की सुधारायला मदतच होते की .साक्षात  ' बाळासाहेब  ठाकरें' ना  वर्गाबाहेर उभे करणा-या तुम्ही , माझी हिम्मत तरी  आहे का तुम्हाला नाही म्हणायची ? हं, प्रासंगिक विनोद निर्मिती  करताना ही  वास्तविक  विचार  करता आला पाहिजे. त्यावेळी वर्ग चालू असताना ' वहीत ' व्यगंचित्रे काढणारा तो  खरोखरच ' बाल' ठाकरे माझा विद्यार्थी  होता. त्याचे ' बाळासाहेब' नंतर झाले होते. बरं, दाखव   ते तू मागे लिहिले दोन...

सौ. वीणा आशुतोष रारावीकर सौ. वीणा आशुतोष रारावीकर यांनी संगणक तंत्रज्ञान, व्यवस्थापन व पदार्थविज्ञान या विषयात उच्चशिक्षण घेतले आहे.  एक लोकप्रिय ललित लेखिका म्हणून त्यांचे विविधांगी लिखाण नामवंत वृत्तपत्रे व मॅाम्सप्रेसो या ब्लॅागसाइटवर प्रकाशित झाले आहे. अनेक कथा, लघु कथा, लेख, कविता, पुस्तक परिक्षण, अर्थगर्भ सुविचार, शब्दांकन, कलाकृती असे साहित्य प्रकार त्यांनी हाताळले आहेत. त्यांच्या स्वतःच्या साहित्य वाचनाचे रेडिओवर कार्यक्रम होत असतात. अर्थगर्भ लिखाण करणाऱ्या या लेखिकेला योगाभ्यास, पर्यटन, वाचन, क्रीडा प्रकार आणि टपाल व चलन संग्रह यातही रुची आहे. ☆ विविधा ☆ भूगोल दिन १४ जानेवारी ☆ सौ. वीणा आशुतोष रारावीकर ☆   ऐरोली-ठाणे खाडीकिनारी ‘फ्लेमिंगो’ नी बहरलेले दृश्य बघायला छोटी शर्वरी आपल्या आई-बाबां बरोबर गेली होती. पांढरे गुलाबी उंच पक्षी बघून तिला खूप आनंद झाला होता. तिचे प्रश्न चालू झाले, “आई, हे पक्षी कुठून आले? हे किती दिवस इथे राहाणार? मग आपल्या घरी ते परत कधी जाणार? आपण गावाला गेलो की असे दोन महिने कुठे राहातो?” आईला मात्र फ्लेमिंगो आणि त्याबरोबर सेल्फी काढण्यात जास्त रस होता. “भूगोलाचे ज्ञान हे शाळेत परिक्षेत पास होण्यासाठी मिळवलेले मार्क”...

सौ. उज्ज्वला सुहास सहस्रबुद्धे ☆  विविधा ☆ वृद्धत्व ... ☆ सौ. उज्ज्वला सुहास सहस्रबुद्धे ☆    'जगाच्या पाठीवर' सिनेमातील 'एक धागा सुखाचा, शंभर धागे दुःखाचे...' गाणं ऐकलं की मनुष्याच्या तीन अंकी जीवन नाटयाचा पडदा अलगद डोळ्या समोर उलगडत जातो. बालपणातील निरागसता, तारुण्यात आल्यावर रंगीबेरंगी आयुष्याचा उपभोग घेते आणि तीच वृद्धत्वाकडे झुकू लागली की, आपल्या जीवनाची गत साले उलगडू लागते.मागे वळून पाहताना..... या सदरात पन्नाशी पासूनचा माणूस सतत डोकावू लागतो भूतकाळात! बालपण, तरुणपण आणि वृद्धत्व या माणसाच्या जीवनातील तीन अवस्था गदिमांनी त्यांच्या काव्यात किती सहजतेने दाखवून दिल्या आहेत! गदिमांचे अर्थपूर्ण काव्य मनाला भावते. .आज सत्तरीला आलेला मनुष्य ही  बरेच सुखाचे आयुष्य उपभोगतोय, पण  काही दशकांपूर्वी हे वृद्धत्व इतके सुखाचे नव्हते.मोठा कुटुंबकबिला, आर्थिक अडचणी, आजारांवर फारसे उपचार नाहीत अशा काळात हे वृद्धत्व अतिशय त्रासदायक होत असेल बहुतेक! सध्या माझ्या डोळ्यासमोर माझी आई 92 वर्षाची आहे तिचा जीवनपट येतो, कारण त्यांच्या पिढीने देशाचे पारतंत्र्य, स्वातंत्र्य अनुभवले तसेच कुटुंबासाठी खूप खस्ता खाऊन आता चांगले आयुष्यही उपभोगले, मुले  नातवंडे च काय पण पंतवडे बघण्याचे भाग्य ही तिला मिळाले. खरोखरच पिकल्या...

श्री अमोल अनंत केळकर ☆ विविधा ☆ भाई… भाग -2☆ श्री अमोल अनंत केळकर ☆  "कटाप्पाने बाहुबली को क्यू मारा?" या शेवटच्या वाक्यात 'बाहुबली भाग- २ ची बीजे रोवली होती आणी भाग- २ येणार हे नक्की होते. *"भाई"  वरचा लेख व्हायरल झाल्याचे लक्षात आल्यावर* टुकार लेखकाचे कौतुक करायला अनेकजण पुढे आले.  टुकार लेखकाच्या लक्षात आले की भाई- भाग २ ची बीजे पहिल्या लेखात आहेतच की,  मग काय . लिहायचे निमित्य बाकी काही नाही. (नाहीतर लिहायची हिंम्मत तरी झाली असती का? , आता या टुकार लेखकाला कसे समजवायचे की भाग- १ चीच हवा जास्त होते. २,३ वगैरे कामाचे नसतात. असो ). तर पहिल्या भागात, भाईं सुनिताबाईंना सांगत होते की बरं झालं अत्रे ढाराढूर झोपले होते नाहीतर सकाळी आपल्याला विडंबन रुपी  गाण्याचा 'झेंडूच्या फुलांचा' हार  मिळाला असता. मंडळी, अत्रे अजिबात झोपले नव्हते बरं का.   त्या दोघांचे बोलणे आचार्यनी सगळे ऐकले.  भाई आणि सुनिताबाईं पुण्याला गेल्यावर "फाॅर अ चेंज" अत्रे भाईंच्या खुर्चीत बसले आणि त्यांनी झेंडूच्या फुलांचा हार विणायला घेतला. चाल:  बाई बाई मनमोराचा कसा पिसारा फुलला) भाई भाई,  व्यक्ती वल्लीचा कसा...